Ekizler Layout 1
Yüklə 2,97 Kb. Pdf görüntüsü
|
| ƏKİZLƏR RƏSSAM Taras Şevçenko «АСПОЛИГРАФ» Бакы–2014 Tərcüməçi: Zakir Abbas Taras Şevçenko Əkizlər. Rəssam (povestlər) . Bakı, « Aspoliqraf », 2014, 216 səh. Kitaba Ukrayna ədəbiyyatının klassiki Taras Şevçenkonun (Kobzar) müxtəlif illərdə qələmə aldığı, Azər baycan dilinə ilk dəfə tərcümə olunan «Əkizlər» və «Rəssam» povestləri daxil edil - mişdir. 4702060201 T 2014 053 © «Асполиграф», 2014 T 22 ƏKİZLƏR Bunu hamı bilir və dəfələrlə sınaqdan keçiriblər, həftənin ba - zar ertəsi böhranlı və ya sadəcə olaraq, ağır gündür. Odur ki, az- çox təhsil görmüş savadlı adam o gün əhəmiyyətli işə başlamaz. Bütün günü çarpayıda uzanıb xumarlanmağa üstünlük verər. İş onu yerindən oynadana qədər, necə deyərlər, barmağındakı üzüyü də tərpətməz. Doğrudan-doğruya, əgər məsələni yaxşıca götür- qoy etmiş olsaq, mənfur bir zərgərə görə keçmiş müqəddəs ənə - nələri təhqir etsək, onda bizdən nə gözləmək olar? Sonra hansısa bir fransız, ya da allah göstərməsin, lümək dovşana oxşayan bir alman peyda olub bizə nəzər etmiş olsa, necə deyərlər, o tip haqqında, eləcə də bizim milli fizionomiyamız barədə hansı fikrə düşər? Mənə görə, millətin özünəməxsus, onu fərqləndirən xüsu - siyyəti yoxdursa, o ən pis, dadsız kiselə bənzəyər. Əfsuslar olsun, başqaları elə fikirləşmir. Məsələn, bizim hərbçi təbəqəsi maariflənmə yolunda öz müasirlərindən çox-çox geri qalır. Onlar bazar ertəsi haqqında söylənən müdrik deyimlərə qətiyyən inanmayıb, atalarımızın, babalarımızın bu müqəddəs və siy yətini yelbeyin qarıların sayıqlaması adlandırırlar. Aman Tanrım, bizi bağışla, gör nə günə qalmışıq! Mən bu şələbığ zümrəyə məsləhət bilirəm ki, gedib məşhur Kurqanovun “Pismovnik”inə nəzər yetirsinlər. Məhz orada yazılıb ki, hələ qədim Gildəni (Xaldey ərəbləri) sehrbazları və rəmmalları, sonra da Zərdüşt təliminin ardıcılları bazar ertəsinin böhranlı gün ol - du ğuna qəlbən inanırdılar. İndi sən get bütün bunları o ədəbsiz hərbçilərə qandır. Hərbçi doğrudan-doğruya döyüş adamıdır. Ekkartsqauzenin yazdığı və bizim məşhur rəssam Yeqorovun gözəl şəkillərlə bə - 3 zə diyi “Təbiətin sirlərinə açar” adlı ağıllı bir kitab hasilə gətir - mək əvəzinə, onunku budur ki, gözü tutan hər hansı bir küncü zəbt eləsin, yaxud yəhudinin əlindəki, necə deyərlər, “taxta biti” adlanan rom şüşəsini tutub əlindən alsın. Bunlar adamı eşitmək hayında deyillər. Mənim səbirli oxucuma bütün bunları ona görə deyirəm ki, bazar ertəsinin ağır gün olduğunu dəfələlə təsdiq edən bizim ulu əcdadlarımızın inancını saya salmayan, onu tapdalayan, adını bir o qədər də dəqiq xatırlaya bilmədiyim, ya qusar, ya da ki, ulan polku (nizəli süvari polk) P.. əyalətindən və yenə də P.. quberniya şəhərindən bazar ertəsi günü hərbi yürüşə başladılar. Yaxşı xatır - layıram, toplantı zamanı kərənay çalırdılar. Buna görə belə qənaətə gəlmək olardı ki, bu, süvari polku olub. Əgər piyada polku olsaydı, onda toplantı zamanı təbil döyərdilər. Kənddən və ya şəhərdən polkun girib, çıxması iki böyük hadisəni bildirir. Allah göstərməsin, əgər polk bir neçə müddət mənzillərdə yerləş - dirilirsə, onun çıxıb getməsi göz yaşlarıyla, çox vaxt ən səmimi göz yaşlarıyla müşayiət olunur. Mən bunu yalnız zərif cinsə şamil edirəm. Kişilər və nişanlı oğlanlara gəldikdə, onlar barəsində bir söz deyə bilmərəm. Eləcə də haqqında danışdığımız P... şəhəri haqqında və sözü gedən süvari polkun oradan necə çıxması barədə heç nə deməyəcəm. Polku yola salan təkcə bunlar deyildi. Rəhmətlik Qrebenko- nun dediyi kimi, havanın əlverişsiz olmasına baxmayaraq, arvad- lar da aldadıcı və aramsız yağan yağışın altında saatlarla dayanıb öz şələbığ əsgərlərini N.. kəndinə yola salırdılar. Başqaları Boris - pola, digər təmənnasız adamlar isə Kiyev ətrafına, Dnepr aşırı - mına qədər polku müşayiət edərdilər. Əsgərlər çayı keçən kimi bir qədər ağladıqdan sonra onlar Dnepri adlayıb böyük Kiyev şəhərindəki hər cür əxlaqsızlıqla dolu gizli fahişəxanalarda öz abırsızlıqlarını və cinayətlərini gizlədərdilər. Ən intizamlı polkun davamlı olaraq bir yerdə qərar tutmasının aqibəti belə olur. Həmin bazar ertəsi günü axşamdan xeyli keçmiş gənc qadın 4 Taras Şevçenko Kiyev yolu ilə Pereyaslav şəhərinə qayıdırdı. Şəhərə dörd verst qalmış yoldan çıxıb Üçqardaş məzarlığının əks tərəfindəki yaşıl biçənəklikdə gizləndi. Səhərə az qalmış gənc qadın oradan çıxıb yoluna davam etdi. Əlində boz svitkaya (üst geyim) bükülmüş nəsə vardı. Böyük yolla bir qədər gedəndən sonra o, döngənin yanında dayandı və bir qədər fikirləşib, hansısa əhəmiyyətli qərara gəldiyi üçün qətiyyətlə başını qaldırdı. Cəld addımlarla qoca yüzbaşı Soki ra - nın xutoruna aparan kiçik cığırla getməyə başladı. Ertəsi gün səhər tezdən, yəni çərşənbə axşamı gün çıxar-çıx - maz pani Praskoviya Tarasovna Sokirixa həyət-bacaya baxmaq, toyuq-cücəni yemləmək, işləri qaydaya salmaq üçün həyətə düşdü. Firəng toyuqlarını, qazları və o birilərini öz əliylə yedizdirdi, gö - yərçinləri isə yüzbaşı pan Nikifor Fyodoroviç Sokiranın özü yer - bəyer edəcəkdi. İndi siz pani Praskoviya Tarasovnanın hansı vəziyyətə düşdü - yünü təsəvvürünüzə gətirməyə çalışın. O, dama çıxan zaman boz rəngdə olan paltara bükülmüş bağlamanın içərisində nəsə bir canlının tərpəndiyini gördü. Qorxduğundanmı, yoxsa nədənsə, ona elə gəldi ki, bağlama uşaq kimi ağlayır. O, uzun müddət boz bağ - lamaya baxdı, onun necə ağladığına qulaq asdı. Praskoviya nə edəcəyini bilmirdi. Nəhayət, qərara gəldi ki, Nikifor Fyodoroviçi çağırsın. Nikifor Fyodoroviç, necə deyərlər, tuman-köynəkdə, geniş balaqlı, qırmızı rəngli çin şalvarında çıxdı. Qorxudan tir-tir əsən Praskoviya Tarasovna boz rəngli paltarı göstərib dedi: – Bax, mənim əzizim, bir bax, gör başımıza nə gəlir!.. – Burda nə var ki? Mən heç nə görmürəm. – Məgər boz paltarı, o bağlamanı görmürsən? – Paltarı görürəm. – Məgər görmürsən ki, o tərpənir, elə bil canlıdır. – Görürəm, Allah xatirinə, qoy tərpənsin... 5 Əkizlər Yüklə 2,97 Kb. Dostları ilə paylaş:
|