İştaha pozğunluqları
İştaha pozğunluqlarının 3 növü vardır:
1)
Iştahanın azalması – anoreksiya
2)
Iştahanın artması – hiperreksiya
3)
Iştahanın təhrif olunması – paroreksiya
Anoreksiya (iştahanın azalması) həzm şirələri sekresiyasının pozulması ilə
müşayiət olunan mədə və bağırsaq xəstəliklərinin əsas əlamətlərindən biridir.
Bundan əlavə, bir sıra infeksion xsətəliklər, avitaminozlar, mənfi emosiyalar
iştahanın azalması ilə müşayiət oluna bilərlər.
Eksperimental şəraitdə anoreksiya müşahidə etmək üçün heyvanların
hipotalamusunun ön-yan nüvələrini zədələyirlər. Bu zaman heyvan qida
qəbulundan imtina edir və süni sürətdə yedizdirilmədikdə tələf olur.
Hiperreksiya və ya bulimiya ( iştahanın artması patoloji artması ) zamanı qida
qəbulu qeyri –adi dərəcədə artır ( buna polifagiya deyilir ). Tireotoksikoz
xsətəliyi və bəzi mübadilə pozğunluqları hiperreksiya ilə müşayiət olunurlar.
Bundan əlavə, mərkəzi sinir sisteminin bəzi üzvi və funksional xəstəlikləri
(nevrozların bəzi növləri, beyin şişləri və s. ) iştahanın artamsına səbəb olur.
Hipotalamus nahiyəsinin ön-orta nüvələri zədələnmiş laboratoriya heyvanlarında
da hiperreksiya əmələ gəlir.
Dad analizatorunun funksiyasının mərkəzi və periferik mənşəli pozğunluqaları
zamanı paroreksiya ( iştahanın təhrif olunması ) müşahidə edilir. Bu zaman
xəstələrdə qida əhəmiyyətli olmayan maddələri ( tabaşir, palçıq, kömür və s. )
yemək meyli əmələ gəlir.
Testlər:
1. Feoxromositoma zamanı bu hormonun hipersekresiyası müşahidə
olunur:
A) qlükokortikoidlər
B) progesteron
C) mineralokortikodlər