Hayvancılıkta innovasyon
2531 0 61100
+306934111916
Sirkeli, köy meydanı
hamzamemet89@gmail.com
www.tarIm.gr
HOLSTEİN IRKI DAMIZLIK GEBE DÜVE SEÇİMİ !
Bir hayvan işletmesinde bulunan hayvanların yüsek verimli olmalarının-ki buda işletmenin döndürele-
bilmesini ve kar etmesini etkileyen bir faktördür,damızlık tutulan hayvanın verimine uygun özel-
liklere sahip olmasıdır.İşte bu yüzden damızlık hayvan seçimi boşa bırakılmayacak önemi büyük bir
konudur.
Öncelikle damızlık nedir sorusuna damızlık,izleyen kuşağın (kuşak) oluşmasına dölleriyle katkıda
bulunan hayvanlardır diyerek kısa bir cevap vermiş olabiliriz ve devamında şunuda belirtmek gerekir
ki damızlığın değeri Hayvanın döllerine aktarabileceği genetik üstünlüğünün iki katıdır; doğrudan
ölçülemediği için hayvanın kendisine ve akrabalarına ait kayıtlardan tahmin edilmeye çalışılır.Süt
verimini en yüksek seviyeye çıkarabilmek için seleksiyon önemlidir.Seleksiyon aranılacak özellikle-
rde olup bunu yavrularına geçirebilecek ve gelecek kuşağa tekrar bu aradığımız özellikleri göstere-
bilecek yetenekteki damızlık hayvanların seçimi ve kullanılmasına seleksiyon denir.Sürü yenileme
oranı yıl içinde sürüye yeni katılan ineklerin ortalama inek sayısına oranıdır. Sabit büyüklükteki
işletmelerde bu oranın %20-30 arasında değişmesi istenir.
Gebe düve seçiminde sağlık koşulları
Seçilecek gebe düveler
1. Yaşam öyküsünü gösteren resmi belgesi olmalı. Belgede doğumundan itibaren yapılan tüm
aşılamalar, geçirdiği tüm rahatsızlıklar ve yapılan tüm tedavi bilgileri bulunmalı
2. İnsanlara bulaşabilecek herhangi bir hastalık belirtisi göstermemeli
Genel bir hastalık, özellikle de irinimsi genital akıntı,ishal, ateş veya meme iltihabı belirtisi görülme-
meli
3. Meme yaraları, fazla meme başı, meme başlarında siğil bulunmamalı
4. Brusella ve tüberkülozdan yoksun olmalı
5. Sağlık raporu olmalı
6. Görme sorunu olmamalı
Gebe düve seçiminde bedensel özellikler
1. Sağrı ( bel ile kuyruk arasındaki dolgun ve yuvarlakça bölüm) yüksekliği
• Birinci laktasyonun (meme bezlerinden süt salgılanmaya başlanması ve bu süt salgılamasının be-
lirli bir süre devam etme süresi) ilk 4 ayında 140-146 cm arasında değişmeli
• Aşırı yüksek veya alçak olma, sürüden erken yaşta çıkarılma riskini artırıyor!
Hayvancılıkta innovasyon
2531 0 61100
+306934111916
Sirkeli, köy meydanı
hamzamemet89@gmail.com
www.tarIm.gr
HOLSTEİN IRKI DAMIZLIK GEBE DÜVE SEÇİMİ !
Düvelerde 135 cm’nin üstünde olmalı
2. Ön göğüs genişliği
•
Ön omuzlar arası mesafedir ve güçlülük olarak da adlandırılır.
•
Holstein düvelerde 13-29 cm arasında değişmesi beklenir.
•
20 cm’den düşük genişlik istenmez.
•
Göreceli olarak saptanır; çok geniş olmayanlara 1, çok yüksek olanlara 9 puan verilir.
13-29 cm arasında olan bir düve 5 puan alır
Hayvancılıkta innovasyon
2531 0 61100
+306934111916
Sirkeli, köy meydanı
hamzamemet89@gmail.com
www.tarIm.gr
HOLSTEİN IRKI DAMIZLIK GEBE DÜVE SEÇİMİ !
3. Beden derinliği
Son kaburganın omurgaya birleştiği noktadan karnın ucuna olan dikey mesafedir.
•
Göreceli olarak saptanır; beden derinliği çok düşük olanlara 1, çok yüksek olanlara 9 puan verilir.
•
Orta beden derinliğine sahip olanların sürüde kalma şansıdaha yüksektir.
•
Yetiştiriciler, kaba yem tüketme kapasitesi yüksek olsa da, derin bedene sahip inekleri tercih etmi-
yor.
4. Sütçülük karakteri (kaburga açısıve açıklığı)
Kaburgaların geriye doğru yaptığı açı ve kaburgalar arası mesafeye bakılır.
•
Kaburga açısıaz ve kaburgalar arasımesafe az olanlar etçi
•
Kaburga açısıve aralıklarıorta seviyede olanlar normal
•
Kaburgalarıgeriye kıvrılmışve aralıklarıyüksek olanlar sütçü
Hayvancılıkta innovasyon
2531 0 61100
+306934111916
Sirkeli, köy meydanı
hamzamemet89@gmail.com
www.tarIm.gr
HOLSTEİN IRKI DAMIZLIK GEBE DÜVE SEÇİMİ !
5. Sağrı (bel ile kuyruk arasındaki dolgun ve yuvarlakça bölüm) eğimi
•
Kalça ve oturak yumrusu arası yükseklik farkı olarak tanımlanır.
•
Oturak yumrusu yüksek ise “yüksek sağrı”, alçak ise “alçak sağrı adı verilir.
•
İdeali, oturak yumrusunun kalça yumrusundan 2-6 cm düşük olmasıdır.
•
Yüksek sağrıda metrit, düşük sağrıda yavru atma riski yüksektir.
6.Sağrı (bel ile kuyruk arasındaki dolgun ve yuvarlakça bölüm) genişliği
•
Oturak yumruları arası mesafedir.
•
10-26 cm arasında değişmesi beklenir. Dar sağrı 15 cm’den küçük Orta sağrı 15-20 cm geniş sağrı
•
20 cm’den büyük
•
Kolay doğum açısından dar sağrı istenmez.
•
Hollanda’da yapılan bir çalışma, geniş sağrılı ineklerin de istenmediğini ortaya koymuştur.
Hayvancılıkta innovasyon
2531 0 61100
+306934111916
Sirkeli, köy meydanı
hamzamemet89@gmail.com
www.tarIm.gr
HOLSTEİN IRKI DAMIZLIK GEBE DÜVE SEÇİMİ !
7.Arka ayak duruşu
Arkadan bakıldığında ayakların çapraz (X) veya paralel olma durumudur.
Arka ayakların birbirine paralel veya paralele yakın olması istenir.
•
1-3 puan: Aşırı X bacaklı
•
4-6 puan: Orta derecede X bacaklı
•
7-9 puan: Paralel bacaklı
8.Arka ayak açısı
Yandan bakıldığında diz içi açısının derecesi veya ayağın eğimidir.
•
1-3 Dik ayaklı(160°)
•
4-6 Normal açılıayak (147°)
•
7-9 Öne kaymışayak (134°)
•
Arka ayak eğimi az veya fazla olan inekler sürüyü erken yaşta terk etmektedir. Çünkü, her iki halde
diz ve tırnaklarda sorunlar görülmekte ve yürüme güçlüğü yaşanmaktadır.
Hayvancılıkta innovasyon
2531 0 61100
+306934111916
Sirkeli, köy meydanı
hamzamemet89@gmail.com
www.tarIm.gr
HOLSTEİN IRKI DAMIZLIK GEBE DÜVE SEÇİMİ !
9.Tırnak açısı veya yüksekliği
Arka ayak tırnak ucunun açısı veya arka taban yüksekliğidir.
•
1-3 Düşük açılı (1= 15°) ve alçak taban (<2cm)
•
4-6 Ortalama açılı(5=45°) veya orta yükseklikte taban
•
2,5-4 cm 7-9 Büyük açılı (9=65°) veya yüksek taban (>4 cm)
•
Tırnak açısının 45°, tırnak taban yüksekliğinin 3-4 cm olması idealdir.
10.Hareket yeteneği
Arka ayak adımlarının yönü ve mesafesine bakılarak tanımlanır.
İdeali, düzgün ve uzun adımlarla harekettir.
•
1-3 şiddetli yana çekme ve kısa adım
•
4-6 Orta seviyede yana çekme ve
orta mesafeli adım
•
7-9 Yana çekme yok, düzgün ve uzun adım
Hayvancılıkta innovasyon
2531 0 61100
+306934111916
Sirkeli, köy meydanı
hamzamemet89@gmail.com
www.tarIm.gr
HOLSTEİN IRKI DAMIZLIK GEBE DÜVE SEÇİMİ !
11. Beden kondisyonu
Sağrıda ve kuyruk sokumunda yağlanma derecesi
•
1 Çok zayıf, yağlanma yok
•
5 Hafif yağlanma
•
9 Aşırıyağlı
•
İdeali, hafif yağlanmış ineklerdir.
•
Laktasyonun ilk 2 ayında zayıflaması, laktasyonsonuna doğru hafif yağlanması normaldir.
12. Diz yapısı
Arka ayaklarda diz yapısı gözlenerek puanlanır
•
1 Diz kaba ve şişkin
•
5 Orta
•
9 Diz kuru ve narin
•
Diz yapısı kaba ve şişkin olan düve ve
ineklerde genç yaşta yürüme güçlüğü görülebilir
Hayvancılıkta innovasyon
2531 0 61100
+306934111916
Sirkeli, köy meydanı
hamzamemet89@gmail.com
www.tarIm.gr
HOLSTEİN IRKI DAMIZLIK GEBE DÜVE SEÇİMİ !
Gebe düve seçiminde Soy kütüğü ve verim kayıtları
Genç hayvanların gelecekteki başarısı yakın akrabalarının bilgilerinden tahmin edilebilir. Yavrular ge-
netik özelliklerinin yarısını anadan, diğer yarısını babadan alır. Bu nedenle SOY KÜTÜĞÜve VERİM
KAYITLARI çok önemlidir.Kaydı kullanılan akraba sayısı ve yakınlık derecesi arttıkça yapılan damı-
zlık değer tahminlerinin doğruluk derecesi (isabeti) o kadar yükselir.Soy kütüğü kayıtlarına bakılarak
hem ana ve hem de babada şu özelliklere ilişkin bilgiler değerlendirilmelidir:
1. Damızlık kalma yeteneği:Uzun ömürlülük, sağrı yapısı, meme sağlığı, meme tabanı yüksekliği vs
2. Döl verimi:Kolay doğum, gebe kalma oranı, buzağılama aralığı vs
3. Dış yapı özellikleri:Meme, ayak-tırnak ve sağrı yapısı, beden kondisyonu vs
4. Süt verimi:Laktasyon süt verimi (kg), yağ ve protein verimi (% ve kg)
5. Sütte ölü hücre sayısı
6.Sağım hızıve mizacı
Gebe düve seçiminde tohumlayan boğa
1. Gebe düve veya inekler arasından yapılan seçimde, dölütün babası olan boğa yani tohumlayan
boğanın özellikleri dikkate alınmalıdır.
2. Gebe ineğin eksiklerini, kusurlarınıkapatacak şekilde doğru boğa seçilmişse, ana adayıolan inek
veya düve işletmeye uygun olmasa bile taşıdığıyavrusundan dolayıdamızlık seçilebilir.
İlkine gebe düvelerde ve cüsseleri küçük ineklerde yavruları kolay doğan “kolay doğum”boğalarının
kullanılmış olması önemlidir.
3. Tohumlayan boğa ile ana adayının yakın akraba olmamasına bakılmalıdır. Yakın akrabalık varsa
dölütte genetik bozuklukların görülmesi, sağlıklıdoğsa bile ileride de kısırlık ve verim düşüklüğü ris-
kinin yüksek olacağı dikkate alınmalıdır.
Dostları ilə paylaş: |