Əfrahim hüseynli
Yüklə 2,49 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1-ci kitab Bakı–2016 2 Tərtib edən və redaktor
- Ön sözün müəllifi: Bilal Alarlı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru AYB-nin üzvü Naşir: Müşfiq XAN Korrektor
- Bakı–2016. 256 səh. ISBN: 9000000060089 Bakı / 2016
- Nizami Gən- cəvi
- Rəşad Kərimli, Qüdsiyyə Əhmədova, Əli Davud
- Əfrahim Hüseynli, AYB-nin üzvü, həkim-şair 5
- Ulu Nizami- nin
- Niza- mi Gəncəvi və Saib Təbrizi
- İsa Ər Ragi Tif- lisi, Ömər İbn Osman Kafiəddin, Əbu Abdulla Məhəmməd Bin Nəmvar Təbrizi, Əbdül Məcid
- Zeynalabdin oğlu Naxçıvani, Məhəmməd Tağı Tufarqanlı, Məhəmməd Həkim Ərdəbili, Rüknəd- din Məsud Məsihi, Murtuza Qulu Xan Şamlu, Hacı
- Şirvani, Yusif Məhəmməd Təbib
| 2 Tərtib edən və redaktor: Əfrahim Hüseynli həkim-şair AYB-nin üzvü Ön sözün müəllifi: Bilal Alarlı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru AYB-nin üzvü Naşir: Müşfiq XAN Korrektor: Asifə Əfəndi Mətn tərtibatı: Bəxtiyar Ələkbərov Dizayn və qrafika: Teymur Fərzi Əfrahim Hüseynli. Həkimlərin söz dünyası Bakı–2016. 256 səh. ISBN: 9000000060089 Bakı / 2016 3 REDAKTORDAN Ədəbiyyatımız orta əsrlərdən indi yaşadığımız günlərə qədər uzun bir yol keçmişdir. Bu uzun-uzadı yolda ədəbiyyatımız haqsızlığın nə demək olduğun- dan tutmuş haqqın ölməzliyinə qədər, paklığın nə demək olduğundan tutmuş əxlaqi meyarlarımızın nə demək olduğuna qədər, vətənsevərlikdən tutmuş insan aliliyinə qədər, ata-ana məhəbbətindən tutmuş sevgi müqəddəsliyinə qədər, nə varsa, zaman-zaman insanlara aşılanmasında misilsiz bir rol oynayıb. Kiçik məclislərdə, qonşu-qohum arasında, el məclislərində, saraylarda sözlərini deyən yazarlarımıza əsrlər öt- dükcə böyük auditoriyalarda – kitablarda, qəzet və jurnallarda, telekanallarda, internet saytlarında söz demək nəsib olmuşdur. Əsl söz sahiblərini nə bəylər, nə xanlar, nə hökmdarlar tarixdən silə bilməyib. Azərbaycan ədə- biyyatının dünya ədəbiyyatına verdiyi söz ərmə- ğanını qiymətləndirmək üçün günlərlə, aylarla danış- saq bitib-tükənməz. Zaman-zaman yaşamağa haqqı olan bu ölçüyəgəlməz söz xəzinəzinə həkim-yazar- 4 larımızın bəxş etdiyi əsərlər saysızdır. Nizami Gən- cəvidən tutmuş Əkmələddin Naxçıvaniyədək, Mirzə Əirzə dan tutmuş Abbas Səhhətə qədər, Məhəm- mədhüseyn Şəhriyardan tutmuş çağdaş ədəbiyyatı- mızda olan neçə-neçə qələm əhlinə qədər zamanın ələyindən keçərək ədəbiyyata öz möhürlərini vuran həkimlərimiz az olmayıb... Belə həkim-yazarlarımızı bir daha ədəbiyyat- sevərlərə, el-obaya tanıtmağı özümüzə mənəvi borc bilib bu layihəni həyata keçirmək qərarına gəldik. Bu kitabın, əlbəttə, qiymətini oxucular verəcək. Bu top- lunun ədəbiyyatsevərlərə, eləcə də ədəbiyyatımıza gözəl bir töhfə olacağına inanırıq. Bu layihənin ərsəyə gəlməsində əsaslandığımız mənbə müəlliflərinə, dəyərli məsləhətlərini əsirgəmə- yənlərə, eləcə də bu layihəyə qoşulanlara dərin min- nətdarlığımızı bildiririk. Yardımçı olduqlarına görə dünyasını dəyişmiş yazarlarımızın övladları Rəşad Kərimli, Qüdsiyyə Əhmədova, Əli Davud və baş- qalarına da təşəkkür edirik. Açığını deyək ki, bəzi səbəblər üzündən bu kitab- dan kənarda qalan yazarlarımız da var. Ona görə bu kitabın 2-ci hissəsini də hazırlamaq qərarımız var. Əfrahim Hüseynli, AYB-nin üzvü, həkim-şair 5 İNCİ SAFLIĞI (Ön söz) Azərbaycan klassik ədəbiyyatında dərdlərə dəva edən şəxs kimi təbibə yüksək qiymət verilir. Poeziya tibbə və təbabətə biganə qalmır, bəlkə də buna görə şairi insan dərdlərinin loğmanı sayırlar. Şair məs- ləhəti həkim məsləhətinə tən tutulur. Ulu Nizami- nin bu misraları isə ağızdan-ağıza keçir, nəsildən- nəslə müdrik kəlam kimi ötürülür: Bir inci saflığı varsa da suda, Artıq içiləndə dərd verir o da. El yaddaşı möhkəm olur. Deyilənə görə, Niza- mi Gəncəvi və Saib Təbrizi kimi klassik şairlərimiz insanların mənəvi sağlamlığı ilə yanaşı, fiziki sağlam- lığının da qayğısına qalmışlar. Tarixin dərinliklərinə endikcə hər şeydən başı çıxan müdrik adamların filosof, loğman adlanmasının şahidi oluruq. Bunun başlıca səbəbi onunla bağlıdır ki, elmlərin diferensa- siyası baş verməmişdi, xalq öz bilicilərini uca tutur, hər şeyi, hətta sağlamlığı ilə bağlı məsələləri də bu ka- mil insanlarla məsləhətləşirdi. Orta yüzilliklərdə 6 Azərbaycanda bütün Şərqdə məşhur olan çoxlu sayda görkəmli həkimlər yetişmişdir. Onlar Azərbaycanda və Azərbaycandan kənarda həkimliklə məşğul olur, tibbə dair araşdırmalar aparırdılar. İsa Ər Ragi Tif- lisi, Ömər İbn Osman Kafiəddin, Əbu Abdulla Məhəmməd Bin Nəmvar Təbrizi, Əbdül Məcid Təbib, Nəcməddin Əhməd Naxçıvani, Nəsirəddin Tusi, Rəşidəddin, Mahmud İbn İlyas, Yusif İbn İs- mayil Xoyi, Mahmud İbn Məhəmməd Dilşad Şir- vani, Məhəmməd İbn Mahmud Şirvani, Mirzə Məhəmməd Təbrizi, Əbülfət Təbrizi, Ələddin Həkim Təbrizi, İmadəddin Mahmud, Şükrüllah Şir- vani, Yusif İbn Məhəmmədcan Qarabaği, Əbu Talib Təbrizi, Heydər Həkim, Həkim Məhəmməd Əmin, Həkim Məhəmməd Bəqər, Həkim Cəbrayıl, İbrahim Zeynalabdin oğlu Naxçıvani, Məhəmməd Tağı Tufarqanlı, Məhəmməd Həkim Ərdəbili, Rüknəd- din Məsud Məsihi, Murtuza Qulu Xan Şamlu, Hacı Sülеyman İrəvani, Həsən İbn Rza Şirvani, Mirzə Həsən Şirvani, Məhəmməd Yusif Şirvani, Əbül- həsən Marağayi, Ağa Seyid Əli Təbrizi, Mahmud Şirvani, Yusif Məhəmməd Təbib və başqa həkimlər həm də öz dövrünün ictimai xadimləri kimi tanınır- dılar. Dövrünün məşhur təbiblərindən biri Əkmələd- din Naxçıvani idi. Əkmələddin Müəyyəd bin Əbu- bəkr bin İbrahim əl Naxçıvani ət-Təbib xalq ara- sında “Bəy həkim” təxəllüsü ilə tanınırdı, onun tik- dirdiyi məscid və dəfn olunduğu məzar-türbə səlcuq- Yüklə 2,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|