Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi
Yüklə 207,65 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Doç. Dr. Nigar DEMİRCAN ÇAKAR
- Anahtar Sözcükler
| Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi
www.esosder.org Electronic Journal of Social Sciences
info@esosder.org
BAHAR-2009 C.8 S.28 (068-090) ISSN:1304-0278 SPRING-2009 V.8 N.28
ÖRGÜTSEL ADALETİN İŞ TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: “ALGILANAN ÖRGÜTSEL DESTEK” BİR ARA DEĞİŞKEN Mİ? THE EFFECTS OF ORGANIZATIONAL JUSTICE ON JOB SATISFACTION: IS “PERCEIVED ORGANIZATIONAL SUPPORT” A MEDIATOR? Doç. Dr. Nigar DEMİRCAN ÇAKAR Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi nigarcakar@duzce.edu.tr
Abant İzzet Baysal Üniversitesi İktidadi ve idari Bilimler Fakültesi Öz Bankacılık ve sigortacılık sektöründe faaliyet gösteren on iki firmadan 356 çalışan üzerinde gerçekleştirilen bu araştırma ile, adalet algıları, algılanan örgütsel destek ve iş tatmini arasındaki ilişkiler araştırılmaktadır. Araştırma hipotezleri algılanan örgütsel desteğin, örgütsel adalet ve iş tatmini arasındaki ilişkide ara değişken etkisine sahip olduğunu öngörmektedir. Keşifsel faktör analizleri iş tatminin işin özelliklerinden tatmin, yöneticiden tatmin ve ödül-ücret sisteminden tatmin olarak üç boyuta sahip olduğunu göstermiştir. Bu çalışma ülkemizde gelişen ve hızla değişen bir sektörde çalışan tatmini artırmayı ve buna bağlı olarak işgücü devrini azaltmayı amaçlayan yöneticiler için önemli bulgular sağlamaktadır. Yapılan çoklu regresyon analizleri ile hem prosedürel hem de dağıtımsal adaletin iş tatminini olumlu etkilediği ortaya koyulmuştur. Diğer taraftan araştırmanın ara değişken analizine yönelik bulguları, adalet algılarının algılan iş tatminin üç boyutu ile ilişkisinde algılanan örgütsel desteğin tam ve kısmi ara değişken etkisine sahip olduğunu göstermiştir. Anahtar Sözcükler: Örgütsel Adalet, Algılanan Örgütsel Destek, İş Tatmini, Ara Değişken Etkisi Abstract In this study the relationships between organizational justice perceived organizational support and job satisfaction are investigated using data obtained from 356 full-time employees of twelve banking and insurance organizations. Research hypotheses suggest that perceived organizational support mediates the relationship between organizational justice and job satisfaction. Exploratory factor analysis of satisfaction items reveals that job satisfaction has three dimensions namely, satisfaction from job’s characteristics, satisfaction from management, and satisfaction from compensation. This study serves as an important guide for those who aim to increase employees’ job satisfaction resulting in lower turnover rates in a rapidly changing environment. Multiple regression analysis suggests that both distributive and procedural justice positively affect all three dimensions of job satisfaction. The results of mediation analyses further indicate that perceived organizational support mediates the relationship between organizational justice and dimensions of job satisfaction.
Effect
BAHAR-2009 C.8 S.28 (068-090)
ISSN:1304-0278 SPRING-2009 V.8 N.28
Hem ulusal hem de uluslar arası örgütsel davranış yazınında “örgütsel adalet algısı” konusu önemli yer tutmaktadır. Bunun temel nedenlerinden biri çalışanların adalet algılarının iş tatminlerini, örgütsel bağlılıklarını ve performanslarını arttırması, buna bağlı olarak işten ayrılma eğilimlerini azaltmasıdır. Pek çok çalışmada iş tatminin çalışan performası ve işten ayrılma eğilimi üzerindeki önemli etkisi ortaya konulmuş (Örn: Hom ve Griffeth, 1991;
Tett
ve Meyer, 1993) ve iş tatmini hem çalışan hem de örgüt düzeyinde ortaya çıkardığı sonuçlar açısından önemli bir örgütsel değişken olarak kabul edilmiştir. Artan iş tatminin doğurduğu önemli sonuçlar göz önünde bulundurularak yapılan çalışmalarda, iş tatminini arttırmanın yolları araştırılmış ve adalet algıları da pek çok çalışmada iş tatminini önemli düzeyde etkileyen bir faktör olarak benimsenmiştir (DeConinck ve Stilwell, 2004, 226). Adalet algıları ile ilgili görüşler temel olarak örgütsel adaletin dağıtımsal adalet (distributive justice) ve prosedürel adalet (procedural justice) adı altında iki boyuttan oluştuğunu ortaya koymaktadır. Dağıtımsal adalet çalışanların elde ettikleri ödül ve ücretlerin miktarı ve biçimi ile igili adalet algılarını temsil eder. Diğer yandan prosedürel adalet çalışanların elde ettikleri ödül ve ücretleri belirleyen süreçlerle ilgili adalet algılarını yansıtır. Başka bir ifade ile dağıtımsal adalet sonuçlara odaklanırken, prosedürel adalet süreçlere ve araçlara odaklanır (Sweeney ve McFarlin, 1993, 25). Kişiler dağıtımsal adalette çıktıların uygun, etik ve ahlaki olup olmadığını algılarlar. Greenberg’e (1996, 25) göre prosedürel algılar kuruma karşı davranışları açıklamada daha kullanışlıdır. Dağıtımsal adalet algıları ise kararların sonucuna doğru davranışları daha çok etkilemektedir. Örgütsel adalet kavramını anlayabilmek için yapılan çalışmalarda bu boyutların her ikisini de ele almak gerekir. Çünkü bu her iki boyutun kendilerine özgü sebep ve sonuçları bulunmaktadır. Örneğin çalışanların dağıtımsal adalet algılarının alınan kararların sonuçlarına karşı tutumlarını etkilediği, prosedürel adalet algılarının ise daha çok örgüte karşı olan tutumların belirleyicisi olduğu ortaya konulmuştur (Greenberg, 1996, 30). Yapılan bazı saha araştırmalarında iş tatmini etkileyen faktörlerden birinin de algılanan örgütsel destek olduğu ortaya çıkarılmıştır ancak algılanan örgütsel desteğin pek çok önemli sonucunun yeterince ortaya koyulamadığı da öne sürülmektedir (Armeli, Eisenberger, Fasolo ve Lynch, 1998, 288). Bu anlamda algılanan örgütsel desteğin iş tatmini, örgütsel bağlılık, işten ayrılma eğilimi gibi önemli sonuçları nasıl etkilediği de araştırmaya değer bir konu olarak ortaya çıkmaktadır (Rhoades ve Eisenberger, 2002, 698).
Örgütlerin çalışanlarına karşı gösterdiği turum ve davranışların, çalışanların işlerine ve örgütlerine karşı
69 Yüklə 207,65 Kb. Dostları ilə paylaş:
|