Ego ve iD (1923b) Sunuş* 253 ‘‘Ego Ve İd” “Haz İlkesinin Ötesi’’ndeki Düşünce Çizgilerinin Sürdürülmesidir 253

Freud’un Metapsikolojik Metinleri İçin
ÇÖZÜMLEMELER ve NOTLAR
AZİZ YARDIMLI



EGO VE İD
(1923b)

*Sunuş* 253
‘‘Ego Ve İd” “Haz İlkesinin Ötesi’’ndeki Düşünce Çizgilerinin Sürdürülmesidir 253

I
BİLİNÇ VE BİLİNÇALTI
Bu Kesim Bu Son Çalışmayı Önceleyen Kavramların Bir Toparlanışıdır 255
Ruhsalın Bilinçli Ve Bilinçsiz Olarak Ayrımı Ruhçözümlemenin Temel Varsayımıdır 255
‘Felsefe’de Eğitimli Pekçok İnsan ‘Ruhsal Olan’ = ‘Bilinçli Olan’ Denklemini Savunur 255
Bilinçli Ve Bilinçsiz Üzerine Daha Öte Çözümlemeler 255
Ruhçözümleme Bilinçsizin Kavramına Ruhsal Dinamiği Sergileyen [Histerik] Deneyimleri İrdeleyerek Ulaştı 256
Baskı: Tasarımların Bilinçli Olmadan Önceki Durumları 256
Direnç: Baskıyı Kuran Ve Sürdüren Ve Ruhçözümleme Sürecinde Kendini Gösteren Kuvvet 256
İki Tür Bilinçsiz İçerik Vardır: 1) Gizli Ama Bilinçli Olmaya Yetenekli; 2) Baskılanan Ve Dolaysızca Bilinçli Olamayan 256
Ön-Bilinçli: Dinamik Değil Ama Salt Betimsel Anlamda Bilinçsiz 256
Ruhsal Dizgeleri Belirten Kısaltmalar: Bilinçli/Bç, Önbilinçli/Öbç, Bilinçsiz/Bç-siz 256
Betimleyici Anlamda İki Tür, Ama Dinamik Anlamda Yalnızca Bir Tür Bilinçsiz Vardır 257
Yine Bilinçsizin İkircimi Üzerine [Dipnot 2]: 257
Ben: Ruhsal Süreçlerin Tutarlı Örgütlenişi [Normal Düşünce Süreçleri] 258
Ben Ona Ait Tüm Bölümsel Süreçler Üzerinde Denetim Uygular 258
Ben Baskıların Da Kaynağıdır 258
Ruhçözümleme Benin Baskılanmış Gerecin Bilince Çıkışına Karşı Dirençlerini Ortadan Kaldırmaya Çalışır 258
Baskılanmış Gerece Yaklaşan Çağrışımlar Başarısızlığa Uğrar (Hazsızlık Belirişi; Direncin Egemenliği Durumu) 258
Direnç Benden Kaynaklanır Ve Ona Aittir 258
Benin Kendisinde “Bilinçsiz” Birşey Vardır, Ve Baskılanmış İçerik Gibi Davranır: Dinamiktir; Ve Bilince Çıkışa Karşı Direnir 258
Tüm Bç-siz İçerik Baskılanmış İçerikten Daha Geniştir 259
Benin Bir Bölümü Bç-sizdir 259

II
BEN VE O
Ben De Bilinçsiz Olabilir 260
Birşey Nasıl Bilinçli Olur? 260
Birşey Ona Karşılık Düşen Sözcük-Tasarımları İle Bağlanarak (Ön-)Bilinçli Olur 261
** İçsel Algıların Ben İle İlişkileri ** 262
Hazsızlık Veren İç Duyumlar Boşaltıma Doğru Basınç Yaparlar: Erke Yatırımı Yükselir 262
Hazsızlık Duyumu A(lgı) Dizgesine Doğru Yükselerek Bilinçli Olur 262
Acı Dış Dünyadan Kaynaklandığı Yerde Bile Bir İç Algı Gibi Davranır 263
Duyumlar İçin Bç Ve Öbç Ayrımı Yoktur 263
Sözcük-Tasarımlarının İşlevi İç-Düşünme Süreçlerini Algılara Çevirmektir: 263
Ben: Algı Dizgesinden Doğan Ve İlkin Önbilinçli Olan Ruhsal Yapı Parçası 263
O: Ruhsal Yapının Bilinçsiz Davranan Parçası 263
Ben Olgusallığın Etkisine O Ve Amaçları Üzerinde Geçerlik Kazandırmaya Çabalar 265
O’da Kısıtlanmadan Hüküm Süren Haz İlkesininin Yerine Olgusallık İlkesini Geçirmeye Çabalar 265
Algı Ve Ben İlişkisi İçgüdü Ve O İlişkisi Gibidir 265
O Tutkuları, Ben İse Us Ve Sağduyuyu Temsil Eder 265
Ussal Süreçlerin Bir Bölümü Bilince Çıkmaksızın (Önbilinçli Olarak) Yerine Getirilebilir 266
Bilinçsiz Duyunç Ve Özeleştiri Yetenekleri, Ayrıca Bilinçsiz Suçluluk Duygusu 266

III
BEN
Benin İçersinde Bir Ben-İdeali Ya Da Üst-Ben Kıpısı Vardır 268
Üst-Benin Bilinç İle Bağıntısı Örtüktür 268
** Üst-Benin Çıkarsaması ** 268
İlkel Oral Evrede Nesne Yatırımı Ve Özdeşleşme (Yeme) Birbirlerinden Ayırdedilmezler 269
Daha Sonra Nesne-Yatırımları O’dan Doğar, Ve — 269
Zayıf Ben Erotik Nesne Yatırımlarını Onaylar Ya Da Baskılar 269
Vazgeçme Nesnenin Bende Bir Kuruluşuna (İçeyansıtma, Oral Evre Düzeneğine Gerileme) Yol Açar (Sürecin Düzeneğini Bilmiyoruz) 269
‘‘Karakter Vazgeçilmiş Nesne-Yatırımlarının Bir Tortusudur” 269
Nesneden Vazgeçme: Nesneyi İçselleştirme: Benin Nesne Olması: Nesne Libido Narsissistik Libidoya Dönüşür 270
Nesne Libidonun Narsissistik Libidoya Dönüşümü Eşeysizleştirmeyi, Dolayısıyla Yüceltmeyi Getirir 270
Libidonun Büyük Kaynağı O’dur (Dipnot 28) 270
Özdeşleşmeler Yoluyla Bene Akan Libido İkincil Narsissizmi Ortaya Çıkarır [Dipnot 28] 270
Benin Nesne İle Özdeşleşmeleri: Kişilik Bölünmesine, Çoklu-Kişiliğe Yol Açabilir 270
Ben-İdealinin Doğuşu Bireyin İlk Ve En Anlamlı Özdeşleşmesinin, Anne/Baba İle Özdeşleşmenin Sonucudur 270
Bu (Birincil) Anne/Baba Özdeşleşmesi Dolaysız Bir Özdeşleşmedir Ve Tüm (İkincil) Nesne-Yatırmlarından Önce Yer Alır 270
Ödipus Durumu Ve İki-Eşeysellik 271
Erkek Çocuk Anne İçin Bir Nesne-Yatırımı Ve Baba İle Bir Özdeşleşme Geliştirir 271
Baba İle Özdeşleşme Düşmanca Bir Ton Kazanır, İki-Değerli Olur 271
Yalın Olumlu Ödipus Karmaşası: Babaya Karşı İki-Değerli Tutum, Anneye Karşı Salt Sevecen Nesne-İlgisi 271
Ödipus Karmaşasının Yıkılışı: Anneye Yönelik Nesne-Yatırımından Vazgeçme, Ve Ya Anne İle Özdeşleşme Ya Da Baba İle Özdeşleşmenin Güçlenmesi 271
Üst-Ben (Ben-İdeali) Ödipus Karmaşasının Çözülüş Ürünüdür 273
Üst-Ben Yalnızca O’nun Nesne Seçimlerinin Bir Kalıntısı Değildir: Bu Seçimlerin Olumsuzlanması Olanağı Da İmlenir 273
Bir Suçluluk Duygusu İşlevindeki Duyuncun Ödipus Sürecindeki Kökeni 273
Üst-Ben Ödipus Karmaşasının Çözülüşü Dolayısıyla Ben Karşısında O’nun Sözcüsüdür 274
Suçluluk Duygusu: Benin Yaptıkları Ve Duyuncun İstemleri Arasındaki Gerginlik 275

IV
İÇGÜDÜLERİN İKİ SINIFI
İki İçgüdü Türü Ayırdediyoruz: 1) Eşeysel İçgüdüler (Eros); 2) Ölüm İçgüdüsü 277
Yaşam İçgüdüsü Engellenmemiş Asıl Eşeysel İçgüdüyü, Ondan Türetilen Amaçta-Engellenmiş (Yüceltilmiş) İçgüdüsel Dürtüleri, Ve Öz-Sakınım İçgüdülerini Kapsar 277
Ölüm İçgüdüsü: Görevi Örgensel Yaşamı Dirimsiz Duruma Geri Götürmektir 277
Yaşam Eşeysel İçgüdüler Ve Ölüm İçgüdüleri Arasındaki Çatışmanın Birliğidir 277
Yaşam Ve Ölüm İçgüdüleri Birbirleri İle Çeşitli Ama Henüz Saptayamadığımız Yollarda Birleşir, Karışır, Kaynaşırlar 278
Ölüm İçgüdüsü Yoketme İçgüdüsü Olarak Dış Dünyaya Yönelir 278
Eşeysel İçgüdüde Sadistik Bileşen İki İçgüdü Sınıfının Karışımının Bir Örneğidir 278
Haz İlkesi Ve İki İçgüdü Türü Arasındaki İlişkiyi Belirlemede Ciddi Sorunlar Olabilir Mi? 279
İki İçgüdü Türü Arasındaki Ayrım Yeterince Tutarlı Görünmez Ve Klinik Olgularla Çelişebilir 279
Böyle Bir Olguyu İnceleyelim: Sevgi Ve Nefret Kutupsallığı 279
Ama Klinik Gözlem Sevgi Ve Nefretin Eşzamanlı, İki-Değerli Ve Dönüşümlü Olduğunu Gösterir 279
Yaşam Ve Ölüm İçgüdüleri Arasındaki Nitel Karşıtlık Doğrudan Dönüşüm Olanağına Aykırıdır 280
Ama Bu Durumda İçgüdülerin Dönüşümü İçin Ruhsal Yaşamda Her İki İçgüdünün De Yatırımlarını Arttırabilen Yerdeğiştirebilir Ve İlgisiz Bir Erke Varsayımı Zorunlu Olur 280
Bu Yerdeğiştirebilir Erke Nedir? 280
Bu Yerdeğiştirebilir İlgisiz Erke Narsissistik Libido Kaynağından Gelebilir: Eşeysizleştirilmiş Eros Olabilir 280
Bu Yerdeğiştirme Erkesi Eşeysizleştirilmiş Libido İse, Ona ‘Yüceltme’ De Diyebiliriz 281
Narsissizm Kuramında Önemli Bir Genişleme: İkincil Narsissizm Geri Çekilmiş Nesne-Libido Üzerine Dayanır 282
Tüm İçgüdüsel Dürtüler Eros’un Türevleridir 282
Sadistik Bileşenler De En Sonunda Kendilerini Eros’a Bağlarlar 282
Haz İlkesi Libido İçin Olduğu Gibi Libidoya Karşı Savaşımda Da Hizmet Eder 282

V
BENİN BAĞIMLILIKLARI
Ben Büyük Ölçüde O Tarafından Terkedilen Yatırımların Yerini Alan Özdeşleşmelerden Oluşur 284
Üst-Ben Benin Zayıf Olduğu Bir Dönemde Yer Alan İlk Özdeşleşmedir 284
Üst-Ben, Ödipus Karmaşasının Kalıtçısı Olmakla, O’nun Soygelişimsel Belirlenimleri İle İlişkilidir 284
Üst-Ben Ben Karşısında O’nun Temsilcisi Olarak Davranabilir 284
Suçluluk Duygusu Sağaltım Çabalarına Karşı Olağanüstü Büyük Bir Dirençle Saklanabilir 285
Sinircenin Ağırlığını Belirleyen Şey Ben-İdealine Bağlı Suçluluk Duygusu Olabilir 286
1) Normal (Bilinçli) Suçluluk Duygusu Ben Ve Ben-İdeali Arasındaki Gerginlik Üzerine Dayanır 286
2) Saplantı Sinircesinde Ben Suçluluk Duygusuna Karşı Çıkar (Çözümlemede Baskılanmış Dürtüler Ortaya Çıkarılabilir) 286
3) Melankolide Ben Suçluluk Duygusuna Karşı Çıkmaz (Suçlanan Nesne Özdeşleşme Yoluyla Bene Katılmıştır) 286
[Suçluluk Duygusunun Varoluş Nedeni Biraz Aşağıda Tartışılacak] 287
4) Histerik Ben Suçluluk Duygusunu Dışlar (Tıpkı Baskı Edimini Uzak Tutması Gibi), Dolayısıyla Bilinçsiz Suçluluk
Duygusunun Sorumlusu Bendir 287
Suçluluk Duygusunun Büyük Bölümü Normal Olarak Bilinçsizdir 287
Bilinçsiz Suçluluk Duygusu [Üst-Ben] İnsanları Suçlulara Dönüştürebilir 287
Üst-Benin Kökenini İşitilmiş Sözcüklerden Aldığı Reddedilemez; Ama Yatırım-Erkesi O’dan Gelir 288
Üst-Ben Niçin Kendini Bir Suçluluk Duygusu Olarak Anlatır Ve Aynı Zamanda Bene Karşı Aşırı Bir Sertlik Geliştirir? 288
Sadizm Durumunda Üst-Bende Ölüm İçgüdüsünün (Yokedici Bileşen) Bir Arı-Ekini Yoğunlaşır 288
Melankoli İle Karşıtlık İçinde, Saplantı Sinircesinde Hastanın Kendini Yoketme Eğilimi Sıfırdır [Saldırganlık Nesneye Yöneliktir] 288
Saplantı Sinircelerinde Sevgi Dürtüleri Nesneye Karşı Saldırı Dürtülerine Çevrilir (Ben Buna Karşı Çıkar) 288
Ben Saldırganlık Eğilimlerini Reddederken, Bunlar O’da Kalırlar Ve Üst-Ben Sanki Ben Onlardan Sorumluymuş Gibi Davranır 288
Ben Bir Yandan O’dan Gelen İstek Ve Öte Yandan Üst-Benden Gelen Suçlama Karşısında Kalır 288
Tehlikeli Ölüm İçgüdüleri (1) Erotik Bileşenlere Kaynaşırlar, (2) Benin Kendisi Saldırganlaştırırlar, (3) Geri Kalan Bölüm Engelsizce İçerde Kalır 289
Baskının Ya Da Ahlakın Bakış Açısından, O Ahlak-Dışıdır 289
Dışarıya Yönelik Saldırganlık Ne Denli Kısıtlanırsa, Üst-Benin (Ahlaksal Belirlenimli O, Ya Da Ben-İdeali) İçe Yönelik Saldırganlığı O Denli Artar 289
Üst-Ben Bir Eşeysizleştirme Ya Da Yüceltme Niteliği Gösterir 289
Yüceltmeden Sonra Erotik Bileşen Yokedici Bileşeni Durduramaz: Saldırganlık Ve Yokediciliğin Önü Açılır 289
Benin İşlevleri: 1) Zamansal Düzen, 2) Olgusallık Sınaması, 3) Düşünce Denetimli Kas Eylemleri 290
O Ben Üzerinde Doğrudan Ya Da Üst-Ben İle Dolaylı Etkide Bulunur 290
Ben İçgüdülere Egemen Olabilir 290
Ruhçözümlemenin Kendisi Benin O’ya Karşı Üstünlüğünü Amaçlayan Bir Araçtır 290
Benin Yaşam Ve Ölüm İçgüdüleri Arasındaki İşi Güçtür 291
Ben Endişenin Asıl Yeridir 291
Ölüm Endişesi Narsissistik Libido Yatırımını Çok Büyük Ölçüde Salıvermesine Bağlıdır 292
Ölüm Endişesi Ve Duyunç Endişesi Eneme-Endişesinin Anlatımıdır 292
O Bene Sevgi Ya Da Nefret Duyamaz: Eros Ve Ölüm İçgüdüsü Onda Savaşırlar 293
İnsan Tutkularının Ölüm İçgüdüsünün Egemenliği Altında Durduklarını Kabul Edebilir Miydik? 293
Elbette Hayır — 293
Bu Tutum Varoluşçuluk, Nihilizm, Pozitivizm, Postmodernizm, Kısaca KUŞKUCULUK Ve KÖTÜMSERLİK Olurdu — “Eros’un Rolünü Hafife Almak Olurdu” 293



EGO VE İD (1923b) / FREUD
ÇÖZÜMLEMELER: AZİZ YARDIMLI / www.ideayayinevi.com