LÜĞƏTDƏ GEDƏN İXTİSARLAR
ADDL
- Azərbaycan dilinin dialektoloji
lüğəti
ADİL
— Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
arx.
- arxaik söz
astr.
- astronomiya
Ata. sözü
- atalar sözü
biol.
- biologiyada
bot.
- botanikada
coğr. - coğrafiyada
dan.
- danışıqda işlənən söz
dəniz.
- dənizçilikdə
dial.
- dialektdə
dilç.
- dilçilikdə
din.
- dini söz
etn.
- etnoqrafiyada
evf.
- evfemizm
ədəb.
- ədəbiyyatşünaslıqda
fəls.
- fəlsəfədə
fiziol.
- fiziologiyada
fiz.
- fizikada
folk.
- folklorda
fr.v.
- frazeoloji vahid
hüq.
- hüquqşünaslıqda
idm.
- idmanda
iqt.
- iqtisadiyyatda
isteh.
- istehza
ilə işlonir
kl.əd. - klassik ədəbiyyatda işlənən söz
köhn.
- köhnəlmiş söz
k.t. - kənd təsərrüfatında
qəd.
- qədim söz
qram.
- qrammatikada
məc.
- məcazi mənada
məh.
- məhəlli söz
mətb.
- mətbəədə
mus.
- musiqidə
nifr.
- nifrətlə
riyaz.
- riyaziyyatda
şair.
-
şairanə
tar.
- tarixdə
tex.
- texnikada
tənt.
- təntənəli söz
təşb.
- təşbehlərdə
tib.
- tibdə
vulq. - vulqar söz
zar. -
zarafatla
zool. zoologiyada
9
Ab
Aa
ab bax su
I ABA (müsəlman ruhanilərinin üstdən
geydikləri qolsuz və ya gödəkqollu, yaxası
açıq uzun paltar, xalat) ..üçüncü
günü Molla
Rəcəbi küçə ilə qayet qəmgin və ayaqları
abasmın ətəyinə dolaşa-dolaşa gedən görər
sən (Talıblı); LƏBBADƏ (köhn.) [Axund]
qara keçə ləbbadəsini ehmalca çiyninə salıb,
dəhlizə çıxdı (Mir Cəlal).
II aba bax ata-baba
ABAD (həmişə tikintisi, yaşayış üçün hər
şeyi olan) Şuşanın “Hamamqabağı” küçəsi
öz-özlüyündə, enli və abad küçələrdən he
sab edilirdi (B.Bayramov); ABADAN Aba
dan mədənləri, işsiz qalan fəhlələr; Qolları,
ayaqları zəncirli dustaq İran (M.Rahim);
MƏMUR (
kl.əd.) Cümlə
məmur oldu viranə
(M.Ə.Sabir).
abadan bax abad
abadanlaşmaq bax abadlaşmaq
abadanlıq bax 1. abadlıq;
2. avadanlıq
abadıstan bax abadlıq
ABADLAŞDIRMAQ O, iş başına gələli
xeyli tezə bina tikdirib küçələri abadlaşdırıb
(M.Hüseyn); ABAD ETMƏK/ELƏMƏK
Amma burada işlər tərsinədir, yuxandan
aşağı abad edirlər (Ə.Haqverdiyev); ABA-
DANLAŞDIRMAQ.
ABADLAŞMAQ ..Qəsəbə salınacaq, bu
yerlər abadlaşacaq, yol çəkiləcək.. (B.Bay
ramov); ABAD OLMAQ May ayının birin
dən sentyabrın ortasmadək şəhər şenlik və
abad olur (Ə.Haqverdiyev);
MƏMUR
OLMAQ (kl.əd.) Qoy cahan elm ile pümur
olsun; Vətən o sayədə məmıır olsun (A.Səh-
hət); ABADANLAŞMAQ.
ABADLIQ (müxtəlif mənalarda: kənd,
şəhər, məskən, şenlik, yaşayış üçün şərait)
[Atabəy:] Sən Şimali Azerbaycan xalqının
səadəti və məmləkətin abadlığı üçün hər
nə ki istəyirsən heyata keçirmək mümkün-
Abi-həyat
dür (M.S.Ordubadi); ABADANLIQ Hərə
bir əl qoysa abadanlığa; Kəndimiz böyüyüb
bir şəhər olar (S.Vurğun); ABADISTAN
(kölın.).
ABASBƏYİ, AĞAGÖRMƏZ, BAL-
ARMUDU (şirin, ətirli yay armudıı növü)
ABBAT (din.), RAHİB
ABBATLİQ (din.), RAHİBLİK
abco bax pivə
abdal bax sərsəri; dərviş 1
abdəstxana bax ayaqyolu
abgərdən bax çömçə
abgüst bax bozbaş
ab-hava bax iqlim
1
ABI (rəng) Üstünə qalın
abı kağızdan
süfrə salınmış balaca stolun qırağında elek
trik çayniki paqqıldayırdı (M.Hüseyn);
AÇIQ-GÖY.
abır bax 1. həya; 2. paltar
abır-həya bax həya
abırlı bax həyalı
abırsız bax həyasız
abırsızlıq bax həyasızlıq
abi-bəqa bax abi-həyat
abid bax ibadetçi
1. ABİDƏ, YADİGAR (diqqətəlayiq iş,
əsər) Gərək bunun qabağı alma, saraylara
yığılmış olub-qalan qiymətli şeylər, dədə-
baba yadigarlar, əlyazmaları, digər abidələr
buradan çıxmaya (Ə.Cəfərzadə).
2. abidə bax heykəl
1
abi-heyvan bax abi-həyat
ABİ-HƏYAT (kl.əd.) (Zülmətdə bir
bulağın suyu olub ki, onu içən ölməzmiş)
Odur səni oğul kimi cəbhələrdən keçirən;
Odur seni əllərilə abi-həyat içirən (M.Ra
him); ABİ-BƏQA (kl.əd.) Bu zülməti-zül
fündə ləbin - abi-bəqamız; Yüz çeşmeyi-
heyvan ola, könlüm səni istər (S.Ə.Şirvani);
ABİ-HEYVAN (kl.əd.) Əzib ləli qatıb
abi-
heyvana; Qənd ilə yoğrulub dil-dodaq çəkib
(Q.Zakir); ABİ-ZİNDƏGANİ (kl.əd.) Pey
vəndi gül eylə ərğəvani; Xızrə yetir abi-
zindəgani (Füzuli); DİRİLİK SUYU Hər
şey dirilik suyunu içib, əmrə ilk dəfə qədəm
11