Jajnik-pokr

Pierwszy lekarz weter. – Abil-Ilisu zyl w mezopotamii był lekarzem bydła. 3 pierwsze szkoly med. W staroz gre: 1-w kos 2- sycylijsko italijska 3- w pergamonie. Najbardziej znani autorzy rzymscy pisaczy o chorobach zw- 1 Katon starszy 2 Marek terencjusz warrus”dererustica”3 lucjusz juljan kolunella.Dzieła dotyczace wet. Hipokrates-„corpus hipokratium” Flawiusz Renatusz- Ars vteterinaria sive mulomedicina. Pelagonius Salonius- Ars Veterinaria Absyrtos Tcheomnest Hierokles Anatolios Tygeriusz – Corpus hippiatriocorum graecorum. APSYRTOS- lekarz konstanta wielkiego najwybitniejszy lek wet grecki. Opisał postepowanie lek w przypadku wypadniecia macicy u klaczy. Autor 12 listow o chorobach koni lekarz koni wojskowych OJCIEC MED. WET Avicenna napisał canon medicinae zauważy ze gruzlica jest zakazna Rzeznie w Polsce- Pierwsza w krakowie 1257 druga wroclaw 1262 trzecia poznan 1280 Zarzadzenia co do ogledzin mieska to sa WILKIERZE przesyłane do krolowej to EDYKTY. Dni targow miesnych to WOLNICE kramy to JATKI ogledzin ryb dokonywali TUTNARZE. Cesarz Fryderyk II Hohenstauff – de arte venandi cum avibus- o sztuce polowania z ptakami .Nie można studiowac wetu bez wczesniejszego studiowania logiki nakazal uboj w rzezniach panstwowych poza miastami.Carlo Ruini-anatomia del cavallo-rys leonardo da vinci. Asklepios- patron medy ludzkiej.Chiron- symbol med. Wet. Ordanus Rufus-pierwsze dzielo o koniach.”de medicina equorum”. Pierwsza szkola weter.- Lyon 1762 zał Klaudiusz Bourgelate. Skąd się wywodzi nazwa WET.- vetus-zreczny, terion-zwierze. Dzieła Kluka – ur się w 1739 skonczyl szkole pijarow w łukownie był ksiedzem proboszcz w Wilnie. O zwierzetach gadzie i owadzie” „Historia naturalna” 12 tomow pisze min o wsciekliznie psow. Statut Wiślicki- 1347 najstarszy dokument polski w którym jest mowa o chor zwierz. 1806 Postaje kat wet we wilnie. 1881 powstaje szkola we lwowie. Pierwszy org Piotr Seifmann Pierwszym rektorem był Józef Szpilman 1945 Przeniesiona do Wrc. 1886 Przeglą Weterynaryjny wyd przez galicyjskie towarzystwo weterynaryjne .Życie weterynaryjne 1926. MUMIFIKACJA-usuniecie trzewi serce pozostawalo w klatce piers mozgowie usuwano przez nozdrza wyk lewatywe ze srodkow zracych która nast. Uszczelniano czekano kilka tygodni potem otwierano odbyt i wylewano wodne wnetrznosci

Egipt - Bogini Bast – ♀ z głową kota. Sekhmet- ♀ z głową lwa, bóg Anubis- człowiek z głową psa lub szakala, Horus- czczony pod postacią sokoła. Mumie zwierzęce: zwierząt towarzyszących, mumie wotywne-jako dary dla bóstw, zwierząt świętych -wybranych zwierzętach mieszkał duch bóstwa, kult byka Apisa, sokoły i koty; wiktualne - kawałki mięsa zanurzone w soli, owinięte w bandaże. Papirus z Kahn – o chorobach bydła, opisane objawy, badanie, diagnoza, rokowanie. Egipcjanie znali 3 typy rokowania: pomyślne, lekarz nie jest w stanie przewidzieć przebiegu choroby, brak możliwości pomocy. W *Mezopotamii: choroby uważano za skutek grzechu, nie koniecznie popełnionego świadomie.”Lekarzy” dzielono na: baru-wróżbici, Ashipu- zaklinacz duchów-za darmo w świątyniach, Asu- konwencj., brali opłaty, ceny regulowane prawnie, Muna ishu l. leczący zwierz., I znany z imienia Abil Ilisu. Recepty. Kodeks Hammurabiego paragraf 224 i 225, Brama Isztar. *Grecja: Asklepios-bóg, opiekun sztuki lekarskiej, odp. rzymskim był Eskulap, wychowany przez Chirona, który wykształcił go w sztuce lekarskiej. Posiadł umiejętność wskrzeszania umarłych. Atrybut - laska, opleciona przez węża. Początkowo leczeniem zajmowali się kapłani Apollona. Medycyna sakralna i świecka. Inkubacja snów. Epideuros –kompleks medyczny –szpital, gimnazjum, teatr, świątynia, stadion. Szkoły: Pergamon, Kos,Syc.-ital. Hipokrates –medycyna racjonalna, odpowiedni tor badania: wywiad, badanie, diagnoza, prognoza. primum non nocere. Choroba jest stanem dynamicznym, 3 części:1 inflamacjo-okres wilgoci i nacieczenia, 2.coctio-zważenia, 3.restitucjo-zdrowienie. Teoria humoralna – zdrowie=równowaga (crazja) pomiędzy krwią, śluzem, żółcią i czarną żółcią. Tę teorię rozwinął Alcemon z Koryntu – zdrowie to równowaga pomiędzy wilgocią, a suchością, ciepłem-chłodem, słodyczą-goryczą, równowaga-izonomia, przewaga- anarchia. Corpus Hippocraticum, De partibus animalium. Siedzibą duszy jest serce, mózg produkuje katar. Teoria solidarna Asklepiadesa z Bitynii –ciało=gąbka z porami, Arystoteles -uczeń Platona, napisał Historia Animalium-opisał anatomię i fizjologię zwierząt. *Rzym: Galen – Grek urodzony w Pergamonie, przełożył dzieło H. z greki na łacinę, był „fizykiem” w szkole gladiatorów „rana to okno..” 2 rodzaje pneumy: phisican-siła sprawcza i zootican – siła życia. Opisał 12 nn.czaszk., zastawki serca, różnicę między ż., a t., wymyślił opaskę uciskową, sekcjonował makaki, prowadził laboratorium, postać leku ma wpływ na jegodziałanie, osobisty lekarz Marka Aureliusza, siedzibą jaźni jest mózg, a nie ♥, po jego śmierci nauki biol. stanęły w miejscu do XVI w. A. C. Celsus – był patrycjuszem, pisał dzieła-encyklopedie, de medicina librio octo –dzieło zaginęło, w 1478 opublikował je papież-Mikołaj V-uznał je za swoje. Pojęcia wymyślone przez rzymian: Ars weterynaria, mulomedicina – m. koniowatych, medicus veterinarius – lek.wet., pecuarius – bydłą, equarius-koni, iumenarius-zw. pociągowych.

Apsyrtus-IV w. grecki weterynarz opiekujący się końmi w wojskach Konstantyna I Wielkiego, autor 121 listów, w których zawarł swoje doświadczenia dotyczące chorób koni i ich leczenia. Zbiorze Hippiatriká, sporządzonym w X w. na polecenie cesarza Konstantyna VII Porfirogenety. Stanowił kompendium ówczesnej wiedzy o koniach i zarazem przez szereg kolejnych stuleci jedyne właściwie źródło info o leczeniu Eq. Był podstawą leczenia zwierząt w średniowieczu. *Średniowiecze: Koncepcja choroby: u sprawiedliwego dla zwiększenia jego zasług w niebie, dla ustrzeżenia cnoty przed pychą, dla głoszenia chwały bożej w przypadku cudownego ozdrowienia, dla zapoczątkowania wiecznej kary jako początek potępienia, dla skruszenia grzesznika. W 1215 sobór laterański-oddzielono chirurgię od medycyny. Avicenna- był perskim lekarzem, filozofem, autor m.in. canon medicinae- fundament medycyny europejskiej, pijawki. Stomatologia. Jako Iopisał żuchwę złożoną z 2 kości (błąd Hipcia i Galena) oraz polecał dokładne, ale ostrożne mycie zębów. Szkoła medyczna w Salerno 1231. świecka. Tortura di Ruggerio. Konstanty Afrykańczyk, Taurus, Urso, Roger z Salerno. Hugon de Lucci związany ze szkołą bolońską – otrzymał od papieża zgodę na praktyki weterynaryjne, postulował o przemywanie ran winem i usuwanie martwych tkanek. Paracelsus – lekarz, przyrodnik, ojciec medycyny nowożytnej, szwajcar, - postanowił uczyć w języku narodowym, opierał się ślepemu powielaniu Galena. Wszystko może być lekiem i trucizną. Wprowadził pierwsze i jedyne lekarstwo na kiłę. Ficino – przekłada Platona i opracowuje nowa koncepcję zdrowia i choroby-oparte na platońskiej, brał pod uwagę astrologię i teorię humoralną. Założyciel akademii florenckiej gdzie tłumaczono traktaty starożytnych. Andrzej Vesalius- twórca nowożytnej anatomii. Jako pierwszy odważył się na dokładne zbadanie zwłok ludzkich, przez co wykazał liczne błędy w dziełach Galena. Wskutek tych poprawek i sprostowań popadł w spór ze swym nauczycielem, Sylwiuszem, zwolennikiem Galena. Spór ten przyczynił się do rozwoju anatomii porównawczej zwierząt. W 1542 r. napisał dzieło "Budowa ludzkiego ciała" (popierając swe twierdzenia 300 drzeworytami wykonanymi przez ucznia Tycjana. Ambroży Pare- francuski najwybitniejszy chirurg renesansu, ojciec współcz. chirurgii. Autor wielu prac naukowych pisanych po franc.W wieku 20 lat zaczął praca-chirurg-armia. Dzięki zdobytym dośw. opracował bardziej humanitarne metody postęp. z rannymi. Skrytykował zasklepianie ran rozgrzanym Fe, wrzący oleje. Jakub Nufer I udane cięcie cesarskie w 1500 r. był kastratorem Su. Pierwszą uczelnią weterynaryjną nowożytną była Wyższa Szkoła Weterynarii w Lyonie we Francji, założona w 1762 przez Klaudiusza Bourgelata. W Polsce w 1776 w Grodnie Antoni Tyzenhauz próbował założyć szkołę wet. W 1762 pomór bydła. Najstarsza znana rzeźnia w Poznań 1257, w Kraków 1280, Wrocław 1427 drewniana, murowana 1615 –handel mięsem w 77 kramach. Jatki – miejsce, gdzie w średniowieczu sprzedawano mięso z uboju. W 1900 ustawa badania zwierząt przed ubojem, zakazująca uboju zwierząt ślepych, wychudzonych, młodych oraz chorych.1951 –wyższa Szkoła Rolnicza, 1972 AR+wydz.wet., 1990 wydz. Med.wet