Guliston davlat universiteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI
GULISTON DAVLAT UNIVERSITETI


BOSHLANG`ICH VA MAKTABG`AGA TA`LIM METODIKASI


MATEMATIKA O’QITISH METODIKASI
FANIDAN KURS ISHLARINI BAJARISH BO’YICHA


USLUBIY KO`RSATMA


(BOSHLANG’ICH TA’LIM VA SPORT-TARBIYAVIY ISH YO’NALISHI TALABALARI UCHUN)

GULISTON-2017

Q.Rahimov. Matematika o’qitish metodikasi fanidan «Boshlang’ich ta’lim va sport-tarbiyaviy ish» yo;nalishi talabalari uchun kurs ishlarini bajarish bo’yicha ko`rsatma. Guliston 2017 й. 70-bet.

Ushbu o’quv-uslubiy ko`rsatma kunduzgi ta’lim yo’nalis, hi talabalari uchun tayyorlangan bo’lib, unda kurs ishlarining мавзуси, унинг rejasi va foydalaniladigan adabiyotlar ro’yxati keltirilgan.

Kurs ishlarini bajarish bo`yicha ko`rsatma Guliston davlat universiteti o’quv-услубий Kengashining qaroriga asosan (25-yanvar 2017 y. 3-bayonnoma) nashrga tavsiya qilingan.

Tuzuvchi: B va MTM kafedrasining katta o`qituvchisi Rahimov Q

Ma’sul muharrir: B va MTM kafedrasining mudiri dots. Ergashev R

Kompyuter muharriri: Raximova N

Taqrizchi: TDPU dotsenti Jumayev M.E.

Kirish

Boshlang’ich sinflarda matematika o’qitish metodikasi kursining asosiy vazifasi davr, xozirga zamon talabiga javob bera oladigan o’qituvchilarni tayyorlashni talab qilib qo’ymoqda. Ana shu talabni bajarish xamda berilgan nazariy bilimlarni maktab sharoitida amalda qo’llay olishning dastlabki bilim ko’nikma va malakani hosil qilishdir.

Boshlang’ich sinf o’quvchilarini zamon talabi darajasida tayyorlashda talabalarning pedagogic amaliyoti , kurs va bitiruv ishlarini yozishni, maxsus kurs va seminarlar tashkil qilish, ilmiy to’garak va anjumanlarga jalb qilish kabilarning ham ahamiyati katta.
Matematika o’qitish o’zining ko’p qirrali maqsad- vazifasi bilan ajralib turadi. Matematika bilimlar asosida yoshlarsda fikrlash qobilyatini rivojlantirish malakalarini taraqqiy ettiradi.
Talabalar kurs ishini bajarishda dars ishlanmalar tuzish, turli metodik yo’nalishga oid ma’ruzalar yozish va bunda har bir mavzuga qay yo’sinda yondoshish muhim ahamiyatga ega ekanligini har tomonlama muhokama qilish bilan ham shug’ullanadilar. Dastur materiallarini o’rganish bilan olgan nazariy bilimlarini amalda, tajribada tadbiq etishni ham bilishlari lozim. Ana shunday imkoniyat talabalarning “Matematika o’qitish metodikasi” fanidan kurs ishlarini yozishlaridir.
Kurs ishi talabaning o’quv jarayonida olgan nazariy metod va amaliy bilimlarini mustaqil ravishda qay darajada namoyish qila olishini hamda hayotga tadbiq etish qobilyatini ko’rsatadi.
Kurs ishini yozishda talabalar ko’p xato va nuqsonlarga yol qo’yadilar chunonchi;
Mavzu yetarlicha yoritilmay qoladi.
Mustaqillik va ijodiylik sezilmaydi.
Fikr mulohazalarini dalillar bilan isbotlash yetishmaydi.
Rejada aks etgan fikrlar ishda aks etmaydi;
Maktabda olib borilgan amaliy eksprimental ishlar to’liq yoritilmaydi;
Ko’rgazmalilikka e’tibor berilamaydi, foydalanilgan adabiyotlar yoritilmaydi.
Ushbu metodik ishlanmada kurs ishi yozishning asosiy hususiyatlari bilan birga uning kichik jixatlarini ham yoritishga etibor qaratilgan.
Ma’lumki, kurs ishi yordamida malakaviy ishga zamin hozirlanadi. Buning uchun talabaning pedagokik tayyorgarligi , metodik fikrlashi, ilmiy, o’qigan, eshitgan, va ko’rganlarinin maktab tajribasida umumlashirish ko’nikmalari tekshiriladi. Kurs ishi maxsus-seminarda talabalar tomonida ma’ruza qilinib yoqlanishi lozim.
Ushbu metodik ishlanma da kurs ishini bajarish haqida metodik ishlanma ( maslaxat) mavzular, mavzularning taxminiy rejasi, shu mavzularga taaluqli asosiy adabiyotlar berilgan. Mavzular matematika o’qitish metodikasining o’z oldiga qo’ygan vazifalaridan kelib chiqqan holda tanlanadi va o’quv dasturiga rioya qilinadi.
Bunda matematika fanining maqsadi hajmi, mundarijasi, kursning bo’limlari, materiallarning sinflar bo’yicha taqsimoti, o’qitishning eng qulay hamda samarali shakllari kabi masalalarni chuqur e’tibor beriladi.

Kurs ishi yozishga doir uslubiy ko’rsatmalar.

Bo’lg’usi boshlang’ich sinf o’qituvchilarining shaxsini shakllantirishda pedagogika fakultetida olib borilayotgan hilma-hil o’quv tarbiya ishlari sistemasida talabalarning mustaqil ilmiy – tadqiqot faoliyatini uyushtirish muhim ahamiyat kasb etadi.

Boshlang’ich ta’lim talabalarining ijodiy mustaqil ishlaridan biri kurs ishi yozishdir. Bu mutaxasislik fanini chuqur o’rganishga, malakaviy ish yozishga va kelgusida ilmiy ishlarni yozishga zamin hozirlaydi.
Kurs ishi talaba o’quv faoliyatining murakkab ko’rinishi bo’lgani uchun ilmiy rahbarning maslahati va nazorati zarur bo’ladi. Ilmiy rahbar tomonidan beriladigan maslahatlarni o’z vaqtida izchil olinsa, talabaning manbalar ustida mustaqil ishlashi, izlanishlar olib borishi osonlashadi.
Talaba kurs ishi mavzusini tanlab olishi mumkin.
Kurs ishi talabadan doimiy mehnatni, izlanishni, talab qiladi. Ilmiy- metodik adabiyotlar, monografiyalar, avtorefaratlar, o’quv qo’llanmalar, darslik va dasturlar, oynoma va gazeta saxifalarida bosilib chiqqan metodik mazmundagi masalalar sinchiklab o’rganiladi.
Ushbu tavsiyada o’quv jarayoninng o’ziga xos tomonlarini hisobga olib talabaga yo’nalish berish maqasadida har bir mavzuning taxminiy rejasini ham berdik. Reja talabaga fikrini nimadan boshlash, qanday davom ettirish qaysi masalalarga e’tibor qaratishga yo’nalish beradi. Har bir mavzu uchun zarur adabiyot royxatini alohisda berdik. Ilmiy metodik adabiyotlardan ilmiy maqolalalardan foysdalanishda avval birdan keyin ikkinchisidan ko’chirish emas balki mavzuning mazmuniga qarab o’rganib chiqish kerak. Manbalardagi fikrlarga tanqidiy yondashgan holda foydalansa maqsadga muvofiqdir. Olingan ko’chirmalar qo’shtirnoq ichiga olinib, tinish belgilariga mal qilinadi. Har bir olingan manba- nimadan olinganligi(1,2,3) raqmlar bilan belgilanib, yozilayotgan varoqning oxirida aks ettiriladi. Qarang: 1
Talaba berilgan mavzu bo’yicha rejani o’zgartirib yozishi mumkin.
Kurs ishining qiymati uning maqsadi qay darajada aniqlanganiga bog’liq.
Talaba matematika o’qitish metodikasi fanidan kurs ishi yozishda mavzuning rejasini aniqlab olsa, yozish osonlashadi. Ayniqsa, pedagogik o`tayotgan talabalar o’zlarining mashg’ulotlaridan namunalar bersa, tajribalarga yondoshgan holda tajriba ishlarini yoritsa, ishi mazmunli bo’ladi. Shu bilan birgalikda, ilg’or o’qtuvchilarning tajribalaridan ham foydalanish zarur. Ishning hajmi tanlangan mavzuning mohiyatiga qarab 30-35 betdan iborat bo’lishi mumkin. Didaktik materiallardan, Jadvallardan foydalanish mumkin.
Kurs ishining titul varog’ida, ya’ni birinchi betida shunday yozuvlar
bo’ladi: