Mavzu: Matematik o‘yinlar

Mavzu: Matematik o‘yinlar

Matematik oʻyinlar va ermaklar — matematik tahlil, topqirlik, oʻtkir zehnlilik talab qiladigan topshiriq yoki boshqotirmalar. Predmetli (Rubik kubchasi), yozib-chizib (qalamni qogʻozdan uzmay shakl chizish) yoki ogʻzaki oʻynaladigan turlari mavjud. Faqat bir taraf katna-shadigan topshiriqlarni matematik ermaklar, ikki yoki undan ortiq taraf qatnashadiganlarni esa matematik oʻyinlar deb yuritish maqsadga muvofiq.
XIX asrdan Matematik oʻyinlar va ermaklar ixtiro qilina boshlagan. Ayniqsa, "15" oʻyini deb ataladigan oʻyin mashhur boʻlgan. Bu oʻyinda 4x4 oʻlchamli katakdagi raqamlangan 15 ta soqqani 1 ta boʻsh katakka surish yoʻli bilan batartib terib chiqish talab etiladi. XX asrning soʻnggi choragida vengriyalik ixtirochi E. Rubikning 6 rangli kubchasi keng tarqaldi. Unda kubchaning turli yoqlarini markazi atrofida aylantirib, hamma yogʻi bir xil rangda boʻladigan holatga keltirish talab etiladi. E. Rubik yana 10 dan ortiq boshqotirma ixtiro qilgan. Bugungi kunda Matematik oʻyinlar va ermaklar ishlab chiqarishning yirik sohalaridan biriga aylanib, boshqotirmalar boʻyicha jahon chempionatlari oʻtkazila boshladi.
Matematik oʻyinlar va ermaklar matematika vositasida tahlil qilinadi. Bunda qoʻyilgan maqsadga olib boradigan yurishlarni aniqlash uchun strategiya tushunchasi kiritiladi. Strategiya — oʻyinda uchrashi mumkin boʻlgan har bir vaziyat aniq bir yurishni koʻrsatuvchi qoida(algoritm)dir. Masalan, "nim" oʻyinida xontaxta ustidagi gugurt choʻplaridan 2 oʻyinchi navbat bilan oladi. Har bir yurishda kamida 1 ta, kupi bilan 5 ta choʻp olish mumkin. Agar dastlabki choʻplar soni 6 ga boʻlinmasa, 1-oʻyinchi har doim yuta oladi. Buning uchun u har bir yurishda shuncha miqdorda choʻp olishi kerakki, natijada xontaxta ustida 6 ga karrali miqdorda choʻplar qolsin.
Raqamlarni topish o'yinlari. Bolalar do'stlarining oldida hisoblashlari va og'zini ochiq qoldirishlari uchun to'rtta matematik usul haqida bilib oling. Sizga boshlang'ich maktab o'quvchilarini qiziqarli raqamlarni taxmin qilishda o'ynashga o'rgatish bo'yicha g'oyalar.
Matematik jumboqlar. Jumboq va jumboq bolalarga mantiqiy fikrlash va fikrlashni rivojlantirishga yordam beradi. Bizning saytimizda bolalaringiz o'ynashda o'rganish uchun oson matematik o'yinlarni tanladik.
Matematik mashqlar. 6 yoshli bolalar uchun matematik mashqlar bilan dam olish daftarchasi. Dam olish yoki dam olish kunlarida qo'shimcha va chegirma bilan mashq qilish. Boshlang'ich maktab o'quvchilari uchun matematik operatsiyalar. Bular bolalar bilan qo'shish va ajratish mashqlarini bajarish uchun matematik mashqlar.
Qo'rg'oshinlar bilan qo'shiladigan fokuslar. Yuk ko'taradigan qo'shimchalar bolalar uchun qiyin bo'lishi mumkin, ammo bizning saytimiz ma'lum bir fokuslar bilan biz ularni sodda va qiziqarli tarzda o'rgatamiz. Bolalarni aravachalar bilan qo'shishga qanday o'rgatish kerak. Bolalar uchun oson matematik fokuslar. Bolalarga yaxshiroq o'qishga yordam beradigan matematik mashqlar.