Kadina yöneliK ŞİddetiN Önlenmesinde mevzuattaki ve uygulamadaki noksanliklarin tespiTİne iLİŞKİn rapor

KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN ÖNLENMESİNDE MEVZUATTAKİ VE UYGULAMADAKİ NOKSANLIKLARIN TESPİTİNE İLİŞKİN RAPOR

TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunun 14.10.2009 tarihli toplantısında Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi Varsa Uygulamadaki Noksanlıkların Tespitine İlişkin Alt Komisyon Kurulmasına karar verilmiştir.

Alt Komisyonda görev yapacak Komisyon üyeleri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

ADI VE SOYADI

UNVANI

PARTİSİ

SEÇİM BÖLGESİ

MUSTAFA HAMARAT BAŞKAN AK PARTİ ORDU

AYŞE JALE AĞIRBA޹ ÜYE DSP İSTANBUL

AYLA AKAT ATA² ÜYE BDP BATMAN

KEMALETTİN AYDIN ÜYE AK PARTİ GÜMÜŞHANE

ŞENOL BAL ÜYE MHP İZMİR

AHMET ERSİN ÜYE CHP İZMİR

Çalışma süresi içerisinde TBMM’de 8 toplantı yapan Alt Komisyon, konuyla ilgili kamu kurumu temsilcilerinden, yargı mensuplarından, sivil toplum örgütlerinden gelen konuyla ilgili uzmanlardan bilgi almış ve Ankara ili dahilinde 3 sığınma evine çalışma ziyaretinde bulunmuştur.
Alt Komisyon tarafından yapılan toplantılar ile bu toplantılara Alt Komisyonu bilgilendirmek üzere katılan kurum, kuruluş ve kişiler aşağıda gösterilmiştir:
TOPLANTI NO/TARİHİ DİNLENEN KURUM VE KİŞİLER
1. TOPLANTI(07/01/2010) Alt Komisyon Başkanının Seçimi
2. TOPLANTI(21/01/2010) Komisyon Çalışmalarında İzlenecek Yöntem
3. TOPLANTI(27/01/2010) 1)Esengül CİVELEK

Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Müdürü

2)Meltem AĞDUK

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu Türkiye Ofisi

Toplumsal Cinsiyet Program Koordinatörü


4. TOPLANTI(03/02/2010) 1)Alpaslan ONAYLI

Emniyet Genel Müdürlüğü Asayiş Daire Başkanlığı İdare Amiri

2)Eray KARINCA

Ankara 8. Aile Mahkemesi Hakimi

5. TOPLANTI(10/02/2010) 1)Dr. Gülsüm KARTAL

Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ruh Sağlığı Daire Başkanlığı Kronik Ruhsal Bozukluklar Şube Müdürü

2) Ayhan GÖDEKMERDAN

İstanbul Bakırköy Cumhuriyet Başsavcı Vekili

TOPLANTI NO/TARİHİ DİNLENEN KURUM VE KİŞİLER
6. TOPLANTI(17/02/2010) 1)Dr. Özcan KARS

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu(SHÇEK) Genel Müdür Yardımcısı

2)Füsun ALPAY

SHÇEK Aile-Kadın ve Toplum Hizmetleri Daire

Başkan Vekili
3)Nilgün GEVEN

SHÇEK Kadın Hizmetleri Şube Müdürü

4)Sevinç ÜNAL

Kadın Dayanışma Vakfı Temsilcisi

5)Gülay ÇOŞKUN TAN
7. TOPLANTI(10/03/2010) 1)Nuran BAYER

Medya İzleme Grubu(MEDİZ) Temsilcisi ve TRT Yönetmeni

2)Canan GÜLLÜ

Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı

3)Selen DOĞAN

Uçan Süpürge Temsilcisi

Alt Komisyonun gerçekleştirdiği sığınma evi ziyaretlerine ilişkin bilgiler aşağıda belirtilmiştir:
ZİYARET TARİHİ ZİYARET EDİLEN KURUM VE DİNLENEN KİŞİLER
31/03/2010 Çankaya Belediyesi Kadın Sığınma Evi

Dr. Didem GELEGEN

Çankaya Belediyesi Sosyal Yardım İşleri Müdür Yardımcısı

08/04/2010 Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Ankara Kadın

Sığınma Evi

Seher GÜNDOĞAN

Sığınma Evi Müdürü

03/06/2010 Ankara Büyükşehir Belediyesi Kadın Sığınma Evi

Emel ANAR

Sığınma Evi Koordinatörü

Kübra ÖZŞAHİN

İdari Yardımcı ve Psikoterapist

GİRİŞ

Kadına yönelik şiddet dünyanın her bölgesinde olduğu gibi Türkiye’de de önemli bir sorun olarak varlığını devam ettirmektedir. Kadına yönelik şiddet, kadınları en temel insan haklarından mahrum etmekte ve kadınların sağlıklarını olumsuz yönde etkilemekte olan önemli bir toplumsal sorundur.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün tanımlamasına göre kadına yönelik şiddet; cinsiyete dayanan, kadını inciten, ona zarar veren, fiziksel, cinsel, ruhsal hasarla sonuçlanma olasılığı bulunan, toplum içersinde veya özel yaşamında kadına baskı uygulanmasına ve özgürlüklerinin keyfi olarak kısıtlanmasına yol açan her türlü davranıştır.
Kadına yönelik şiddet fiziksel olarak görülebileceği gibi ekonomik, sosyal, sözel, psikolojik ve cinsel olarak da farklı şekillerde de görülebilmektedir.
Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ile Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü işbirliğinde yürütülen Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması sonuçlarına göre; Türkiye genelinde kadınların %39 hayatlarında en az bir kere fiziksel şiddete, %15.3’ü cinsel şiddete, 43.9’u ise duygusal şiddete maruz kalmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kadına yönelik şiddet, eğitim düzeyi ve refah düzeyi düşük ailelerde daha yoğun bir şekilde görülmekle beraber; eğitim düzeyi ve refah seviyesi yüksek ailelerde de azımsanmayacak bir şekilde varlığını korumaktadır.

Ülkemizde kadın haklarının korunması ve geliştirilmesi alanında önemli adımlar atılmıştır. Bu bağlamda Anayasanın Kanun Önünde Eşitlik başlıklı 10. maddesinde, “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir…Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür.” hükmü bulunmaktadır. Gene Anayasanın 17. maddesi uyarınca,” Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tâbi tutulamaz.” Hükümleri yer almaktadır.

Türkiye’nin çekincesiz bir şekilde kabul ettiği Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi(CEDAW)’ne göre; Türkiye, toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini gidermekle ve kadına yönelik şiddeti önlemekle mükelleftir.

Kadına yönelik şiddetle mücadele amacıyla 1998 yılında 4320 sayılı Ailenin Korumasına Dair Kanun yürürlüğe girmiştir. Kanun, şiddet mağduru kadını korumak için yasal tedbirler getirmektedir. “Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak Tedbirler” isimli 2006/17 sayılı Başbakanlık Genelgesi de Türkiye’de kadına yönelik şiddetle mücadelede oldukça önemli bir yasal dayanaktır.

Bilindiği gibi 5840 sayılı kanunla kurulmuş olan TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de can yakıcı bir sorun olarak varlığını devam ettiren kadına yönelik aile içi şiddet konusunu gündemine almış ve konu hakkında çalışma yapmak üzere bir Alt Komisyon oluşturmuştur. Alt Komisyon çalışmalarını tamamlamıştır.

BİRİNCİ BÖLÜM

KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE İLGİLİ ULUSAL VE ULUSLARARASI MEVZUAT