Jizzax vohasidagi Tojiklarning tuy marosimlari

Jizzax vohasidagi Tojiklarning tuy marosimlari
Mamarejabov Muhriddin
Abdulla Qodiriy nomidagi Jizzax davlat pedagogika unversititi
Tarix fakulteti Tarix yunalishi 3- kurs talabasi
[e-mail]
Annantatsiya: Jizzax viloyatidagi Tojiklar, tuy marosimlarini o'zining milliy madaniyatini ifodalash uchun saqlab qolganlar. Tuy marosimlari, o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lib, oilaviy va jamoaviy tadbirlar orqali o'tkaziladi. Bu marosimlar, yoshlararo aloqalarni kuchaytirish, oilaviy birlikni mustahkamlash va jamoatning hamkorligini ta'minlash maqsadida amalga oshiriladi.
Kalit so’zlar: Forish Jizzax Tuy Nikoh Non Sindirish Kelin Salom
Annotation: The Tajiks of Jizzakh province have preserved tui ceremonies to express their national culture. Wedding ceremonies, having their own characteristics, are held through family and community events. These ceremonies are carried out in order to strengthen relations between young people, strengthen family unity and ensure cooperation of the community.
Key words: Farish Jizzakh Tuy Marriage Bread Breaking Bride Hello
Jizzax Vohasidagi Tojiklar Tuy marosimi Jizax vohasidagi O’zbeklarnikiga uxshaydi. Buning sababi Ikki milat ham bir xil dinga etiqot qilishidir yani Islom diniga. ota-onaning ruxsati va duosi bilan bir necha bosqichda bo'lib o'tdi. Forish tojiklari mamlakatning boshqa joylaridan farqli o‘laroq , o‘g‘il ulg‘ayguncha Jizzax viloyatidagi Tojiklar, tuy marosimlarini o'zining milliy madaniyatini ifodalash uchun saqlab qolganlar¹.
Tuy marosimlari, o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lib, oilaviy va jamoaviy tadbirlar orqali o'tkaziladi. Bu marosimlar, yoshlararo aloqalarni kuchaytirish, oilaviy birlikni mustahkamlash va jamoatning hamkorligini ta'minlash maqsadida amalga oshiriladi.Qiz topilgan paytdan boshlab yigitning xolalari yoki amakilari qizni, ota-onasini, balki kelinning uydagi Nikoh ahvolini k
o'raman, degan bahona bilan qizning uyiga kirishadi.

Keyin qo'shnilar va tanishlar tanlangan qizning oilasi haqida so'rashadi. Ijobiy javob bo'lsa , o'yinchilar uyga yuboriladi. Sovchilar Nizom kunini - "Fotiha" ni nishonlashadi¹. Shu kuni mahallaning taniqli oqsoqollari, oqsoqollarMahalladagilar, qizning uyiga yig'ilish.“Non sindirish” marosimi sovchilar kelishniyatini bildirganidan keyin boshlanadi. Shu paytdan boshlab yoshlar bir-biriga bog'langan va shug'ullangan deb hisoblanadi. Fotiha to'yi ikki tomonning yoshini hisobga olgan holda nikoh va to'y sanasinibelgilash bilan tugaydi² .

To‘ydan bir necha kun oldin ina qiz uyida “qiz palov” marosimi bo‘lib, qiz o‘z yaqinlarini, do‘stlarini taklif qiladi bu marosim, nikohdan keyin o'tkaziladi va oilaning do'stlar va yaqinlari bilan birgalikda bayramlashish uchun mo'ljallangan. Toy marosimi davomida musiqalar ijro etiladi, o'yinlar o'ynanadi va taomlar taqsimlanadi. Bu marosimda oila a'zolari hamkasblarga do'koni tomosha qilish, taom tayyorlash va mehmondo'stlar bilan suhbatlashish imkoniyatiga ega bo'ladi.



Adabiyotlar:
1.Mahmudiy Farishi. Tajikoni Farish. Guliston, 2000 yil.
2.Nikoh / Islom. Ma’lumotnoma / Usmonov M.A. tahririyatida – Toshkent:
3.O‘zbek Sovet Ensiklopediyasi Bosh muharriri, 1987. 2-nashr. - p. 139-140.
3.Nikoh / O'zbek tilining izohli lug'ati: 80 000 dan ortiq so'z va iboralar. J. III. N Buyurtma / Tahririyat: t., Mirzaev (rahbar) va boshliq. – Toshkent:
5.“O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat fani. ed., 2006. - b. 38

4. 
   G.G’afurov Tadjik Dushanbe. 1989
   
5. 
   Etnagrafiya Tadjik Dushanbe. 1985
   

6.Tojikiston ensklopidiyasi

1^ Mahmudiy Farishi. Tajikoni Farish. Guliston, 2000 yil.

1^ Nikoh / Islom. Ma’lumotnoma / Usmonov M.A. tahririyatida – Toshkent:

2^ Nikoh / O'zbek tilining izohli lug'ati: 80 000 dan ortiq so'z va iboralar. J. III. N Buyurtma / Tahririyat: t., Mirzaev (rahbar) va boshliq. – Toshkent: