Microsoft Word Anar Padishah
Yüklə 78,85 Kb. Pdf görüntüsü
|
| Y Y Y Yaaaaxxx x]]]]\\\\ p p p
d d d]]]]aaaah h h h\\\\n n n n n n n naaaa````\\\\llll\\\\ A A A An n n naaaarrrr Anar. Se[ilmi] Wswrlwri. 2 cilddw. 1-ci cild Azwrbaycan D=vlwt Nw]riyyat\, Bak\-1988 Sizw kimdwn deyim, yax]\ pad]ahdan. Ravilwr belw rwvaywt edir ki, wyyami-qwdimdw ya {indw, ya Ma[indw bir yax]\ pad]ah varm\]. Bu pad]ah [ox adil pad]ah imi]. Ham\dan, ham\dan adil. Yax]\ pad]ah he[ vwdw =z rwiyywtlwrinw g^ldwn a`\r s=z demwzmi]. Nw incidwrmi] onlar\, nw boyunlar\n vurdurarm\], nw dw asarm\]. Pad]ah\n ya]\ =tm^]d^, amma =mr^ boyu o nwinki adam, he[ taxtabiti, birw dw =ld^rmwmi]di. Elw buna g=rw dw pad]ah\n [arpay\s\ birwylw dolu idi vw pad]ah yaz\q gecwlwr yata bilmirdi. Gecwnin bir yar\s\, g=r^rswn, dururdu, [\ra`\ yand\r\rd\, bir-bir birwlwri tuturdu, amma =ld^rm^rd^. Onlar\ arvad\n\n [arpay\s\na at\rd\. Pad]ah arvad\y[^n wldwn- ayaqdan gedirdi. Lap “getmw g=z^mdwn, gedwrwm =z^mdwn” idi. Birwlwri dw arvad\n\n [arpay\s\na onu incitmwk, ona wziyywt vermwk ^[^n atm\rd\. Yox, pad]ah bilirdi ki, birwlwrin arvad\na he[ bir ziyan\ dwymwywcwk. Arvad\, ma]allah, elw bwrk yat\rd\ ki, istwyirswn ^st^nw bir qo]un birw, taxtabiti burax, vecinw deyildi. Arvad elw bwrk yat\rd\ vw hwm dw elw bwrk xorulday\rd\ ki, b^llur—dwmir beton saray\n s^tunlar\ tir-tir titrwyirdi. Pad]ah qarag^n birtwhwr can\n\ birwlwrdwn qurtar\b m^rg^lwywn kimi g=z^n^n [imirini almam\] twzwdwn dik at\l\rd\—onu arvad\n\n xorultusu oyad\rd\. S^bh tezdwn arvad yuxudan dururdu—aya deyirdi swn [\xma, mwn [\x\m, g^nw deyirdi swn [\xma, mwn [\x]m. Amma pad]ah swhwr, xorultu kwsilwndwn sonra da yata bilmirdi—ax\ i]i-g^c^ vard\. Bir mwmlwkwtin ki, pad]ah\ swhwr yat\b yuxuya qala, o mwmlwkwtin I]lwri nw sayaq olar?
Pad]ah belw bwdbwxt pad]ah idi. S=z^n d^z^, pad]ah\n =z pad]ahl\`\ ^[^n dw [ox g=z^ atm\rd\. Pad]ah olmaqdan lap bezmi]di. Ondan olsayd\ [oxdan taxt-tacdan wl [wkwrdi. Amma wl [wkmirdi. {^nki wl [wkswydi taxta vwziri [\xacaqd\. I]di ]ayw vwzir ]ah olsayd\, o, nwinki mwmlwkwtdwki b^t^n birwlwri, taxtabitilwri, mil[wklwri vw qar`alar\ q\r\b =ld^rwcwkdi. Vwzir hwm dw o biri vwzirlwri, vwkillwri, kim bilir bwlkw elw pad]ah\n =z^n^ dw cwnnwtw vasil edwcwkdi. Odur ki, pad]ah taxt\-tacdan wl [wkmirdi. Nw qwdwr yatmaq tamarz\s\ olsa da, hwmi]wlik yuxuya qwrq olmaq istwmirdi. Pad]ah hwm adil pad]ah idi, hwm bwdbwxt pad]ah idi, hwm dw [ox a`\ll\, twdbirli pad]ah idi. Ham\dan, ham\dan a`\ll\. Ham\dan, ham\dan twdbirli. Demwli yax]\ pad]ah adil idi, bwdbwxt idi vw a`\ll\, twdbirli idi. Amma pad]ah hwm dw yaman yalq\z, twpw-twnha pad]ah idi. O swbwbdwn ki, mwmlwkwtdw hwrwnin bir bab\, bir curu, bir dostu var idi. Pad]ah\n swkkiz a]paz\, swkkiz fayton[usu, swkkiz dwllwyi, swkkiz vwzir-vwkili, bir qo]un qaraul[usu vw bir qo]un saray ]airi vard\. Bir a]paz\n o birindwn zwnd-zwhlwsi gedirdi, [^nki biri deyirdi ki, bu d^nya bir pu[dur, o biri deyirdi, xeyr, wsla belw deyil. Fayton[ular elw hey bir-birinin wnginw qoyurdular. S=zlwri [wp gwlirdi.Biri deyirdi hwyat\n mwnas\ var, o biri deyirdi, d^nyas\nda ola bilmwz, yoxdur ki, yoxdur. }airin biri o birindwn danos yaz\rd\ ki, bws filankwsin i]lwtdiyi qafiywlwr wzwl-ax\r mwmlwkwtimizi bwrbad edib xaraba qoyacaq. Qaraul[ular\n biri-birini g=rmwyw g=zlwri yox idi. Vwzirlwr, vwkillwr bir-birinin wtini yemwyw haz\rd\lar. Amma buna baxmayaraq, onlar\n he[ biri twk, yalq\z deyildi. Hwrw =z hwmpe]wlwrinin, i]da]lar\n\n aras\nda idi. Bircw pad]ah twk idi. Pad]ahlar\n hwmpe]wlwri olmur. Pad]ahlar\n hwmpe]wlwri dw olmur, arzular\ da. Fayton[ular ]air olmaq istwyirdi, ]airlwr dwllwk, dwllwklwr vwkil, vwkillwr vwzir, vwzirlwr pad]ah. Yeni pad]ah olma`\n ham\ tamarz\s\yd\. Ham\, bircw pad]ahdan savay\. Pad]ah onsuz da pad]ah idi vw odur ki, he[ bir ]ey arzulam\rd\. Ham\ bir-birindwn material verirdi, =z hwmpe]wlwrindwn pad]aha qiybwt q\r\rd\lar. Amma pad]ah he[ kwsw he[ kwsdwn material, danos verw bilmwzdi, he[ kwsdwn he[ kwsw ]ikaywtlwnw bilmwzdi. He[ kwslw qiybwt q\ra bilmirdi. &rwyini bircw arvad\na a[a bilirdi, amma arvad\ da onu atd\. Ba] vwzirw qo]ulub qa[d\, bilmirwm Yaponiyaya, ya da hwbw]lwr =lkwsinw. Bwlkw dw Kanar adalar\na. G^nlwrin bir g^n^ ba] vwzir papa`\n\ qoyub qaba`\na fikirlw]di, xeyli fikir edib anlad\, qand\ ki, pad]ah he[ vaxt =l^b-elwywn deyil vw demwli bu gwrwk taxt-tacdan g=z^n^ [wksin. Ba] vwzir isw yaman pad]ah olmaq istwyirdi. Pad]ah olmaqdan da art\q pad]ah\n arvad\na g=z^ d^]m^]d^. Pad]ah\n arvad\ bir g=zwl idi, bir g=zwl idi, dilnwn-s=znwn deyib qurtarmaq olmaz. D^nyayi alwmdw tayi-bwrabwri yox idi: incwmiyan, nazikbwdwn, b^llurbuxaq, almayanaq, gwl mwni g=r, dwrdimdwn =l. A`z\ma qo]a badam s\`maz. Mwrmwr sinwsindw naz-naz\ ipwk paltar\n alt\ndan bir c^t ]amama ba] qald\r\b “mwnwm-mwnwm” deyir. Yanaqlar—yaqutun q\raqlar\ kimi, elw bil qar ^st^nw qan dam\b, qa]lar—qurulu yay, kipriklwr yaydan [\xm\] ox kimi elw uzundu ki, tamam g=z^n^n ^st^n^ tutub, sa[lar ]wvw kimi. Beli elw nazik idi ki, gilas yesw deywrdin boyludur. Bo`az\ elw zwrif idi, su i[sw g=r^nwrdi, yeriywndw yerw naz elwyir. Pad]ah da onu yaman istwyirdi. Yaman da q\sqanc idi pad]ah. Lap arvad\n\ xoruzdan gizlwdwndi. Qoymazd\ arvad\n\n ^st^nw bir erkwk mil[wk qonsun.
Bwli, ba] vwzir, nw fwnd i]lwtdisw, f^rswt tapd\, pad]ah\n arvad\ynan xwlvwti g=r^]d^. Nw dedi ona, nw boyun oldu, nw vwdlwr verdi, deyw bilmwrwm, wl-qwrwz, g^nlwrin bir g^n^ qo]ulub qa[d\lar. Bilmirwm Mwqribw ya Mw]riqw. Ba] vwzir, daha do`rusu twzw pad]ah vwdinw xilaf [\xmad\—arvad\n\n xorultusunu maqnitofona yazd\ vw bu xorultunu mwmlwkwtin himni elan etdi. Hwr gecw twzw mwmlwkwtin radiosu xorultu-himni verirdi vw twzw pad]ah lwzzwtlw qulaq as\rd\. Ax\ o cavan arvad\n\ yaman sevirdi. Sevwndw isw xorultunu da musiqi kimi dinlwyirswn. Bunlar burda sevi]mwdw olsun, sizw kimdwn deyim, qoca pad]ahdan. Qoca pad]aha arvad\n\n vwfas\zl\`\ vw ba] vwzirin xwyanwti yaman yer elwmi]di. O =z rwiyywtinw yad radionu dinlwmwyi qada`an etmi]di. Amma gecwlwr xwlvwtdw b^t^n whali sabiq pad]ah arvad\n\n xorultusuna qulaq as\rd\. Vwzirlwri ona g=rw qulaq as\rd\lar ki, maraql\yd\: ax\ he[ kim pad]ah arvad\n\n xorultusunu bundan wqdwm e]itmwmi]di. Ba]qalar\ ac\qcan qulaq as\rd\lar: wcwb oldu bizim maymaq pad]aha, yax]\ elwdi arvad, onu qoyub qa[d\. Bwzilwri dw ^rwk a`r\s\yla dinlwyirdilwr: ax\ necw oldu ki, bizim m^drik pad]ah\m\z bu c^r arvad\ wldwn verdi, bu c^r mwlahwtli xorultunu himn elwmwk a`l\na gwlmwdi.
Amma yad radionu ham\dan gizlicw pad]ah =z^ dw tuturdu. M^wyywn saatlarda pad]ah kirimi]cw aradan [\x\rd\. Tranzistorunu g=t^r^b saray\n mwlum yerinw girirdi. O, radionu qurur, illwrlw dinlwdiyi vw wbwdi itirdiyi xorultunu sanki yenidwn e]idir vw uzaq gwnclik g^nlwrinin xatirwlwrinw dal\rd\. Ke[ib gedwnlwri bir-bir yad\na sal\rd\—arvad\yla rwqs meydan[as\nda ilk tan\]l\`\n\, ulduzlu may gecwsindw onu tramvaya =t^rmwsi, sevgilisinin sa[lar\n\n vw a`aclar\n o ax]amk\ qoxusu vw ilk =p^]—b^llur saray\n qaranl\q dwhlizindwki ilk =p^]lwri… hwr ]ey, hwr ]ey bir-bir gwlib dururudu pad]ah\n g=zlwri qaba`\nda. Pad]ah\n g=zlwri ya]ar\rd\. Ax\ pad]ah yaman yuxa^rwk pad]ah idi. Xorultu kwsilir vw gecw d^]^rd^. Qoca, yalq\z pad]ah\n yalq\z yata`\ndak\ yalq\z uzun gecwsi. Yataqda art\q arvad\ yox idi, birwlwr, taxtabitilwr dw harasa qeyb olmu]du. Amma onsuz da indi pad]ah yata bilmirdi. B^t^n gecwni g=z^n^ dw q\rpm\rd\. Yuxusuzluq bwlas\na d^[ar olmu]du. Q\] d^]wndw pad]ah\n hal\ lap pis oldu. Uzun q\] gecwlwri uzand\qca uzan\rd\. Yuxusuz pad]ah g=zlwrini dama zillwyirdi—nax\]l\ dam g=ylwr qwdwr uzaq idi. Pad]ah [arpay\s\nda uzan\b d^]^n^rd^. Yaman d^]^nwn pad]ah idi. O d^]^n^rd^: nw olard\, he[ olmasa bircw saat yatayd\m, yuxumda da arvad\m vwfas\z\ g=rwydim. Nw g=zwl olard\, o vwfas\z gwlwrdi yuxuma, yan\ma, bu saray\ma, =lkwmw. He[ kws dw bilmwzdi, he[ kwsin dw a`l\na gwlmwzdi, he[ nw dw laz\m olmazd\—nw dan\]\q, nw bar\]\q, nw s=hbwt, nw qeybwt… Amma birdwn pad]ah\n a`l\na gwldi ki, yax]\, ax\ sabiq arvad\ ba]qa birisinin dw yuxusuna girw bilwr. Pad]ah bir az da fikirlw]di vw lap dwli oldu: birdwn do`rudan arvad\ kiminsw yuxusuna girir, bax elw bu saat rwiyywtlwrindwn biri onu yuxuda g=r^r. Bwlkw lap
elw twzw ba] vwzirim g=r^r onu. Pad]ah\ od g=t^rd^. O yerindwn s\[rad\. Adil, rwhmdil vw sakit pad]ah lap =z^ndwn [\xm\]d\. Belw xwyanwti o he[ kwsw ba`\]laya bilmwzdi—nw arvad\na, nw birinci vwzirinw, nw ax\r\nc\ fayton[uya. Pad]ah dwrhal twdbir t=kd^. O yaman tez-twdbir pad]ah idi: b^t^n rwiyywt—ba] vwzirdwn a]paza qwdwr hwr swhwr yaz\l\ surwtdw gecwki yuxusunun mwzmununu pad]aha twqdim etmwlidir. Bu g^ndwn etibarwn pad]ah\n i]i-pe]wsi yuxular\n mwzmununu oxumaq idi. {oxusunun mwzmunu qatmaqar\]\q, dola]\q vw swfeh idi. Tezliklw bu pad]ah\n pisini vurdu. O qwrara gwldi ki, bu ax\n\n qaba`\n\ als\n. Pad]ah yuxular\ ixtisara salmaq haqq\nda fwrman verdi. Ancaq bazar g^nlwri yuxu g=rmwyw icazw veriridi. Bwzi imtiyazl\ ]wxslwrin—vwzirlwrin, vwkillwrin—hwftwdw wlavw yar\m yuxu g=rmwyw icazwlwri vard\—c^mw g^nlwri. Pad]ah raz\yd\ ki, he[ kim, he[ vaxt onun qanunlar\n\ pozmur. Ham\ ancaq icazwli g^nlwrdw yuxu g=r^r vw g=rd^klwri haqq\nda m^fwsswl mwlumat verirdi. Amma ortal\`a twzw bir mwswlw [\xd\. Yuxular az olsa da, hwr halda yenw dw bimwna, bimwzmun vw swfeh idilwr. Bu yuxular\n mwmlwkwtw he[ bir xeyri yox idi. Pad]ah [ox fikirlw]ib ax\r\ tapd\. O, bir komissiya d^zwltdi. Hwmin komissiya yuxular\ twyin vw twnzim etmwli, yoxlamal\, onlara icazw vermwli vw nwzarwt elwmwliydi—he[ bir dola]\ql\q, qatma-qar\]\ql\q, mwntiqsizlik olmamal\d\r. O yana, bu yana yozulan ]eylwr g=rmwmwli, qara basmaq olan—qada`and\r! Yuxular sa`lam ruhlu, ayd\n vw a[\q olmal\d\r. Yuxular\n hwftwlik icmal\n\ oxuyanda pad]ah\n ^z^ g^l^rd^. Ax\ ham\ eyni ]eyi g=r^rd^, amma hwrw =z ^slubunda, ruhunda: biri pad]ah\ uca da`\n ba]\nda, biri g^ll^-[i[wkli ba`da, biri a` at\n belindw g=r^rd^. Belw yuxular\ pad]ah [ox bwywnirdi—o yeknwswklikdw m^xtwlifliyi, m^xtwliflikdw yeknwswkliyi xo]lay\rd\. Pad]ah =z-=z^nw d^]^n^rd^: “nw qwribw yuxulard\r. Mwn—at belindw! Ax\ mwn =mr^mdw at minmwmi]wm. G=rwswn at belindw necw g=r^n^rwm? Ka] =z^m^ bircw dwfw yuxuda g=rwydim.” Ancaq g=rw bilmirdi. {^nki yata bilmirdi. Yuxusuz gecwlwri uzand\qca uzan\rd\. Bir gecw—ilin wn uzun gecwsi—arvad\n\n h=r^klwri kimi uzun vw qara }wbi- yeldada—pad]ah\n qwlbi kwdwr vw yalq\zl\q qwmiylw lim-hwlim doldu. Qwlbi da]a d=nmwdi, yox, amans\zla]mad\. +z^n^n =z^nw yaz\`\ gwldi. D^]^nd^ ki, bax indi b^t^n rwiyywtim arxay\n-arxay\n vw xo]bwxt- xo]bwxt yat\r (yuxu g=r^rlwr—[wr]wnbwdir!). Amma mwn g=z^m^n [imirini ala bilmirwm. Rwiyywt bwxtiyard\r vw rahatd\r, [^nki pad]ahlar\ mwnwm—adilwm vw m^drikwm. Pad]ah bir az da d^]^nd^ vw a`l\na [ox sadw, [ox dwrin bir fikir gwldi: “ yax]\, niyw gwrwk ham\n\n qeydinw qalasan, ham\n\ xo]bwxt elwywswn, bir halda ki, =z^n xo]bwxt deyilswn. Niyw ham\n\n kefi k=k olmal\d\r, swninki pis”. Pad]ah bu firkin dwrinliyindwn cu]a gwldi vw cu]a gwlib ard\nca d^]^nmwyw ba]lad\. “{ox wcwb, wgwr mwnim arvad\m, ailwm, hwmpe]wm, dostum, curum yoxdursa, he[ olmasa orta`\m olmal\d\r—yuxusuzluq ]wriklwrim. Kimsw yuxusuzlu`u mwnimlw b=l^]mwlidir, bu
i]dw mwnimlw wlbir olmal\d\r. Kimsw yox, ham\!” Swhwrw yax\n qwrar haz\r idi: mwmlwkwtdw he[ kws gecwlwr yatmamal\d\r. Swhwr ^z^ xoruzlar banlayanda pad]ah bu qanunu imzalad\ vw ilk dwfw sakit vw bwrk yatd\. Sabah\s\ fwrman camaata [atd\r\ld\: 1. Mwmlwkwtdw he[ kws yatmamal\d\r. 2. Mwmlwkwtdw ham\ xo]bwxt olmal\d\r. B^t^n mwmlwkwt bu fwrman\ sevinc vw ]adl\qla qar]\lad\—ax\ bu pad]ah\n m^drikliyinin vw camaat haqq\nda qay`\s\n\n yeni twzah^r^ idi. Pad]ah\n qwlbi dw camaat\n swdaqwtindwn, swmimi sevgisindwn isinir, fwrwhlw dolurdu. Bax bu saat, bu gecw vaxt\, pad]ah yuxlaya bilmir, b^t^n mwmlwkwt dw yatm\r. Do`rudur, hwrw =z evindwdir, pad]ah isw wvvwlki kimi saray\nda twkdir. Amma o b^t^n varl\`\yla min c^t qapanmam\], q\rp\lmayan g=z^n mehriban bax\]lar\n\ duyur. Pad]ah\n he[ a`l\na da gwlmirdi ki, twbwwlwrinin yat\b yatmad\`\n\ yoxlas\n. Onun ]^bhwdwn, yalandan zwhlwsi gedirdi. Pad]ah ham\ya inanan pad]ah idi. —Twbwwlwrim xo]bwxtdirmi? —deyw pad]ah ke[mi] ikinci vwzirindwn xwbwr al\rd\. Ba] vwzir qa[andan sonra ikinci vwzir onun yerini tutmu]du. —Wlbwttw, pad]ah sa` olsun, sizin twbwwlwriniz yer ^z^ndw wn xo]bwxt adamlard\r. —Onlar yax]\, mehriban dolan\rm\? — deyw pad]ah soru]urdu. —Wlbwttw, pad]ah sa` olsun. Hwr dwqiqw qucaqla]\b =p^]^rlwr. —Bu a` yaland\r—deyw ke[mi] ^[^nc^, indiki ikinci vwzir qwflwtwn s=zw qar\]d\. Ham\ mat-mwwttwl donub qald\. Ikinci vwzir: —Pad]ah sa` olsun— dedi—sizi daim aldad\rlar. Twbwwlwriniz he[ dw =p^]^b qucaqla]m\rlar. Onlar swhwrdwn ax]amacan q\z`\n m^bahisw edirlwr. —M^bahisw edirlwr?—deyw pad]ah twwcc^blwndi—nw barwdw m^bahisw edirlwr? —Onlar bwhsw-bwhs edirlwr. Hwr biri deyir ki, d^nyada wn xo]bwxt adam mwnwm. —Hw, belw de—pad]ah rahat nwfws ald\.—Onda eybi yoxdur, bu sa`lam m^bahiswdir. Pad]ah fikrw getdi vw =z-=z^nw qwrara gwldi ki, ikinci vwziri prinsipial vw do`rucu adam kimi birinci vwzirin yerinw, birinci vwziri isw ikincinin yerinw twyin elwsin. Amma birdwn ^[^nc^ vwzir s=z ald\. —Pad]ah sa` olsun—dedi—mwndwn b=y^k vwzirlwr, ikisi dw haql\d\r. Amma bir ]eyi demwyi unutdular. Twbwwlwriniz qucaqla]\b =p^]^rlwr dw, q\z`\n m^bahiswlwr dw edirlwr. Ancaq wn [ox bir-birlwrini wzi]dirirlwr. —Wzi]dirirlwr?—pad]ah ^z-g=z^n^ tur]utdu—aman allah, bu nw vwh]ilikdir. Ax\ niyw bir-birlwrini wzi]dirirlwr. —Bu swhwr iki novcavan lap az qala bir-birlwrini =ld^rm^]d^lwr—deyw ^[^nc^ vwzir xo], hwlim swslw s=z^nw davam etdi—biri deyirdi ki, ham\dan [ox pad]ah\m\z\ mwn istwyirwm, o birisi deyirdi ki, d^nyas\nda ola bilmwz, mwndwn [ox onun istwywn yoxdur.
Pad]ah q\zard\ vw utancaq-utancaq g^l^ms^nd^. &[^nc^ vwzir ba] vwzir, ba] vwzir ^[^nc^ vwzir oldu. Ikinci elw ikinciliyindw qald\. Gecw pad]ah d^]^n^rd^: “G=r^n^r mwn [ox yax]\ pad]aham ki, camaat mwni bu qwdwr istwyir, bir-birlwrini wzi]dirirlwr hwtta.” Bu fikirlwrdwn pad]ah\n camaata lap s^d^ da]d\. “Neylwyim ki, camaat\m\ bir az da art\q xo]bwxt elwyim”—deyw d^]^nd^. Yuxusuz gecwlwrindw elw hey bu barwdw d^]^n^rd^. D^]^n^rd^, tapa bilmirdi, dar\x\rd\. Nwyahwt bir gecw a`l\na g=zwl bir fikir gwldi: “Yax]\, balam, vwzir demir ki, yuxular qada`an olunandan bwri, camaat xeyli xo]bwxtlw]ib? Demwli camaat\ daha da xo]bwxt elwmwk[^n yenw bir ]eyi qada`an elwmwk gwrwkdir”… Swhwr pad]ah vwzir-vwkili mw]vwrwtw [a`\rd\. —Mwswlw belwdir—deyw onlar\ i]dwn agah elwdi vw s=z^n^ belw tamamlad\: —fikir mwndwn, qada`anlar\ tapmaq sizdwn. Nwyi qada`an edwk ki, camaat\n kefi bir az durulsun. Vwzirlwrdwn biri wlifbadan “S” hwrfinin [\xar\lmas\n\ vw “S” hwrfi olan b^t^n s=zlwrin qada`an olunmas\n\ twklif etdi. Onun dili ]irin idi. “S” yerinw “C” deyirdi. O biri vwzir twklif etdi ki, qad\nlar sa[lar\n\ dibindwn vurdursunlar; q\zlara, qad\nlara sa[ saxlamaq qada`an olunsun. Onun arvad\ daz ke[wl idi. Vwzirlwrdwn biri dw dedi ki, hwr yan\, hwr ]eyi mixwyi rwngw boyayaq. O, daltonik idi, rwnglwri ay\ra bilmirdi. Nwyahwt vwzirlwrdwn biri dw, nwdwnsw twklif elwdi ki, sual i]arwsi vw sual c^mlwlwri qada`an olunsun.
B^t^n twkliflwr qwbul olundu. Pad]ah dedi: —Amma unutmay\n ha… Fwrmanda x^susi qeyd edilmwlidir ki, ham\ xo]bwxt olmal\d\r. Bir ne[w g^ndwn sonra pad]ah: —twzw qanunlar\m\z yax]\ icra olunur?—deyw xwbwr almaq istwdi, ancaq yad\na d^]d^ ki, sual qada`an olunub vw c^mlwsini twsdiq ]wklindw dedi. Sonra wlavw etdi—he[ bir [wtinlik-filan da yoxdur. Ba] vwzir: —Yoxdur—dedi. Pad]ah:
—Amma mwn =z^m bwzi [wtinliyiw d^]^rwm—dedi.—Pad]ah ham\dan qabaq =z^ =z qanunlar\na riaywt etmwlidir. Do`rudur, mwn nw qad\nam, nw dw rwssam, odur ki, o maddwlwr he[ vecimw deyil… Amma… hwrfi, bilirsiz dw hans\ hwrfi deyirwm… Bu maddw yaman cwncwl imi]. Mwn he[ bilmwzdim ki, bizim ywcuc-mwcuc dilindw hwmin hwrf olan bu qwdwr s=z varm\]. Amma bundan da cwncwlli sual maddwsidir. Mwnm iki qaraul[um var. Hwmi]w vaxt\ onlardan xwbwr alard\m. Indi qalm\]am belw, xwbwr ala bilmirwm. Qaraul[ulardan bir arifdir. Vaxt\ bilmwk istwywndw ona deyirwm: indi saat on ikidir. —Xeyr pad]ah sa` olsun—deyir, yeddinin yar\s\d\r. Amma ikinci qaraul[u qanmaz\n biridir. Hwm qorxaqd\r, hwm dw yaltaq. Hans\ saat\ deswm: bwli, bwli, pad]ah sa` olsun, d^z buyurursunuz—deyir. Onun n=vbwsi olanda vaxt\ bilw bilmirwm. Pad]ahla vwzir qwrara gwldilwr ki, bundan sonra sual qada`as\, istisna olaraq onlar\n ikisinw aid deyil. Bu gecw vwzirlw s=hbwtdwn sonra pad]ah yenw yata bilmirdi. O d^]^n^rd^. D^]^n^rd^ ki, d^nya [ox gidi d^nyad\r. Onun fwrmanlar\ g=r nw qwdwr adam\ xo]bwxt edib, pad]ah\n =z^y[^n isw bu qada`alar wziyywtdir, [wtinlikdir. B^t^n qada`alar\ yadda saxlamaq yaman dwrddir. Illah da pad]ah\n =z^y[^n. Pad]ah burda qals\n, sizw kimnwn deyim, ba] vwzirdwn. G^nlwrin bir g^n^ndw ba] vwzir pad]ah\n yan\na iri bir m^cr^ gwtirdi. M^cr^ dolu material idi. Ba] vwzir o biri vwzirlwrin qanunu pozmalar\na aid swnwdlwr gwtirmi]di. Pad]ah dwh]wtw gwldi—burda nwlwr yox idi?! Maqnitofon lentinw vwzirlwrdwn birinin swsi yaz\lm\]d\—gecw vaxt\ arvad\yla s=hbwtilw o yasaq hwrfli s=zlwr deyirdi. Mixwyi deyil, ya]\l yarpaql\ budaq—bu budaq vwzirlwrin birinin hwywtlwrindwki a`ac\n buda`\d\r. Fotolardan biri ba]qa bir vwzirin uzun h=r^kl^ q\z\n\n ]wkli idi. Vw nwyahwt, x^susi gizli cihazla ikinci vwzirin say\qlamalar\ yaz\lm\]d\—ayd\n mwswlw idi ki, say\qlay\rd\sa, demwli yat\bm\], hwtta yuxu da g=r^rm^], yaramaz, =z^ dw ha[an—]wnbw g^n^. Pad]ah\n dili-doda`\ wsirdi. O [ox k=yrwk vw dwymw-d^]wr pad]ah idi. —Neylwywk bunlara, bu qanunu pozanlara?—deyw pad]ah hwywcanla soru]du. Ba] vwzir xo] vw mehriban swslw: —Pad]ah sa` olsun—dedi—hwlwlik, wvvwl-wvvwl tutaq basaq. Dal\s\na baxar\q. —Hara basaq? —Mwhbwsw—deyw vwzir hwlim vw yava] swslw cavab verdi. Pad]ah: —Ax\ bizim mwmlwkwtdw mwhbws yoxdur—dedi. Vwzir daha da incw vw yum]aq swslw: —Yoxdur, tikwrik—dedi. Pad]ah fikrw getdi, sonra dedi: —Onda wn yax]\ memarlara tap]\r\n. M^asir ^slubda, yara]\ql\, sadw vw dwbdwbwli olsun. Vwzir:
—Wn yax]\ layihw ^[^n m^sabiqw elan edirik—dedi Pad]ah:
—Bina wzwmwtli, twntwnwli vw m=hkwm tikilmwlidir.—dedi.—Biz gwlwcwyi dw nwzwrdw tutmal\y\q. Yaln\z indiki nwsillwr[^n deyil, gwlwcwk nwsillwr[^n dw tikmwliyik. 105 layihwdwn biri bwywnildi. Q\sa m^ddwtdw m=htw]wm vw geni] bir imwrwt ucald\ld\. Imarwt nw imarwt, aya`\ dwryada, ba]\ g=ydw buluddan nwm [wkir, bir kwrpici q\z\l, bir kwrpici g^m^]dwn, adam baxanda g=z^ qama]\r. Mwhbws elw yara]\ql\ idi ki, adamlar qwsdwn qanunu pozurdular—twki ora d^]s^nlwr. Tezliklw mwhbws z\` verincw doldu vw he[ bir cinaywtlw ora d^]mwk m^mk^n olmad\. Twk-t^k zirwklwr r^]vwtlw, tan\]l\qla bir-iki gecwliyw 98-99-cu mwrtwbwlwrdwki kameralara d^]w bilwrdilwr. 1000-ci mwhbus—ba] vwzirin g=zwl vw gwnc bibisi g\z\—Miss Mwhbws elan edildi. Pad]ah ]wxswn onu =pd^ vw bilwyinw zwrli qolbaq-buxov taxd\. Ba] vwzir =z^ dw Mwhbwsdw =z^y[^n yeddi kameral\q bir mwnzil qap\]d\rm\]d\. Pwncwrwsindwn g=zwl mwnzwrw a[\l\rd\: dwniz g=r^n^rd^. Bilmirwm hans\ dwniz—Q\rm\z\ dwniz, ya Sar\ dwniz… S=z^n do`rusu, pad]ah\n =z^n^n dw bu mwhbwsdw g=z^ vard\. Bir ara istwyirdi ora k=[s^n. Sonra fikirlw]di ki, qon]u mwmlwkwtlwrdw bu hwrwkwti d^zg^n qiymwtlwndirmwzlwr. Pad]ah yata bilmirdi ki, bilmirdi. Yaman ^rwyi dar\x\rd\. He[ aram tapa bilmirdi. Icazw verilmwli nw vard\sa qada`an olunmu]du. Pad]aha bircw d^]^nmwk qal\rd\. O da elw hey fikir [wkirdi. Yenw dwrin d^]^ncwlwrw dalm\]d\ ki, nagahan ba]\na iki fikir gwldi. Hwm dw bu fikir bir-biriylw hwmqafiyw idi. Pad]ah lap mat-mwwttwl qald\, bir az da d^]^nd^ vw bu iki qafiyw fikrw ^[^nc^ bir qafiyw fikir dw tapd\. Belw olan surwtdw qwrara gwldi ki, b^t^n fikirlwrini qafiywlwsin. Pad]ah bu i]w elw uydu ki, uzun-uzad\ bir ]er yazd\. }eri bitirwndw isw wvvwlki fikirlwrini unutdu vw ba]a d^]d^ ki, fikir wsas deyil, wsas qafiyw vw ]erdir. Wslinw baxanda ]er yazmaq d^nyada wn vacib i]dir, pad]ahl\q, taxt-tac—flan isw bir qoz. Bu fikrw gwlib pad]ah d^z be] y^z wlli be] ]er yazd\. Indi pad]ah qwti ywqin elwmi]di ki, bu d^nyaya pad]ahl\q etmwk ^[^n yox, ]er yazmaq ^[^n gwlib. Istwdi swhwr bu barwdw b^t^n mwmlwkwtw car [wksin. Ancaq o ba]dannan belw bir fikrw gwldi ki, car [wkmwk-flan laz\m deyil, bu barwdw ham\ya, illah da ba] vwzirw demwk dw vacib deyil, laz\m deyil vw hwtta twhl^kwlidir. Pad]ah belw qwrara gwldi ki, mwnim pad]ahl\`\m gwrwk ]airiliyimw mane olmas\n, ]airiliyim dw pad]ahl\`\ma. O [ox ay\q pad]ah idi. Amma hwr bir ]airin dw, hwr bi pad]ah kimi gwrwk camaat\, k^tlwsi olsun. Pad]ah ]erlwrini saray ]airlwrinw oxumaq istwmirdi. Onlara inanm\rd\. Bir dwfw twk swbr gwtirmi]di, saray
]airlwri bir a`\zdan demi]dilwr ki, xeyrwdir. Ax]am isw arvad\ vwzirw qo]ulub qa[m\]d\. Bundan sonra pad]ah saray ]airlwrinw inam\n\ itirmi]di. Pad]ah vwziri h^zuruna [a`\r\b: —Yan\ma bir ]air gwtir—dedi. Vwzir: —Hans\ kameradan?—deyw xwbwr ald\. Pad]ah: —H^zuruma wsl ]air gwtir.—dedi. Vwzir: —Pad]ah sa` olsun—dedi—bir nwfwr wsl var, amma o da da`a-da]a d^]^b. Bilmirwm indi hans\ me]wdw, hans\ swhradad\r. Pad]ah:
—Yerin alt\nda da olsa, ^st^ndw dw, tap\n gwtirin—dedi. Soraqla]\b ]airi tapd\lar, gwtirdilwr. }air ]^mal boylu, enli k^rwk, mw`rur bir gwnc idi. B\` yeri bwn=v]w kimi yenicw ba] qald\r\b. G=zwllikdw elw bir afwti-zaman idi ki, Yusif-Kwnan onun wlinw su t=kw bilmwzdi. &z^nw baxan deyirdi ki, bir dw bax\m. Pad]ah ona yer g=stwrdi, sonra =z ]erlwrini oxuma`a ba]lad\. Oxudu qurtard\. —Necwdir?—deyw xwbwr ald\. }air:
—Nw necwdir?—deyw soru]du. Onun qanun-qada`alardan, olar-olmazlardan xwbwri yox idi. Bilmirdi ki, sual vermwk qada`an olunub. Pad]ah: —}erler—dedi. —Hans\ ]erlwr? —Oxuduqlar\m. —Mwgwr bunlar ]er idi—deyw ]air ^[^nc^ dwfw qanunu pozdu. Pad]ah bo`uq swslw: —Bwli—dedi. —Ax\ bunlar ]er deyil. —Niyw? —{^nki ]er tamam ba]qa ]eydir. Pad]ah: —Demwli ]erlwrim xo]unuza gwlmwdi?—dedi. }air: —Hans\ ]erlwr?—dedi. Pad]ah qwmli-qwmli vwzirinw baxd\, hwlim swslw: —Bu adam d=rd dwfw qanunu pozdu—dedi vw lap yava]dan wlavw etdi:—I]inw bax\n. Vwzir ]airw: —Siz hwbs edilirsiniz—dedi. }air qanun-qada`alardan bixwbwr oldu`uy[^n elw g^man etdi ki, g^ya onu ]ah\n yaz\lar\n\ bwywnmwdiyinw g=rw hwbs edirlwr. Vwzir: —Pad]ah sa` olsun—dedi— mwhbwsdw bo] yer qalmay\b. Izn verin m^vwqqwti olaraq bunu t=vlwyw salaq. Pad]ah doda`\n\ b^zd^: —X\rda-xuru] mwswlwlwr[^n mwnim vaxt\m\ alma. Bu adam qanunu pozub. O dusta`a sal\nmal\d\r. Harda, nw c^r, nw m^ddwtw—b^t^n bunlar\n nw whwmiyywti var? Gecw isw pad]ah yenidwn ]er yaz\rd\. O yaz\r, yaz\r, elw hey yaz\rd\, amma he[ kwsw oxumurdu. D^z bir il durmadan yazd\. Se[ilmi] wswrlwrinin y^z cildi tamam oldu. D^z bir il tamam olanda pad]ah vwzirini [a`\rd\. —}airi h^zuruma gwtir—dedi. Bir qwdwrdwn sonra pad]ah\n h^zuruna sa[\ a`arm\], beli b^k^lm^], di]lwri t=k^lm^] bir qocan\ gwtirdilwr. Bu haman ]air idi. Pad]ah mehribanl\qla: —Yaman dwyi]miswn—dedi—d^nyas\nda tan\mazd\m. Ywqin [ox i]lwyirswn. Bizim and\ra qalm\] pe]wmiz adam\ tez qocald\r— o yor`un-ar`\n bir wdayla wlavw etdi—mwn dw bu ili [ox i]lwmi]wm. Xeyli yaz\b-yaratm\]am. “Mwnim s=z^m” adl\ kitab yazm\]am. Bir qulaq ver. Pad]ah d^z be] saat yar\m yazd\qlar\n\ oxudu. }air susub durum]du. Pad]ah oxuyub qurtard\, mwlul-mwlul ]airw baxd\: —Fikrini s=ylw, [wkinmw—dedi. }air: —Wmr elwyin mwni twzwdwn t=vlwyw sals\nlar—dedi. —Ax\, niyw, niyw, niyw, nw ^[^n—hwywcandan pad]ah\n dili-doda`\ twpirdi—niyw g=rw mwnim ]erlwrimi bwywnmirswn?—O do`rudan yan\b-yax\l\rd\. }air: —Incimwyin—dedi—hwr kws pad]ah ola bilmir, hwr kws dw ]air ola bilmwz. Pad]ah inadla: —Yox, ola bilwr—dedi. O hwm dw [ox twrs, h=cwt pad]ah idi—Mwn swnw isbat edwcwm ki, ham\ ]air ola bilwr, ham\, ham\, ham\. Yoxsa elw bilirswn swn g=ydwn zwnbillw twk
d^]m^swn. Swndwn ba]qa bu cahanda ]air yoxdur. }airlik [ox [wtin I]dir? Indi ham\ ]air olar, onda g=rwrswn. Swhwrisi g^n fwrman [\xd\. Mwmlwkwtin b^t^n whalisi ]er yazmal\yd\. Yazmaqdan ba]qa ham\ bir-biriylw ]erlw dan\]mal\yd\. Hwr ]ey qafiywlwnmi]di—d=vlwt qanunlar\, restoran meny^lwri, qatarlar\n gwlib-getmw cwdvwli. Wgwr qafiyw d^z gwlmwsw qanun maddwsi ya cwdvwl dwyi]dirilirdi. X\rda-para m^vwqqwti [wtinliklwr meydana [\x\rd\. Bir yerdw yan`\n olmu]du, ev sahibi yan`\ns=nd^rwnlwrw zwng vurmu]du, amma ^nvan\n\m qafiywsini tapanacan bina yan\b qurtarm\]d\. Pad]ah ]airw: —Indi swn azadsan—dedi.—Get adamlar\n I[inw, hwyata yax\n ol, g=rwcwkswn ki, necw yan\l\rsanm\]. Ham\ ]er yaza bilwr, ham\ ]er yazmal\d\r vw ham\ ]er yazacaq. Bi[arw ]air k^[wyw [\xd\. Wvvwlcw g^n i]\`\ndan g=zlwri qarald\. Susuzluqdan dodaqlar\ cadar-cadar olmu]du. Su istwdi, amma nwsrlw istwdiyindwn ona su verwn olmad\. +z^nw [wkmw almaq istwyirdi, yeyib qarn\n\ doydurmaq, bir yer tap\b gecwlwmwk istwyirdi. Amma elw nwsrnwn dan\]\rd\. Twrsliyindwn yox. Bacarmad\`\ndan. O ]er yazma`\ bacar\rd\, amma ]erlw dan\]ma`\ bacarm\rd\. }airw ya he[ cavab vermirdilwr, ya da ]erlw cavab verirdilwr. }air g^n wrzindw o qwdwr qafiyw e]itdi ki, ax]am gedib =z^n^ qayadan atd\. Xwbwr pad]aha [atd\. Ba] vwzir ]erlw: —}air =z^n^ qayadan atd\—dedi—=ld^. Pad]ah qwzwblw: —O =lw bilmwz—dedi. Yeri gwlwndw qwzwblwnmwyi dw bacar\rd\. Vwzir: —Siz hwmi]wki kimi haql\s\n\z—dedi—o =lw bilmwz. —Madam ki, =lw bilmwz, demwli =lmwyib, sa`d\r. —D^z buyurursunuz, =lmwyib, sa`d\r. —Madam ki, sa`d\r, gwrwk ona h=rmwt edwk. }airlwr =lkwsindw hwr ]air ehtirama layiqdir. }airw yax]\ bir heykwl qoymaq laz\md\r. Ona g=zwl bir mwnzil—swrdaba tikmwk laz\md\r, x^susi ma]\n katafalk twhkim etmwk laz\md\r, qwzetlwrdw ]wkillwrini [ap etmwk laz\md\r. Ham\ bilmwlidir ki, ]air sa`d\r. Bir dw ki… pad]ah fikrw getdi, tutuldu, bir m^ddwt susdu, sonra kwdwrlw wlavw etdi:—bu =l^m [ox mwnas\z I]dir. Belw xo]bwxt bir diyarda =lmwk olar? Belw yerdw =lmwk, illah da intihar etmwk, nanwciblikdir. Mwn twbwwlwrimw =lmwyi qada`an edirwm.
Pad]ah bu s=zlwri amiranw bir twrzdw dedi vw i[indw sevindi—qada`an elwmwli twzw bir ]ey tapm\]d\. G^nlwrin bir g^n^ndw pad]ah vwzirw m^raciwt etdi: —Vwzir, indi mwn =l^m^ da qada`an elwywndwn sonra twbwlwrim ywqin ki, daha lap xo]bwxtdirlwr. Vwzir:
—Bws necw ki, ]ah sa` olsun—dedi—bizim ke[mi] pad]ahlar, sizin atan\z, baban\z vw ulu baban\z da az-[ox qada`an etmi]dilwr, amma sizw [atan olmaz. Pad]ah fikirli-fikirli dedi: —Bwli—dedi—Atam allah\ qada`an elwdi, mwn he[ bilmirwm o nw deywn ]eydir, amma u]aql\qda anam hwrdwn-bir onun ad\n\ [wkwrdi. Babam g^zg^ deyilwn bir ]ey varm\], onu qada`an edib. Mwn he[ bilmirwm o nw deywn s=zd^r. Ax\ bu qada`adan ne[w il sonra d^nyaya gwlmi]wm. Vwzir:
—G^zg^!—dedi—mwn he[ belw s=z^ yerli-dibli e]itmwmi]wm. Pad]ah dedi: —Az-maz yad\ma gwlir ki, u]aql\qda nwnwm dan\]ard\. Bu g^zg^ kim imi]sw, babama hwmi]w deywrmi] ki, swn [irkinswn, eybwcwrswn. Babam da onu mwhv elwyib, b^t^n nwslini q\r\b mwmlwkwtdwn yox edib. Vwzir:
—Pad]ah sa` olsun—dedi—b^t^n bu qada`alar bizi xo]bwxt elwdi. Amma, bilmirwm deyim-demwyim, he[ dilim dw gwlmir, mwnim dw sizdwn bir b=y^k xahi]im var. }wxsi xahi]im. Pad]ah:
—Swn yax]\ vwzirswn—dedi—Swndwn raz\yam. De gwlsin. Nw istwswn edwrwm. Vwzir:
—Qada`an edin—dedi. }ah:
—Qada`an edilwsi bir ]ey qal\bsa, edwrwm—dedi. Vwzir:
—Qal\b, qal\b—dedi—elw bir ]ey qal\b ki, sizin sadiq twbwwlwrinizi tamam xo]bwxt olma`a qoymur. —Denwn g=r^m o nwdir. Qada`an edwk. Vwzir p\[\lt\yla: —E]q-mwhwbbwt—dedi. Pad]ah:
—E]q-mwhwbbwt deyw twkrar etdi vw onun ^rwyi sancd\, ke[mi] arvad\ yad\na d^]d^. —Bwli, mwhwbbwt, sevgi. Nw qwdwr ki, sevgi qada`an olmay\b, adamlar a]iq olacaqlar, hwsrwt [wkwcwklwr, q\sqanacaqlar, a`r\yacaqlar, twklikdwn ba`\rlar\ [atlayacaq. Vwzir arif adam idi, elw s=zlwr se[irdi ki, pad]ah\n ^rwyinw tikan kimi bat\rd\, qwlbinin yaralar\na duz bas\rd\. —O`lum—pad]ah ilk dwfw idi ki, vwzirinw belw m^raciwt edirdi—swn belw yara]\ql\san, cavansan, g=zwlswn. Swn mwhwbbwtin ancaq xo] ^z^n^ g=rm^swn, swn nw bilirswn q\sqancl\q, intizar, iztirab, twklik nwdir? —Pad]ah sa` olsun, mwn b^t^n bu hisslwri ax\r ^[ saat wrzindw ke[irmi]wm. —&[ saat! Qwribwdir! Arvad\n g=zwldir, cavand\r, swni sevir, swnw sadiqdir. —}ah sa` olsun, mwn dw elw bilirdim. Ancaq d=rd saat bundan qabaq arvad\m ]whwr kwnar\na gwzintiyw [\xm\]d\. Orda sizin baban\z\n—g^zg^n^ qada`an edwn pad]ah\n qwsrinin xwrabwlwri var. Arvad\m bu xwrabwlwrw baxma`a getmi]di. O xarabal\qlardan nw isw balaca bir ]^]w q\r\`\ tap\b gwtirib evw. Mwn indi bildim ki, bu tilsimli ]^]w imi]. Arvad\m d=n^b olub ayr\ adam. —Necw ayr\ adam? —Bwli. I] oras\ndad\r ki, mwnim bir bald\z\m vard\, arvad\m\n ekiz bac\s\. Ne[w il bundan qabaq =ld^—vwzir twlwsik wlavw etdi—o vaxt hwlw =lmwmwk haqq\nda qanun [\xmam\]d\. Pad]ah: —Yax]\, sonra—dedi. —Arvad\m hwmin ]^]wdwn gwtirib hwr dwqiqw bu ]^]wyw bax\r, =z-=z^nw g^l^r, dan\]\r: wziz bac\m, g=z^m^n a`\-qaras\—deyir, ax\r ki, swni g=rd^m. Elw bil mwnw d^nya\ ba`\]lad\n. Bu sehirli ]^]wdwn g=r^rwm ki, sa`-salamatsan, ma]allah, g^l^rswn, dan\]\rsan. Pad]ah:
—Yox w]i,—dedi. —Bwli, ]ah sa` olsun. Wvvwlcw mwn elw bildim ba]\na hava gwlib. Amma sonra ]^]wni gizlwdib hamama getdi, mwn dw wl^st^ ]^]wni g=t^r^b baxd\m. Baxd\m nw g=rd^m! —Nw g=rd^n? —deyw pad]ah maraqla soru]du. —}ah sa` olsun, bu do`rudan da sehirli ]^]w imi]. Amma arvad\m mwni aldad\bm\]. +mr^m^zdw birinci dwfw idi mwnw yalan sat\rd\. }^]wdw bac\s\-zad yox imi]. Bac\s\ynan- zadnan dan\]m\rm\]. }^]wyw bax\b mwn cavan vw g=zwl bir o`lan\ —xo]bwxt rwqibi g=rd^m. Qan vurdu ba]\ma, o saat g=rd^m ki, o da hirslwndi, qa]lar\m\ [atd\m, o da [atd\ vw ba]a d^]d^m ki, mwn nw qwdwr ona nifrwt edirwmsw, o da mwnw o qwdwr kin bwslwyir. Arvad\m da bu adamlar dan\]\r, s=zlw]irmi], bu novcavan da ]^]wdwn ona him- cim elwyirmi]. Mwnim ba`r\m [atlay\r, wlahwzrwt, q\sqancl\qdan bo`uluram. Siz mwni qald\rd\n\z, ^[^nc^ vwzir idim, birinci oldum, b^t^n rwqiblwrimi vw d^]mwnlwrimi yerlw yeksan edib xo]bwxtliyw [atd\rd\m. Baxtlar\n\ a[\b qap\lar\n\ ba`latd\m, amma bu adam\ mwn tan\m\ram, he[ vwdw onu g=rmwmi]wm. Bilmirwm arvad\m onunla harda tap\]\b. Mwnim ^rwyim partlay\r. B^t^n h=km^m, q^drwtim acizdir. Yalvar\ram, wlahwzrwt, mwhwbbwti qada`an edin ki, daha o vwfas\z\ sevmwyim, sakit olum. Yenw xo]bwxt olum. Pad]ah: —Wzizim—dedi—he[ kefini pozma, o bizim wlimizdw nwdir ki, bu saatca qada`an edwrik. Amma mwn swnin o rwqibini g=rmwk istwywrdim. G=r^m, o vwfas\z swnin kimi iyid, g=zwl, cavan o`lan\ kimw dwyi]ib. Bwlkw mwn tan\d\m onu. Wgwr mwnim twbwwlwrimdwn olsa, vay onun hal\na, han\ o ]^]w, ver g=r^m. Vwzir:
—Budur—dedi, cibindwn balaca bir ]^]w par[as\ [\xard\b pad]aha uzatd\. Pad]ah ald\, baxd\, baxd\, sonra bwrkdwn qwhqwhw [wkib g^ld^. —Ba] vwzir olsan da, axma`\n biriswnmi]—dedi—Belw [irkin, eybwcwr bir qoca kaftardan =tr^ qan\n\ qarald\rsan. Pad]ah [ox a`\ll\ vw twcr^bwli pad]ah idi, adam\n sifwtinw bax\b b^t^n varl\`\n\ twyin edw bilwrdi. Indi dw ]^]wyw bax\b deyirdi: —W]i, bunun k^t sifwtini g=rm^rswn, g=rm^rswn ki, axma`\n, rwzilin biridir, b^t^n d^nyaya nifrwt edir. +z^n^ xeyirxah g=stwrir, amma ham\ya kin bwslwyir. Kin bwslwyir, ona g=rw ki, bwdbwxtdir. Bwdbwxtdir, ona g=rw dw ham\n\ bwdbwxt etmwk istwyir, w]I bunun hay-hay\ gedib, vay-vay\ qal\b. Bu g^n sabah gorbagor olacaq. Belw bir gorbagorun ^st^ndw qan\n\ qaraltma`a dwywrmi? Do`rudan da pad]ah d^z deyir: qan\n\ qaraltma`a dwywrmi? 3 aprel. 1970 _______
Veb direktor: Betti Bleyer Mwtni y\`d\ vw veb ^[^n haz\rlad\: &lviyyw Mwmmwdova AZERI.orga qoyuldu: oktyabr, 2003-c^ il Yüklə 78,85 Kb. Dostları ilə paylaş:
|