MəDƏNİYYƏt dünyasi
Yüklə 69,91 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- МИР КУЛЬТУРЫ
- THE WORLD OF CULTURE
- Az -1065, Bakı, İnşaatçılar pr.39 Email: admiu@mail.ru MƏDƏNİYYƏT – SOSİAL PROQNOZLAŞMA
- Açar sözlər
- Keywords
- Məqaləni çapa tövsiyə edən sahə redaktorunun (və ya üzvünün) adı
| 49
Elmi-nəzəri məcmuə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti, XXVI buraxılış, Bakı, 2013
Научно-теоретический сборник Азербайджанский Государственный Университет Культуры и Искусств, ХХVI выпуск, Баку, 2013
Scientific-theoretical bulletin Azerbaijan State University of Culture and Art, ХХVI edition, Baku, 2013
Leylaxanım Atakişiyeva Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Az -1065, Bakı, İnşaatçılar pr.39 Email: admiu@mail.ru MƏDƏNİYYƏT – SOSİAL PROQNOZLAŞMA VƏ SOSİAL LAYİHƏLƏŞMƏ OBYEKTİ KİMİ
müxtəlif variantlarının hazırlanması üzrə məqsədyönlü fəaliyyəti nəzərdə tutur. Bu, köklü şəkildə dəyişilmiş mədəni proses və hadisələrin nizamlanması üzrə sosial plan və proqramların hazırlanmasını əhatə edir.
XX əsrdə gələcəyin problematikasına maraq, təkcə tədqiqatçılar arasında deyil, bütövlükdə cəmiyyətlərdə müşahidə olunmağa başladı. Dünyanın qloballaşması sa- yəsində mədəniyyətin yeni amilləri meydana çıxmağa başlamışdır. Qərb cəmiyyətlə- rində sosiomədəni proqnozlaşmaya artan maraq qanunauyğunluq kəsb etməyə başladı. XX əsrin II yarısında sosiomədəni proqnozlaşma sosil fikit tariində yeni bir istiqamət kimi təşəkkül tapdı. Müasir dünyanın böhran xarakteri daşıyan problemli hadisələrinin müəyyənləşməsi qərb cəmiyyətləinin qarşısına bir sıra vəzifələr qoydu. Bunların sıra- sında gələcəyi düzgün idarəetmək məqsədilə sosiomədəni proqnozlaşma metodlarının işlənilib-hazırlanması mühüm yer tutdu. Proqnozlaşma- proqnozların işlənilməsi prose- sidir. Soioməəni proqnozlaşma mədəniyyət sahəində baş verə biləcək dəyişikliklərin öyrənilməsinə istiqamətlənmiş elmi tədqiqatdır. Mədəniyyət sahəsində proqnozlaşma sosial öncədəngörmə ilə bilavasitə əlaqəli olan bir hadisədir . “Öncədəngörmə” gələcək problemlərin həllinin ehtimalını, yaxud arzu olunan perspektiv vəziyyətlərinin təsvirini nəzərdə tutur. Sosiomədəni proqnozlaş- manın digər aspektlərinə “öncədənxəbərvermə”, “qabaqcadan düşnülmüş”, “qabaqcadan hisetmə” də aiddir. Qabaqcadanhissetmə gələcək haqqında informasiyanı intuisiya- şüuraltı səviyyəsində nəzərdə tutur. Bəzən “qabaqcadan düşünülmüş” termini altında 50
elektron-hesablayıcı maşınların işinin qabaqcadanxəbərvermə nəticələri başa düşülür. Burada terminlərin daha dəqiq ayırmaları tələb olunur. Bütün bu terminlər, həm də proqnoz, məqsədlər, plan, proqram, layihələrin işlənilməsi prosesləri kimi də müəyyən oluna bilər. Bu nöqteyi-nəzərə görə, ”proqnoz” perspektivlər haqqında, xüsusi elmi tədqiqatlara istinadən, bu və ya digər hadisənin gələcək vəziyyətinin ehtimal mühaki- mələri kimi dərk olunur. Qabaqcadanhissetmələrin elmi cəhətdən əsaslandırılmasının ən mühüm vasitələrinə sosial hadisələrin təhlili, diaqnozu və proqnozu aid edilir. Proqnoz, həm də qəbul edilən qərarların səmərəliliyinin yüksəldilməsi vasitəsi kimi tanınır. Məhz bunun sayəsində proqnozlaşdırma sosial proseslərin planlaşdırılması və idarəolun- masında geniş miqyas almış və mühüm rol oynamışdı. Sosial proqnozlaşma idarəetmə ilə bilavasitə vəhdət təşkil edir. Sosial proseslərin proqnozlaşdırılması zamanı, əslində şərti öncədənxəbərvermələrin xüsusi növü işlənilib-hazırlanır, perspektiv, paralel məqsədyönlülük, proqrqamlaşdırma, layihələndirmə və idarəetmə üzrə xüsusi işləmələr həyata keçirilir. Sosial proqnozlaşma gələcək haqqında bütün incəliklərin necə olacağını da nə- zərdə tuta bilməz. O gələcək hadisələrin dialektik determinizm prinsiplərindən çıxış edir.
Planlaşma ilə müqayisidə sosial layihələşmə şərti direktiv səciyyə kəsb edir: bir qayda olaraq, layihənin hazırlanması müəyyən təşkilatın qərarı ilə bağlıdır. Bununla yanaşı, layihənin həyata keçirilməsi üçün onun plan vəzifəsinə daxil olması da mühüm şərtdir. Sosial layihələşmə çox vaxt optimal məqsədin axtarışı ilə bağlıdır ki, bunu da əsaslandırmaqla həyata keçirtmək lazım gəlir. Bu nəzərdə tutulan məqsədlərin həyata keçirilməsinin vasitələrinin nöqteyi-nəzərindən sosial proqnozlaşma ilə planlaşma arasında əlaqələndirici element kimi çıxış edir. Bu vasitələr proqnozlaşmada bir qayda olaraq, ümumi formada iştirak etdikləri halda, planda isə, maksimal şəkildə konkretləşirlər. Layihələşmə müxtəlif şəraitlərdə vasitələrin istehsalı, yaxud bir-birini əvəz etməsi imkanlarını nəzərdə tutaraq onların axtarılması və əsaslandırılmasına istiqamətləndirilir. Ona görə də, layihələşmə prosesi layihədənöncə sənədlərin hazırlığı- nın vacibliyi ilə bağlı olur ki, məhz bundan sonra layhələşmə prosesinin özü həyata keçirilir. Qeyd etdiyimiz kimi,sosial proqnozlaşma və sosial layihələşmənin əhatə etdiyi mühüm ictimai sahələrdən biri də mədəniyyətdir. Mədəniyyət sahəsində sosial layihələşmə adı altında mövcud təşkilati strukturların (ayrıca müəssisə və onların tipləri, idarəetmə sistemi, fəaliyyət prinsipləri müstəqil proqramlar, xüsusi xidmətlər və s.) yenisinin yaradılması, yaxud yenidənqurulması kimi başa düşülməklə, ictimai təcrübənin bu sahəsinin özünəməxsusluğuna xüsusi diqqət verilməsi vacibdir. İstənilən layihə prosedurlarının işlənilməsi zamanı bütün bunlar nəzərə alınmalıdır. Bununla əlaqədar həmin xüsusiyyətlərdən bəzilərini seçmək istərdik: 1.Fəaliyyətdə olan mədəniyyət modellərinin rəngarəngliyi. Bu sahədə mədəniyyət haqqında eyni vaxtda müxtəlif, bir-biri ilə müqayisə edilməyən təsəvvürlər sistemi “çalışır”. Arxasında müxtəlif nəzəri modellər duran mədəniyyət haqqında çoxsaylı təssəvvürlər, nöqteyi-nəzərlər, izah və ümidlərin şərti olaraq üç qrupa aid edilməsi tövsiyə olunur. Birinci modeli şərti qaydada ənənəvi kateqoriyalarını “məxaric”, “rentabellik”, ”kapital qoyuluşu”, ”planlaşma”, ”səmərəlilik” təşkil edən iqtisadi amillər kimi müəyyənləşdirmək olar. İkinci modeli humanitar adlandırmaq olar. Sənətşünaslıqdan tutmuş fəlsəfəyə qədəri əhatə edən bu modelin birmənalı olmayan versiyaları çox vaxt bir-birinə qarşı dururlar, bununla belə onun bütün bələdçilərini tərkibinə “yaradıcılıq”, ”həqiqət”, ”sənətin keyfiyyəti”, ”insanın mənəvi inkişafı” anlayışları daxil olan dəyər koordinatları
51
birləşdirir.Nəhayət,mədəniyyət haqqında təsəvvürlərin üçüncü idarə modeli müəyyən hissəsi “nəzarət”, ”mərkəzləşmə”, “hesabat”, ”təminat”, ”səyyarlıq” anlayışlarla əhatə olunan mənayaradıcı strukturlardan ibarətdir. Bu model öz məqsədlərinə görə mürəkkəb və çoxfunksiyalıdır. Beləliklə, mədəniyyət sahəsində bir tərəfdən nisbətən zəif, digər tərəfdən gərgin proseslərin bu üç, yaxud daha artıq modellərin eyni vaxtda reallaşmasının mümkün olduğunu ehtimal etmək olar. 2.Mədəni proseslər haqqında gerçək informasiyanın əldə olunmasının çətinlikləri. Ola bilsin ki, mədəniyyətə çoxölçülü sistem prinsipindən yanaşma mümkün deyildi. Ədəbiyyatların təhlilləri mədəniyyətin funksiyaları, onu təşkil edən “element”, ”tərəf”, ”sahə”, ”proseslər” və s. qarşılıqlı təsiri haqqında təsəvvürlərin qeyri-dəqiqliyini göstərir. Bununla eyni vaxtda mədəniyyətin digər cəmiyyət sahələri-iqtisadiyyat, siyasət, sosial münasibətlər, texnoloji inkişafla əlaqələri haqqında etibarlı biliklərin əldə olunması da çətinlik törədir. 3.Məqsədlərin bir-birinə zidd olması. Görünür, mədəniyyətdə əməliyyat baxı- mından fəaliyyət məqsədlərinin ümumi, yaxud qeyri-müəyyənliyi təsadüfü deyildi. Mədəniyyət üçün dəyər-normalar, dəyər məqsədlərin hərəkəti, mədəniyyətin in- vestisiya siyasəti, əhalinin davranışına incəsənətin təsiri kimi xüsusiyyətlər səciyyəvidir. Hakim dəyər oriyentirlərini mədəniyyətin inkişafının bütün nəzəri modelləri, bu inkişafın məqsədləri müəyyənləşdirir. Belə deyək, fərdiləşdirilmiş tamaşaçıya deyil, kütləyə istiqamətlənmə, paradoksal görünsə də, mədəniyyət nüəssisələrinə getməyin aşağı düşməsinə gətirib-çıxarmışdı. Təkliflərin miqdarının ekstensiv şəkildə artması bəzi sahələrdə defisitə, bəzisində isə, artıqlığa, bədii istehsalın aktual tələbəbatlarla uy- ğunsuzluğuna səbəb olur ki, bu da artıq mövcud olmuş disproporsiya və ziddiyyətləri daha da gücləndirir. 4.Mədəni proseslərin açıq xarakteri. Mədəniyyətlə bağlı bir xüsusiyyət haqqında danışmaq olar; bu zaman yeni proseslərə qapalı və xüsusi bir hal kimi yanaşmaq olmaz. Mahiyyətcə bu proseslər əvvəlcədən mövcud olduqları ənənəvi təşkilati-fəaliyyət strukturları ilə qaynayıb-qarışır, bunların köməkliyi ilə transformasiya olunur. Konkret mədəni proses,yaxud hadisəsinə təsir göstərən amillər zəncirini izləmək çox çətindir. Məsələn, belə deyək: bu və ya digər ərazinin əhalisinin mədəni fəaliyyətində sosial infrastuktrunun mədəni komponentinin (müxtəlif tip və təyinatlı uyğun müəssisə və təşkilatlarla təminat) “çəkisi”ni necə müəyyənləşdirməli? Bu zaman çox şeyin nəzərə alınması,sadəcə olaraq mümkün deyildi: çünki bir qaydanın arxasında ikinci, üçüncü, dürdüncü səviyyələr gizlənir ki, bunlar da eyni dərəcədə qiymətləndirilmir, çünki bunlar mahiyyətcə və mövcudluq və fəaliyyət formalarına görə prinsipialca fərqlidirlər. Mə- dəniyyətin iqtisadi, sosial, tarixi, etnik və cəmiyyətin digər sistemləri ilə qarşılıqlı fəa- liyyətinin bir çox mühüm element, tərəflərinin kifayətqədər üzə çıxarılması mədəniy- yətin inkişaf şərtləri, eləcə də bu inkişafın müxtəlif nəticələrinin ölçülməsi və qeydiyyatı imkanlarını aşağı salır. Mədəniyyət sahəsində sosial layihələşmənin özünəməxsusluğu“nə qədər?”, ”kim üçün?” suallarının cavablandırması ilə deyil, “nə?”, ”nə üçün?”, ”niyə?” sualına cavabın düzgün verilməsi ilə izah edilir. Layihələşmə, məhz mədəni rifah və xidmətlərin tətbiq formaları, mövcud həyat tərzi strukturunun dəyər meyarları ilə bağlı olur. Demək olmaz ki, sosial layihələndirmə hər mənada yeni, əvvəllər həyata keçirilməyən bir fəaliyyətdir. Hələ ötən əsrin 20-ci illərində mədəniyyətin inkişafının idarəolunmasında sosial-layihə yanaşmalarının tətbiqinə cəhdlər göstərilmiş, 30-50-ci illərdə mədəniyyət sahəsində sosial-iqtisadi planlaşdırma metodikalarının yeni tətbiqinə başlanıldığı halda, sosial-mədəni sahənin obyekti kimi, hələ ki, yalnız memarlıqda 52
(layihələndirilən obyektlərin sosial-funksional xarakteristikası) layihələndirmə işi ger- çəkləşdi. Mədəniyyətin idarəolunmasının müasir şəraitində yenidən sosial layihə- ləndirmə metodlarına müraciətin əsas səbəbi nə ilə izah edilir? Mədəni prosesin daha səmərəli idarəolunması məqsədilə sosial layihələşdirməyə müraciət mədəniyyətin sosial funksiyalarının müasir dövrdə müşahidə olunan ten- densiyalarla sıx bağlıdır. Sosial-mədəni sahənin hansı sistemini götürsək, bu və ya digər həyat fəaliyyəti mühitinin sosial və mədəni potensialının həyati təminatı, toplanılma və reallaşdırma sistemlərinin formalaşdırılması və təkmilləşdirilməsi ilə üz-üzə gələrik. Həyat təminatı sistemlərinin tədqiqat və layihələndirməsinin əsasını insan ekologiyası (və mədəniyyət) təşkil edir. Bu elm təbiət və humanitar fənlərin qovşağında inkişaf edərək təbii və süni, maddi-energetik və informasiyalı mühitdə müxtəlif insani populyasiya davranışının öyrənilməsi ilə məşğuldur. İnsan ekologiyası həyatın humanistləşdirilməsinə, dünyanın qorunmasına və insanların birləşməsinə kömək edən maddi və mənəvi bir qüvvədir. Məhz bu istiqamətlilik mədəniyyətin ekologiyasına da xasdır. Çünki mədəniyyət də insanın mövcudluğu üçün hava, su,bitki və heyvanat aləmi kimi vacibdir. Mədəniyyət toplanılmış mənəvi dəyərlərin məkanı, mühiti olmaqla mənəvi inkişafın şəhadəti kimi insani tələbatları təmin edir. İnsan və mədəniyyət ekologiyasının göstəricilərinə istinadən sosial-mədəni sahənin inkişafının proqramlaşdırma prinsirlərinin müəyyənləşdirilməsi nəzərdə tutulur. Sosial-mədəni sahənin inkişaf strategiyasını müəyyənləşdirən sosial siyasət cəmiyyətin yaradıcı potensialına əsaslanmaqla eyni vaxtda onun toplanılmasına istiqamətlənmişdi. ”Sürətlənmə”, ”yenidənqurma”, ”yeniləşmə”, “idarəetmə səmərəliliyi” kimi istilahlar bu günki cəmiyyətimiz üçün keyfiyyətcə səciyyəvi olan anlayışlardır. Bu yeniliyin təzahürlərindən biri də mədəniyyətin sosial-iqtisadi inkişafının intensifikasiyası amili kimi rolunun yüksəlməsi təşkil edir. Müasir mədəni şəraitin bir sıra xüsusiyyətlərini üzə çıxartmaq olar ki, bunlardan birincisinə, məsələn, abidələrin qorunması, yeni bədii dəyərlərin yaradılması, keçmişin və indiki klassik incəsənət əsərlərinin təbliği, asudə vaxtın təşkili, estetik tərbiyə və ətraf mühitin bədii-estetik cəhətdən baxımlı formalaşdırılması kimi mədəniyyətin müxtəlif sosial funksiyalarının mütərəqqi differensiasiyası aiddir. Buradan mədəniyyətin yeni bütöv vəziyyətinin sadalanan funksiyalarının inteqrasiyasının dəyər və simvolik formalarının axtarılması zərurəti, həmçinin mədəni prosesin yeni üsullarla (qeyri-sahəvi və qeyri-inzibati) idarəolunması tələbatı meydana çıxır. İkincisinə, müxtəlif tarixi vəziyyətlərin üzə çıxarılması, eyni zamanda müasir demokratik şəraitdə mədəniyyət üçün əhəmiyyətli hesab edilənlərin qeydiyyatının aparılması; bir nəslin miqyası; Azərbaycanda müstəqilliyinin mövculuq dövrü; Azər- baycan mədəniyyətinin modernləşməsi (eyni zamanda ölkədə yaşayan digər millətlərin mədəniyyətlərinin modernləşməsi). Məhz bu nöqteyi-nəzərdən mədəni varisliyin dərki baş tutur və mədəni dəyərlərin əhəmiyyəti müəyyənləşir. Mədəniyyətin sosial rolunun və bu sahədə onunla bağlı olan, spontan fəallığı müşahidə edilən funksiyaların differensiallığının gücləndirilməsi prosesinin reallığı mədəni prosesin idarəolunması təşkilinin ənənəvi çərçivələrinə sığmır ki, bunu da qəbul olunan bir sıra rəhbəredici sənədlər timsalında (məsələn, həvəskar birliklərin, marağa görə klubların statusu üzrə qərarlarla) sübut etmək olar. Bu qəbildən olan aktlar yalnız o zaman səmərəli hesab olunur ki, burada özfəaliyyət yaradıcılığının hamı tərəfindən qəbul olunmiş mahiyyəti və ictimai əhəmiyyəti dəqiqləşdirilmiş olsun. Hazırkı dövrdə mədəni fəaliyyətin “ətraf aləmin çərçivələrinin açılmasına” kö- mək edən, ”öz əqidəsinin həyata keçirilməsi, özünün daha fəal və birbaşa təsdiqini, ətraf aləmə təsirini təmin edən”, ”insanlar arasında sərbəst və etibarlı səmimi münasibət- 53
lərin... qurulmasının” təmini kimi rəngarəng formalar daha populyardır. Bu xüsusiyyət, insanın axtarış, tələbatları ilə bağlıdır. Axtarış fəallığı şəxsiyyəti bir vəhdət kimi onun istənilən həyati və yaradıcılıq təzahürlərində səciyyələndirir. Mühit, mədəni ekoloji, tərbiyə obyektləri, mədəni-maarif proqramları, mədəni xidmət, müxtəlif növ ekspozisiyaların layihələndirilməsi-mədəniyyətdə sosial layihələn- dirmənin əsas nümunələrindən hesab edilir. Mühit layihələndirməsi (dizayn, memarlıq) iş, asudə vaxt, yaxud inkişafda olan mühitlərin formalaşmasını nəzərdə tutur. Bu sosial layihələndirmə üçün iki metodoloji xüsusiyyət səciyyəvidir: həyat tərzi və əşyavi mühitin funksional-aksioloji uyğunlaşması prinsipinin tamamlanması; ”mühitli ya- naşma” kimi adlandırılan bu prinsipin mədəniyyət və həyat tərzinin istənilən hadi- sələrinə obrazlı, ritual-abidəvi və s. cəhətdən tətbiqinə kömək etməsi; Adətən, mühit layihələndirməsi obyektlərinə tarix və mədəniyyət abidələri, att- raksionlar, parklar, sərgilər, şəhərlərin tarixi hissələrinin fraqmentləri daxildir. Bunlara real obyektlər (məsələn, Bakı şəhərindəki tarixi memarlıq kompleksi sayılan İçərişəhər), fantastik (məsələn, hələ layihə kimi mövcud olan Xəzər dənizinin Nargin adasında turist-istirahət şəhəri) aiddir. 2.Tərbiyə proqramları layihələri. Mühitin təşkili insanın mədəni fəaliyyətinin istənilən istiqamətlərini öz-özünə müəyyən etmir. Bu məqsədlə, onu həmin mühitə cəlb edərək sosiallaşdırmaq, yeni dəyərləri qavramağa hazırlamaq lazımdır. Məhz elə ona görə də, bu gün hər bir şəxsiyyətin fərdi hiss və təəssüratlarına və onun rəngarəng mədəni və həyat situasiyalarına cəlb olunmasına imkanlar açılır. Estetik tərbiyənin layihələndirilmə proqramları insanın müxtəlif formalarla bədii həyatda iştirakını nəzərdə tutur. Bu gün məşğələləri teatrlaşdırmaya gətirib çıxaran oyun anlamı daha populyardır. Burada süjet-rol strukturu (öz predmetləri, hadisələri, təsəvvürləri, rolları) təşəkkül tapır, oyun və onun psixoloji məkanının müxtəlif əşyavi mənzərəsi yaxşı görü- nür. Beləliklə, ünsiyyətin “incəsənət xüsusunda” və incəsənət məkanında təbəqələşməsi baş verir. Nəhayət, burada məşgul olan başa düşməlidir ki, o, başqa cür ola bilər, yaxud artıq olub, yəni özüninkişafı baş verib. 3. Mədəni xidmətlərin layihələndirilməsi. Tərbiyə proqramlarının məqsədi insanı fəaliyyətə hazırlamaqdırsa, xidmət proqramlarının məqsədi bunları həyata keçirtməkdən ibarətdir. Bu zaman həmin fəaliyyətin vasitələlərini məsləhət görən vasitəçi fiquru (bələdçi, kitabxanaçı, ekspert, sənətşünas və s.) və təşkilat təşəkkül tapır. Buna nümunə olaraq avtomatlaşdırılmış muzey kataloqları; özündə informasiya, nəqliyyat, əyləncə və xidmətin digər növlərini birləşdirən kompleks ekskursiya xidmətinin müasir sistemlərini və s.göstərmək olar. Sosial layihələndirmə mədəniyyət dəyərlərini üç səviyyəyə: bədii obrazlar, mühitli obrazlar və nəhayət,həyat tərzinin özünün “obrazlığı” vasitəsilə fəallaşdırır. Beləliklə, sosial layihələndirmə mədəniyyətə kənardan gətirilmiş hər hansı bir şey deyil. Buna olan tələbat mədəniyyətin dövrümüz üçün səciyyəvi olan sosial funk- siyalarının gücləndirilməsinə gətirib-çıxaran müxtəlif proseslərlə hazırlanmışdı. Sosial inkişafın idarəolunmasının üsulu kimi sosial layihələndirmə həyat tərzinin yenidən- qurulması şəraitində mədəniyyətin reallaşmasının vacib tələblərinə cavab verir və fəal sosial siyasətin mövcudluğunun etibarlı vasitəsi ola bilər.
54
Антонюк Г.А. Социальное проектирование (некоторые методологические аспекты).Минск, «Наука и техника».:1979; 2.
Антонюк Г.А. Социальное проектирование и управление общественным развитием. Минск,1986; 3.
М.: Изд-во «Наука»,1984; 4.
Социальное проектирование. М.; »Мысль»,1982; 5.
Социальное проектирование в сфере культуры (от замысла к реализации). Сб. науч.тр.М.;1988; 6.
огические проблемы социального прогнозирования. Изд-во Ленинградского университета. Л.: 1975.
Социальное прогнозирование и проектирование представляет собой одно из проявлений целенаправленной деятельности, когда разрабатываются различные варианты решения социокультурных проблем. Оно применяется также при подготовке социальных планов и программ по регулированию коренным образом преобразуемых культурных процессов и явлений, которые ранее не нуждались в детальной проработке и управлении. Ключевые слова: социальное, прогноз, проектирование, культура.
Culture as an object of social prognosis and project Summary Social prognosis and project intends expedient activities on preparing of different variants of the solution of social cultural problems. This surrounds fundamentally changed cultural process and social plan on regulating events and preparing programs. Keywords: Social, prognosis, project , culture.
Məqalənin redaksiyaya daxil olma tarixi: 02.09.2013 Məqalənin təkrar işlənməyə göndərilmə tarixi: 09.09.2013 Məqalənin çapa qəbul olunma tarixi: 08.10.2013 Məqaləni çapa tövsiyə edən sahə redaktorunun (və ya üzvünün) adı: kulturologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Yeganə Əliyeva ADMİU -nun Elmi Şurasının 05 dekabr 2013-cü il, 03 saylı qərarı ilə çap olunur. Yüklə 69,91 Kb. Dostları ilə paylaş:
|