İmran axundov
Yüklə 2,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- GİRİŞ Mən səni sevirəm. Ona görə yox ki, gözəlsən, məharətlisən. Ona görə ki, yaxşı sənətkarsan.
| İMRAN AXUNDOV BARAT ŞƏKİNSKAYA Bakı Mütərcim 2014 2 Elmi redaktor: AMEA-nın müxbir üzvü, professor İmran Axundov. Barat Şəkinskaya. Monoqrafiya. – Bakı: Mütərcim, 2014. – 104 səh. Monoqrafiyada görkəmli sənətkar, xalq artisti Barat xanım Şəkinska- yanın həyat və yaradıcılığı təhlil edilir, ifa etdyi səhnə və ekran qəhrəman- ları tədqiqata cəlb olunur. А 026 4907000000 49-14 ©İmran Axundov, 2014 İ.S.Kərimov 3 Barat Şəkinskaya 4 GİRİŞ Mən səni sevirəm. Ona görə yox ki, gözəlsən, məharətlisən. Ona görə ki, yaxşı sənətkarsan. SSRİ xalq artisti Sidqi Ruhulla Sənətkar! Bu söz hər aktyor üçün deyilmir. Cünki bu ada sa- hib olmaq üçün gecə-gündüz çalışmaq və yaratmaq lazımdır. Elə çalışmaq ki, öz sənətində açılmayan səhifələr açasan, tamaşaçını düşündürməyə çalışasan və yaratdığın obrazları tamaşaçı yaddaşına həkk edəsən. Qədim tarixə malik olan Akademik Milli Dram Teatrı (keçmiş M. Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrı- İ.A.) belə sənətkarlarla zəngin idi. Onlar bütün əzab-əziyyətlərə dözərək sənət aləmində yeni cığırlar açıb öz bənzərsiz ifaları ilə tamaşaçıların zöv- qünü oxşayıblar. C. Zeynalov, H. Ərəblinski, M. A. Əliyev, S. Ru- hulla, A. M. Şərifzadə, H. Abbasov, İ. Hidayətazdə, Ü. Rəcəb, M. Mərdanov, R. Təhmasib, R. Əfqanlı, A. Gəraybəyli, Ə. Məm- mədova, M. Davubava, M. Sənani, Ə. Ələkbərov, S. Hacıyeva, Ə. Sultanov, F. Qədri, A. İsgəndərov, H. Qurbanova, M. Məm- mədov, A. D. Qurbanov və b. Bu misilsiz sənətkarların içərisində teatr sənətində ən əlçatmaz zirvəni fəth etmiş, xalq artisti Barat xanım Şəkinskayanın adı hörmət və ehtiramla çəkilir. 5 I FƏSİL AKTRİSANIN HƏYATI VƏ İLK SƏHNƏ FƏALİYYƏTİ Barat Həbib qızı Şəkinskaya 1914-cü il iyun ayının 28-də Azərbaycanın ən səfalı yerlərindən birində Şuşada anadan olmuşdur. Bir haşiyə: -Barat xanım Şəkinskaya İbrahim xanın nəslin- dəndir. İbrahim xanın xanımlarından biri Cavad xanın qızı olub. Ondan yaranan Natəvan nəslidir. İbrahim xanın ilk xanımlarından biri isə acar kinyazı Aba- şidzenin bacısıdır. İbrahim xan Zəngəzuru, onun ən səfalı yeri olan Şəki kəndini xanımı Abaşidzeyə hədiyyə edib. Şəkinskaya soyadı hə- min kəndin adı ilə bağlıdır. Abaşidze soyadını ona görə Şəkinskaya eləyib ki, bu soyad knyaz soyadına çox yaraşır. İbrahim xanın Abaşidzedən olan övladlarının hamısı Şəkinski- dir. Hamıya çox yaxşı tanış olan Şuşanın mərkəzindəki Gövhər ağa (çox qəribədir ki, bu qadına niyə “ağa” deyirdilər. Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin əmisi qızı olan bu hünərli qadın Qarabağın abad olunmasında əlindən gələni əsirgəməyib. Bu yerlərdə nə qədər məscid varsa hamısını Gövhər ağa tikdirib.) məscidi buna bir sü- butdur. Qarabağlılar bilirlər ki, Gövhər ağanın soyadı Şəkinskaya olub. Onun yeganə qardaşı İsgəndər ağa Şəkinski Barat xanımın atası Həbib xan Şəkinskinin babasıdır. Barat Şəkinskaya – teatr tarixində adı qızıl həriflərlə yazılan bu bənzərsiz sənətkar on yaşında səhnəyə atılmış, onun dərdi ilə alışıb yanmışdır. 6 Kim idi Barat xanım? Gəlin onun səhnəyə gəldiyi günə qədər ki, həyatı ilə tanış olaq. B. Şəkinskaya həyatının ən ağır günlərini o dövrlər adlandı- rırdı. Ailənin vəziyyəti çox ağır idi. Üç uşaq 25 yaşlı cavan, savad- sız ananın ümidinə qalmışdır. Bütün valideyinlər kimi bu qayğılı ana da istəyirdi ki, uşaqları yaxşı təhsil alsın, heç nədən çətinlik çəkməsinlər. B. Şəkinskaya o vaxt kiçik olsada tələsirdi ki, tez oxuyub qur- tarsın, işləsin, anasına kömək etsin. Yay aylarında tətilə çıxan kimi 10-12 yaşlarında balaca Barat “Ovçular ittifaqı”nda, sonra “selek- sion stansiya”da barama qurdları üçün tut yarpağı yığırdı. Kiçik yaşlı Barat bir dərəcəli məktəbi beş il əvəzinə dörd ilə buturib, əla qiymətlərlə pedaqoji texnikuma daxil olur və oranı bitirir. Anası istəyirdi ki, qızı tar çalmağı öyrənsin. Bu istəklə Baratı Pionerlər evinə aparır. O vaxt orada manqa rəhbəri Adil İsgəndərov və Süleyman Tağızadə idi. Anası qızını tar dərnəyinə yazdırdı. Am- ma uşağın tar çalmağa həvəsi yox idi. Qız idmana yazıldı... B. Şəkinskaya özü yazır ki; “Anam gecələr pedaqoji texni- kumun qızları üçün paltar tikir, gündüzlər “İslah evində” işləyirdi. O, fərdi sifarişlərlə paltar tikməyi heysiyyatına sığışdırmırdı. Yalnız texnikumun qızları üçün müqavilə ilə qışda yay, yayda isə qış paltarı tikirdi. Bu iş anama il boyu bəs edirdi, dolanışığımızı da yola verirdi”. Əlbəttə hər bir insanın həyatında ən ağır günü olur. Barat xanımında ağır günləri uşaqlıq çağlarıdır. Bütün o dövrləri yadda salanda Barat Şəkinskayanın xatirində səhnə sənəti ilə bağlı olan xatirələr yaşayırdı. Peşəkar səhnədə misilsiz obrazlar qalereyası yaratmaq hər kəsə nəsib olmur. O sənət- kar buna müvəffəq olur ki, sevib-seçdiyi peşəsinin aludəsi olsun, qəlbində onun həsrəti ilə alışıb yansın. Nadir istedad sahibi olan Barat xanım Şəkinskaya ilk rolların- dan biri 1924-cü ildə “Gəncə qadınlar kulubu” nun nəzdindəki hə- vəskarlar dərnəyinin hazırladığı “Lenin artıq yoxdur” əsərində ki, balaca qız obrazı idi. Bu balaca qızın atası rolunu dərnəyin rejissoru Yüklə 2,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|