Ek-2 ek-1’de listelenen zoonozlar ve zoonotik etkenlerin kontrolü

Ek-2

 

EK-1’DE LİSTELENEN ZOONOZLAR VE ZOONOTİK ETKENLERİN KONTROLÜ

 

A.Ulusal kontrol programları için genel kurallar

Ulusal Kontrol Programı ilgili zoonoz ve zoonotik etkenin özelliği ve ülkedeki mevcut durumu göz önünde bulundurulur. Program;

(a) Zoonoz ve ilgili zoonotik etkenin önemi dikkate alınarak amacını belirtmelidir,

(b) B bölümünde verilen asgari numune alma kuralları ile uyumlu olmalıdır,

(c) İlgisi olduğunda C bölümünde E bölümüne kadar verilen özel kurallara uyumlu olmalıdır ve aşağıdaki noktaları belirtmelidir.

1. Genel noktalar:

1.1.Zoonoz veya zoonotik etkenin bulunması.

1.2. Programın uygulanacağı coğrafi bölge veya uygunsa epidemiyolojik birimler.

1.3. İlgili yetkili kurumların yapısı ve organizasyonu.

1.4.Program kapsamında toplanmış numunelerin analiz edileceği onaylanmış laboratuvarlar.

1.5. Zoonoz veya zoootik etkenin analizinde kullanılacak metotlar.

1.6.Numune alma şemaları dahil olmak üzere yem ve sürü seviyesinde resmi kontroller.

1.7. Numune alma şemaları dahil olmak üzere gıda zincirinin diğer aşamalarında resmi kontroller.

1.8. Özellikle halk sağlığını korumak için yetkili kurumlar tarafından zoonoz veya zoonotik etkenin belirlendiği hayvan veya ürüne yönelik tedbirler ve aşılama gibi alınan diğer koruyucu tedbirler.

1.9. Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen faaliyetlerle ilgili ulusal hükümler dahil ilgili ulusal mevzuat.

2. Program kapsamındaki gıda ve yem işletmeleri ile ilgili noktalar;

2.1. Verilen hayvan popülasyonları ve bunların ürünlerinin üretim şekli,

2.2. Yem üretim şekli,

2.3. İyi hayvan yetiştiriciliği uygulamaları ile ilgili rehberler veya en az aşağıdakileri tanımlayan diğer talimatlar ;

— Çiftliklerde hijyen yönetimi,

— Hayvanlar, yem, içme suyu ve çiftlik çalışanlarından kaynaklanabilecek enfeksiyonları önlemeye yönelik tedbirler,

— Çiftliğe ve çiftlikten hayvan taşınmasında hijyen.

2.4. Çiftliklerin rutin veteriner hekim denetimi,

2.5. Çiftliklerin kaydı,

2.6. Çiftliklerde kayıt tutma,

2.7. Hayvanların sevkıyatında eşlik edecek belgeler,

2.8. Hayvanların izlenmesini sağlayacak diğer ilgili tedbirler.

 

B. Asgari numune alma kuralları

1. Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen ilgili ulusal kontrol programının yayımlanmasından sonra gıda işletmecisi ek-1’in birinci sütununda listelenen zoonozlar ve zoonotik etkenlerin izlenmesine yönelik aşağıdaki tabloda verilen asgari numune alma kurallarını dikkate alarak numune alır ve analiz ettirir.

 

 

1. Zoonoz veya zoonotik etken	2. Hayvan popülasyonu	3. Numune almanın kapsaması gereken üretim aşaması
Halk sağlığı önemi olan Salmonella serotipleri	Damızlık tavuk sürüleri:
	- büyütme dönemi	- günlük civcivler - dört haftalık kanatlılar - yumurtlama periyoduna veya yumurtlama birimine geçmeden iki hafta önce
	- üretim dönemi	- yumurtlama periyodu boyunca her iki haftada bir
Halk sağlığı önemi olan Salmonella serotipleri	Yumurtacı sürüler
	- büyütme dönemi	- günlük civcivler - yumurtlama periyoduna veya yumurtlama birimine geçmeden iki hafta önce yarkalar
	- üretim dönemi	- yumurtlama periyodu boyunca her 15 hafta
Halk sağlığı önemi olan Salmonella serotipleri	Broylerler	- kesim için ayrılan kanatlılar (*)
Halk sağlığı önemi olan Salmonella serotipleri	Hindiler	- kesim için ayrılan kanatlılar(*)
Halk sağlığı önemi olan Salmonella serotipleri	Domuzlar	kesim için ayrılan domuzlar(*)
Halk sağlığı önemi olan Salmonella serotipleri	Domuzlar
(*) Numunelerin analiz sonuçları hayvanlar kesimhaneye gönderilmeden bilinmelidir.

 

2. B bölümünün 1 inci maddesinde belirtilen kurallar ante mortem muayene ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmalıdır.

3. Analiz sonuçları numune alma tarihi, yeri ve sürüye ait kimlik bilgileri ile birlikte kaydedilmelidir.

4. Aşılanan hayvanlarda, immunolojik testler kullanılamaz. Ancak kullanılan aşının uygulanacak test metodunun teşhisini engellemediği kanıtlanırsa, immunolojik testler kullanılabilir.

 

C. Damızlık tavuk sürüleri ve damızlık hindiler ile ilgili özel kurallar

1. Damızlık tavuk sürüsü ve damızlık hindilerde B bölümüne uygun olarak alınan numunelerin analizinde Salmonella Enteritidis veya Salmonella Typhimurium varlığı belirlendiğinde bu maddenin ikinci fıkrasındaki şartlar göz önüne alınarak üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarında belirtilen tedbirler alınmalıdır.

2. (a) B bölümüne uygun olarak alınan numunelerin analizinde kullanılacak metot yetkili kurum tarafından onaylanmışsa, bu analizlerde Salmonella Enteritidis veya Salmonella Typhimurium tespit edildiğinde üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarda belirtilen tedbirler alınır.

(b) Yetkili kurum B bölümüne uygun olarak analiz edilen numunelerde Salmonella Enteritidis veya Salmonella Typhimurium şüphesini teyit ederse üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarda belirtilen tedbirler alınır.

3. Sürüden elde edilen inkübe edilmemiş yumurtalar imha edilir.

Ancak, bu yumurtalar 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gıda Hijyeni Yönetmeliği ve 27/12/2011 tarihli ve 28155 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği ile Türk Gıda Kodeksi Mevzuatı hükümlerine uygun ise imha edilmeyebilir.

4. Salmonella yayılma riskini mümkün olduğu kadar azaltmak için günlük civcivler dahil tüm kanatlılar imha edilir veya kesimhaneye sevkedilir. Kesim, Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğine uygun olarak yapılır. Bu hayvanlardan elde edilen ürünler, Gıda Hijyeni Yönetmeliği, Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği ve Türk Gıda Kodeksi ile ilgili mevzuata ve E bölümüne uygun ise imha edilmeyebilir veya 24/12/2011 tarihli ve 28152 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliğine uygun olarak muamele edilir veya imha edilir.

5. Salmonella Enteritidis veya Salmonella Typhimurium’un hala bulunduğu kümeslerden elde edilen ve kuluçka makinesinde bulunan yumurtalar İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliğine uygun olarak imha edilir.

6. Bu bölümde yer alan tüm referanslar Salmonella Typhimurium’un aynı zamanda antijenik formülü 1,4,[5],12:i:- olan monofazik suşlarını da içermelidir.

 

D. Ticari yumurtacı sürülerle ilgili özel kurallar

1. Yumurtalar, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesi ile oluşturulan ulusal kontrol programına tabi olan ve resmi kısıtlama uygulanmayan ticari yumurtacılardan elde edilmesi koşuluyla 23/1/2008 tarihli ve 26765 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yumurta ve Yumurta Ürünleri Tebliği (Tebliğ No:2007/54)’nde tanımlanan A sınıfı yumurta olarak insan tüketiminde kullanılır.

2. Sağlık durumu bilinmeyen, azaltılması hedeflenen Salmonella serotipleriyle şu anda veya daha önceden enfekte olduğundan şüphelenilen veya spesifik bir gıda kaynaklı salgında enfeksiyona sebep olduğu belirlenmiş sürülerden elde edilen yumurtalar, Gıda Hijyeni Yönetmeliği, Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği ve Türk Gıda Kodeksi mevzuatına uygun ise imha edilmeyebilir. Bu durumda yumurtalar;

(a) Yumurtalarla ilgili pazarlama standartlarına yönelik Türk Gıda Kodeksi Yumurta ve Yumurta Ürünleri Tebliğinde tanımlandığı gibi B sınıfı yumurta olarak düşünülmeli,

(b) Türk Gıda Kodeksi Yumurta ve Yumurta Ürünleri Tebliğinde belirtildiği gibi pazara sunulmadan önce A sınıfı yumurtalardan açıkça ayırımını sağlayacak şekilde işaretlenmeli,

(c) Bakanlık, yumurtaların diğer sürülerden kaynaklanan muhtemel çapraz kontaminasyondan korunmasına yönelik tedbirler alındığına kanaat getirilmedikçe, yumurta toplama ve paketleme merkezlerine girişi yasaklanmalıdır.

Ya da bu yumurtalar İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliğine uygun olarak kullanılır veya imha edilir.

3. Enfekte sürülerden gelen kanatlılar kesimhaneye gönderilir veya imha edilir. Bu işlemler zoonozların yayılma riskini azaltmak için mümkün olduğunca çabuk olmalıdır. Kesim Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğine uygun olarak yapılır. Bu hayvanlardan elde edilen ürünler, Gıda Hijyeni Yönetmeliği, Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği, Türk Gıda Kodeksi mevzuatına ve E bölümüne uygun ise imha edilmeyebilir veya bu ürünler İnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliğine uygun olarak kullanılır veya imha edilir.

4. Yetkili kurum başlangıçta yanlış pozitif sonuçları bertaraf etmek için bu bölümün ikinci maddesinde belirtilen kısıtlamaları;

(a) Yumurtacı sürüler, Zoonozlar ve Zoonotik Etkenler, İlgili Antimikrobiyal Direnç ve Gıda Kaynaklı Salgınların İzlenmesi Yönetmeliği hükümlerine göre gıda kaynaklı mihrakların epidemiyolojik incelenmesi sonucunda yumurta veya yumurta ürünlerinin tüketiminin insanlar için enfeksiyon kaynağı olmadığı belirlendiğinde,

(b) Bu Yönetmeliğin 8 nci maddesi ile oluşturulan ulusal kontrol programına konu olan ve Salmonella serotiplerinin azaltılmasının hedeflendiği sürü, yetkili kurum tarafından;

1) Bakanlıkça belirtilen teknik özelliklerde bununla beraber, analiz için her bir fekal materyalden ve toz örneğinden 25 gramlık alt numune alınmak şartıyla, tüm numuneler ayrı ayrı analiz edilerek; veya

2) 300 adet kanatlı sekum ve oviduktunun bakteriyolojik olarak incelenerek; veya

3) Her bir sürüye ait en fazla 40 yumurtalık havuzlarda 4000 yumurta içeriğinin ve kabuğunun bakteriyolojik muayenesi yapılarak, doğrulanmadığında,

kaldırabilir.

Numune alma ile ilgili (b) bendine ilave olarak, yetkili kurum alınan numunelerin analiz sonuçlarını etkileyecek antimikrobiyal kullanımının olmadığını doğrulamalıdır.

 

E. Çiğ etle ilgili özel kurallar

1. Ek-1’de listelenen hayvanlardan elde edilen çiğ kanatlı eti, 29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği şartlarını sağlar.

2. Bu bölümün 1 inci maddesindeki kriter, gıda hijyeni ile ilgili mevzuata uygun olarak Salmonella’yı elimine etmek için endüstriyel ısıl işlem veya başka bir işlem için ayrılmış çiğ kanatlı etine uygulanmaz. Ancak bu işlem Gıda Hijyeni Yönetmeliği, Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği, Türk Gıda Kodeksi mevzuatı ve bunlara bağlı çıkarılan mevzuat hükümlerine uygun olur.