İsmayil haciyev

---

İSMAYIL HACIYEV 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ERMƏNİLƏRİN 
AZƏRBAYCANA QARŞI 
ƏRAZİ İDDİALARI VƏ 
QANLI CİNAYƏTLƏRİ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Naxçıvan – 2012 
 

---

 
2 
Redaktor  
  
Hacıfəxrəddin Səfərli, 
Tarix elmləri doktoru, professor 
 
Rəyçilər:   
 
Musa Quliyev, 
Tarix elmləri doktoru, professor  
Həmzə Cəfərov, 
Tarix elmləri doktoru, professor 
 
 
 
 
 
Monoqrafiyada Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş 
soyqırımı  və  deportasiya  siyasətini  ifşa  edən  sənədlər, 
Azərbaycan  torpaqlarına  qarşı  əsassız  ərazi  iddiaları,  bu 
torpaqlar  uğrunda  gedən  mübarizə  və  onların  nəticələri, 
düşmən  dövlətlərin  məkrli  siyasəti  və  bu  siyasətin  həyata 
keçirilməsində  ermənilərin  oynadıqları  mənfi  rol  aydın 
şəkildə göstərilmişdir.  
 
Müəllif  arxiv  sənədləri,  dövrü  mətbuat  materialları, 
habelə bir çox tədqiqatçıların əsərlərindən istifadə etmək-
lə ermənilərin Naxçıvana qarşı ərazi iddialarının əsassız-
lığını,  erməni  millətçiləri  və  havadarlarının  xalqımıza 
qarşı  törətdikləri  çirkin  əməllərini  və  vəhşi  hərəkətlərini 
ifşa etmişdir. 
 
Hacıyev  İsmayıl.  Ermənilərin  Azərbaycana  qarşı  ərazi  id-
diaları  və  qanlı  cinayətləri.  Naxçıvan-2012,  “Əcəmi”  Nəşriyyat-
Poliqrafiya Birliyi. 192 s. 
 
 
4700000000 
 053-2012 

 “Əcəmi” 2012.
 
 
 

---

 
3 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bütün  dünyaya  yorulmaq  bilmədən  uydurma 
“genosidi”  yayan  və  bundan  istifadə  edərək  siyasi  və 
maliyyə  dividentləri,  kompensasiyaları  almaq  məqsədini 
güdən davakar erməni millətçilərindən fərqli olaraq bizim 
məqsədimiz  azərbaycanlılara  qarşı  törədilən  erməni 
soyqırımını dünyaya çatdırmaqdır. 
Heydər ƏLİYEV, 
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
4 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İki yüz il davam edən bizim xalqa qarşı hərbi, siyasi, 
ideoloji və başqa vasitələrlə erməni millətçiləri tərəfindən 
aparılan  siyasətin  məqsədi  azərbaycanlıları  öz  doğma 
ocaqlarından  sıxışdırıb  qovmaq,  onları  fiziki  cəhətdən 
məhv  etmək,  yeni  əraziləri  işğal  edərək  mifik  “böyük 
Ermənistan” qurmaq olub. 
 
İlham ƏLİYEV, 
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
5 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İstər  XIX  əsrdə,  istərsə  də  XX  əsrin  əvvəllərində 
Naxçıvana  ermənilərin  yerləşdirilməsi  prosesi  davam 
etdirilsə  də,  ermənilər  tərəfindən  Naxçıvanda  qırğınlar 
törədilsə  də,  Naxçıvan  əhalisi  heç  vaxt  azadlıq  əzmini 
itirməmiş,  həmişə  öz  sözünü  deməyi  bacarmış,  düşmənin 
layiqli cavabını vermiş, hətta naxçıvanlıların qəhrəmanlığı 
ermənilərin tarixi sənədlərində də öz əksini tapmışdır. 
 
Vasif TALIBOV, 
Naxçıvan Muxtar Respublikası 
Ali Məclisinin sədri 
 
 
 
 
 
 

---

 
6 
MÜNDƏRİCAT 
 
Giriş ................................................................................ 
7 
I fəsil. Erməni millətçilərinin Azərbaycana qarşı 
ərazi iddiaları və soyqırımı siyasəti 
 
1. Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş soyqırımı və  
deportasiya siyasətini ifşa edən sənədlər ......................... 
 
10 
2. Ermənilərin mənşəyi haqqında ....................................  22 
3. Azərbaycan torpaqlarında qondarma yolla 
yaradılan “erməni vilayəti” ............................................. 
 
26 
4. Ermənistan dövlətinin əzəli Azərbaycan  
torpaqlarında yaradılması ............................................... 
 
38 
5. Ermənilərin Azərbaycana qarşı ərazi  
iddiaları (1918-1920-ci illər) ...........................................  
 
47 
6. Ermənilərin azərbaycanlılara qarşı soyqırımı siyasəti .  60 
7. Erməni tarixini “erməni tarixçiləri” uydurublar ..........  77 
II fəsil. Erməni daşnaklarının Naxçıvana qarşı ərazi 
iddiaları və Naxçıvan əhalisinin soyqırıma məruz qalması 
 
1. Naxçıvan bölgəsinin etnik tarixinə dair .......................  93 
2. Naxçıvanın siyasi tarixi: erməni uydurmaları  
və tarixi həqiqətlər .......................................................... 
 
103 
3. Ermənilərin Naxçıvan ərazisinə köçürülməsi ..............  121 
4. Ermənilərin Naxçıvana qarşı ərazi iddialarının  
əsassızlığı və tarixi həqiqətlər ......................................... 
 
128 
5. Naxçıvan əhalisinin soyqırıma məruz qalması ............  144 
6. Naxçıvanın itirilmiş torpaqları və Naxçıvanla 
bağlı bir xəritə haqqında .................................................. 
 
155 
7. Azərbaycanlıların deportasiyası və Naxçıvan 
(1948-1953-cü illər) ........................................................ 
 
163 
8. Erməni yaraqlılarının Naxçıvana təcavüzü .................  170 
Nəticə ..............................................................................  180 
İstifadə edilmiş ədəbiyyat .............................................  182 
 
 

---