Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching



Yüklə 129,19 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix25.07.2018
ölçüsü129,19 Kb.
#58979


   

 

 



 

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 

Journal of Research in Education and Teaching 

Ağustos 2016  Cilt:5  Sayı:3  Makale No: 04   ISSN: 2146-9199 

 

 

 



35 

 

 



ORTAÖĞRETİM FİZİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI KAZANIMLARININ WEBB’İN  

BİLGİ DERİNLİĞİ SEVİYELERİNE GÖRE ANALİZİ 

 

Öğr. Gör. Dr. Canel Eke  



Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 

ceke@akdeniz.edu.tr 

 

Özet 


Bu çalışmanın amacı ortaöğretim fizik dersi öğretim programı içinde yer alan kazanımları Webb’in bilgi derinliği 

seviyelerine göre analiz etmektir. Ortaöğretim  fizik dersi öğretim programında 9.sınıf için 43 kazanım, 10.sınıf 

için  45  kazanım,  11.  Sınıf  için  69  kazanım  ve  12.  sınıf  için  74  kazanım  yer  almaktadır.  Ortaöğretim  fizik  dersi 

öğretim programında yer alan bu kazanımlar Webb’in bilgi derinliği seviyeleri olan hatırlama/yeniden üretme, 

beceriler/kavramlar, stratejik düşünme ve geniş düşünme seviyelerine göre analiz edilmiştir. 

 

Anahtar  Sözcükler:  Webb’in  Bilgi  Derinliği  Seviyeleri,  Ortaöğretim  Fizik  Dersi  Öğretim  Programı  Kazanımları, 



Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı. 

 

 



ANALYSIS OF OBJECTIVES OF HIGH SCHOOL PHYSICS CURRICULUM ACCORDING  

TO WEBB'S DEPTH OF KNOWLEDGE LEVELS 

 

 

 



Abstract 

Aim  of  this  study  is  to  analyse  objectives  of  high  school  physics  curriculum  according  to  Webb’s  dept  of 

knowledge  levels.  There  are  43 objectives  for 9th  grade,  45 objectives  for 10th  grade, 69 objectives  for 11th 

grade and 74 objectives for 12th grade in high school physics curriculum.  These objectives have been analysed  

according  to  Webb’s  depth  of  knowledge  levels  which  are  recall/reproduction,  skills/concepts,  strategic 

thinking and extended thinking. 

 

Keywords:  Webb’s  Depth  of  Knowledge  Levels,  Objectives  of  High  School  Physics  Curriculum,  High  School 



Physics Curriculum. 

 

 



GİRİŞ 

 

Bilim  ve  teknolojideki  gelişmelerle  birlikte  toplumun  ihtiyaçları  doğrultusunda  öğretim  programlarında  da 



değişiklikler olmaktadır. Öğretim programı, okul ya da okul dışında bireylere kazandırılması planlanan ders ile 

ilgili  tüm  etkinlikleri  kapsar  (Demirel,  2007;  Bayrak  ve  Bezen,  2013).    Öğretim  programları  gelişen  bilim  ve 

teknoloji  ile  birlikte  toplumda  ihtiyaç  duyulan  bireylerin  yetiştirilmesi  için  bireylere  kazandırılması  gereken 

davranışları  içeren,  bireylere  okullarda  öğretmenler  tarafından  konuların  nasıl  ve  ne  şekilde  öğretilmesi 

gerektiğini belirten bir kılavuzdur (Arslan, Ercan ve Tekbıyık, 2012). Ülkemizde de gelişen bilim ve teknoloji ile 

öğretim programlarında yenilikler yapılmaktadır. Yenilenen ortaöğretim fizik dersi öğretim programı 2013-2014 

öğretim  yılından  itibaren  9.sınıflardan  başlamak  üzere  kademeli  olarak  uygulanmaya  başlanmıştır.  Fizik  dersi 

öğretim  programının  amacı,  öğrencilerin  bilişsel,  duyuşsal  ve  psikomotor  alanlarda  becerilerini  geliştirerek 

bilimsel  okuryazarlık  kazanmaları  olup  bunu  gerçekleştirebilmek  için  öğretim  programının  kazanımları 

öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi ve fizik bilgisini günlük yaşamda kullanarak bilim, toplum 

ve  çevre  ilişkilendirilmesi  göz  önünde  bulundurularak  hazırlanmıştır  (Milli  Eğitim  Bakanlığı  [MEB],  2013).  Fizik 

dersi öğretim programında öğrencilerin analitik ve eleştirel düşünce becerilerini geliştirmek için deneylere özel 

olarak  yer  verildiği  ve  öğrencilerin  deneysel  sürecin  bütün  aşamalarında  sosyal  ve  bilişsel  olarak  aktif  rol 



   

 

 



 

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 

Journal of Research in Education and Teaching 

Ağustos 2016  Cilt:5  Sayı:3  Makale No: 04   ISSN: 2146-9199 

 

 

 



36 

almaları  gerektiği  belirtilmiştir  (MEB,  2013).  Öğrencilere  bu  becerilerin  kazandırılması  için  belirlenen 

kazanımlarında bu amaçlar doğrultusunda olması gerekmektedir.  

 

2013-2014  yılında  uygulanmaya  başlayan  fizik  dersi  öğretim  programı  ile  ilgili  literatürde;  Bayrak,  Bezen  ve 



Aykutlu (2015), fizik öğretmenlerinin 11.sınıf fizik dersi öğretim programında yer alan konularının öğretiminde 

karşılaştıkları  sorunları  ve  2013-2014  öğretim  yılında  uygulanacak  yeni  fizik  dersi  öğretim  programı  ile  ilgili 

öğretmen  görüşlerini  araştırmışlardır,  Ayvacı,  Bebek,  Özbek  ve  Yamak  (2015),  2013  yılında  revize  edilen  fizik 

dersi  öğretim  programının  temel  düzeydeki  uygulamalarını  fizik  öğretmenlerinin  görüşlerini  alarak 

değerlendirmişlerdir,  Çepni,  Ayvacı,  Şenel-Çoruhlu  ve  Yamak  (2014),  ortaöğretim  9.sınıf  fizik  ders  kitabının 

güncellenen  2013  öğretim  programında  yer  alan  kazanımlara  ve  kazanımlarda  verilen  sınırlamalara 

uygunluğunu araştırmışlardır. Bayrak ve Bezen (2013), 9.sınıf fizik dersi öğretim programında yer alan konuların 

öğretiminde karşılaşılan sorunlara ve yeni öğretim programına yönelik öğretmen görüşlerini araştırmışlardır.  

 

Webb,  standartlar  ve  standartların  değerlendirmesi  arasındaki  uyumu  sistematik  olarak  analiz  ederek 



belirlemek  için  metot  ve  kriterler  geliştirmiştir,  bu  yöntemde  bilgi  derinliği  seviyeleri  modeli  standartları, 

müfredat aktivitelerini ve değerlendirme formlarını bilişsel beklentileri analiz etmek için kullanılır (Webb, 2009).  

Webb’in  (2009)  bilgi  derinliği  modeli  4  seviyeden  oluşur.  Bunlar;  hatırlama/yeniden  üretme, 

beceriler/kavramlar, stratejik düşünme ve geniş düşünme seviyeleridir. 

 

Hatırlama/Yeniden  Üretme  Seviyesi  (1.  Seviye):  Bu  seviye  öğrencilerin  hatırlama  veya  yeniden  üretme  ile 



ihtiyaç  duyduğu  bilgi  ve/veya  davranışların  temel  öğelerini  içerir.  Belirli  bir  düzeydeki  konu  içeriği  ile  ilgili 

gerçekleri, terimleri ve/veya nesnenin özelliklerini içerir, ayrıca temel prosedürleri ve/veya formülleri içerebilir 

(Webb, 2009).  

 

Beceriler/Kavramlar Seviyesi  (2. Seviye): Bu seviye hatırlama ve yeniden üretme seviyesinde cevap vermenin  



ötesinde  bazı  zihinsel  süreçlerde  gerektirir  ve  nasıl,  niçin  sorularına  cevap  verir.  Bu  seviyede  öğrenciler 

insanları,  yerleri  ve  kavramları  karşılaştırır,  bilgiyi  bir  formdan  diğer  forma  dönüştürür,  maddeleri  anlamlı 

kategorilere göre sınıflar ve çeşitlere ayırır, problemleri tanımlar ve açıklar, örnekler, neden sonuç ilişkisi kurar 

(Webb, 2009). 

 

Stratejik Düşünme Seviyesi  (3. Seviye): Bu seviye analiz ve değerlendirme, tahmin edilebilir çıktılar ile gerçek 



dünya  problemlerini  çözme  gibi  daha  yüksek  dereceli  düşünme  süreçlerini  kısa  süreli  kullanmayı  gerektirir 

(Webb, 2009).  

 

Geniş  Düşünme  Seviyesi    (4.  Seviye):  Bu  seviyede  yer  alan  müfredat  elemanlarının  sentezi,  yansıması, 



değerlendirilmesi  ve  ayarlanması  gibi  planlanan  zamanın  üzerinde  daha  yüksek  dereceli  düşünme  süreci 

gerektirir. Öğrenciler sonuçları tahmin edilemeyen gerçek dünya problemlerini çözmek için araştırma yapar. Bu 

seviyede yer alan müfredat kazanımları, problemleri çözmek için uzun bir zaman periyodu üzerinden stratejik 

düşünme süreçlerini kullanmak ve sürdürmek için anahtar bir özelliktir (Webb, 2009).  

 

2013-2014 yılında uygulanmaya başlayan fizik dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programının kazanımları 



nın Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analizi ile ilgili literatürde bir çalışmaya rastlanmamıştır. Özden ve 

diğ.  (2014), merkezi  sistem  ortak  sınav fen bilimleri  sorularının  Webb’in bilgi  derinliği  seviyelerine göre analiz 

etmişlerdir.  Birinci  (2014),  merkezi  sistem  ortak  sınavlarının  matematik  dersi  sınav  soruları  Webb’in  bilgi 

derinliği  seviyelerine  göre  analiz  etmiştir.  Şengül  ve  Işık  (2014),  8.  sınıf  öğrencilerinin  üst  bilişsel  becerilerinin 

Webb’in  bilgi  derinliği  seviyelerine  ait  problemleri  çözme  süreçlerindeki  rolünü  belirlemek  için  bir  çalışma 

yapmışlardır. 

 

Bu  çalışmanın  amacı  2013  yılında  güncellenen  ortaöğretim  fizik  dersi  (9,  10,  11  ve  12.  sınıflar)  öğretim 



programında yer alan kazanımlara Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analiz etmektir. 

 

 



 

 



   

 

 



 

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 

Journal of Research in Education and Teaching 

Ağustos 2016  Cilt:5  Sayı:3  Makale No: 04   ISSN: 2146-9199 

 

 

 



37 

 

YÖNTEM 



 

Fizik  dersi  öğretim  programı,  Milli  Eğitim  Bakanlığı,  Talim  ve  Terbiye  Kurulu  Başkanlığı  tarafından  01.02.2013 

tarihinde  alınan  kararı  ile  yenilenmiştir  ve  2013-2014  öğretim  yılından  itibaren  9.  sınıflara  uygulanmaya 

başlamak  ve  kademeli  olarak  uygulanmak  üzere  kabul  edilmiştir.  Yenilenen  ortaöğretim  fizik  dersi  öğretim 

programında  9.sınıf  için  43  kazanım,  10.sınıf  için  45  kazanım,  11.  Sınıf  için  69  kazanım  ve  12.  sınıf  için  74 

kazanım yer almaktadır. Bu çalışmada, ortaöğretim fizik dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) öğretim programında yer 

alan  bu  kazanımlar  Webb’in  bilgi  derinliği  seviyeleri  olan  hatırlama/yeniden  üretme,  beceriler/kavramlar, 

stratejik düşünme ve geniş düşünme seviyelerine göre analiz edilmiştir.  

 

BULGULAR 



 

Ortaöğretim  fizik  dersi  öğretim  programında  9.sınıf  için  fizik  bilimine  giriş  ünitesinde  4,  madde  ve  özellikleri 

ünitesinde 8, kuvvet ve hareket ünitesinde 13, enerji ünitesinde 6, ısı ve sıcaklık ünitesinde 12 kazanım olmak 

üzere toplamda  43 kazanım yer almaktadır.  9.sınıf fizik  dersi öğretim programının  ünitelerindeki  kazanımların 

Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre dağılımı Tablo 1’de verilmiştir. 

 

Tablo 1: Ortaöğretim 9.Sınıf Fizik Dersi Öğretim Programının Ünitelerindeki Kazanımların Webb’in Bilgi Derinliği 



Seviyelerine Göre Dağılımı 

Webb’in Bilgi Derinliği Seviyeleri 

Üniteler 

Hatırlama/Yeniden Üretme 

Beceriler/Kavramlar 

Stratejik 

Düşünme 

Geniş 


Düşünme 

Fizik Bilimine Giriş 

 



 



 

Madde ve Özellikleri 





 

Kuvvet ve Hareket 





 

Enerji 


 



 

Isı ve Sıcaklık 





 

 

Tablo  1’e  göre;  fizik  bilimine  giriş  ünitesinde  yer  alan  4  kazanımın  tümü  beceriler/kavramlar  seviyesindedir. 



Madde ve özellikleri ünitesinde yer alan 8 kazanımın 2 tanesi hatırlama/yeniden üretme seviyesinde, 4 tanesi 

beceriler/kavramlar  seviyesinde,  2  tanesi  ise  stratejik  düşünme  seviyesindedir.  Kuvvet  ve  hareket  ünitesinde 

yer  alan  13  kazanımdan  1  tanesi  hatırlama/yeniden  üretme  seviyesinde,  9  tanesi  beceriler  ve  kavramlar 

seviyesinde,  3  tanesi  ise  stratejik  düşünme  seviyesindedir.  Enerji  ünitesinde  yer  alan  6  kazanımın  3  tanesi 

beceriler/kavramlar seviyesinde, 3 tanesi ise stratejik düşünme seviyesindedir. Isı sıcaklık ünitesinde yer alan 12 

kazanımdan 2 tanesi hatırlama/yeniden üretme seviyesinde, 8 tanesi beceriler/kavramlar seviyesinde, 2 tanesi 

ise stratejik düşünme seviyesindedir. 

 

Ortaöğretim  fizik  dersi  öğretim  programında  10.sınıf  için  basınç  ve  kaldırma  kuvveti  ünitesinde  4,  elektrik  ve 



manyetizma ünitesinde 13, dalgalar ünitesinde 11 ve optik ünitesinde 17 kazanım yer almaktadır. 10.sınıf fizik 

dersi öğretim programının ünitelerinde yer alan kazanımların Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre dağılımı 

Tablo 2’de verilmiştir. 

 

Tablo  2:  Ortaöğretim  10.Sınıf  Fizik  Dersi  Öğretim  Programının  Ünitelerindeki  Kazanımların  Webb’in  Bilgi 



Derinliği Seviyelerine Göre Dağılımı 

 

Webb’in Bilgi Derinliği Seviyeleri 



Üniteler 

Hatırlama/Yeniden Üretme 

Beceriler/Kavramlar 

Stratejik 

Düşünme 

Geniş 


Düşünme 

Basınç ve Kaldırma Kuvveti 

 





 

Elektrik ve Manyetizma 





 

Dalgalar 





 

Optik 




 

 



   

 

 



 

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 

Journal of Research in Education and Teaching 

Ağustos 2016  Cilt:5  Sayı:3  Makale No: 04   ISSN: 2146-9199 

 

 

 



38 

 

Tablo  2’ye  göre;  basınç  ve  kaldırma  kuvveti  ünitesinde  yer  alan  4  kazanımdan  2  tanesi  beceriler/kavramlar 



seviyesinde,  2  tanesi  ise  stratejik  düşünme  seviyesindedir.  Elektrik  ve  manyetizma  ünitesinde  yer  alan  13 

kazanımdan  3  tanesi  hatırlama/yeniden  üretme,  7  tanesi  beceriler/kavramlar,  3  tanesi  ise  stratejik  düşünme 

seviyesindedir.  Dalgalar  ünitesinde  yer  alan  11  kazanımdan  1  tanesi  hatırlama/yeniden  üretme,  5  tanesi 

beceriler/kavramlar, 5 tanesi ise stratejik düşünme seviyesindedir. Optik ünitesinde yer alan 17 kazanımdan 1 

tanesi  hatırlama/yeniden  üretme  seviyesinde,  7  tanesi  beceriler/kavramlar  seviyesinde,  9  tanesi  ise  stratejik 

düşünme seviyesindedir. 

 

Ortaöğretim  fizik  dersi  öğretim  programında  11.sınıf  için  kuvvet  ve  hareket  ünitesinde  35,  elektrik  ve 



manyetizma ünitesinde 34 kazanım yer almaktadır. 11.sınıf fizik dersi öğretim programının ünitelerinde yer alan 

kazanımların Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre dağılımı Tablo 3’de verilmiştir. 

 

Tablo  3:  Ortaöğretim  11.Sınıf  Fizik  Dersi  Öğretim  Programının  Ünitelerindeki  Kazanımların  Webb’in  Bilgi 



Derinliği Seviyelerine Göre Dağılımı 

Webb’in Bilgi Derinliği Seviyeleri 

Üniteler 

Hatırlama/Yeniden Üretme 

Beceriler/Kavramlar 

Stratejik 

Düşünme 

Geniş 


Düşünme 

Kuvvet ve Hareket 

12 


21 

 

Elektrik ve Manyetizma 



21 


 

 



Tablo  3’e  göre;  kuvvet  ve  hareket  ünitesinde  yer  alan  35  kazanımdan  2  tanesi  hatırlama/yeniden  üretme 

seviyesinde, 12 tanesi beceriler/kavramlar seviyesinde, 21 tanesi ise stratejik düşünme seviyesindedir. Elektrik 

ve  manyetizma  ünitesinde  yer  alan  34  kazanımdan  4  tanesi  hatırlama/yeniden  üretme  seviyesinde,  21  tanesi 

beceriler/kavramlar seviyesinde, 9 tanesi ise stratejik düşünme seviyesindedir. 

 

Ortaöğretim  fizik  dersi  öğretim  programında  12.sınıf  için  düzgün  çembersel  hareket  ünitesinde  15,  basit 



harmonik hareket ünitesinde 6, dalga mekaniği ünitesinde 7, atom fiziğine giriş ve radyoaktivite ünitesinde 14, 

modern  fizik  ünitesinde  12,  modern  fiziğin  teknolojideki  uygulamaları  ünitesinde  20  kazanım  yer  almaktadır. 

12.sınıf  fizik  dersi  öğretim  programının  ünitelerinde  yer  alan  kazanımların  Webb’in  bilgi  derinliği  seviyelerine 

göre dağılımı Tablo 4’de verilmiştir. 

 

Tablo  4:  Ortaöğretim  12.Sınıf  Fizik  Dersi  Öğretim  Programının  Ünitelerindeki  Kazanımların  Webb’in  Bilgi 



Derinliği Seviyelerine Göre Dağılımı 

Webb’in Bilgi Derinliği Seviyeleri 

Üniteler 

Hatırlama/Yeniden Üretme 

Beceriler/Kavramlar 

Stratejik 

Düşünme 

Geniş 


Düşünme 

Düzgün Çembersel Hareket 





 

Basit Harmonik Hareket 

 





 

Dalga Mekaniği 

 





 

Atom Fiziğine Giriş ve 

Radyoaktivite 

12 



 

 

Modern Fizik 





 

Modern Fiziğin 

Teknolojideki Uygulamaları 



10 

 

 



Tablo  4’e  göre;  düzgün  çembersel  hareket  ünitesinde  yer  alan  15  kazanımdan  1  tanesi  hatırlama/yeniden 

üretme  seviyesinde,  6  tanesi  beceriler/kavramlar  seviyesinde,  8  tanesi  ise  stratejik  düşünme  seviyesindedir. 

Basit harmonik hareket ünitesinde yar alan 6 kazanımdan 2 tanesi beceriler/kavramlar seviyesinde, 4 tanesi ise 

stratejik  düşünme  seviyesindedir.  Dalga  mekaniği  ünitesinde  yer  alan  7  kazanımdan  3  tanesi 

beceriler/kavramlar  seviyesinde,  4  tanesi  ise  stratejik  düşünme  seviyesindedir.  Atom  fiziğine  giriş  ve 

radyoaktivite ünitesinde yer alan 14 kazanımdan 2 tanesi hatırlama/yeniden üretme seviyesinde, 12 tanesi ise 

beceriler/kavramlar seviyesindedir. Modern fizik ünitesinde yer alan 12 kazanımdan 4 tanesi hatırlama/yeniden 

üretme  seviyesinde,  7  tanesi  beceriler/kavramlar  seviyesinde,  1  tanesi  ise  stratejik  düşünme  seviyesindedir. 




   

 

 



 

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 

Journal of Research in Education and Teaching 

Ağustos 2016  Cilt:5  Sayı:3  Makale No: 04   ISSN: 2146-9199 

 

 

 



39 

Modern  fiziğin  teknolojideki  uygulamaları  ünitesinde  yer  alan  20  kazanımdan  6  tanesi  hatırlama/yeniden 

üretme seviyesinde, 4 tanesi beceriler/kavramlar seviyesinde, 10 tanesi ise stratejik düşünme seviyesindedir. 

 

Ortaöğretim 9., 10., 11. ve 12 .sınıf fizik dersi öğretim programın ünitelerinde yer alan kazanımların Webb’in 



bilgi derinliği seviyelerine göre yüzde olarak dağılımı Tablo 5’de gösterilmiştir. 

 

Tablo  5:  Ortaöğretim  fizik  dersi  (9,  10,  11  ve  12.  sınıflar)  Öğretim  Programındaki  Kazanımların  Webb’in  Bilgi 



Derinliği Seviyelerine Göre Yüzde Dağılımı 

Webb’in Bilgi Derinliği Seviyeleri 

Hatırlama/Yeniden Üretme 

Beceriler/Kavramlar 

Stratejik Düşünme 

Geniş Düşünme 

Sınıflar 

Kazanım 


Sayısı 

Yüzde  


(%) 

Kazanım 


Sayısı 

Yüzde 


(%) 

Kazanım 


Sayısı 

Yüzde 


(%) 

Kazanım 


Sayısı 

Yüzde 


(%) 

9.Sınıf 


11.63 


28 

65.12 


10 

23.25 


 

 

10.Sınıf 



11.11 


21 

46.67 


19 

42.22 


 

 

11.Sınıf 



8.69 


33 

47.83 


30 

43.48 


 

 

12.Sınıf 



13 

17.57 


34 

45.94 


27 

36.49 


 

 

 



Tablo  5’e  göre  ortaöğretim  fizik  dersi  öğretim  programında  9.sınıf  fizik  dersi  kazanımlarının  %  11.63’ü 

hatırlama/yeniden  üretme  seviyesinde,  %  65.12’si  beceriler  ve  kavramlar  seviyesinde,  %  23.25’i  ise  stratejik 

düşünme  seviyesinde  yer  almaktadır,  10.sınıf  fizik  dersi  kazanımlarının  %  11.11’i  hatırlama/yeniden  üretme 

seviyesinde,  %  46.67’si  beceriler/kavramlar  seviyesinde,  %  42.22’si  ise  stratejik  düşünme  seviyesinde  yer 

almaktadır,  11.sınıf  fizik  dersi  kazanımlarının  %  8.69’u  hatırlama/yeniden  üretme  seviyesinde,  %  47.83’ü 

beceriler/kavramlar  seviyesinde,  %  43.48’i  ise  stratejik  düşünme  seviyesindedir,    12.sınıf  fizik  dersi 

kazanımlarının %  17.57’si hatırlama/yeniden üretme seviyesinde, %  45.94’ü beceriler/kavramlar seviyesinde, 

% 36.49’u stratejik düşünme seviyesindedir. 

 

TARTIŞMA VE SONUÇ 



 

Bu çalışmada 2013 yılında güncellenen ortaöğretim fizik dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programında yer 

alan  kazanımlar  Webb’in  bilgi  derinliği  seviyelerine  göre  analiz  edilmiştir.  Elde  edilen  sonuçlara  göre, 

ortaöğretim  fizik  dersi  9.  Sınıf  öğretim  programı  kazanımlarının  %    65.12’si,  10.  Sınıf  öğretim  programı 

kazanımlarının  %  46.67’si,  11.  sınıf  öğretim  programı  kazanımlarının  %  47.83’ü,  12.  sınıf  öğretim  programı 

kazanımlarının  %  45.94’ü  ağırlıklı  olarak  beceriler/kavramlar  seviyesinde  yer  aldığı  sonucuna  ulaşılmıştır.  Bu 

kategoride  yer  alan  öğeler  Webb’e  (2009)  göre  ilkeler,  kategoriler,  deneysel  yöntemler  ve  protokoller  ile 

çalışmayı gerektirir. Buna göre fizik dersi de ilkeler, kategoriler, deneysel yöntemler ve protokoller ile çalışmayı 

gerektirdiği için öğretim programında yer alan kazanımların ağırlıklı olarak beceriler/kavramlar seviyesinde yer 

alması Webb’de  (2009) yer alan açıklama ile uyumludur. 2013 yılında güncellenen ortaöğretim fizik dersi (9, 10, 

11  ve  12.  sınıflar)  öğretim  programında  yer  alan  kazanımlar  Webb’in  bilgi  derinliği  seviyelerine  göre  ilk  üç 

seviyede  dağılım  göstermekte  olup,  kazanımların  hiçbiri  geniş  düşünme  seviyesinde  (4.  Seviye)  yer 

almamaktadır. Ortaöğretim fizik dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programında yer alan kazanımlar temel 

ve  ileri  düzeyde  olmak  üzere  iki  düzeyde  tanımlanmıştır.  9.  ve  10.  Sınıf  fizik  öğretim  programda  fizik  bilimi 

içinde yer alan temel kavramlara yer verilerek temel düzeyde, 11. ve 12. sınıf fizik dersi öğretim programında 

kavramsal  ve  işlemsel  bilgiyi  edinerek  bilgi  ve  becerilerini  çeşitli  ve  yeni  durumlara  uygulaması  hedeflenerek 

ileri düzeyde kazanımlara yer verilmiştir (MEB, 2013). Bu ifadeye göre Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre 

kazanımların dağılımı uyumludur.   

 

Gelecekte  yapılacak  olan  çalışmalarda,  bu  kazanımlara  ne  derecede  ulaşıldığı  konusunda  öğretmenlerinde 



görüşü alınarak sınav soruları hazırlanarak değerlendirme yapılabilir. Kazanımlarda kısa süreli stratejik düşünme 

seviyesine  ait  daha  fazla  kazanıma  yer  verilebilir.  Çünkü  bilişsel  düzeyde  bilgi  ne  kadar derinde  olursa  bilişsel 

seviye  o  kadar  yüksek  olur  ve  o  kadar  çok  bilgi  ile  ilişkilendirilip,  bilgiyi  içselleştirme  seviyesi  artar  (Özden  ve 

diğ., 2014). Ülkemizde yapılan sınavlarda ortaöğretim fizik dersi ile ilgili  sorulan sorular Webb’in bilgi derinliği 

seviyelerine göre analizi yapılarak kazanımlarla olan ilişkisi incelenebilir. 

 

 




   

 

 



 

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 

Journal of Research in Education and Teaching 

Ağustos 2016  Cilt:5  Sayı:3  Makale No: 04   ISSN: 2146-9199 

 

 

 



40 

 

 



Not:

 Bu çalışma 13- 15 Mayıs 2016 tarihlerinde Antalya’da 10 Ülkenin katılımıyla düzenlenen 7

th

 International 



Congress on New Trends in Education – ICONTE’de  sözlü bildiri olarak sunulmuştur. 

 

 



KAYNAKÇA 

 

Arslan,    A.,  Ercan,  O.  ve  Tekbıyık  A.  (2012).  Fizik  dersi  yeni  öğretim  programına  ilişkin  öğretmen  görüşlerinin 



çeşitli  değişkenler  açısından  değerlendirilmesi.  X.  Ulusal  Fen  Bilimleri  ve  Matematik  Eğitimi  Kongresi,  Niğde. 

http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2270-22_05_2012-11_04_26.pdf

 

adresinden 



15.03.2016 tarihinde alınmıştır. 

 

Ayvacı, H.Ş., Bebek, G.,  Özbek, D.,  Yamak, S. (2015).  2013 Yılında revize edilen fizik dersi öğretim programı’nın 



temel  düzeydeki  uygulamalarının  fizik  öğretmenleri  tarafından  değerlendirilmesi.  Journal  of  Instructional 

Technologies & Teacher Education, 4(3), 35-45. 

 

Bayrak,  C.  ve  Bezen,  S.  (2013).    9.  Sınıf  fizik  öğretim  programında  yer  alan  konuların  öğretiminde  karşılaşılan 



sorunlara  ve  yeni  öğretim  programına  yönelik  öğretmen  görüşleri.  Hacettepe  Üniversitesi  Eğitim  Fakültesi 

Dergisi, 1, 27-38. 

 

Bayrak,  C.,  Bezen,  S.,  Aykutlu,  I.  (2015).    11.  Sınıf  fizik  öğretim  programında  yer  alan  konuların  öğretiminde 



karşılaşılan  sorunlara  ve  yeni  öğretim  programına  yönelik  öğretmen  görüşleri.  Hacettepe  Üniversitesi  Eğitim 

Fakültesi Dergisi, 30(3), 16-30. 

 

Birinci,  D.K.  (2014).  Merkezi  sistem  ortak  sınavlarında  ilk  deneyim:  matematik  dersi.  Eğitim  ve  Öğretim 



Araştırmaları Dergisi, 3(2), 8-16. 

 

Çepni, S., Ayvacı, H.Ş., Şenel Çoruhlu, T., Yamak, S. (2014).  Ortaöğretim 9. sınıf fizik ders kitabının güncellenen 



2013  öğretim  programında  yer  alan  kazanımlara  ve  kazanımlarda  verilen  sınırlamalara  uygunluğunun 

araştırılması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 11(2), 137-160. 

 

Demirel, Ö. (2007). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık. 



 

Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). Ortaöğretim fizik dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) öğretim programı. Ankara. 

 

Özden, M.,  Akgün, A.,  Çinici, A., Sezer, B., Yıldız, S., Taş, M.M. (2014). Merkezi Sistem Ortak Sınav Fen Bilimleri 



Sorularının  Webb’in  Bilgi  Derinliği  Seviyelerine  Göre  Analizi.  Adıyaman  Üniversitesi  Fen  Bilimleri  Dergisi,  4(2), 

91-108. 


 

Özden, M.,  Akgün, A.,  Çinici, A., Sezer, B., Yıldız, S., Taş, M.M. (2014). Merkezi Sistem Ortak Sınav Fen Bilimleri 

Sorularının  Webb’in  Bilgi  Derinliği  Seviyelerine  Göre  Analizi.  Adıyaman  Üniversitesi  Fen  Bilimleri  Dergisi,  4(2), 

91-108. 


 

Şengül, S. ve Işık, S.C. (2014). 8. Sınıf öğrencilerinin üst bilişsel becerilerinin “Webb’in bilgi derinliği seviyeleri”ne 

ait problemleri çözme süreçlerindeki rolü. The Journal of Academic Social Science Studies,24, 93-127. 

 

Webb,  N.L.  (2009).  Webb’s  Depth  of  Knowledge  Guide,  Career  and  Technical  Education  Definitions. 



http://www.aps.edu/re/documents/resources/Webbs_DOK_Guide.pdf 

adresinden 

29.03.2016 

tarihinde 

alınmıştır. 

 

 



 

 

 



Yüklə 129,19 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə