5
Müqəddimə
Hicri-şəmsi 1379-cu il fərvərdin ayının 26-sının (mart ayına təsadüf
edir) “Qədir-Xum” adlı islami bayrama təsadüf etməsi səbə bi ilə
həmin ili həzrət Əli ibn Əbu Talibin (ə) möhtərəm adı şərəfinə “Əmirəl-
möminin ili” adlandırmışlar. Həzrət Əliyə (ə) sevgisi olan şəxslərin
onun fəzilət, kamal, üslub, söz, idarəçilik, əxlaq və digər xüsusiyyətləri
barədə daha ətraflı məlumat əldə etməsi üçün geniş və əhatəli toplantı
və seminarlar təşkil etməsi
diqqətəlayiq hesab olunur
Əvvəlki ənənəsinə uyğun olaraq Ayətullah Məkarim Şirazi
Ramazan ayında təfsir dərsləri verirdi. O, qeyd olunan münasibətlə
bağlı “Əmirəl-mömininlə əlaqədar imamət ayələri”nin təfsirinə
başlayır. Ümidvarıq ki, Quran və onun həqiqi təfsirçisi həzrət Əlinin
(ə) vasitəsi ilə iman nuru günbəgün bizim qəlbimizdə artaraq daha
da möhkəmlənər və yalnız
bizim deyil, digərlərinin də hidayət
olunmasına səbəb olar.
Hazırkı kitab
Allaha şükürlər olsun ki, möhtərəm ustadın elmi məclislərində
əhatəli, diqqəti cəlb edən və maraqlı şəkildə aparılan bütün söhbətləri
toplanmış və bəhslərdə istifadə edilən mənbələr kifayət qədər tədqiq
olunduqdan və xülasə şəkildə bəyan edilən
bəzi mətləblərə geniş şərh
verildikdən sonra, çap olun araq oxucuların xidmətində qoyulmuşdur.
Xatırlatma
1. Ola bilsin ki, Quranda “imamət” və “vilayət”lə bağlı “Peyame
Quran” (Quranın mesajları) kitabının doqquzuncu cildi və imamət
ayələrilə əlaqədar nisbətən müfəssəl və geniş şəkildə bəyan edilən
“Təfsire nümunə”nin (“Nümunə” təfsiri) olması ilə yanaşı, “Bu kitaba
nə ehtiyac vardı?”– deyə zehinlərdə sual yaransın.
Bu kitabda bəyan edilən mətləblər sadalanan iki kitaba nisbətən
ge niş şərhlərlə qeyd edilmişdir.
Həmçinin, əhatə dairəsi və ayələrdən
istifadə edilən mesajların əhəmiyyətliliyini ifadə etmək və cəmiyyətin
ehtiyacını ödəmək baxımından da hazırkı kitab önəmlidir. Burada
əvvəlki iki kitabda olmayan yeni mətləblərə toxunulmuş və onların
6
Əbülqasim Əlyan Nejadi
nəşr edilməsinin zəruri olduğu düşünülmüşdür.
2. Qurani-Kərim təravətli olması ilə yanaşı,
onun bütün əsr və
zamanlar üçün həmişə təzə və yeni mətləb və mesajları vardır. Nəticədə,
indiyə kimi bu əzəmətli və əbədi asimani kitabın şərafətli ayələrinin
təfsiri ilə əlaqədar yazılmış olan əsərlərlə kifayətlənilməməli, əksinə
bizdən öncəki böyük şəxsiyyətlərin təfsirlərinin köməyi və onların
zəhmətlərinin qiymətləndirilməsi sayəsində Quranın mütaliəsini
artırmaq və yeni təhqiqatlarla – xüsusən, yeni metod və vasitələrdən
istifadə etməklə – bu işi davam etdirmək və araşdırmanın nəticələrini
maraqlananların ixtiyarında qoymaq lazımdır.
3. Bu kitabda imamət ayələri üç fəsildə toplanmış və təfsir edilmişdir:
Birinci fəsil
– İmamət ayələri və müsəlmanlara rəhbərlik.
İkinci fəsil
– Əhli-beytin (ə) fəzilətləri ilə bağlı olan ayələr.
Üçüncü fəsil
– Həzrət Əliyə (ə) məxsus olan fəzilətlərlə bağlı ayələr.
Bizə bu kitabın ərsəyə çatması və başa gəlməsində yardımçı olan
bütün şəxslərə – xüsusən, dəyərli övladlarıma – və əziz oxuculara
nəzər və iradlarını bildirməsi səbəbilə öz təşəkkürümü bildirirəm.
Ümid
edirik ki, Qurani-Kərimin parlaq nuru sayəsində həmişə
doğru yolda addım atar, söz və əməlimizdə pak və məsum vilayət
sahiblərinə tabe olaraq o şəxsiyyətlərin nəzərini cəlb edərik. Amin, ya
Rəbbəl aləmin!
ُﻢﯿﻠﻌﻟا ُﻊﯿِﻤ ﱠﺴﻟا َﺖﻧَا َﮏﱠﻧاِ ﺎّﻨِﻣ ﻞﱠﺒﻘﺗ ﺎﻨﱠﺑَر
"İlahi! Bizdən əməllərimizi qəbul et! Həqiqətən, sən eşidən və
bilənsən!"
“Qum” elmi hövzəsi
Əbülqasim Əlyan Nejadi, tir (iyun), 1380-ci hicri-şəmsi (2001) ili
8
Əbülqasim Əlyan Nejadi
1 “TƏBLİĞ” AYƏSİ
َﻦِﻣ َﻚُﻤ ِﺼْﻌَﻳ ُﻪّﻠﻟاَو ُﻪَﺘَﻟﺎَﺳِر َﺖْﻐﱠﻠَﺑ َماَﻓ ْﻞَﻌْﻔَﺗ ْﻢﱠﻟ نِإَو َﻚﱢﺑﱠر ﻦِﻣ َﻚْﻴَﻟِإ َلِﺰﻧُأ ﺎَﻣ ْﻎﱢﻠَﺑ ُلﻮُﺳﱠﺮﻟا ﺎَﻬﱡﻳَأ ﺎَﻳ
َﻦﻳِﺮِﻓﺎَﻜْﻟا َمْﻮَﻘْﻟا يِﺪْﻬَﻳ َﻻ َﻪّﻠﻟا ﱠنِإ ِسﺎﱠﻨﻟا
“Ey Peyğəmbər! Allah tərəfindən sənə nazil olanı (camaata) çatdır.
Əgər (bunu) etməsən, onun risalətini yerinə yetirməmisən. Allah səni
insanlardan (onların ehtimal edilən şərindən) qoruyacaq. Həqiqətən,
Allah kafir olan qövmü hidayət etməz.”
“Maidə” surəsi, ayə 67
Bəhsə qısa bir nəzər (baxış)
“Təbliğ” ayəsi adı ilə tanınan bu şərif ayə İslam dünyasının
“nübüvvət” və “peyğəmbərlik” məsələsindən sonra ən əhəmiyyətli
mövzusu barədə bəhs edir və Peyğəmbərin (s) dəyərli ömrünün
axırlarında israrla ona göstəriş verir ki, tamamilə aydın şəkildə
özündən sonra “canişin” və “xilafət” məsələsini camaata çatdırsın
və camaatın bu baxımdan vəzifəsi müəyyənləşsin. Bu ayənin təfsiri
barədə şiə və əhli-sünnə alimləri müxtəlif
mətləblər bə yan etmişlər ki,
onun şərhi sonradan veriləcək.