Fenilketonüri(PKU)
Enzim defekti: Fenilalanin hidroksilaz(12. kromozom): 400'den fazla mütasyon
İnsidans: Ortalama 1:10,000 (en yüksek insidans Türkiye'de, 1: 4,500)
Tipler:
-
Klasik fenilketonüri (tam ya da tama yakın enzim yetersizliği): fenilalanin düzeyleri >20 mg/dL (>1200 mmol/L) diyet tedavisi gerektirir
-
Atipik fenilketonüri (kısmi enzim yetersizliği): fenilalanin düzeyleri <10 mg/dL (<600 mmol/L, klinik bulgu yok, diyet tedavisi gerektirmez.
-
Habis fenilketonüri: Tetrahidrobiopterin (BH4= fenilalanin hidroksilazın kofaktörü): Ağır nörolojik bulgular, diyet tedavisine cevap vermez. Dopamin ve setotonin takviyesi yararlı olabilir.
-
Maternal fenilketonüri = feniketonürik fetopati: Normal fenilalanin düzeyi, mikrosefali, kardiyak defektler, motor-mental retardasyon
Klinik bulgular: Ağır beyin hasarı, ilerleyici motor-mental gerilik, spastisite, felçler, konvülsiyon, self-mütilasyon, açık saç ve deri rengi (sarı saç,mavi göz, tirozin yetersizliği), idrarda ve terde fare leşi kokusu
Tanı: fenilalanin yüksekliği (N: <2mg/dL) and tirozin düşüklüğü
Demir (3) klorür testinde yeşil renk
Neonatal tarama: Guthrie-kartı (hayatın 3ncü ve 7nci günleri arasında)
Tedavi: fenilalaninden kısılı diyet. Tirozin, esansiyel amino asitler ve eser
elementlerin takviyesi
Tedavinin hedefi
0-10 yıl:: fenilalanin değerleri: 0.7-4 mg/dL
11-16yıl: fenilalanin değerleri: <15 mg/dL
16 yıl< : fenilalanin değerleri: <20 mg/dL
PKU’lu gebe kadınlar: fenilalanin değerleri < 7mg/dL
Prognoz: Erken teşhis ve tedavi ile normal motor mental gelişim
Kükürtlü aminoasitlerin metabolizması
Tetrahidrofolat METİONİN
MS
5-10-Metilen S-Adenozill- Betain
tetrahidrofolat Vit. B12 metionin
MTHFR
(folik asid) 5-metil- Homosistein Homosistin
tetrahidrofolat
Sistationin-ß-sentaz (Vit B6)
Sistationin
Sülfit oksidaz
Sülfat Sülfit Sistein Homoserin
MTHFR: Metilen tetrahidrofolat redüktaz, MS: Metionin sentaz
Belirtiler
|
Homosistinüri
|
Marfan sendromu
|
Göz
İskelet
Merkez sinir Sistemi
Kardiyovasküler sistem
Genel aneztezi
Sülfitüri
|
Lens dislokasyonu (genellikle aşağı doğru), glokom, retina ayrılması, miyopi, katarakt
Araknodaktili, hipermobilite, pektus ekskavatum, düz tabanlık, dolikosternomeli, osteoporoz, genu valgum, diş bozuklukları
Zekâ genellikle geri, konvülsiyonlar, EEG bozuklukları, spastisite, fokal nörolojik bozukluklar, psikiatrik bozukluklar
Arteriyel ve venöz trombuslar, yüz kızarması, livedo reticularis
Kontrendike
Var
|
Lens dislokasyonu (genellikle yukarı doğru), mikrofaki, glokom, retina ayrılması
Araknodaktili, hipermobilite, pektus ekskavatum, düz tabanlık
Zekâ geriliği nadir.
Dissekan anevrizma, mitral kapak prolapsusu, aort dilatasyonu, ASD
Yapılabilir
Yok
| KLASİK HOMOSİSTİNÜRİ
Enzim defekti: Sistationin-ß-sentaz
Mekanizma: Homosistein birikimi Kollajen doku bozukluğu
Klinik bulgular: Genellikle okul çağında başlayan ilerleyici hastalık, Marfan-benzeri görünüm (araknodaktili), ilerleyici miyop (en erken bulgu), lens dislokasyonu, epilepsi, mental gerilik, osteoporoz, kemik deformiteleri, tromboembolik olaylar
Tanı: Metionin yüksekliği, homosistein yüksekliği (N: 0-3.5 µmol/L) ve sistein düşüklüğü. Taze !!! idrarda nitroprussid testi pozitifliği
Tedavi: Pridoksin (Vit. B6): 250-1000 mg/gün + folik asit 10 mg/gün.
Tedavi yetersiz olursa diyet + betain 100 mg/kg (3X3 g’a kadar)
Hedef: homosistein düzeyinin 30µmol/L’nin altında tutulması.
HAFİF HİPERHOMOSİSTEİNEMİ Nedenler -
Metilen tetrahidrofolat redüktaz (MTHFR) polimorfizmi, termolabil varyant, Avrupalılarda %5’e varan homozigotluk oranı
-
Sistationin-ß-sentaz heterozigotluğu
-
Folik asit metabolizmasının endojen ve ekzojen bozuklukları
-
Vitamin B12 yetersizliği
Klinik bulgular:
* 3ncü ve 4ncü onyılda erken vasküler hastalık(enfarktlar, trombozlar, tromboemboliler)
Maternal hiperhomosisteinemi: konjenital defektler
Nöral tüp defektleri
Kardiak çıkış defektleri?
Dudak-damak yarıkları?
Renal defektler?
Pilor stenozu?
Tanı: Yüksek (30-40µmol/L’ye kadar) homosistein düzeyleri
Tedavi: Folik asit 5mg/gün, B6 Vitamini: 100 mg/gün
Korunma: Folik asitten zengin ya da zenginleştirilmiş gıdalar
Tirozinemi Tip I
Enzim defekti: Fumarilasetoasetat hidroksilaz
Klinik bulgular
Akut infantil form: Ağır karaciğer yetersizliği, kusma, kanamalar, sepsis, renal tubulopati (Fanconi sendromu)
Kronik form: Hepatomegali, siroz, büyüme geriliği, rahitis, hematom, tübülopati, periferik nöropati, and karın ağrıları (d-ALA artışı)
Tanı: Yüksek süksinilaseton düzeyi (diagnostik). Tirozin düzeyleri:ya da yüksek. Methionine:yüksek, delta-aminolevulinic acid: yüksek, alfa-feto protein: çok yüksek(hepatosellüler karsinom belirteci)
Tedavi:
NTBC 1 mg/kg: toksik metabolitlerin(süksinilaseton) birikimini engeller; Bu sırada tirozin daha da yükselir tirozinden kısılı diyet
İlaç tedavisi başarılı olmazsa karaciğer transplantasyonu
Komplikasyonlar:
* Karaciğer yetersizliği
* Hepatosellüler karsinom (alfa-feto protein takibi), periodik olarak ultrasonografi ve karaciğer biyopsisi yapın.
Prognoz: NTBC tedavisi ile oldukça iyi
Tirozinemi Tip II
Enzim defekti: Sitozolik tirozin aminotransferaz
Klinik bulgular: Ağrılı kornea lezyonları ( yaşarma, fotofobi, sikatris) hafif mental gerilik.
Tanı: Tirozin ve fenilalanin düzeyinde yükseklik
Tedavi: Tirozin ve fenilalaninden fakir diyet
Alkaptonüri
Enzim defekti: Homogentisat oksijenaz
Klinik bulgular: İdrarın asit ortamda siyahlaşması, erişkinlerde hafif artrit
Tanı: İdrarda homogentisik asit artışı
Tedavi: Proteinden kısılı diyet ? NTBC?
Prognoz: Tedavisi olmamasına rağmen oldukça iyi
Kükürtlü aminoasitlerin metabolizması
Tetrahidrofolat METİONİN
MS
5-10-Metilen S-Adenozill- Betaine
tetrahidrofolat Vit. B12 metionin
MTHFR
(folik acid) 5-metil- Homosistein Homocistin
tetrahidrofolat
Sistationin-ß-sentaz (Vit B6)
Sistationin
Sülfit oksidaz
Sülfat Sülfit Sistein Homoserin
MTHFR: Metilen tetrahidrofolat redüktaz, MS: Metionin sentaz
Belirtiler
|
Homosistinüri
|
Marfan sendromu
|
Göz
İskelet
Merkez sinir Sistemi
Kardiyovasküler sistem
Genel aneztezi
Sülfitüri
|
Lens dislokasyonu (genellikle aşağı doğru), glokom, retina ayrılması, miyopi, katarakt
Araknodaktili, hipermobilite, pektus ekskavatum, düz tabanlık, dolikosternomeli, osteoporoz, genu valgum, diş bozuklukları
Zekâ genellikle geri, konvülsiyonlar, EEG bozuklukları, spastisite, fokal nörolojik bozukluklar, psikiatrik bozukluklar
Arteriyel ve venöz trombuslar, yüz kızarması, livedo reticularis
Kontrendike
Var
|
Lens dislokasyonu (genellikle yukarı doğru), mikrofaki, glokom, retina ayrılması
Araknodaktili, hipermobilite, pektus ekskavatum, düz tabanlık
Zekâ geriliği nadir.
Dissekan anevrizma, mitral kapak prolapsusu, aort dilatasyonu, ASD
Yapılabilir
Yok
| KLASİK HOMOSİSTİNÜRİ
Enzim defekti: Sistationin-ß-sentaz
Mekanizma: Homosistein birikimi Kollajen doku bozukluğu
Klinik bulgular: Genellikle okul çağında başlayan ilerleyici hastalık, Marfan-benzeri görünüm (araknodaktili), ilerleyici miyop (en erken bulgu), lens dislokasyonu, epilepsi, mental gerilik, osteoporoz, kemik deformiteleri, tromboembolik olaylar
Diagnosis: Metionin yüksekliği, high homosistein yüksekliği (N: 0-3.5 µmol/L) ve sistein düşüklüğü. Taze !!! idrarda nitroprussid testi pozitifliği in
Tedavi: Pridoksin (Vit. B6): 250-1000 mg/gün + folik asit 10 mg/gün.
Tedavi yetersiz olursa diyet + betain 100 mg/kg (3X3 g’a kadar)
Hedef: homosistein düzeyinin 30µmol/L’nin altında tutulması.
HAFİF HİPERHOMOSİSTEİNEMİ
Nedenler -
Metilen tetrahidrofolat redüktaz (MTHFR) polimorfizmi, termolabil varyant, Avrupalılarda %5’e varan homozigotluk oranı
-
Sistationin-ß-sentaz heterozigotluğu
-
Folik asit metabolizmasının endojen ve ekzojen bozuklukları
-
Vitamin B12 yetersizliği
Klinik bulgular:
* 3ncü ve 4ncü onyılda erken vasküler hastalık(enfarktlar, trombozlar, tromboemboliler)
Maternal hiperhomosisteinemi: konjenital defektler
Nöral tüp defektleri
Kardiak çıkış defektleri
Renal defektler
Pilor stenozu?
Tanı: Yüksek (30-40µmol/L’ye kadar) homosistein düzeyleri
Tedavi: Folik asit 5mg/gün, B6 Vitamini: 100 mg/gün
Korunma: Folik asitten zengin ya da zenginleştirilmiş gıdalar
20>15>600>10>
Dostları ilə paylaş: |