Konvensiyanin 5-Cİ azadliq və toxunulmazliq hüququ

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KONVENSİYANIN 5-Cİ 

MADDƏSİ ÜZRƏ TƏLİMAT 

_______________________ 

 

AZADLIQ VƏ TOXUNULMAZLIQ 

HÜQUQU 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

2 

© Avropa Şurası / Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi, 2014 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© Avropa Şurası / Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi, 2014 

 

Bu  T

əlimat  Avropa  İnsan Hüquqları  Məhkəməsinin  Tədqiqat  Şöbəsi  tərəfindən  hazırlanıb  və  Məhkəmə  üçün 

məcburi  qüvvəyə  malik  deyil.Təlimatın  ilk  nəşri  2012-ci  ilin  iyun  ayında  işıq  üzü  görüb.  Cari  ikinci  nəşrin 

əlyazması 2014-cü ilin iyun ayında yenilənib; üzərində redaktə düzəlişləri aparıla bilər. Sənədi 

www.echr.coe.int

 

ünvanından  yükləmək  olar (Case-Law  –  Case-Law Analysis –  Cas-Law Guides).  Tərcüməyə  görə  yalnız 

tərcüməçi məsuliyyət daşıyır.  

 

Bu n

əşr Şərq Tərəfdaşlığının Proqram Əməkdaşlığı Çərçivəsində (PCF 2015-2017) Avropa İttifaqının və Avropa 

Şurasının  “Avropa  İnsan  Hüquqları  Konvensiyasının  və  Avropa  İnsan  Hüquqları  Məhkəməsinin  presedent 

hüququnun 

Azərbaycanda tətbiqi” Birgə Proqramının vəsaiti hesabına dərc olunub. Nəşrdə ifadə edilən fikirlərə 

və şərhlərə görə Avropa İttifaqı, Avropa Şurası  və Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi məsuliyyət daşımır. 

 

Bu hesabatı çap şəklində və  ya internetdə (və  ya onun tərcüməsini)  yenidən 

dərc  etmək  istəyən  naşirlərdən  və  ya  təşkilatlardan  əlavə  təlimat  üçün 

[e-mail]

 

ünvanı ilə əlaqə saxlamaq xahiş edilir. 

---

5-

CI MADDƏ ÜZRƏ TƏLIMAT 

–

 

AZADLIQ VƏ TOXUNULMAZLIQ HÜQUQU

 

 

 

© Avropa Şurası / Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi, 2014 

3

 

MÜNDƏRİCAT 

 

I.

 

TƏTBIQ DAIRƏSI ............................................................................................................ 5

 

1)

 

Azadlıqdan məhrum etmə ................................................................................................................. 5

 

2)

 

Tətbiq edilməli olan meyarlar .......................................................................................................... 5

 

3)

 

Həbsxana daxilində görülən tədbirlər .............................................................................................. 6

 

4)

 

Hava nəqliyyatı sərnişinlərinin təhlükəsizlik yoxlamaları ................................................................ 6

 

5)

 

Tutulma və ya həbs edilmə xaricində azadlıqdan məhrum etmə ...................................................... 6

 

6)

 

Az

adlıqdan məhrum etmə halında pozitiv öhdəliklər ........................................................................ 7

 

II.

 

5 § 1-CI MADD

ƏYƏ ƏSASƏN HƏBSIN QANUNILIYI .............................................. 7

 

1)

 

5-

ci maddənin məqsədi ..................................................................................................................... 7

 

2)

 

Milli qanunvericili

yə riayət .............................................................................................................. 8

 

3)

 

Milli qanunvericiliyə riayət olunmasının yoxlanması ....................................................................... 8

 

4)

 

Ümumi prinsiplər .............................................................................................................................. 8

 

5)

 

Hüquqi müəyyənlik prinsipi .............................................................................................................. 8

 

6)

 

Əsassızlığın yolverilməzliyi .............................................................................................................. 9

 

7)

 

Məhkəmə qərarı .............................................................................................................................. 10

 

8)

 

Qərarların əsaslandırılması və əsassızlığın yolverilməzliyi tələbi ................................................. 10

 

9)

 

Bəzi yolverilən prosessual xətalar .................................................................................................. 10

 

10)

 

Azad 

etmə haqqında qərarın icrasında yubanma ........................................................................... 11

 

III.

 

5-CI MAD

DƏNIN 1-CI BƏNDINƏ ƏSASƏN AZADLIQDAN QANUNI MƏHRUM 

ETM

Ə ............................................................................................................................... 11

 

A.

 

Məhkum olunduqdan sonra həbs ........................................................................................................ 11

 

1)

 

İttiham hökmü ................................................................................................................................. 11

 

2)

 

Səlahiyyətli məhkəmə ...................................................................................................................... 12

 

3)

 

Həbs ittiham hökmündən "sonra" baş tutmalıdır ........................................................................... 12

 

4)

 

Apell

yasiya icraatının təsiri ............................................................................................................ 13

 

B.

 

Məhkəmə qərarının və ya hüquqi öhdəliyin yerinə yetirilməməsinə görə həbs .............................. 13

 

1)

 

Məhkəmə qərarının yerinə yetirilməməsi ....................................................................................... 13

 

2)

 

Qanunla nəzərdə tutulmuş öhdəliyin icrası .................................................................................... 14

 

C.

 

Həbs qətimkan tədbiri .......................................................................................................................... 15

 

1)

 

Həbs və ya tutulmanın məqsədi ...................................................................................................... 15

 

2)

 

“Əsaslı şübhə”nin mənası .............................................................................................................. 15

 

3)

 

“Hüquq pozuntusu” termini ........................................................................................................... 16

 

D.

 

Yetkinlik yaşına çatmamış şəxsin tutulması ....................................................................................... 16

 

1)

 

Ümumi ............................................................................................................................................ 16

 

2)

 

Maarifləndirici nəzarət ................................................................................................................... 17

 

3)

 

Səlahiyyətli hüquqmühafizə orqanı ................................................................................................. 17

 

E.

 

Tibbi və sosial səbəblərə görə həbs ...................................................................................................... 17

 

1)

 

Ümumi ............................................................................................................................................ 17

 

2)

 

İnfeksion xəstəliklərin yayılmasının qarşısının alınması ................................................................ 18

 

3)

 

Ruhi xəstələrin həbsi ....................................................................................................................... 18

 

4)

 

Alkoqolizmə və narkomaniyaya mübtəla olanların həbsi ............................................................... 19

 

5)

 

Səfillər ............................................................................................................................................ 19

 

F.

 

Əcnəbinin həbsi ..................................................................................................................................... 19

 

1)

 

Ölkəyə icazəsiz girişin qarşısını almaq üçün həbs ......................................................................... 20

 

2)

 

Deportasiya və ya ekstradisiya məqsədi ilə həbs ............................................................................ 20

 

IV.

 

AZADLIQDAN MƏHRUM EDİLMİŞ ŞƏXSLƏR ÜÇÜN TƏMİNATLAR ............. 21

 

A.

 

Tutulmanın səbəbləri haqqında məlumat (5-ci maddənin 2-ci bəndi) ............................................. 21

 

1)

 

Tətbiqi ............................................................................................................................................. 22

 

2)

 

Məqsəd ............................................................................................................................................ 22

 

3)

 

Səbəblər barədə məlumatlandırılmalı olan şəxs ............................................................................. 22

 

4)

 

Səbəblər "dərhal" təmin edilməlidir ............................................................................................... 22

 

5)

 

Səbəblər barədə məlumatlandırılma qaydası ................................................................................. 23

 

6)

 

Səbəblər haqqında tələb olunan məlumatın həcmi ......................................................................... 23

 

7)

 

Tutulmuş şəxsə aydın olan dildə ..................................................................................................... 23

 

---