AZƏ RBAYCAN RESPUBL KASI TƏ HS L NAZ RL Y
Azərbaycan Respublikası
Tə hsil Nazirliyinin
1463 saylı 31 avqust 2012-ci il
tarixli ə mri ilə tə sdiq edilmiş dir.
AL TƏ HS L P LLƏ S N N DÖVLƏ T STANDARTI
MAG STRATURA SƏ V YYƏ S N N XT SAS ÜZRƏ
T Ə H S L P R O Q R A M I
xtisasın (proqramın) ş ifri və adı: 060213 – Beynə lxalq münasibə tlə r
BAKI – 2012
3
1.
Ümumi müddə alar
1.1.
Magistratura səviyyəsinin 060213 – Beynə lxalq münasibə tlə r ixtisası üzrə Təhsil
Proqramı «Təhsil haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununa, Azərbaycan
Respublikası Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarları ilə təsdiq olunmuş «Ali təhsil
pilləsinin dövlət standartı və proqramı", «Magistratura təhsilinin məzmunu, təşkili
və «magistr» dərəcələrinin verilməsi Qaydaları»nın tələblərinə, «Ali təhsilin ma-
gistratura səviyyəsi üzrə ixtisasların (ixtisaslaşmaların) Təsnifatı»na və digər
qanunvericilik aktlarına uyğun hazırlanmışdır.
1.2.
Tabeliyindən, mülkiyyət növündən və təşkilati-hüquqi formasından asılı
olmayaraq Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən ali təhsil müəssisələri
060213 – Beynə lxalq münasibə tlə r ixtisası üzrə magistr hazırlığını bu Təhsil
Proqramı ilə həyata keçirir.
1.3.
Strukturda istifadə olunan işarələr:
ÜK – ümummədəni kompetensiyalar
PK – peşə kompetensiyaları
2.
060213 – Beynə lxalq münasibə tlə r ixtisasının xarakteristikası
2.1.
Təhsil Proqramının mənimsənilməsinin normativ müddəti və məzunlara verilən
elmi-ixtisas dərəcəsi:
xtisasın ş ifri və adı
Verilə n
elmi-ixtisas
də rə cə si
Ə
yani forma üzrə
tə hsil müddə ti
Kreditlə rin
sayı
060213 – Beynə lxalq
münasibə tlə r
xtisaslaş malar:
- Beynə lxalq münasibə tlə r və
diplomatiya
- Müasir dövrdə Yaxın və Orta
Şə
rq ölkələrinin xarici siyasəti
- Dünya siyasə ti
- Müasir danış ıqlar tə crübə si
- Beynə lxalq mə də ni ə laqə lə r
tarixi və nə zə riyyə si
- Beynə lxalq münasibə tlə r tarixi
və nə zə riyyə si
Magistr
2 il (qiyabi forma
üzrə təhsil
müddəti 6 ay
artıqdır)
120
4
3.
Mə zunun ixtisas xarakteristikası və
kompetensiyası
3.1.
Magistrin ixtisas xarakteristikası
Magistr nəzəri prinsip və tədqiqat metodları haqqında ümumi təsvirə və geniş
biliyə malik olmalı, peşə hazırlığı tələb edən elmi-tədqiqat işi aparmağa və
pedaqoji fəaliyyətə hazır olmalı, peşəkar fəaliyyəti çərçivəsində gözlənilməz və
mürəkkəb məsələləri həll etməyi bacarmalıdır.
3.2.
Proqramın mə nimsə nilmə si nə ticə sində mə zunun kompetensiyasına qoyulan
tə lə blə r.
3.2.1.
Məzun aşağıdakı ümummədəni kompetensiyalara ( ÜK) yiyələnməlidir:
-
digər sahələrin mütəxəssisləri ilə ünsiyyətdə olmaq (ÜK-1);
-
diplomatik danışıqları təşkil etmək, hazırlanmaq və aparılmaq (ÜK-2);
-
cəmiyyətdə ünsiyyət qabiliyyəti (ÜK-3);
-
beynəlxalq arenada işləmək qabiliyyəti (ÜK-4);
-
diplomatik protokolu bilmək və ona riayət etmək, diplomatik yazışmaları
aparılmaq (ÜK-5);
-
hüququ biliklər və etik normalara malik olmaq (ÜK-6);
-
yeni ideyalar irəli sürmək (ÜK-7);
-
müstəqil işləmək (ÜK-8);
-
elmi-tədqiqat və elmi-istehsalat işlərinin təşkilində, elmi kollektivin idarə
olunmasında bacarıq vərdişlərə malik olmaq (ÜK-9);
-
təşəbbüskarlıq və liderlik (ÜK-10);
-
işi təşkil etmək və planlaşdırmaq qabiliyyətinə malik olmaq (ÜK-11).
3.2.2.
Məzun aşağıdakı peşə kompetensiyalarına (PK) yiyələnməlidir:
Elmi-tə dqiqat sahə si üzrə :
-
fundamental və kompyuter fənləri sahəsində dərin biliklərə əsaslanan riyazi
modelləşdirmə üsullarından istifadə etmək (PK-1);
-
elmi-tədqiqat və elmi axtarışlar işini aparmaq (PK-2);
-
beynəlxalq münasibətlər elminin inkişafının əsas istiqamətlərinin aspektləri
üzrə müstəqil təhlil aparmaq (PK-3);
-
öz elmi araşdırmalarının nəticələrini təqdim etmək (PK-4);
-
fənlərin ümumi mənzərəsini müstəqil qurmaq (PK-5);
Pedaqoji sahə üzrə:
-
ali təhsilin bakalavriat səviyyəsində beynəlxalq münasibətlər ixtisası fənlərini
tədris etmək (PK-6);
-
elektron kitabxanalardan, referativ jurnallardan ixtisasın aktual elmi-texniki
məlumatları əldə etmək (PK-7);
-
tədris, təlim və ya digər üsullarla öz biliklərini başqasına ötürə bilmək (PK-8);
5
Təşkilati-inzibatçılıq sahəsi üzrə:
-
peşəkar fəaliyyəti çərçivəsində gözlənilməz və mürəkkəb məsələləri həll etmək
(PK-9);
-
fənn qrupları üzrə ümumi formaları və qanunauyğunluğu müəyyənləşdirmək
(PK-10);
-
kollektivlərin elmi-tədqiqat işlərinə rəhbərlik etmək (PK-11);
-
qeyri-ixtisas bilikləri (o cümlədən) qısaca və dürüst ifadə etmək (PK-12);
-
müvafiq fəaliyyət və metodları təklif etmək və planlaşdırmaq, onların qısa və
uzunmüddətli nəticələrini təhlil etmək (PK-13);
-
fəaliyyət və ya təhsil sahəsi ilə bağlı problemləri yaradıcı şəkildə
müəyyənləşdirmək və ortaya qoya bilmək, konkret vaxt çərçivəsində və məhdud
informasiya şəraitində onları həll edə bilmək (PK-14);
-
fəaliyyət və təhsil sahəsi ilə bağlı problemlərin həlli zamanı müvafiq texnologiya
və metodları seçmək və onlardan istifadə edə bilmək, həmçinin potensial nəticələri
müəyyənləşdirmək və/və ya qiymətləndirə bilmək(PK-15);
-
fəaliyyət və təhsil sahəsi ilə bağlı problemlərin həlli zamanı şəxsi davranışlarını
tənqidi şəkildə qiymətləndirmək (PK-16);
-
fəaliyyət və təhsil sahəsi ilə bağlı problemləri Azərbaycan və bir xarici dildə şifahi
və yazılı olaraq təqdim etmək və əsaslandırmağa, həmçinin mütəxəssis və qeyri-
mütəxəssislərlə birgə müvafiq müzakirələrdə iştirak edə bilmək (PK-17);
-
innovativ yanaşma tələb edən mürəkkəb və gözlənilməz şəraitlərdə müstəqil
şə
kildə fəaliyyət göstərmək (PK-18);
-
təşkilat və ya qrupların strateji fəaliyyəti ilə bağlı məsuliyyət daşımaq (PK-19);
-
mürəkkəb şəraitlərdə etik qaydalara uyğun şəkildə davrana bilməyə, şəxsi
davranışların etik aspektləri, imkanları, məhdudiyyət və sosial rolunu anlamaq,
fəaliyyət və təhsil sahəsi ilə bağlı məsələlərdə əsaslandırılmış qiymətləndirmə
aparmaq (PK-20);
-
davamlı təlim və peşəkar inkişafla bağlı şəxsi və digərlərinin ehtiyaclarını
qiymətləndirmək, həmçinin müstəqil təhsil üçün zəruri olan səmərəli metodlardan
istifadə edə bilmək (PK-21).
4.
Peşə fə aliyyə ti üzrə hazırlıq sə viyyə sinə və tə hsilin
mə zmununa qoyulan minimum tə lə blə r
4.1.
Peşə fə aliyyə tinin xarakteristikası.
4.1.1.
060213 – Beynə lxalq münasibə tlə r ixtisası üzrə magistrlərin peşə fəaliyyətinin
ə
sas istiqamətləri:
-
elmi-tədqiqat;
-
pedaqoji;
-
təşkilati-inzibatçılıq və s.
6
4.1.2.
Hazırlıq sə viyyə sinə qoyulan tə lə blə r:
Elmi-tə dqiqat sahə si üzrə :
-
beynəlxalq münasibətlərin inkişafı, beynəlxalq münasibətlər sistemində baş
verən proseslərin, politologiya elminin öyrənilməsində elmi yeniliklərin tətbiq
edilməsi;
-
konfranslar, seminarlar, simpoziumlar hazırlamaq və keçirmək;
-
elmi nəşrlər hazırlamaq və redaktə etmək.
Pedaqoji sahə üzrə:
-
mühazirə oxumaq;
-
məşğələ və seminar dərslərini aparmaq.
Təşkilatı-inzibatçılıq sahəsi üzrə:
-
elmi-tədqiqat qruplarının işini təşkil etmək;
-
fəaliyyət nəticəsinə əsasən resursların istifadəsinin səmərəliliyinin artırılmasına
dair təklifləri işləyib hazırlamaq;
-
elmi araşdırmaların nəticələrini kəmiyyət və keyfiyyətcə qiymətləndirmək.
4.2.
Tə hsilin mə zmununa qoyulan minimum tə lə blə r
□
xtisas üzrə fənn bölümləri, fənlərin kreditləri, onların mənimsənilməsinin nəticələri
(bilik,
bacarıq
və
vərdişlər
baxımından)
və
qazanılması
nəzərdə
tutulan
kompetensiyaların kodları.
Fə nn
bölümün
ün kodu
Fə nn bölümlə ri, onların
mə nimsə nilmə sinin nə ticə lə ri (bilik,
bacarıq və rdiş lə r baxımından)
Fə nn
bölümlə r
i üzrə
kreditlə r
in sayı
Fə nnin kodu
və adı
Fə nn
üzrə
kredit
lə rin
sayı
Qazanılması
nə zə rdə
tutulan
kompetensi-
yaların
kodları
Tə hsil hissə si
MHF-B00 Humanitar fə nlə r bölümü
Bu bölümə daxil olan fənlərin
öyrənilməsi nəticəsində magistr
bilməlidir:
-
xarici
dildə
neytral
səs
informasiyasının
və
ritminin
özünəməxsusluğunu,
beynəlxalq
münasibətlər sahəsi üçün səciyyəvi
olan tələffüzün üslubunun əsas
xüsusiyyətlərini,
ümumi
və
terminoloji səciyyəli 4000 tədris
leksik vahidləri həcmində leksik
minimumu, elmi üslubun əsas
xüsusiyyətlərini,
öyrənilən
dil
14
MHF – B01
Xarici dil
MHF – B02
Ali mə ktə b
pedaqogikası
MHF – B03
Psixologiya
MHF – B04
Seçmə fə nn*
6
4
2
2
ÜK-3
ÜK-4
ÜK-6
ÜK-7
ÜK-8
ÜK-9
ÜK-11
PK-1
PK-2
PK-3
PK-6
PK-7
PK-8
PK-9
7
ölkələrinin
mədəniyyəti
və
adət
ə
nənələrini, nitq etiketi qaydalarını;
- Azərbaycanda ali təhsil sistemini, ali
məktəbin tələbə və müəllimlərinin
vəzifələrini, ali təhsil müəssisəsində
təlim prosesi və təhsilin məzmunu,
didaktika
və
onun
müasir
problemlərini , mühazirə və ona
verilən müasir tələbləri, tərbiyə və
özünətərbiyə, rəhbərlik və idarəetmə
məsələlərini, elmi tədqiqat (müəllim
və tələbə) işinin metodikası;
- psixologiyanın obyekti, predmeti və
metodlarını,
psixologiyanın
ə
sas
istiqamətlərini, psixikanın quruluşunu,
ş
üurluluq
və
qeyri-şüurluluğun
qarşılıqlı
münasibətini,
tələbə
psixologiyasını və s.
bacarmalıdır:
- beynəlxalq münasibətlər ixtisasına
dair mətnləri oxumağı, ixtisasa dair
internetdən
götürülmüş
mətnləri
tərcümə etməyi, annotasiya, referat,
tezis, tərcümeyi-hal və s. yazmağı;
-
mühazirə
mətni
hazırlamağı,
mühazirə
oxumağı,
seminar
məşğələlərini
planlaşdırmağı
və
aparmağı, beynəlxalq münasibətlər
sahəsində elmi-tədqiqat işini yerinə
yetirməyi;
- hər bir tələbəyə psixoloji baxımdan
fərdi qaydada yanaşmağı, tələbələri
eksperimentə cəlb etməyi;
-
diplomatik və konsulluq xidmətinin
ə
saslarını, dünya ölkələrinin xarici
siyasətini, beynəlxalq münasibətlər
sistemində tutduğu mövqeyini, yerini,
rolunu və s.
yiyələnməlidir:
- xarici dildə oxumaq və yazmaq
vərdişlərinə, ali təhsil müəssisəsində
tədris və tədqiqat işlərini aparmağa,
tələbələrə pedaqoji və psixoloji
yanaşma keyfiyyətlərinə;
-
beynəlxalq
münasibətlərin
predmetinə,
tədqiqat
obyektinə,
metodlarına, funksiyalarına, inkişaf
qanunauyğunluqlarına,
inkişaf
meyillərinə.
PK-10
PK-11
PK-12
PK-13
PK-15
PK-17
8
M F-B00
xtisas (ixtisaslaş ma) fə nlə r bölümü
Bu bölməyə daxil olan fənlərin
öyrənilməsi
nəticəsində
magistr
bilməlidir:
- beynəlxalq münasibətlər sisteminin
təşkili, formalaşmasını;
-
beynəlxalq
münasibətlərin
iştirakçılarına
BM
sistemində
fəaliyyəti problemlərini;
- dövlətlərin beynəlxalq təşkilatlarda
statusu və fəaliyyətini;
- beynəlxalq münasibətlər sisteminin
inkişafına təsir göstərən amilləri;
- siyasi xəritənin dəyişməsi ilə bağlı
yeni
yaranan
gənc
dövlətlərin
qloballaşma
və
inteqrasiya
proseslərinə qoşulması problemlərini;
- gənc müstəqil dövlətlərin beynəlxalq
hüquq mənbələrinə münasibətini;
- diplomatik və konsulluq xidmətinin
ə
saslarını, dünya ölkələrinin xarici
siyasətini, beynəlxalq münasibətlər
sistemində tutduğu mövqeyini, yerini,
rolunu, hər bir dövlətin müasir
geosiyasi sistemində inkişafını;
-müstəqil Azərbaycan Respublikasının
müasir
beynəlxalq
arenada
fəaliyyətini, inkişaf istiqamətlərini,
Azərbaycan tərəfindən ratifikasiya
olunan beynəlxalq sənədləri.
bacarmalıdır:
- beynəlxalq sənədlərin, konvensiya-
ların öyrənilməsi, təhlil və tətbiq
edilməsini;
-
diplomatik
protokolun
istifadə
qaydalarını;
-
diplomatik
danışıqların
təşkil
edilməsini;
- diplomatik yazışmaların aparılması
və qeydiyyatını.
yiyələnməlidir:
- BMT tərəfindən təsdiq olunmuş
xarici dilləri bilməyə,;
- beynəlxalq münasibətlərin nəzəri
ə
saslarına;
- beynəlxalq münasibətlər sisteminin
inkişafı tendensiyalarına.
76
M F-B01
Beynə lxalq
münasibə tlə rin
müasir
problemlə ri
M F-B02
Beynə lxalq
münasibə tlə rin
tarixi və
metodologiyası
M F – B03
Ali mə ktə b
tə rə fində n
müə yyə n edilə n
fə nn
M F –B04
xtisaslaş maya
ayrılan fə nlə r**
M F – B05
Seçmə fə nn*
4
2
4
42
24
ÜK-1
ÜK-2
ÜK-3
ÜK-4
ÜK-5
ÜK-6
ÜK-7
ÜK-8
PK-13
PK-14
PK-15
PK-16
PK-17
PK-18
PK-19
PK-20
PK-21
9
MET-B00 Elmi - tədqiqat işləri
Magistr elmi-tədqiqat işini yerinə
yetirməklə aşağıdakıları bilməli və
bacarmalıdır:
-
elmi-tədqiqat işlərini planlaşdır-
mağı;
-
tədqiqat mövzusu seçməyi;
-
ədəbiyyat siyahısının tərtibini;
-
elmi-tədqiqat işi aparmağı;
-
elmi-tədqiqat işinin nəticələrini
təhlil etməyi, onu digər müəlliflərin
nəticələri ilə müqayisə etməyi;
-
alınmış
nəticələrin
praktiki
ə
həmiyyətini
və
onun
tətbiqi
imkanlarını müəyyənləşdirməyi;
-
elmi-tədqiqat işinin gələcəkdə
davam
etdirilməsi
imkanlarını
müəyyənləşdirməyi;
-
yerinə yetirilmiş tədqiqat işinin
müdafiəsini;
-
elmi-tədqiqat işinin nəticələrinin
çap üçün hazırlanmasını;
-
elmi-tədqiqat və elmi-pedaqoji
təcrübələrdə iştirak etməyi, onların
nəticələrini
ümumiləşdirməyi
və
magistrlik dissertasiyasında istifadə
etməyi və s.
30
Elmi-tədqiqat
təcrübəsi
Elmi-pedaqoji
təcrübə
Magistrlik
dissertasiyasını
n hazırlanması
və müdafiəsi
6
6
18
ÜK-8
ÜK-9
ÜK-10
PK-1
PK-2
PK-3
Kreditlərin ümumi sayı
120
120
* Bütün bölümlə rdə seçmə fə nlə r müvafiq sə riş tə lə rə (kompetensiyalara) uyğ un ali tə hsil
müə ssisə lə ri tə rə fində n müə yyə nləş dirilir.
** xtisaslaşmalar üzrə səriştələr (kompetensiyalar) və buna müvafiq fənlər ali təhsil
müə ssisə lə ri tə rə fində n müə yyə nləş dirilir.
4.3.
xtisas üzrə magistr təhsil proqramının yerinə yetirilməsi müddəti:
ümumi həftələrin sayı – 94
o cümlədən:
- nəzəri təlim – 45 həftə
- təcrübələr (elmi-tədqiqat və elmi-pedaqoji) – 8 həftə
- imtahan sessiyaları – 15 həftə
- magistrlik dissertasiyasının hazırlanması və müdafiəsi – 12 həftə
- tətillər – 14 həftə
10
5.
Maddi-texniki tə dris bazası və kadr potensialı
5.1.
Ali təhsil müəssisəsinin 060213 – Beynə lxalq münasibə tlə r ixtisasının təhsil
proqramına müvafiq hazırlanmış tədris planında nəzərdə tutulan fənlər üzrə
dərslərin aparılması, təcrübələrin keçirilməsi və elmi-tədqiqat işlərinin yerinə
yetirilməsi üçün müvafiq KT ilə təchiz olunmuş kabinet və laboratoriyalar,
kompyuter sinifləri, emalatxanalar və s. ilə təmin olunmuş maddi-texniki bazası
olmalıdır. Təhsilalanların ali təhsil müəssisəsinin lokal şəbəkəsinə, internetə,
məlumat bazalarına, elektron kitabxanalar, axtarış sistemlərinə çıxışı təmin
edilməlidir.
5.2.
Fənlərin tədrisi, bir qayda olaraq, ali təhsil müəssisələrinin elmi dərəcəsi və ya
elmi adı olan professor-müəllim heyəti tərəfindən aparılır. Bu fəaliyyətə həmin
şə
rtləri ödəyən digər müəssisə və təşkilatlarda çalışan şəxslər cəlb oluna bilər.
5.3.
Magistrlik dissertasiyalarına elmi rəhbərlik, bir qayda olaraq, həmin təhsil
müəssisəsində çalışan professor-müəllim heyətinin elmi adı və ya elmi dərəcəsi
olan nümayəndələri və ya həmin şərtləri ödəyən digər müəssisə və təşkilatlarda
çalışan şəxslər tərəfindən həyata keçirilir.
6.
Tə dris prosesinin forma və metodları
6.1.
Magistrantın nəzəri təlimi və pedaqoji hazırlığı mühazirə, məşğələ, seminar,
məsləhət, sərbəst iş, pedaqoji təcrübə və s. formalarda həyata keçirilir.
6.2.
Magistr hazırlığı üzrə tədris prosesində şifahi şərh, müsahibə, interaktiv təlim,
müstəqil iş, diskussiya, dəyirmi masa, illüstrasiya, tədqiqatçılıq, laboratoriya və
praktik iş və digər metodlardan istifadə edilə bilər.
6.3.
060213 – Beynəlxalq münasibətlər ixtisası üzrə magistr hazırlığında elmi-
tədqiqat və elmi-pedaqoji təcrübələr nəzərdə tutulur (təcrübələrin məqsəd və
vəzifələri ixtisasdan asılı olaraq müəyyənləşdirilir). Təcrübələr növündən asılı
olaraq müvafiq təşkilatlarda, yaxud ali məktəblərin kafedra və laboratoriyalarında
keçirilə bilər.
7.
Yekun dövlət attestasiyasına qoyulan tələblər və
qiymətləndirmə
7.1.
Yekun dövlət attestasiyası magistrlik dissertasiyasının müdafiəsindən ibarətdir.
Dissertasiyanın məzmununa, həcminə, strukturuna qoyulan tələblər və onun
müdafiəsi qaydaları Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən
müəyyənləşdirilir.
7.2.
Təhsilalanların biliyinin qiymətləndirilməsi Azərbaycan Respublikası Nazirlər
Kabineti tərəfindən təsdiq edilmiş qaydalar əsasında həyata keçirilir.
11
7.3.
Yekun Dövlət Attestasiyası nəticəsində məzunlara magistr ali elmi-ixtisas dərəcəsi
və dövlət nümunəli diplom verilir.
Razılaş dırılmış dır:
Azərbaycan Respublikası Təhsil Azərbaycan Respublikası Təhsil
Problemləri nstitutunun
Nazirliyinin Ali və orta ixtisas
direktoru
təhsili şöbəsinin rəisi
________________A.Mehrabov
______________ .Mustafayev
«____» ___________ 2012-ci il
«____»__________2012-ci il
Humanitar və sosial ixtisaslar qrupu
Azərbaycan Respublikası Təhsil
üzrə Dövlət Təhsil Standartları
Nazirliyinin Elmi Metodiki-Şurasının
hazırlayan işçi qrupun sədri
«Sosial-siyasi elmlər»
bölməsinin sədri
________________S.Hacıyev __________________ M.Əliyev
«___» _____________ 2012-ci il
«___» _____________ 2012-ci il
Dostları ilə paylaş: |