Jigar va o’t yo’llari kasalliklarining sindromlari

Jigar va o’t yo’llari kasalliklarining sindromlari.

Jigar kasalliklari paytida sarg’ayish, xolemiya, jigarning funksional yetishmovchiliklari, gepatoliyenal sindrom, portal gipertoniya, jigar komasi va jigar sanchig’i sindromlari kuzatiladi.

Sarg’ayish (Icerus) – bu simptomokompleks organizmda bilirubin almashinishining buzilishi bilan xarakterlanib, shilliq pardalar, teri va teri osti kletchatkasining sariq rangga bo’yalishi bilan kechadi.

Jigar kasalliklari paytida bilirubin almashinuvining buzilishi, a’zo va to’qimalarda bog’lanmagan bilirubinning to’planib qolishi oqibatida chuqur patologik o’zgarishlar va sarg’ayish sindromi kuzatiladi.

Sabablariga ko’ra, sarg’ayishlarning mexanik, parenximatoz va gemolitik turlari farqlanadi.

Mexanik sarg’ayishda o’t yo’llarining toshlar, parazitlar yoki o’smalar bilan tiqilishi oqibatida o’t suyuqligining limfa tomiriga shimilib o’tishi va ko’krak limfa tarmog’i orqali qonga o’tishi kuzatiladi. Shuning uchun mexanik sarg’ayish paytida qonda bog’langan va shuningdek, bog’lanmagan bilirubin miqdori ham ko’payadi.

Mexanik sarg’ayishda teri va shilliq pardalar avvaliga sariq rangda bo’lib, keyinchalik bilirubin oksidlanib biliverdinga aylanishi tufayli ko’kimtir tus oladi. Tezakda sterkobilin miqdori butunlay bo’lmaydi, shuning uchun gushtxo’r hayvonlarning tezagi rangsizlanib, oqish-sariq yoki loysimon rangda bo’ladi. Siydikda urobilinoidlar miqdori kamayadi. Qonga o’t kislotalarining ko’plab tushishi (xolemiya) oqibatida terining qichishi, bradikardiya, holsizlanish va adinamiya kelib chiqadi. Qondagi ishqoriy fosfatazalar faolligi ortadi.