Mavzu : Yallig'lanish mediatorlari

Mavzu : Yallig'lanish mediatorlari .
Yalligʻlanish — kasallik qoʻzgʻatuvchi zararli omillar (fiz., kimyoviy, biol.) taʼsiriga qarshi organizmning murakkab mahalliy nomaxsus himoya reaksiyasi. Shikastlangan soha Ya. reaksiyasi tufayli organizmning sogʻlom toʻqimalaridan ajralib qoladi; u joyga qondan immun hujayralar kelib, ular har xil destruktiv effektlarni rivojlantiradi. Arteriyalar va kapillyarlarning qon bilan toʻlishi Ya. oʻchogʻida qizarish va gipertermiyaga, tomirlar oʻtkazuvchanligining oshishi shish va ogʻriqqa sabab boʻladi (nerv oxiriga bosim boʻlganligi hisobiga). Leykotsitlar migratsiyasi (birinchi navbatda, neytrofillarning) va ularning faollashishi atrofdagi toʻqimalarning sitolizi va yiring hosil boʻlishiga olib keladi. Ya. oʻchoklari zararli omilni bostiruvchi asosiy mexanizmlarga fagotsitoz, hujayradan tashqari sitoliz, nomaxsus kontaktli killing hamda komplement tizimining sitolitik reaksiyalari hisoblangan gumoral reaksiyalar kiradi. Shu bilan bir vaqtda Ya. mahalliy va umumiy immunitetining rivojlanishiga turtki boʻladi. Ya. organizmning ilk reaksiyalaridan biri hisoblanib, u organizmni yot jismlardan himoya qilish yoki parchalangan oʻz hujayralaridan tozalash kabi vazifalarni bajaradi.

YA. uchta muhim tarkib (komponent)dan: alteratsiya (hujayra va toʻqimalarning shikastlanishigacha boʻlgan oʻzgarishlari), ekssudatsiya (suyuqlik va qon hujayralarining tomirlaridan chiqishi) va proliferatsiya (hujayralarning koʻpayishi va toʻqimalarning oʻsib ketishi)dan tashkil topgan. Ya. reaksiyalarining har qanday koʻrinishlarida bu uch komponent albatta mavjud boʻladi. Ulardan qaysi birining ustunligiga koʻra, Ya.ning uchta asosiy — alterativ, ekssudativ va proliferativ shakli farq qilinadi.

Alterativ Ya. koʻpincha ichki aʼzolar (yurak, jigar, buyrak)da yuzaga keladi. Ya.ning bu shakli baʼzi bir allergik reaksiyalar, kuchli toksik (mas, patogen mikroblar ajratadigan ekzotoksin) modsalar taʼsir etganda, autoimmun tizimidir .
ki klinik ko'rinishini his mumkin. Bu yaoya javob sifatida rivojlanad bunday hollarda bo'ladi.
Yallig'lanish beshta klinik belgilar bilan tavsiflanadi: qizarish - ishqalanish, shishish - shish, og'riq - og'riq, haroratning ko'tarilishi - kaloriya, disfunktsiya - yallig'lanish jarayoni hududida morfologik o'zgarishlar tufayli yuzaga keladigan funktsiya. O'zgartirish morfologik hisoblanadi har xil turlari to'qimalarga va alohida hujayralarga zarar etkazish, engil holatlarda distrofik o'zgarishlar bilan cheklangan, og'ir holatlarda - keng tarqalgan yoki fokal nekrozning ko'rinishi. Alteratsiya patogen agentning bevosita ta'siri natijasida ham, yallig'lanish jarayoni vositachilarining ta'siri natijasida ham sodir bo'ladi. Shu bilan birga, o'zgarish ikkilamchi bo'lishi mumkin - qon aylanishining buzilishi natijasida Alteratsiya yallig'lanishning qo'zg'atuvchi mexanizmi bo'lib, uning kinetikasini belgilaydi, chunki bu bosqichda biologik faol moddalar - yallig'lanish vositachilari ajralib chiqadi. Mediatorlar kelib chiqishiga ko'ra gumoral (plazma) va hujayralilarga bo'linadi. Gumoral mediatorlar (kininlar, kallikreinlar, komplementning C3 va C5 komponentlari, XII koagulyatsion omil (Hageman omil), plazmin) MCR tomirlarining o'tkazuvchanligini oshiradi, polimorfonyadroli leykotsitlar (PMNs), fagotsitoz va tomir ichidagi koagulyatsiyani faollashtiradi. Ularning ta'sir doirasi mahalliy bo'lgan uyali mediatorlarga qaraganda kengroqdir. Hujayra kelib chiqishi mediatorlari (gistamin, serotonin, granulotsitik omillar, limfokinlar va monokinlar, araxidon kislotasi / prostaglandinlarning hosilalari /) MCR tomirlari va fagotsitozning o'tkazuvchanligini oshiradi, bakteritsid ta'sirga ega bo'lib, ikkilamchi o'zgarishlarga olib keladi. Ushbu vositachilarga quyidagilar kiradi immunitet mexanizmlari yallig'lanish reaktsiyasida yallig'lanish o'chog'idagi hujayralarning ko'payishi va farqlanishini tartibga soladi. Yallig'lanish markazida hujayralararo o'zaro tasirda boladilar .

Ussurukali yallig'lanish javob bo'ladi. birinchi to'satdan harakat jahlini omil (travma, zarar, allergik ta'sir, infeksiya) kelib chiqad