İradlar Cavablar Məzmunun işlənməsi baxımından



Yüklə 37,89 Kb.
tarix25.06.2018
ölçüsü37,89 Kb.
#51778
növüDərs


Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının 

VI sinif «Musiqi» dərsliyinə yazdığı iradlara cavab 

 

 



 

İradlar 

 

Cavablar 

Məzmunun işlənməsi baxımından. 

1. Səh. 6. a) 1 mövzuda («Musiqidə 

təzadlılıq») xarakter etibarilə 2 müxtəlif musiqi 

nömrəsi təqdim olunur: «F.Əmirovun «Sevil» 

operasından «Sevilin ariyası» və Q.Qarayevin 

«Yeddi gözəl» baletindən «Vals». Venn 

diaqramında hər iki əsərin oxşar və fərqli 

cəhətləri göstərilir. Diaqramda oxşar cəhətlərdə 

1. «Vals janrı»nın 3/4 ölçü» ilə əvəz olunması 

daha yaxşı olardı.  

 

2. Səh. 6. b) «Sevilin ariyası»nda «Onu demə, 

zalım yar» Azərbaycan xalq mahnısından 

istifadə olunub» cümləsinin əvəzinə  «Onu 

demə, zalım yar» Azərbaycan xalq mahnısının 

intonasiyalarından istifadə olunub» yazıla 

bilər. 

 

 



3. Səh. 6. c)  «Sevil rolunun ən yaxşı ifaçısı 

Azərbaycan xalq artisti Firəngiz Əhmədova 

olmuşdur» cümləsində Azərbaycan xalq artisti 

«SSRİ xalq artisti» ifadəsi ilə əvəz olunmalıdır. 

 

 

4. Səh.7. Suallar bölməsində «Sevil» 



operasından «Sevilin ariyası»nda hansı 

Azərbaycan xalq mahnısından istifadə 

olunub?» əvəzinə  «Hansı Azərbaycan xalq 

mahnısının intonasiyalarından istifadə 

olunub?» yazıla bilər. 

 

 



5. Səh. 10–11. Notla oxuyaq yarımbaşlığı 

altında verilən tapşırığın şərtində «Mi-major» 

əvəzinə «mi-minor» yazılmalıdır.  

 

 



6. Səh. 12.  B.Bartokun «3-cü kvartetində» 

«Tərəkəmə» Azərbaycan xalq rəqsindən və 

İ.S.Baxın «Re-minor Tokkata və Fuqa» 

əsərində Bayatı-Şiraz muğamından istifadə 

etmişlər» cümləsinin sonluğu «Bayatı-Şiraz» 

muğamının intonasiyaları duyulur» cümləsi ilə 

əvəz olunması tövsiyə olunur. 

7. səh. 14. 5-ci mövzuda («Musiqidə müharibə 

mövzusu») «Belə ki, 1941– 45-cı illərdə 

F.Əmirovun «Sevil» operasından «Sevilin 

ariyası» və Q.Qarayevin «Yeddi gözəl» 

baletindən «Vals» əsərlərinin oxşar 

cəhətlərindən biri 3/4 ölçülü «Vals» janrında 

olmasıdır. Mövzu «Musiqidə təzadlıq» 

adlandığı üçün birinin («Sevilin ariyası») qəmli 

vals, digərinin («Yeddi gözəl» baletindən) şən 

«Vals» olduğu şagirdlərə aydınlaşdırılmalıdır.  

İrad qəbul edilmir. 

 

 



Təklif olunan «Xalq mahnısının 

intonasiyalarından istifadə olunub»la əvəz 

olunması fikrini işlətmək də olar, əvvəlki 

vəziyyətdə də saxlamaq mümkündür. İrad 

qəbul edilmir. 

 

 



 

İrad qəbul edilir. 

 

 

 



 

 

Təklif olunan «Xalq mahnısının 



intonasiyalarından istifadə olunub»la əvəz 

olunması fikrini işlətmək də olar, əvvəlki 

vəziyyətdə də saxlamaq mümkündür. İrad 

qəbul edilmir. 

 

 

 



İrad qəbul edilir. 

 

 



 

 

Əlbəttə ki, təklif olunan intonasiya sözündən 



də istifadə etmək olar. Lakin adı çəkilən 

bəstəkarların əsərlərində qeyd olunmuş xalq 

musiqilərindən müəyyən frazalar olduğu kimi 

istifadə olunub ki, bizim dərslikdə yazdığımız 

tərzdə də saxlamaq mümkündür. İrad qəbul 

edilmir. 

İrad qəbul edilir.  

 



bəstəkarlarımızın müharibə mövzusunda mahnı 

janrında çoxsaylı əsərlər yaratmışlar» 

cümləsindən sonra opera janrında yazılmış 

əsərlərin adı çəkilir. Cümlədən ya «mahnı 

janrında» sözünün çıxarılması, ya da müharibə 

mövzusunda yazılmış bir neçə mahnının 

adlarının sadalanması yaxşı olardı. 

 

 

8. səh.16. 6-cı mövzuda («Musiqidə 

polifoniya») «Bunu da bilin» yarımbaşlığı 

altında qədim şumerlərin Zikkurat memarlıq 

abidəsi barədə maraqlı məlumat verilir. 

«Musiq dinləyək» yarımbaşlığı altında 

«İ.S.Bax «Orqan fuqası» («Re-minor Tokkata 

və Fuqa» əsərindən)» təqdim olunur. Burada 

bir qədər dəyişiklik – «Orqan üçün re-minor 

«Tokkata və fuqa» əsərindən «Fuqa» yazılması 

tövsiyə olunur. 

 

9. Səh. 17. «Bunu da bilin» yarımbaşlığında 

«Q.Qarayev də Fuqa yaratmışdır» cümləsində 

yaratmışdır sözü yazmışdır sözü ilə əvəz 

olunmalıdır. 

 

 

10. Səh.18. İ.S.Baxın «Mi-minor» perlyüd və 



L.V.Bethovenin «Sol-minor» menueti ilə 

əlaqədar irad  

 

11. Səh.23. C.Cahangirovun «Arazın o 

tayında» vokal-simfonik poeması «opera» 

sırasında verilmişdir. 

 

12. Səh.24. Simfonik konsertlərlə əlaqədar 

iradda deyilir ki, «simfonik konsertlər» söz 

birləşməsindən simfonik sözü götürülsün. 

 

 

 



 

 

 



13. Səh.28. «Segah»ın növləri ilə əlaqədar 

bölmədə «Xaric Seygah» muğamının adı qeyd 

olunması tövsiyə olunur.  

 

 



 

 

14. Səh.29. «Segah» muğamının səs sırasında 

daha 2 notun –II oktavanın «do» və « re» 

notlarının yazılmaması barədə.   

 

 

 



 

 

 



 

 

 



İrad qəbul edilir. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Bu iki söz eynihüquqlu və yaxınmənalı olduğu 



üçün irad qəbul edilmir. 

 

 



 

 

İrad qəbul edilir. 



 

 

 



İrad qəbul edilir. 

 

 



 

Konsertlər müxtəlif musiqi alətlərinin 

müşayiətilə, kamera orkestri və fortepiano, 

simfonik orkestri və fortepiano və s. olur. 

Bunları fərqləndirmək üçün S.Raxmaninov 

fortepiano və simfonik orkestr üçün 

yazdığından dərslikdə  simfonik konsertlər 

yazılıb. İrad qəbul edilmir. 

 

 

Dərslikdə «Segah»ın şöbələri ilə əlaqədar 



məlumat Ü.Hacıbəylinin «Azərbaycan xalq 

musiqisinin əsasları» əsərinə əsaslandığı üçün 

yalnız «Segah» muğamının adı yazılıb. İrad 

qəbul edilmir.  

 

 

Məşhur Azərbaycan tədqiqatçısı prof. 



M.S.İsmayılov öz tədqiqatlarında «Segah»ın 

səs sırasını dərsliyimizdə olduğu kimi 

vermişdir. İrad qəbul edilmir. 



Dil və yazı üslubu baxımından 

15. Səh.8. «Kürdovşarı» simfonik muğamı 

«Kürd-ovşarı» kimi yazılmalıdır.  

 

 

16. Səh. 10.  (Azərbaycan və rus 



variantlarında) «Köməkçi mövzunun» rus 

variantda «Jelyazova Vole»  «Jelyazova 

Volya» kimi təqdim olunmalıdır. 

 

 



17. səh.26.  Rus variantında «английский 

рог» əvəzinə «английский рожок» 

yazılmalıdır. 

 

 



18. Səh.27. «I, III и V звуки гаммы 

называются постоянными звуками» 

cümləsinin tərcüməsi barədə 

 

 



19. Səh.29.  «При исполнении следует 

обратить внимание на форшлаги и знаки 

мордента в мелодии» cümləsinin tərcüməsi 

barədə  


 

İrad qəbul edilir. 

 

 

 



İrad qəbul edilir.  

 

 



 

 

 



İrad qəbul edilir.  

 

 



 

 

İrad qəbul edilir. 



 

 

 



 

İrad qəbul edilir. 



«Müəllim üçün metodik vəsait» in (MMV) 

məzmununun işlənməşi baxımından 

20. Səh.10. Cümlə daxilində «yavaş» sözünün 

çıxarılması barədə. 

 

 

 



21. Səh.16. 3-cü bölmə ilə əlaqədar. 

 

 



 

22. Səh.20. «Orqan fuqası» səsləndirilir iradı  

barədə. 


 

 

23. Səh.22. İ.S.Baxın və L.V.Bethovenin 

əsərlərinin tonallığında düzəliş edilməlidir.  

 

 



Bu söz çıxarıla, yaxud yerində qala bilər. Belə 

ki «yavaş» sözü «Sevilin ariyası»nın xarakteri 

haqqındadır. İrad qəbul edilmir.  

 

 



İrada I bölmədə cavab verildiyi üçün 

cavablanmır. İrad qəbul edilmir. 

 

 

İrad qəbul edilir.  



 

 

 



I bölmədə cavab verildiyindən cavablanmır. 

İrad qəbul edilmir. 

 

Beləliklə, 6-cı sinif musiqi dərsliyinə və MMV-yə irəli sürülən 23 iraddan müəlliflər tərəfindən 11-i 



qəbul edilmir, 12-si isə qəbul edilir. Qəbul edilən iradlar dərsliyin növbəti çapında nəzərə alınacaq. 

 

    



   Müəlliflər: 

 

Oqtay Rəcəbov 



Nazim Kazımov 

Ofeliya İmanova 



Yüklə 37,89 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə