Ədəbiyyat 7-ci sinif
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ədəbiyyat – 7. Ümumtəhsil məktəbləri üçün dərslik. S.Hüseynoğlu B.Həsənlİ A.Mustafayeva S.Məmmədova “Bakınəşr”
| Ümumi təhsil pilləsinin dövlət standartları və proqramları (kurikulumları) əsasında hazırlanmışdır. Ədəbiyyat – 7. Ümumtəhsil məktəbləri üçün dərslik. S.Hüseynoğlu B.Həsənlİ A.Mustafayeva S.Məmmədova “Bakınəşr” Bakı – 2014, 208 səh. www.bakineshr.az ISBN 978-9952-430-18-9 (1) © Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, 2014 Müəlliflik hüquqları qorunur. Xüsusi icazə olmadan bu nəşri və yaxud onun hər hansı hissəsini yenidən çap etdirmək, surətini çıxarmaq, elektron informasiya vasitələri ilə yaymaq qanuna ziddir. Dil redaktoru S.Hüseynov Bədii redaktor T.Məlik Rəssamlar M.Hüseynov, E.Məmmədov D-konsept “TM” group Korrektorlar S.Hüseynov, T.Məlikova Format 70ґ1001/16 . F.ç.vərəqi 13. Çapa imzalanmışdır: 06.08.2014. Tiraj: 116 000, pulsuz. Ümumi təhsil pilləsinin dövlət standartları və proqramları (kurikulumları) əsasında hazırlanmışdır. Ədəbiyyat – 7. Ümumtəhsil məktəbləri üçün dərslik. S.Hüseynoğlu B.Həsənlİ A.Mustafayeva S.Məmmədova “Bakınəşr” Bakı – 2014, 208 səh. www.bakineshr.az ISBN 978-9952-430-18-9 (1) © Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, 2014 Müəlliflik hüquqları qorunur. Xüsusi icazə olmadan bu nəşri və yaxud onun hər hansı hissəsini yenidən çap etdirmək, surətini çıxarmaq, elektron informasiya vasitələri ilə yaymaq qanuna ziddir. Dil redaktoru S.Hüseynov Bədii redaktor T.Məlik Rəssamlar M.Hüseynov, E.Məmmədov D-konsept “TM” group Korrektorlar S.Hüseynov, T.Məlikova Format 70ґ1001/16 . F.ç.vərəqi 13. Çapa imzalanmışdır: 06.08.2014. Tiraj: 116 000, pulsuz. DƏRSLİKLƏ NECƏ İŞLƏMƏLİ? İzahlarla tanış olun. Bu, yerinə yetirəcəyiniz tapşırıqlar, öyrənəcəyiniz mətnlər barədə sizdə aydın təsəvvür yaradacaqdır. Unutmayın! Dərslikdəki cədvəllərdə qeydlər etməyin. Həmin cədvəlləri dəftərinizdə, iş vərəqlərində çəkərək cavabları orada yazın. Ədəbiyyat insanı zənginləşdirən vasitədir Əziz şagirdlər ! Siz artıq xeyli bədii əsərlə – əfsanə, nağıl, dastan, hekayə və s. ilə tanışsınız. Bu əsərlər insanın həyatı, onun arzu və düşüncələri, hisləri, eləcə də, təbiət, heyvanlar, quşlar aləmi barədə təsəvvürlərinizi daha da zənginləşdirib. Həmin əsərləri oxuduqca doğma vətənimiz haqqında, xalqımızın taleyi və mənəvi dəyərləri barədə məlumatınız genişlənib. Aşağı siniflərdə, həmçinin ədii əsərlərin oxusu, təhlili, qiymətləndirilməsi ilə bağlı bacarıqlara yiyələnmişsiniz. Siz bədii sərləri müxtəlif formalarda oxumağı öyrənmişsiniz. Onların məzmununu yığcam, geniş və yaradıcı nağıl etməkdə çətinlik çəkmirsiniz. Bu və ya digər əsərin janrını, mövzusunu, ondakı başlıca fikri – ideyanı, qəhrəmanların xarakterində ki mühüm cəhətləri, epitet, bənzətmə, mübaliğə, bədii sual kimi təsvir və ifadə vasitələrini müstəqil müəyyənləşdirmək bacarığına da yiyələnmişsiniz. Müxtəlif mövzularda yığcam inşa, esse yazmaq da artıq sizin üçün çətin deyildir. Bu bacarıqlarınızı VII sinifdə daha da dərinləşdirəcək, bədii əsərin təhlili, ondakı mühüm problemin aydınlaşdırılması və s. bağlı yeni bacarıqlara yiyələnəcəksiniz. Eləcə də yeni janrlar, bədii təsvir və ifadə vasitələri il tanış olacaq, onların dəyərləndirilməsi üzrə zəruri bacarıqlar qazanacaqsınız. Bunun üçün əvvəlki siniflərdə olduğu kimi, bədii ədəbiyyatın mühüm mövzuları üzrə yazılmış əsərləri oxuyacaq, araşdıracaq, onlara münasibət bildirəcəksiniz. Vətən, təbiət, xalqımıza xas olan mənəvi dəyərlər, yaşıdlarınızın həyatı, taleyi və s. mövzularda olan bu əsərlər əvvəl öyrəndiklərinizdən məzmunca fərqlənir. İndi digər sənətkarların həmin mövzulara necə münasibət bəslədiklərini aydınlaşdıracaq, öyrəndikləriniz barədə öz fikir və mülahizələrinizi bildirəcəksiniz. Səməd Vurğun, Mehdi Hüseyn, Ənvər Məmmədxanlı, İlyas Əfəndiyev və digər qüdrətli sənətkarların bədii fikir və düşüncələri ilə tanış olacaq, onların həmsöhbətinə çevriləcəksiniz. Unutmayın ki, bir çox görkəmli sənətkarlar insan həyatında bədii ədəbiyyatın rolunu yüksək qiymətləndirmiş, özlərində olan ən yaxşı cəhətlər üçün kitablara borclu olduqlarını söyləmişlər. Nizami Gəncəvi bədii əsəri insana gözəl hislər aşılayan, onu zənginləşdirən xəzinəyə bənzədərək yazırdı: Dünyada nə qədər kitab var belə, Çalışıb, əlləşib gətirdim ələ. Axtardım, aradım, sonra da vardım, Hər gizli xəzinədən bir dürr çıxardım. Lakin bədii əsərdən bəhrələnmək, “gizli xəzinədən dürr çıxarmaq” üçün oxucu əsəri diqqətlə oxumalı, onun üzərində dönə-dönə düşünməli, nəticə çıxarmalıdır. Bədii əsəri anlayaraq mütaliə edən insanın təkcə hisləri yox, ağlı, düşüncəsi də zənginləşir. Əsərdəki əhvalat və hadisələr diqqətli oxucunun qəlbinə güclü təsir edir, onda vətənpərvərlik, mübarizlik, insanpərvərlik, xeyirxahlıq, əməksevərlik, təbiətə məhəbbət kimi ali hislərin yaranmasına səbəb olur. Əsərləri mütaliə etdikcə təcrübəsi çoxalan oxucunun hisləri daha zərif və davamlı olur. Bədii nümunələrdəki dərin mənanı, gözəlliyi duyan, onu qiymətləndirməyi bacaran oxucu həyatda gördüklərinə də laqeyd qalmır, fəal münasibət bildirir. Azərbaycan torpaqlarının erməni qəsbkarlarından azad edilməsi uğrunda döyüşlərdə şəhid olan əsgərlərimizin çantasından Xəlil Rzanın xalqımızı düşmənlə ölüm-dirim mübarizəsinə, son qələbə döyüşlərinə səsləyən şeir kitablarının tapılması əsl sənət əsərinin tərbiyəvi gücünü bir daha sübut edir. Abdulla Şaiqin “Köç” hekayəsinin mütaliəsi zamanı oxucu doğma yurdun təbiəti haqqında biliklərə yiyələnir, təbiətə qayğıkeş münasibətin zəruriliyini dərk edir. Bədii əsər insanda yalnız gözəllik hissini inkişaf etdirmir, həm də onun həyat təcrübəsini artırır. Yaxşı oxucu həyatda şahidi olduğu hadisələri başa düşməkdə, başqalarının davranış və əməllərinə düzgün qiymət verməkdə çətinlik çəkmir. Bədii ədəbiyyat cəmiyyət, təbiət, heyvanlar, quşlar aləmi haqqında məlumatla zəngin olur. Diqqətli oxucu bədii əsərdən çox şey öyrənir, biliklərini daim genişləndirir. Oxuduqları onun düşüncələrinə, qəlbinə təsir edir, onu kamilləşdirir, səhv addım atmaqdan çəkindirir. Çox mütaliə edən, faydalı kitablar oxuyan insanın nitqi daha aydın və səlis olur, söz ehtiyatı zənginləşir. O, xalqımızın söz xəzinəsinə dərindən bələd olmaqla öz fikirlərini aydın, anlaşıqlı çatdırmaqda çətinlik çəkmir. Həm şifahi, həm də yazılı ədəbiyyat xalqımızın mənəvi sərvətidir. Bu sərvətə dərindən bələd olmaq, ondan bəhrələnmək həmişə vacibdir. Elə buna görə də ədəbiyyatımızı yuxarı siniflərdə də öyrənəcəksiniz. Sinifdən-sinfə inkişaf edən bacarıqlarınız səmərəli fəaliyyətinizə imkan yaradacaqdır. Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|