«Tibbi tullantıların idarə olunmasına dair Tələblər»in təsdiq edilməsi haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI
«İstehsalat və məişət tullantıları haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununa
dəyişikliklər və əlavələr edilməsi barədə» Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq
edilməsi haqqında» Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 31 iyul tarixli 609
nömrəli Fərmanının 1.5-ci bəndinin icrasını təmin etmək məqsədi ilə Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabineti qərara alır:
1. «Tibbi tullantıların idarə olunmasına dair Tələblər» təsdiq edilsin (əlavə olunur).
2. Bu qərar imzalandığı gündən qüvvəyə minir.
Azərbaycan Respublikasının Baş naziri A.RASİZADƏ
Bakı şəhəri, 28 dekabr 2007-ci il
№ 213
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
2007-ci il 28 dekabr tarixli 213 nömrəli qərarı ilə
TƏSDİQ EDİLMİŞDİR
Tibbi tullantıların idarə olunmasına dair
TƏLƏBLƏR
1. Ümumi müddəalar
1.1. Bu Tələblər “İstehsalat və məişət tullantıları haqqında” Azərbaycan Respublikası
Qanununa dəyişikliklər və əlavələr edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Qanununun
tətbiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 31 iyul tarixli
609 nömrəli Fərmanının 1.5-ci bəndinə əsasən hazırlanmışdır və tabeliyindən, mülkiyyət
formasından asılı olmayaraq, bütün müalicə-profilaktika müəssisələrindən (bundan sonra –
MPM)
hasil
olan
müxtəlif
növ
tullantıların
toplanması,
saxlanması,
emalı,
zərərsizləşdirilməsi və kənarlaşdırılması mexanizmini müəyyənləşdirir.
1.2. Bu Tələblər aidiyyəti üzrə baytarlıq təbabəti müəssisələrinə də şamil edilir
.
2. TİBBİ TULLANTILARIN TƏSNİFATI
2.1. Profilindən və çarpayı sayından asılı olmayaraq, MPM-in fəaliyyəti nəticəsində
morfoloji tərkibinə və təhlükəlilik dərəcəsinə görə əmələ gələn tibbi tullantılar maye, bərk və
toz şəklində olaraq, “Təhlükəli tullantıların daşınmasına və kənarlaşdırılmasına nəzarət
haqqında” Bazel Konvensiyasına əsasən müvafiq təhlükəli tullantılar təsnifatına aid
edilirlər.
2.2. Tibbə aid bütün tullantılar epidemioloji və toksikoloji təhlükəlilik dərəcəsinə görə
dörd sinfə bölünür:
A sinfi - MPM-in təhlükəsiz tullantıları;
B sinfi - MPM-in təhlükəli tullantıları;
C sinfi - MPM-in xüsusi təhlükəli tullantıları;
D sinfi - MPM-in tərkibinə görə sənaye tullantılarına yaxın olan tullantılar (təsnifat
cədvəl şəklində verilir):
Müalicə profilaktika müəssisələri tullantılarının təsnifatı
Təhlükəlilik
kateqoriyası
A sinfi
(təhlükəsiz)
B sinfi (təhlükəli)
C sinfi
(xüsusi
təhlükəli)
D sinfi (tərkibi
sənaye
tullantılarına
yaxın olan)
Morfoloji tərkibinə
görə
səciyyələndirilməsi
Yoluxucu
xəstəliklər
xəstəxanaları və
pasiyentlərin
bioloji mayeləri
ilə təmasda
olma-yan, eləcə
də qeyri-toksiki
tullantılar;
yoluxucu
xəstəliklər
xəstəxanaları və
vərəm əleyhinə
müəssisələr
(şöbələr) istisna
olmaqla, bütün
MPM-in qida
tullantıları;
mebel, inventar,
tərkibində toksik
elementlər
olmayan və
işləməyən
diaqnostika
avadanlıqları;
yoluxmamış
kağız,
süpürüntü,
tikinti və s.
tullantılar
Potensial yoluxucu
xəstələrlə təmasda
olmuş tullantılar,
ifrazat, o cümlədən
qanla çirklənmiş
materiallar və
alətlər;
patoloqoanatomik
tullantılar,
xəstələrin üzvi
(bədən üzvləri,
toxumalar və s.)
cərrahiyyə
tullantıları;
yoluxucu
xəstəliklər
şöbələrinin bütün
tullantıları (o
cümlədən qida
qalıqları); 3-cü və 4-
cü qrup patogen
mikroorqanizmlərlə
işləyən mikrobioloji
laboratoriyaların
tullantıları;
vivarilərin bioloji
tullantıları
Xüsusi təhlükəli
yoluxucu xəstələrin
təmasda olduğu
materiallar; 1-4-cü
qrup patogen
mikroorqanizmlərlə
işləyən
laboratoriyaların
tullantıları; vərəm
əleyhinə və dəri-
zöhrəvi
xəstəxanaların
(şöbələrin)
tullantıları
Vaxtı keçmiş
dərman
preparatları,
dərman və
diaqnostik
preparatların
tullantıları,
yararlılıq
müddəti bitmiş
istifadəyə
yararsız
dezinfeksiya
vasitələri,
sitostatiklər və
digər kimyəvi
preparatlar;
tərkibində civə
olan əşya, cihaz
və avadanlıqlar
3. MPM-də tullantıların toplanması, müvəqqəti saxlanması və daşınması sisteminin
təşkilinin ümumi qaydaları
3.1. MPM ərazilərində tullantıların toplanması, müvəqqəti saxlanması və daşınması
sisteminin təşkili aşağıdakı hissələrdən ibarət olmalıdır:
- tibb bölmələrinin daxilində tullantıların toplanması;
- tullantıların daşınması və müəssisədaxili konteynerlərə yüklənməsi;
- tullantıların MPM-in ərazisində müvəqqəti saxlanması;
- konteynerlərin tullantıların zərərsizləşdirilmə yerlərinə daşınması.
Hər bir hissə üzrə işlərin aparılması bu Tələblərin müvafiq bölmələri ilə
müəyyənləşdirilir.
3.2. MPM ərazilərində əmələ gələn tullantıların sinfindən asılı olaraq, onların
toplanması, müvəqqəti saxlanması və daşınmasına fərqli tələblər qoyulur.
3.3. Müxtəlif siniflərə aid tullantıların bütün mərhələlərdə toplanması, saxlanması və
daşınması zamanı qarışdırılması yolverilməzdir.
3.4. MPM-in rəhbəri tullantıların toplanmasına cavabdeh şəxslə birlikdə hər bir tibb
bölməsində tullantıların toplanmasına əlavə cavabdeh şəxs təyin edir. Həmin şəxs bilavasitə
tullantıların ilkin toplandığı yerlərdə onların yığılmasına nəzarət edir və siniflər üzrə əmələ
gələn tullantıların hesablanmış miqdarına əsasən birdəfəlik tutumların sayını
müəyyənləşdirir və onların (polietilen paketlər, xüsusi tutumlar) hermetikliyini təmin edir.
3.5. Tullantıların toplanması, müvəqqəti saxlanması və daşınması ilə bağlı işlərə
qabaqcadan təlim keçməmiş şəxslərin cəlb edilməsi qadağandır.
3.6. MPM-də tullantılara gündəlik nəzarətin təşkili üçün xüsusi cavabdeh şəxs təyin
olunur və o, tullantılarla işləmək qaydalarını öyrənmək, təhlükəli tullantılarla düzgün
işləməyin təşkili barədə təlim keçmək və müvafiq sənəd (şəhadətnamə) almağa borcludur.
3.7. Personala tullantılarla təhlükəsiz davranma qaydalarının öyrədilməsi həmin tibb
müəssisəsində tullantıların toplanmasına cavabdeh şəxs tərəfindən həyata keçirilir.
4. TİBB BÖLMƏLƏRİNDƏ TULLANTILARIN YIĞILMASI QAYDALARI
4.1. Müxtəlif dərəcədə epidemioloji, toksikoloji təhlükəliliyini nəzərə almaqla, hər bir
sinfə aid tullantılara müxtəlif tələblər irəli sürülür.
4.2. A sinfinə aid tullantılar
4.2.1. A sinfinə aid tullantılar aşağıdakı struktur bölmələrində əmələ gəlir:
- MPM bölmələrinin palataları (yoluxucu xəstəliklər, dəri-zöhrəvi, ftiziatriya, mikoloji
bölmələrdən başqa);
- MPM-in inzibati-təsərrüfat otaqları;
- mərkəzi qida bloku, bölmələrin bufetləri (yoluxucu xəstəliklər, dəri-zöhrəvi,
ftiziatriya, mikoloji bölmələrdən başqa);
- MPM-in korpuslarından kənar əraziləri.
4.2.2. A sinfinə aid tullantılar ya təkrar istifadə olunan tutumlara, ya da birdəfəlik
paketlərə toplanılır. Birdəfəlik paketlər xüsusi arabalara və ya təkrar istifadə olunan
tutumların içərisinə yerləşdirilir. Tullantılarla dolmuş təkrar istifadə olunan tutumlar və ya
birdəfəlik paketlər həmin sinfə aid olan tullantı üçün nəzərdə tutulmuş konteynerə
yüklənilir. Təkrar istifadə olunan tutumlar boşaldıldıqdan sonra yuyulur və dezinfeksiya
edilir.
4.2.3. Bu sinifdən olan irihəcmli tullantılar onlar üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi
bunkerlərə yığılır.
4.3. B sinfinə aid tullantılar
4.3.1. Əmələgəlmə yerləri:
- əməliyyat şöbələri;
- reanimasiya şöbələri;
- MPM-in prosedur, sarğı və digər manipulyasiya-diaqnostik otaqları;
- MPM-in yoluxucu xəstəliklər, dəri-zöhrəvi şöbələri;
- tibbi və patoloji-anatomik laboratoriyalar;
- 3-4-cü qrup patogenliyə aid mikroorqanizmlərlə işləyən laboratoriyalar;
- vivarilər, baytarlıq müalicəxanaları.
4.3.2. Bu bölmələrdə əmələ gələn bütün tullantılar dezinfeksiya edildikdən sonra
birdəfəlik hermetik bağlamalara toplanılır.
4.3.3. Yumşaq bağlamalar (birdəfəlik paketlər) xüsusi yerlərə və ya arabalara yığılır.
4.3.4. Paketin təxminən ¾ hissəsi dolduqdan sonra, onun içərisindən hava çıxarılır və
həmin tibb bölməsində tullantıların toplanmasına cavabdeh təyin olunmuş əməkdaş paketin
hermetik bağlanmasını təmin edir. Birdəfəlik paketdən havanın çıxarılması və onun
hermetik bağlanması zamanı respiratordan və rezin əlcəkdən istifadə edilməlidir.
4.3.5. Əməliyyat otağında, laboratoriyalarda əmələ gəlmiş üzvi tullantılar, mikrobioloji
kulturalar və ştamlar, vaksinlər, virusoloji təhlükəli materiallar dezinfeksiya edildikdən
sonra birdəfəlik sərt hermetik bağlamalara toplanılır.
4.3.6. İti tibbi alətlər (iynə) dezinfeksiya olunduqdan sonra digər növ tullantılardan
ayrı, birdəfəlik sərt bağlamalara yığılır.
4.3.7. Tibb bölməsindən kənarda B sinfinə aid bütün növ tullantıların daşınması ancaq
hermetikləşdirilmiş birdəfəlik paketlərdə həyata keçirilir.
4.3.8. Təyin olunmuş yerlərdə hermetikləşdirilmiş birdəfəlik tutumlar B sinfinə aid
tullantıların yığılması üçün nəzərdə tutulmuş konteynerlərə yığılır.
4.3.9. İçərisində bölmələrin B sinfinə aid tullantılar olan birdəfəlik tutumlar (sərt
tutumlar, paketlər) “Təhlükəli tullantılar B sinfi” yazısı ilə bərabər, MPM-in bölməsinin adı,
müəssisəsinin adı, tarix və tullantıların yığılmasına cavabdeh şəxsin soyadı göstərilməklə
nişanlanır.
4.4. C sinfinə aid tullantılar
4.4.1. Əmələgəlmə yerləri:
- xüsusi təhlükəli və karantin qoyulan yoluxucu xəstəliklərə yoluxmuş pasiyentlər
yerləşdirilən bölmələr;
- 1-2-ci qrup patogenliyə aid mikroorqanizmlərlə işləyən laboratoriyalar; ftiziatriya və
mikoloji klinikalar (bölmələr).
4.4.2. Göstərilən bölmələrdə əmələ gələn bütün tullantılar müvafiq normativ sənədlərə
uyğun olaraq dezinfeksiya edilir.
4.4.3. Bu sinfə aid tullantılar yığılaraq, birdəfəlik bağlamalara toplanılır. Yumşaq
bağlamalar (birdəfəlik paketlər) xüsusi dayaqlarla arabalara yerləşdirilir.
4.4.4. Paketin təxminən ¾ hissəsi dolduqdan sonra onun içərisindən hava çıxarılıb,
həmin tibb bölməsində tullantıların toplanmasına cavabdeh şəxs tərəfindən 1-2-ci qrup
patogenliyə aid mikroorqanizmlərlə işləyərkən texniki təhlükəsizlik qaydalarına riayət
etməklə hermetik qablaşdırılır.
4.4.5. Mikrobioloji kulturalar və ştamlar, vaksinlər birdəfəlik sərt hermetik bağlamalara
yığılır.
4.4.6. C sinfinə aid bütün tullantıların tibb bölməsindən kənara daşınması yalnız
hermetik qablaşdırılmış birdəfəlik bağlamalarda həyata keçirilir.
4.4.7. Müəyyən olunmuş yerlərdə hermetikləşdirilmiş birdəfəlik tutumlar (sərt
tutumlar) C sinfinə aid tullantılar üçün nəzərdə tutulmuş korpuslararası konteynerlərə
yerləşdirilir.
4.4.8. İçərisində C sinfinə aid tullantılar olan birdəfəlik tutumlar (sərt tutumlar,
paketlər) “Xüsusi təhlükəli tullantılar C sinfi” yazısı ilə bərabər, MPM-in bölməsinin adı,
müəssisəsinin adı, tarix və tullantıların yığılmasına cavabdeh şəxsin soyadı göstərilməklə
nişanlanır.
4.5. D sinfinə aid tullantılar
4.5.1. Əmələgəlmə yerləri:
- diaqnostika bölmələri;
- kimyəvi terapiya bölmələri;
- patoloji anatomiya bölmələri;
- əczaçılıq istehsal sahələri, apteklər, anbarlar;
- kimyəvi laboratoriyalar;
- inzibati-təsərrüfat binaları.
4.5.2. Bu sinifdən olan hər bir növ tullantıların toksiklik dərəcəsi toksik sənaye
tullantılarının siniflərinə uyğun və sənaye tullantılarının toksikliyinin müəyyənləşdirilməsi
üzrə metodik təlimatlara uyğun olaraq təyin edilir.
4.5.3. İstifadə olunmuş lüminessent lampalar, tərkibində civə olan cihazlar və
avadanlıqlar qapalı hermetik tutumlara sındırılmadan yığılır. Tutum dolduqdan sonra
hermetikləşdirilir və yardımçı otaqlarda saxlanılır. Müqavilə əsasında xüsusi
(ixtisaslaşdırılmış) müəssisələrə daşınır.
4.5.4. Toksik sənaye tullantılarının təsnifatı üzrə 1-2-ci sinif toksik tullantılara aid
edilən tullantıların toplanması və saxlanması bu təsnifatın tələblərinə və digər normativ
sənədlərə uyğun olaraq həyata keçirilir.
4.5.5. 2-3-cü sinif toksikliyə aid D sinif tullantıları toksiki sənaye tullantılarının
təsnifatına uyğun olaraq sərt qablara yığılır, 4-cü sinif isə yumşaq qablara qablaşdırılır.
4.6. Aşağıdakılara yol verilmir:
- B və C sinfinə aid tullantıları bir tutumdan digərinə tökməyə;
- birdəfəlik və təkrar işlədilən tutumları elektrik qızdırıcı cihazların yaxınlığında
saxlamağa;
- hər hansı tullantını əl ilə basıb qablaşdırmağa;
- tullantıları əlcəksiz toplamağa.
5. TƏKRAR İSTİFADƏ OLUNAN İNVENTARLARIN VƏ TULLANTILARIN
DEZİNFEKSİYA EDİLMƏSİNİN ÜMUMİ QAYDALARI
5.1. B və C sinfinə aid tullantılar birdəfəlik bağlamalara yığılmazdan əvvəl, bilavasitə
tullantıların ilkin yığıldığı yerdə xüsusi tutumlarda hazırlanmış dezinfeksiyaedici
məhlullara salınmaqla, hökmən dezinfeksiya edilməlidir. B və C sinfinə aid tullantıların
dezinfeksiyası normativ sənədlərə əsasən həyata keçirilir. Müvafiq qaydada qeydə alınmış
və tibb müəssisələrində tətbiqinə zəmanət verilmiş dezinfeksiyaedici vasitələrdən
(təlimatlarda onların konsentrasiyası, ekspozisiya müddəti və istifadə qaydası göstərilir)
istifadə edilir. Dezinfeksiya həmin sinif tullantının əmələ gəldiyi tibb bölməsinin daxilində
aparılır.
5.2. A sinfinə aid tullantıların toplandığı, dəfələrlə istifadə olunan sərt tutumların
dezinfeksiyası MPM tərəfindən hər gün aparılır.
5.3. B və C sinfinə aid tullantıların yığıldığı konteynerlərin, avtomaşınların tullantı
yığılan yerlərinin dezinfeksiyası avtonəqliyyat təşkilatı tərəfindən aparılır.
Qəza halları zamanı konteynerlərdə və ya avtonəqliyyatda tullantıların açıq halda
olmasına rast gəldikdə, təcili şəkildə dezinfeksiya aparılmalıdır. Bu məqsədlə MPM-də
konteynerlərin və avtonəqliyyatın yuyulub dezinfeksiya edilməsi üçün yer təşkil
edilməlidir.
Dezinfeksiya üçün ayrılmış yer asfaltlanmalı və vahid axarı olmalıdır. Tullantı suları
yığılaraq dezinfeksiya edilməli və zərərsizləşdirildikdən sonra MPM-in kanalizasiya xəttinə
axıdılmalı və ya kanalizasiya xətti olmadıqda, müqavilə əsasında müvafiq qaydada təhvil
verilərək sənədləşdirilməlidir.
6. TULLANTILARIN TOPLANMASI VƏ KƏNARLAŞDIRILMASI (DAŞINMASI)
SİSTEMİNİN
TƏŞKİLİ
ÜÇÜN
AVADANLIQLARA
VƏ
KONTEYNERLƏRİN
QOYULMA YERLƏRİNƏ OLAN ÜMUMİ TƏLƏBLƏR
6.1. B və C sinfinə aid tullantıların yığılması üçün istifadə olunan birdəfəlik paketlər
hermetik olmalı və ona 15 kq-dək tullantı təhlükəsiz şəkildə yığılmalıdır. B sinfinə aid
tullantıların yığılması üçün paketlər sarı, C sinfinə aid tullantıların yığıldığı paketlər
qırmızı, A sinfinə aid olanlar isə ağ rəngli olmalıdır.
6.2. B və C sinfinə aid tullantıların yığılması üçün olan sərt tutumların konstruksiyası
hermetik olmalı və tullantıların tibb bölməsindən (laboratoriyadan) kənarda daşınması
zamanı açılıb dağılmamalıdır.
6.3. Birdəfəlik paketlərin daşınması üçün istifadə olunan arabaların konstruksiyası
onların bərkidilməsi və istismarı üçün əlverişli olmalıdır.
6.4. A sinfinə aid tullantıların toplandığı, təkrar istifadə olunan xüsusi sərt tutumların
konstruksiyasında qapaq nəzərdə tutulmalı, həmçinin tullantıların əlverişli şəkildə
daşınması üçün təkər və dəstəyi olmalıdır.
6.5. Müxtəlif siniflərə aid tullantılar ayrı-ayrı konteynerlərə yığılır və bu konteynerlər
bir birindən asan fərqlənməlidir. Bir sinfə aid tullantıların yığıldığı konteynerlər tam eyni
olmalıdır.
6.6. İstifadə olunan konteynerlər hermetik kip qapaqla tam örtülməlidir. Konteynerlər
tam hermetik olmalı, rütubəti keçirməməli və kənar şəxslərin, heyvanların ona toxunmasına
imkan verilməməlidir.
6.7. A, B və C sinfinə aid tullantılar üçün konteynerlər açıq meydançada və ya tibb
korpusunun izolyasiya olunmuş otaqlarında yerləşdirilir. Konteyner yerləşdirilmiş tibb
korpusunun otaqlarına xüsusi tələblər qoyulur.
6.8. C sinfinə aid tullantıların yığıldığı konteynerlər yalnız tibb korpusunun izolyasiya
olunmuş otaqlarında yerləşdirilir. C sinfinə aid tullantıların yığıldığı konteynerlərin
yerləşdirildiyi otaqlara xüsusi tələblər qoyulur.
C sinfinə aid tullantıların yığıldığı konteynerlərin A, B, D sinfinə aid tullantıların
yığıldığı konteynerlərlə birgə saxlanılmasına yol verilmir.
6.9. Konteynerlərin qoyulması üçün ayrılmış açıq meydançalar asfaltlanmalı və
avtonəqliyyatın girişi və yükləmə-boşaltma işlərinin aparılması üçün əlverişli olmalıdır.
Konteynerlərin qoyulduğu açıq meydançaların ölçüləri 40 m2-dən az olmamalı və
onlar müalicə korpusundan və qida blokundan 50 m-dən yaxın olmamalıdır.
6.10. Müxtəlif sinfə aid tullantıların yığılması üçün konteynerlərin bir meydançada
yerləşdirilməsinə icazə verilir. Açıq meydançada ən çoxu 5 konteyner yerləşdirilə bilər.
7. TULLANTILARIN MÜVƏQQƏTİ SAXLANMASI VƏ KƏNARLAŞDIRILMASI
ŞƏRTLƏRİ
7.1. B, C, D sinfinə aid tullantıların tibb bölməsinin otaqlarından kənarda, açıq halda
saxlanmasına və personalın onunla kontaktda olmasına yol verilmir.
7.2. MPM-in ərazisində A, B, C sinfinə aid tullantıların yalnız dəfələrlə istifadə olunan
hermetik konteynerlərdə saxlanmasına və daşınmasına icazə verilir. C sinfinə aid
tullantıların kənarlaşdırılması (uzaqlaşdırılması) zamanı digər tullantıların onunla
qarışdırılmasına yol verilmir. A, B, C sinfinə aid tullantıların təbii şəraitdə bir sutkadan çox
saxlanmasına da icazə verilmir. Yalnız 5ºC-dən yüksək olmayan temperaturda bir sutkadan
çox saxlanıla bilər. Bütün siniflərə aid qida tullantıları soyuducuda 5ºC-dən yüksək olmayan
temperaturda saxlanılmalıdır. MPM-in ərazisindən tullantıların zərərsizləşdirilməsi üçün
qurğu olmadıqda, A, B, C sinfinə aid tullantılar hər gün daşınmalıdır.
7.3. A sinfinə aid tullantıların daşınmasında bərk məişət tullantılarının daşınması üçün
istifadə olunan avtonəqliyyatdan istifadə etməyə icazə verilir.
7.4. Dolmuş konteynerlər qapalı yük yeri olan avtomaşınla xüsusi təyin olunmuş
yerlərə daşınır və götürülmüş konteynerin yerinə boş konteyner qoyulur.
7.5. A, B, C sinfinə aid tullantıların MPM-in ərazisindən kənarda daşınmasına yalnız
bu məqsədlə işlədilən qapalı yük yeri olan avtomaşınlarla icazə verilir. B və C sinfinə aid
tullantıların daşınması üçün nəzərdə tutulmuş avtomaşının digər məqsədlərlə işlədilməsinə
yol verilmir.
7.6. D sinfinə aid tullantıların saxlanması bu məqsədlə xüsusi ayrılmış yardımçı
otaqlarda həyata keçirilir.
7.7. A sinfinə aid tullantılar bərk məişət tullantılarının basdırıldığı adi poliqonlarda
boşaldıla bilər. B və C sinfinə aid tullantıları MPM-in tullantılarını termik üsulla
zərərsizləşdirən xüsusi qurğularda məhv etmək lazımdır.
7.8. B və C sinfinə aid tullantıların zərərsizləşdirilməsi mərkəzləşdirilmiş və
mərkəzləşdirilməmiş üsulla aparıla bilər. MPM-in tullantılarının müəssisənin ərazisində
mərkəzləşdirilməmiş üsulla termiki zərərsizləşdirilməsi üçün qurğuların yerləşdirilməsi
Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin və Azərbaycan
Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin razılığı ilə həyata keçirilir. Mərkəzləşdirilmiş üsulla
MPM-in tullantılarının zərərsizləşdirilməsi iri zibilyandıran zavodların sobalarında aparılır.
Həmin zavodun yerləşdiyi yer, istismar şəraiti, ətraf mühitə təsir səviyyəsi müvafiq
normativ sənədlərlə tənzimlənir.
Epidemioloji təhlükəsiz patoloji anatomik və üzvi əməliyyat tullantılarının (orqan,
toxuma və s.) zərərsizləşdirilməsi üçün qurğular olmadıqda, onlar qəbiristanlıqlarda xüsusi
ayrılmış qəbirlərdə basdırılır. B sinfinə aid digər tullantılar (materiallar və alətlər,
pasientlərin ifrazatları, vivarium və mikrobioloji laboratoriyaların tullantıları) dezinfeksiya
edilərək, zərərsizləşdirildikdən sonra poliqona daşınır.
7.9. D sinfinə aid tullantıların daşınması, zərərsizləşdirilməsi və basdırılması toksiki
sənaye tullantılarının toplanması, daşınması, zərərsizləşdirilməsi və basdırılmasına qoyulan
gigiyenik tələblərə müvafiq aparılır.
8. TULLANTILARIN YIĞILMASI VƏ UZAQLAŞDIRILMASI PLANININ HƏYATA
KEÇİRİLMƏSİ
8.1. Tullantıların yığılması və daşınması planı hər bir MPM üçün ayrıca işlənilir.
Tullantıların yığılması və daşınması planı hazırlanarkən aşağıdakı tələblər yerinə yetirilir:
8.1.1. əmələ gələn tullantıların kəmiyyət və keyfiyyət analizi aparılır, siniflər üzrə
əmələ gələn tullantıların miqdarı hesablanır;
8.1.2. hər bir sinfə aid tullantıların ilkin əmələ gəldiyi yerdə qoyulacaq qabların lazımi
miqdarı hesablanır və təyin edilir.
Birdəfəlik qablar, korpuslararası və korpusdaxili konteynerlər, korpusdaxili
tullantıların yığılması üçün otaqlar bu qaydaların müvafiq bəndlərində qoyulmuş tələbləri
ödəməlidir. Korpusdaxili tullantıların yığılması üçün otaqlar aşağıdakı tələblərə cavab
verməlidir:
- otağın döşəməsi keramik plitələrdən olmalı;
- divarlar tavana qədər kafellə örtülməli;
- tavan rütübətədavamlı boya ilə rənglənməli;
- otaq əlüzyuyanla, axar su kranı, bakterisid lampa, kanalizasiya və ventilyasiya
sistemləri ilə təchiz olunmalıdır.
8.2. Müxtəlif siniflərə aid tullantıların ayrıca yığılması və daşınmasına qoyulan tələblər
nəzərə alınmaqla, tullantıların yığılması və daşınması sistemi işlənib hazırlanır. Bunun üçün
aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır:
- A sinfinə aid tullantılar ya termiki zərərsizləşdirilməli, ya da xüsusi poliqonlara
daşınmalıdır;
- B və C sinfinə aid tullantılar hökmən termiki zərərsizləşdirilməlidir.
8.3. MPM-in rəhbəri ərazi gigiyena və epidemiologiya mərkəzi ilə razılaşdırılmış
şəkildə tullantılarla işləmə qaydalarına dair təlimatı təsdiq edir.
8.4. MPM-in rəhbərliyi əmələ gələn tibbi tullantıların təsnifatına uyğun hesabatlarının
aidiyyəti orqanlara təqdim olunmasını və “Təhlükəli tullantıların pasportlaşdırılması
Qaydası”nın təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2003-
cü il 31 mart tarixli 41 nömrəli qərarına əsasən bu tullantıların pasportlaşdırılmasını təmin
edir.
Dostları ilə paylaş: |