Elektrik akimina bağli yaralanmalar doç. Dr. Nadir arican

ELEKTRİK AKIMINA BAĞLI YARALANMALAR

• Doç. Dr. Nadir ARICAN

Tarihçe

• 1866 Siemens

• Dinamo

• Sestier

• 600 olgu ( Yıldırım)

• İlk deneyler 1880

• Fontana- Mara ( Kedi – köpekler)

• 1880 Edison

• “elektriğe bağlı ölüm” tanımı

Tarihçe

• 1890- Elektrikle idam

• William Kemmler

• 1944 Skalos Adjuantis

• Akım izi üzerindeki metalik partiküller (Akroreaksiyon testi)

• 1944 Dale – Akım izinin tanımı

• 1957 Jellinek – “Balık sürüsü”

• 1965 Schaffer “hücrelerdeki fuziform değişim”

“Elektrik Çarpması”

• “Elektrik akımının vücuttan geçecek şekilde kişinin bir elektrik kaynağı ile teması sonucu yaralanması veya ölümü”

• Etkileyen faktörler

• Elektrik devresinin tamamlanıp tamamlanmadığı
• Akımın gerilimi (Voltaj)
• Akımın cinsi (ASC, DC)
• Akımın şiddeti (Amper)
• Akımın geçtiği yol
• Akımın dokulardan geçtiği süre
• Vücut dokularının direnci

Elektrik devresinin tamamlanıp tamamlanmadığı

• Elektron akışı olabilmeli

• Kuşlar
• Kullanılan giysiler
• Kauçuk çizme
• Eldiven
• Başlık

Statik Yük

• Statik yük şeklinde elektron birikmesi durumunda

• Doku hasarı yok
• Statik jeneratör içinde
• Birkaç milyon volt

Voltaj – Akım gerilimi – Potansiyel farkı

• Volt ile ifade edilir

• V=AxR

• Alçak / Yüksek

• <600 alçak
• <600-750 Yüksek
• 1000 V

Voltaj

• Sıklıkla kullanılan 220 V 50 Hz

• Sanayide 380 V

• USA 110 V 60 Hz

• Daha güvenli ?

• 12-24 V

• Araba- radyo- müzik sistemleri
• Hayati tehlike yok

Yüksel volt

• Voltaj Ark mesafesi

• 1000 Birkaç mm

• 5000 1 cm

• 20000 6 cm

• 40000 13 cm

• 100000 35 cm

Yüksek voltaj da güvenlik

Isı – termal yanıklar

• Volt ile doğrudan ilgili

• Isı artışı voltajın karesi ile orantılı,

• >1000 V

• yaygın termal yanıklar

Akımın cinsi

• Alternatif akım (AC)

AC / DC

• AC daha tehlikeli

• Daha sık kardiyak aritmiye yol açar
• Dolaşım ve solunum merkezi AC ye daha hassas
• 100 miliamperlik AC Ventriküler fibrilasyon / Kardiyak arest
• 250 mAmp DC

• Kaslarda tetanik kasılma

• obje bırakılamaz ve süre uzar

Akımın şiddeti : AMPER

• Birim zamanda geçen elektron sayısı

• 1 Amp = 1000 mAmp

• Amper = Volt / Direnç

• Direnç ↑ Amper ↓ Tehlike de azalmakta

Amper

Akımın vücutta izlediği yol

Akımın geçtiği bölgenin kesit yüzeyi

• Termal yanıkların oluşumunda önemli

• Kesit alanı azaldıkça ısı üretimi artmakta

• ISI
• KESİT ALANI

• El bileği- Dirsek gibi bölgelerde

Akımın dokulardan geçtiği süre

• Süre uzadıkça risk artar

• Düşük voltajlı akımlar öldürücü olabilir

• 220 V ~ Yüksek voltaj

• Kömürleşme
• Aşırı ısı yanıkları
• Derin doku hasarı

Vücut dokularının direnci

• Ohm

• Ortalama 500 -5000 Ohm

• Direnci en yüksek dokular

• Kemik
• Deri
• Derinin direnci keratinize dokunun kalınlığı ile orantılı
• Ayak tabanı- avuç içi

• Akım deri altında çok daha kolay ilerler

• Yumuşak dokular

Direnç

• Kuruluk – Nem

• Kuru avuç 1 Mega Ohm – Nemli : 1200 Ohm

• Deriden geçtikten sonra

• Elektrolit değişiklikleri nedeniyle 380 Ohm a kadar düşebilir
• Dolayısıyla geçen amper miktarı artar

• Vasküler yapıdan zengin bölgeler

• Mukozalar
• Dudak
• Kan

• Nöronal doku

Yaralanma/ Ölüm Mekanizmaları

• Ventriküler Fibrilasyon

• Solunum kasları spazmı

• Solunum ve kardiyak merkezlerin felci

• Termal yanıklar

• Travmalar

Ventriküler fibrilasyon

• En sık ölüm nedeni ( 110- 220 V AC)

• Öncelikle ileti sistemi bozulur

• Ventriküler fibrilasyon
• Kardiyak arest

• Tıbbi aletler! ( 100 mikroamper)

• Amper  Fibrilasyon riski ↓ - Özellikle 4 Amp

• Siklus

Solunum kasları spazmı

• Akımın gögüs ve batından geçtiği olgular

• Diafram- İnterkostal kaslar

• Konjestif –hipoksik görünüm

• Asfiksi bulguları

• Özellikle peteşiyal kanamalar

Solunum ve kardiyak merkezlerin felci

• Beyin sapı etkilendiğinde

• Kalp çalışmaya devam edebilir

• Suni solunuma devam

• EKT de dikkat

Termal Yanıklar

• Komplikasyonlar

• Hipovolemik şok
• Septik şok
• Böbrek yetmezliği

TRAVMA

• Sekonder travmalar

• Savrulma

• Genel beden travması

• Yüksekten düşme

ORİJİN

• Kaza %1-2

• İş kazaları arasında oran ↑

• İntihar

• Cinayet

İntihar

• Oldukça nadir

• Almanya’da artış ?

• Yöntemler

• Banyo

Cinayet

• Nadir

• Genellikle eşler tarafından

• Yöntemler

• Yola tel döşenmesi
• Banyo suyuna elektrik verilmesi

Olay yeri incelemesi

• Tanık ifadeleri

• Teknik bilirkişi

• Giysiler

• Eldiven
• Ayakkabı
• Fotoğraf
• Banyo – Havuz
• ( Suda boğulma)

OTOPSİ BULGULARI

• Elbiseler

• Rigor

• Çok daha erken başlar ve erken sonlanır
• (Tetanik kasılmalar) – ATP ↓

Dış muayene

• Dikkatli

• Lezyonlar rahatlıkla gizlenebilir
• Saçlı deri- avuç

• Başka lezyonlarla karışabilir

• Lezyon ±

İç muayene

• Spesifik bulgu ?

• İçorganların özellikleri

• Sıvı içerik , iletkenlikte artış
• Isı etkisi oluşmayacak kadar geniş akım yolu
• Non spesifik bulgular
• Siyanoz
• Peteşi
• Konjestif bulgular
• Ana arterlerde yırtılma

Elektrik akımının oluşturduğu lezyonlar

• Sıklıkla deride Direnç ↑

• Giriş yanıkları- “Joule Yanıkları”
• Benzer şekilde çıkış lezyonları da oluşmakta
• Lezyon görülme olasılığı
• Birim deri alanına düşen akımın yoğunluğu ile ilişkili
• Geniş alandan geçerse lezyon (-)

Fleksiyon

Yanık alanın özellikleri

• Postmortem yanık ve vezikül oluşabilir

• Ancak hiperemik alan (-)

• Yanık periferinde soluk halka

• Kablo izi ?

• Çürümeye dirençli

Elektrik yanıkları

• Sıkı temas lezyonları

• Ark yanıkları

• Dendritik yanıklar

Sıkı temas lezyonları

• Termal yanık şeklinde

• Gri-sarı

• Sert

• Koagülasyon nekrozu

• Epidermo-dermal vezikül oluşabilir

• Akım kesilince soğuyarak çökebilir
• (Hatta tamamen kaybolabilir)

• Geç iyileşir

Düşük voltaj

Çıkış

Ark Yanıkları

• Sıklıkla Yüksek voltaj

• Sıkı temaslarda (-)

• Kıvılcım şeklinde

• Hem giriş – Hem çıkış

• Çok sayıda ark lezyonları ( Yüksek Voltaj)

• Timsah derisi

Dendritik yanıklar

• Yıldırımlar – 250.000 voltluk akımlarda

• Ağaç dalları şeklinde deri lezyonları

• Zaman geçtikçe kaybolur

• Oluşum

• Parçalanmış eritrositlerden çıkan hemoglobinin dokuları boyaması
• Vazodilatasyon