Ichimlik suvining yetishmasligi

Ichimlik suvining yetishmasligi.

Reja: 1. Ichimlik suvi 2. Ichimlik suvini tashish 3. Xavfsiz ichimlik suvi

Ichimlik suvi - ichimlik yoki ovqat tayyorlashda ishlatiladigan suv . Sog'likni saqlash uchun zarur bo'lgan ichimlik suvi miqdori har xil bo'lib, jismoniy faollik darajasi, yosh, sog'liq bilan bog'liq muammolar va atrof-muhit sharoitlariga bog'liq. So'nggi izlanishlar shuni ko'rsatdiki, suvga bo'lgan ehtiyoj bilan chambarchas bog'liq bo'lgan suv aylanishining eng muhim omili energiya sarfidir. Issiq iqlim sharoitida ishlaydiganlar uchun bir kunda 16 litre (4.2 US gal) talab qilinishi mumkin. 2015 yilga kelib dunyo miqyosida aholining 89 foizi ichimlik suvidan foydalanish imkoniyatiga ega bo‘ldi. Janubiy Afrikada aholining 40% dan 80% gacha ichimlik suvidan foydalanish imkoniyati mavjud. Dunyo bo'ylab qariyb 4,2 milliard kishi vodoprovod suvidan foydalanish imkoniga ega bo'lsa, yana 2,4 milliard kishi quduqlar yoki umumiy kranlardan foydalanish imkoniyatiga ega edi. Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti toza ichimlik suvidan foydalanishni insonning asosiy huquqi deb biladi.

Suv Yer yuzasining taxminan 70% ni egallaydi, uning taxminan 97,2% sho'rlangan, faqat 2,8% ichishga yaroqli ichimlik suvidir. Ichimlik suvi Yerning deyarli barcha aholi punktlarida mavjud, garchi u ba'zan qimmat bo'lishi va ta'minoti har doim ham barqaror bo'lmasligi mumkin. Suv olish mumkin bo'lgan manbalarga buloqlar va suvli qatlamlar kiradi va: Yomg'ir, do'l, qor, tuman va boshqalarni o'z ichiga olgan yog'ingarchilik. Daryolar, daryolar, muzliklar kabi yer usti suvlari O'simliklar kabi biologik manbalar;Tuzsizlangan dengiz suvi;Suv ta'minoti tarmog’i;Atmosfera suvi generatorlari;Suv resurslarining yo'qolishi uchun tahdidlarga quyidagilar kiradi: suv tanqisligi, suvning ifloslanishi, suv mojarosi, quduq chuqurligining yetarli emasligi, qurg'oqchilik va ortiqcha nasos, va iqlim o'zgarishining oqibatlari.

Ichimlik suvini tashish va yetkazib berishning eng samarali va qulay usuli quvurlardir. Santexnika katta sarmoya talab qilishi mumkin. Ba'zi tizimlar yuqori operatsion xarajatlarga ega. Sanoatlashgan mamlakatlarning yomonlashayotgan suv va kanalizatsiya infratuzilmasini almashtirish qiymati yiliga 200 milliard dollarni tashkil qilishi mumkin. Quvurlardan tozalanmagan va tozalangan suvning oqishi suvdan foydalanishni kamaytiradi. Shahar tizimlarida oqish darajasi 50 % kam uchraydi. Buloqlar ko'pincha musluk suvlar uchun manba sifatida ishlatiladi. Musluk suvi uylarga quvurlar orqali yetkazib beriladigan suv hisoblanadi. Ushbu suv manbalari xavfsiz iste'mol qilinishi uchun ular yetarli darajada tozalanishi va ichimlik suvi qoidalariga javob berishi kerak.

Ko'pchilik suv ishlatishdan oldin uni biroz tozalashni talab qiladi. Tozalash darajasi suvning manbasiga bog'liq. Suvni tozalashning tegishli texnologiya variantlari hamjamiyat miqyosidagi va maishiy miqyosdagi foydalanish nuqtasi (POU) dizaynlarini o'z ichiga oladi. Yangi Zelandiyaning Christchurch kabi bir nechta yirik shaharlari etarli miqdorda toza suvga ega, shuning uchun xom suvni tozalash kerak emas. Suvni tozalashning samarali turlaridan biri tuzsizlantirish deb ataladi va asosan katta sho'r suv havzalari mavjud bo'lgan quruq joylarda qo'llaniladi.

Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti (JSST) ma'lumotlariga ko'ra, "xavfsiz ichimlik suvidan foydalanish sog'liq uchun muhim, insonning asosiy huquqi va sog'liqni saqlash bo'yicha samarali siyosatning tarkibiy qismidir".1990 yilda dunyo aholisining atigi 76 foizi ichimlik suviga ega edi. 2015 yilga kelib bu raqam 91 foizga oshgan. 1990 yilda Lotin Amerikasi, Sharqiy va Janubiy Osiyo hamda Sahroi Kabirdan janubiy Afrikadagi aksariyat mamlakatlar 90% dan ancha past edi. Ko'rsatkichlar eng past bo'lgan Sahroi Kabirdagi Afrikada uy xo'jaliklarida suvdan foydalanish 40 foizdan 80 foizgacha. Zo'ravon mojarolarga duchor bo'lgan mamlakatlar ichimlik suvidan foydalanishni qisqartirishi mumkin. Avstraliya, Yangi Zelandiya, Shimoliy Amerika va Yevropa aholisi deyarli asosiy ichimlik suvi xizmatlariga ega hisoblanadi. 2015 yil holatiga ko'ra, Amerikada fuqarolar uy xo'jaliklari sarfi uchun kuniga o'rtacha 300 gallon suv ishlatdilar.

Xavfsiz ichimlik suvi mavjudligini oshirish bo'yicha ba'zi sa'y-harakatlar muvaffaqqiyatsiz bo'ldi. 1980-yillar Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan "Xalqaro suv o'n yilligi" deb e'lon qilinganida, yer osti suvlari daryolar, suv havzalari va kanallardan olingan suvdan ko'ra tabiat suvlari xavfsizroq degan taxminlar bor edi. Vabo, tif va diareya holatlari kamaygan bo'lsa-da, ifloslangan yer osti suvlari tufayli boshqa muammolar paydo bo'ldi. Oltmish million kishi granit jinslarida erigan ortiqcha ftorid moddassi bilan ifloslangan quduq suvidan zaharlangan deb taxmin qilinadi. Uning ta'siri, ayniqsa, bolalarning suyak deformatsiyasida namoyon bo'ladi. Shunga o'xshash yoki kattaroq muammolar boshqa mamlakatlarda, jumladan, Xitoy, O'zbekiston va Efiopiyada ham kutilmoqda. bu modda kam dozada tish salomatligi uchun foydali bo'lsa-da, ko'p miqdorda ftorid suyak shakllanishiga xalaqit beradi.