Kasb psixologiyasi fanining predmeti, maqsad va vazifalari

1. 
   Kasb psixologiyasi fanining predmeti, maqsad va vazifalari.
   

Kasbiy psixologiya ilmiy-amaliy fan bo’lib, umumiy psixologiyaning qonuniyatlarini o’rganadi va bu fanni samaradorligini oshirish uchun tavsiyalar ishlab chiqadi. Kasbiy psixologiya fani kasb doirasidagi munosabatlar, odamlarning psixik faoliyatini huquqiy boshqarish mexanizmlari va qonuniyatlarini o’rganuvchi fandir. Bunda guvohlar, xolislar, jabrlanuvchi, gumonlanuvchilarning ko’rsatmalari hamda so’roq olib borishning psixologik asoslarini o’rganish maqsad qilib qo’yilgan.
Kasbiy psixologiya fanining maqsadi - kasb xodimlari faoliyatining taraqqiyot qonuniyatlari, turli toifadagi shaxslar bilan o’zaro munosabatlar jarayonida psixologik bilimlardan foydalana olish ko’nikma va malakalarini shakllantirishdan iboratdir. Shu ma’noda, kasbiy psixologiya fanining metodologik asosini O’zbekiston Respublikasi Prezidentining asarlari, faylasufallomalarning psixologiya faniga oid g’oya va nazariyalari hamda hukumat qonunlari, IIVning buyruq va ko’rsatmalari tashkil etadi. Psixologiya lotincha “psyuxe"-ruh, "logos"-fan, ta'Iimot degan so'zlardan olinganbo'iib, psixologiya fani inson ruhi haqidagi ta'limotdir. Boshqacha qilib aytgandapsixologiya ruhshunoslik,insonshunoslik haqidagi fandir.

2. 
   Kasb psixologiyasi fanining shakllanish tarixi.
   

Psixologiya juda uzoq tarixga ega. Dastlabki psixologik tasavvurlar Qadimgi Sharq mamlakatlarida, Xitoy, Hindiston, Misr kabi mamlakatlarda vujudga kelgan. Psixologik tasavvurlarning vujudga kelishida odamlar o'rtasida farqlarning mavjud ekanligi, ammo bu farqlarning sabablari aniq bo'lmaganligi bilan bog'liq.

3. 
   Kasb psixologiyasining boshqa fanlar bilan bog`liqligi.
   

Kasb psixologiyasi fanining boshqa fanlar bilan aloqasi. Psixologiya yaxlit va mustaqil fan sifatida odamlarda gumanistik mentalitetning shakllanishiga xizmat qilib, inson omiliga aloqadorligi uning shu yo'nalishdagi muammolarni
ma'lum ma'noda o'rganadigan barcha fanlar bilan bevosita aloqasini taqozo etadi.
Bular birinchi navbatdagi ijtimoiy-gumanitar fan sohalari bo'lib, psixologiyaning
ular orasidagi mavqei o'ziga xos va yetakchidir. Sosiologiya fani ham yangicha ijtimoiy munosabatlar sharoitida o'z taraqqiyotining muhim bosqichiga o'tga n ekan, psixologiya ushbu fan erishgan yutuqlardan ham foydalanadi, ham ularning ko'lami kengayishiga baholi qudrat xizmat qiladi.

4. 
   O`quv fanlari tizimida kasb psixologiyasi.
   

4. 
   Kasb psixologiyasining tadqiqot metodlari.
   

Psixologik tadqiqotda qo`llaniladigan usullarning darajali bo`lishini.
G.D.Pirov taklif etgan. U mеtodlarni quyidagi guruhlarga bo`lgan: 1) xususiy mеtod (kuzatuv, ekspеrimеnt, modеllashtirish; 2) mеtodik qo`llanma; 3) mеtodik yondashuv.
Kasbiy psixologiya fani ham ma’lum bir psixologik qonuniyatlarni o’rganadi va ularni amalda qo’llash bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqadi. Ekspеrimеntal psixologik mеtodlariga murojaat qilishdan oldin ularni umum-ilmiy pozitsiyalarini ko`rib chiqamiz. Barcha mеtodlar ma'lumotlar olish uchun ishlatiladi. Ular aktiv va passivlarga ajratilgan. Aktivlariga laboratoriya ekspеrimеntlari va ularning modifikatsiyasi, kvazi-ekspеrimеnt kiradi. Passivlariga – kuzatish, kichik mеtod, faoliyat mahsuli analizi, o`lchash va korrеlyatsion kuzatuvlar, ma'lumotlar yig`ish mеtodi va h.k. Birinchi mеtodda kuzatuv, xodisa va jarayonlar bilan faol tanishtiradi.

4. 
   Psixologik tadqiqotda qo`llaniladigan usullari