GelmiŞ geçMİŞ edebiyat tarihleriNİN İlk beşİ karşinizda



Yüklə 448 Kb.
tarix16.08.2018
ölçüsü448 Kb.
#63506

SİZİN İÇİN SEÇTİĞİMİZ 5 EDEBİYAT TARİHİNİ TANITIYORUZ:

Merhaba arkadaşım! İçinde bulunduğun durumu anlayabiliyorum. Nereden mi? Ben de bir öğrenciyim. Tam sınav öncesinde ya da bir ödev hazırlarken zaman su gibi işler. Ayrıca ne nerededir, sana gereken hangisidir, hangi bilgi daha özdür bir türlü karar verilemez. Bir de bazı yazarlar sanatlı yazmaya meraklıdır, kimisinin dili eskidir. Senin zaten zamanın daracık! Bundan dolayı size yardım etmeye karar verdik: İşine en çok yarayacak beş edebiyat tarihinin listesini sunuyorum sana. İyi bir araştırma için onlardan yararlanabilirsin. Bu arada kolay gelsin, başarılar!





SEÇTİĞİMİZ BEŞ EDEBİYAT TARİHİ:


  1. Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Nihat Sami Banarlı



Bakalım içinde neler var:

Hangi dönemleri kapsar?

Destanî devirden başlayarak yirminci asır ve Cumhuriyet Devri Türk Edebiyatı’na kadar içinde her aradığınızı bulabilirsiniz.



Eser hakkında genel birkaç söz:

  • İlim dili kullanılmıştır. Dili bugün rahatça anlaşılır sadeliktedir.

  • Kullanılan alfabe, bugünkü Türk harflerinin verdiği imkân nispetinde fonetik alfabedir.

  • Ayrıca bizim en çok hoşumuza giden özelliği: resimlidir. Sıkılmadan keyifle okuyabilir, birçok bilgiyi içinde kolaylıkla bulabilirsiniz.

  • Herhangi bir edebi olayı, zamanımızdaki görünüşüyle değil başlangıçtan zamanımıza kadarki oluşumuyla inceler.




  • Herhangi bir edebi olayı, yalnız bir tek edebiyattaki macerasıyla değil, bu olayın görüldüğü diğer edebiyatlardaki benzerleriyle karşılaştırarak verir.




  • Her edebi olay elden geldiğince çok sayıda kaynaktan araştırılmıştır.


Eserde şu büyük başlıklar yer almaktadır:

Birinci bölüm: Şifahî edebiyat, destan devri;

İkinci bölüm: İslam medeniyeti çağlarında Türk edebiyatı; Türk topluluğunda sınıflar ve edebiyat tarihimizde zümre edebiyatları; XIV. asra kadar Türk edebiyatı; Müslüman Türkler arasında ilk milliyetçilik hareketleri ve Türk dili için çalışmalar; Türk halk şiirinde tasavvufî terennümler ve ilk Türk sofileri; XIII. Asırda Anadolu’da Türk edebiyatı; XIV. Asır Türk edebiyatı ( Çağatay, Azeri ve Anadolu ); XV. Asır Türk edebiyatı ( Çağatay, Azeri ve Osmanlı ); XVI. Asır Türk edebiyatı ( Çağatay, Azeri ve Osmanlı ); XVII. Asır Türk edebiyatı ( Çağatay, Azeri ve Osmanlı); XVIII. Asır Türk edebiyatı (Çağatay, Azeri ve Osmanlı );XIX. Asırda Türk edebiyatı; XIX. Asrın birinci yarısında Türk edebiyatı (Osmanlı );

Üçüncü bölüm: Avrupaî Türk edebiyatı, I Tanzimat edebiyatı ( Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal mektebi ); II ( Ekrem, Hamit, Sezai mektebi ); III (SRF edebiyatı ); XIX. Asır Türk edebiyatında milliyetçilik hareketleri; XX. Asır Türk edebiyatı ( Fecr-i âti edebiyatı), XX. Asır Türk edebiyatında milliyetçilik hareketleri ve milli edebiyat cereyanı, dil milliyetçiliği, ilim ve fikir milliyetçiliği, sanat ve şekil milliyetçiliği, milli edebiyat cereyanının bir başka tezahürü; müstakil sanatkârlar; kadın sanatkârlar; son asır edebiyatının diğer tanınmış simaları ve Cumhuriyet devri Türk edebiyatı.

Bizce bu kitap süper! Sence de öyle değil mi? Hem zaten daha iyisi olsaydı onu arar bulur sana ulaştırırdık. Daha iyisi yok. Tecrübenin sesine kulak ver! 

Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Nihat Sami Banarlı, MEB, İst. 1971



  1. Türk Edebiyatı Tarihi, Ord. Prof. Mehmet Fuat Köprülü



Bakalım içinde neler var:

Hangi dönemleri kapsar?

İslamiyet’ten önceki Türk Edebiyatı ile başlar XIII. yy. da Türk edebiyatı ve XIV. yy. da Çağatay Edebiyatı ile son bulur


Eser Hakkında genel birkaç söz:

  • Türk edebiyatı tarihi sahasında yeni bir çığır açmış temel eserlerden birisidir.

  • Türk dili ve edebiyatını Azeri ve Çağatay Lehçelerini de kucaklayacak genişlikte bir bütün olarak ele almıştır.

  • I. Basımda kitabın dili ağırdır, II. Basımda kitabın diline sadık kalınmış; fakat bazı kelime ve terkipler sadeleştirilmiştir. III. basımda da II. basımda yapılan baskı hataları düzeltilmiştir, bunun dışında çok fazla bir değişiklik yapılmamıştır.

  • Dili ağırdır tabi ağır olacak! Mehmet Fuat köprülü bir Ord. Prof. Sen ne bekliyordun canım? Armut piş ağzıma düş nerdeee? Bu eseri anlamak için biraz terleyeceksin biraz sıkılacaksın ama açıkçası döktüğün tere de değecek!




Eserde şu büyük başlıklar yer almaktadır:

Yazar, edebiyatla ilgili kısa bir girişten sonra, İslam’dan önce Türk edebiyatı bölümünde: Türk tarihi, uygarlığı, Türk lehçe ve alfabeleri, Milli Türk destanları, ilk şairler ve ilk şiirler üzerinde duruyor.

İslam’dan sonra Türk edebiyatı bölümünde: İslam uygarlığı ve Türkler, Arap edebiyatı, İran edebiyatı, tasavvuf, vezin, şekil, İslamî Türk edebiyatının başlangıcı; Karahanlılar, Selçuklular, Moğollar devri edebiyatı; XIII. yüzyılda Anadolu’da Türk edebiyatı ve XIV. yüzyılda Çağatay edebiyatı ele alınıyor.

Bizce, bu eseri görmeden ve bunu tekrar tekrar okumadan öğretim hayatına atılanlar sahalarında eksik kalacaklardır. Aman dikkat et sen bu hataya düşme! Bak sonra, uyarmadılar, yok benim haberim yoktu, yok ben duymamıştım demeye kalkma!

Türk Edebiyatı Tarihi, Ord. Prof. Mehmet Fuat Köprülü,1926, milli matbaa, İstanbul





  1. Türk Edebiyatı Tarihi, Agâh Sırrı Levend



Bakalım içinde neler var:

Hangi dönemleri kapsar?
İslamiyet’ten önceki Türk edebiyatından 1960’a kadar olan dönemi kapsar.

Eser hakkında genel birkaç söz:

  • Dili çok ağır olmamakla beraber anlattığı dönemin genişliği göz önünde bulundurulursa, bazen seni yorabilir.

  • Her ciltte hemen her konu ayrıntılarıyla ele alınmıştır.

  • Eser liselerde okutulmak için hazırlanmış olsa da sadece bir okul kitabı değil meraklıların başvurabileceği bir kaynaktır.

  • Türk dili ve edebiyatını tümüyle ele almıştır.

  • Edebiyatı kişilere göre değil, edebi türlerin gelişimine göre izlemiştir.

  • 1928’de Türk harflerinin kabulünden sonra basılan ilk edebiyat tarihidir.



Eserde şu büyük başlıklar yer almaktadır:

Eserde edebiyat tarihiyle ilgili başlıca sorunları kapsayan girişten sonra, Türk tarihi, Türk uygarlığı, lehçeler ve alfabeler, Orhun anıtları, destanlar, ilk şiirler ve şairler üzerinde durulmuş; İslam’dan sonraki edebiyata geçilerek, İslami edebiyatın başlıca özellikleri, sonra Hakaniye Türkçesi ve ürünleri gözden geçirilmiş ve daha sonra XIII. yüzyıldan başlanarak, her yüzyılda sırasıyla Anadolu, Çağatay ve Azeri edebiyatlarını incelenerek, genişçe örnekler verilmiş, tanınmış mesnevilerin konuları özetlenmiş, her yüzyılın başında devrin genel durumuyla edebi durumu açıklanmıştır.




Bizce, eğer zamanın varsa, ayrıntılı bir ödev hazırlamak istiyorsan, tam aradığın kitap. İşte karşında senin açmanı sabırsızlıkla bekliyor! Bilgi denizine dalmaya hazır mısın?

Türk Edebiyatı Tarihi, Agâh Sırrı Levent, Maarif matbaa, Kanaat Kitabevi, İstanbul,1932




  1. Türk Edebiyatı Tarihi,Vasfi Mahir Kocatürk


Bakalım içinde neler var:
Hangi dönemleri kapsar?

Müslümanlıktan önceki Türk Edebiyatıyla başlar, XX. Yüzyıl Türk Edebiyatıyla son bulur.



Eser hakkında genel birkaç söz:

  • Eserde senin hoşuna gidecek bir nokta; şair ve yazarların resimleri bulunmakta!

  • Dilini rahatlıkla anlayabilirsiniz.

  • Eserde Anadolu Lehçesi Edebiyatı hakkında ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz.

Eserde verilen bilgiler mümkün olduğu kadar belgelere dayandırılmıştır.

Eserde şu büyük başlıklar yer almaktadır:
Önsözle kısa bir girişten sonra, Müslümanlıktan önceki Türk edebiyatı, Müslümanlıktan sonra Türk edebiyatının başlangıcı; Orta Asya ile Anadolu arasında Türk edebiyatı, Anadolu’da Türk edebiyatı kısaca gözden geçirilmiş. XIV. yüzyıldan başlanarak, her yüzyılda halk, divan ve tekke şiiri, devrin başlıca şairleri, yazarları ve tarihçileri gösterilmiş, daha sonra da Tanzimat, SRF, Fecr-i âti, bunlar dışında kalanlar, edebiyat kitapları, milli edebiyatçılar, modern Türk edebiyatı, bugünkü şairler, roman, hikâye ve tiyatro yazarları, hitabet ve konferans, tarih, edebiyat tarihi, eleştiri ve deney, felsefe, gezi, röportaj ve anı eserleri sıralanmıştır.




Bizce, edebiyatımızı, başlangıcından bugüne kadar bütün kolları, çığırları ve akış yollarıyla toptan kavrayıp tertiplemiş bir eserdir.

Eserin yazarının iddiasız oluşu ayrıca bizim hoşumuza gitti. Öyle dediysek de yarım yamalak -eksiklerle dolu- bir kitap gibi düşünmeyin. Aksine uzun yıllar araştırmanın ve titiz incelemelerin bir ürünüdür. Onu incitmeden okuyun.

Eseri okurken onun mütevazı havasına uyarsan, daha sevimli bulacak ve seveceksin.

Büyük Türk Edebiyatı Tarihi, Vasfi Mahir Kocatürk, Edebiyat Yayınevi, Ankara, 1964




  1. XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Prof. Ahmet Hamdi Tanpınar



Bakalım içinde neler var:

Hangi dönemleri kapsar?

Batılılaşma hareketleriyle başlar, XVIII. Yüzyılı ayrıntılı bir şekilde anlatır.




Eser hakkında genel birkaç söz:

  • Eserin dili pek ağır değildir ama, yazılmış en güzel edebiyat tarihimiz olan bu kitabın kendine has, usta işi bir üslûbu vardır.

  • Tanzimat edebiyatını, yazarlarını, eserlerini ayrıntılı bir şekilde verir.

  • Yoğun dipnotlar okumayı zorlaştırsa da, XIX. Yüzyılı daha nitelikli anlatan başka bir esere rastlamak güçtür.

  • Yazar eskiyle yeniyi her adımda karşılaştırır.

  • Eserin giriş kısmında eski edebiyat hakkında bir değerlendirme vardır. Ayrıntı içermez, giriş ve genel bir toparlama şeklindedir.



Eserde şu büyük başlıklar yer almaktadır:
Yazar önsöz ve girişten sonra batılılaşma hareketlerinden başlayarak eserine giriyor. Birinci bölümde: XIX. yüzyılın ikinci yarısında divan edebiyatıyla halk edebiyatını durumunu, başlıca şairleri ve yazarları; ikinci bölümde: Tanzimatın ilk evresini, düşünce hayatını, batı edebi türlerinin görünmesini, Tanzimat ideolojisini; yenilik öncülerini ( Cevdet Paşa, Münif Paşa, Şinasi ); yeni Osmanlıları, edebi türlerinin gelişimini açıkladıktan sonra Ziya Paşa, Namık Kemal, Ahmed Midhat, Recai-zade Ekrem, Abdülhak Hâmit, Muallim Naci üzerinde durmaktadır.







Bizce,
eser basit bilgiler yığınından ibaret değildir, eseri anlamak için birçok konuda geniş bilgilere sahip olmak gerekirse de senin de benim de içinde bulabileceğimiz çok şey var.

Zihninde yeni ufuklar açacağına eminim. Bu kitabı birkaç kez baştan sona okumadan, ‘’Tanzimat Edebiyatını çok iyi bilirim’’ deme, sakın ha!



XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Prof. Ahmet Hamdi Tanpınar, Çağlayan Kitabevi, İstanbul, 2003




Biz, senin için çalıştık ve onca kıymetli zamanımızı bu çalışmayı hazırlamaya ayırdık. Ve bunu sadece senin için yaptık. Ne kadar değerli olduğunun farkına var ve bu bilgiyi olabildiğince kendi lehine kullan.

Sayemizde onca kaynağın içinde boğulmaktan kurtuldun. Bu bizden sana kocaman bir iyilik! Fakat zamanı gelince sen de borcunu ödeyeceksin. Bilirsin, bilim dünyasında para geçmez, benzer bir çalışmayla, senden sonrakilere sen de böyle bir iyilik yap!



Kolay gelsin arkadaşım, başarılar!




Hazırlayanlar:

Ceylan Aydın

Asiye Kalay


Yüklə 448 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə