AZƏ
RBAYCAN RESPUBL KASI TƏ
HS L NAZ RL Y
АЗЯРБАЙЖАН ДЮВЛЯТ ИГТИСАД УНИВЕРСИТЕТИ
«MAG STRATURA MƏ
RKƏ
Z »
Ə
lyazma hüququnda
NƏ
S ROVA PƏ
RVANƏ
ET QAD QIZI
«KOMMERSIYA TƏŞK LATINDA MAL YYƏ TƏHL L N N
TƏ
TB Q N N TƏ
KM LLƏŞ
D R LMƏ
S ST QAMƏ
TLƏ
R
MAG STR D SSERTAS YASI
stiqamə
tin ş
ifri və
adı:
M-010000, «Ümumi iqtisadiyyat»
xtisasın ş
ifri və
adı:
M-010002, «Mühasibat uçotu və
audit»
Elmi rə
hbə
r:
Magistr proqramının rə
hbə
ri:
dos. H.A.Cə
fə
rli__________ dos. R.N.Kazımov_________
Kafedra müdiri:
dos. H.A.Cə
fə
rli___________
BAKI-2015
MÜNDƏ
R CAT
Giriş
……………………………………………………………………............3
I FƏ
S L.
Kommersiya təş
kilatının idarə
etmə
sistemində
м
aliyyə
tə
hlili ..........7
1.1. Maliyyə təhlilinin mahiyyəti və onun əsas vəzifələri ….........................7
1.2.
Maliyyə təhlilinin informasiya mənbələri..........……..........................10
1.3. Maliyyə təhlilinin metod və üsulları, təşkilatın idarəetmə sistemində
onların rolu...................................................................................................13
II FƏS L. Kommersiya təşkilatında maliyyə təhlilinin aparılması
istiqamətləri............................................................................................................21
2.1. Maliyyə nəticələrinin təhlilinin aparılması istiqamətləri........................21
2.2.
Rentabelliyin və işgüzar fəallığın təhlilinin aparılması istiqamətləri
.......27
2.3. Maliyyə vəziyyətinin təhlilinin aparılması istiqamətləri........................32
III FƏS L.
Kommersiya təşkilatında мaliyyə təhlilinin aparılmasının
təkmilləşdirilməsi...................................................................................................68
3.1. Maliyyə nəticələrinin təhlili və onun təkmilləşdirilməsi ...................... 68
3.2. Rentabellik, işgüzar fəallığ göstəriciləri və onların təkmilləşdirilməsi..70
3.3. Maliyyə vəziyyətinin təhlili və onun təkmilləşdirilməsi.......................72
Nəticə və təkliflər……………………………………….......................................78
stifadə olunan ədəbiyyat………………………………......................................80
Giriş
Mövzunun aktuallığ
ı. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində təsərrüfat subyektlərinin
səmərəli fəaliyyət göstərməsi qəbul edilən idarəetmə qərarlarının keyfiyyətindən
asılıdır. Bu təsərrüfat subyekti üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən idarəetmə
qərarlarının müvəffəqiyyətlə həyata keçirilməsində, idarəetmə elmləri içərisində
xüsusi yeri olan maliyyə (iqtisadi) təhlilin böyük rolu vardır.
Yeni iqtisadi münasibətlər şəraitində iqtisadi təhlilin mühüm tərkib hissəsi
olan maliyyə təhlili hər bir təsərrüfat subyektinin rəhbəri və mütəxəssisi qarşısında
kifayət qədər yeni bilik və vərdişlərə yiyələnməyi tələb edir. Bu da öz növbəsində
hər bir rəhbər və mütəxəssisə imkan verir ki, əvvəlcədən öz müəsissəsinin maliyyə
nəticələrini obyektiv qiymətləndirə bilsin, o cümlədən maliyyə nəticələrinə təsir
göstərən amilləri nəzərə alsın və onların təsir dərəcəsini müəyyən etsin.
Bundan başqa maliyyə nəticələrinin dinamikasına təsir göstərən amilləri –
müəsissənin potensialını, onun ödəniş qabiliyyətini, rəqabətə davamlılığını
qiymətləndirsin, həmçinin müəsissədə düzgün planlaşdırmanı və səmərəli
təşkilatlanmanı təmin edə bilsin.
Базар мцнасибятляри шяраитиндя фяалиййят эюстярмяк вя динамик инкишаф
етмяк цчцн kommersiya təşkilatları рягабят габилиййятли мящсул истещсал етмяли,
истещлакчыларын дяйишян тялябляриня уйьун олараг мящсулун кейфиййятинин
артырылмасыны тямин етмяли, бцтцн ещтийатларыны, хцсусиля малиййя ресурсларыны щяр
заман сянайе мцяссисясинин башлыъа мягсядиня наил олунмасына сяфярбяр етмяйи
баъармалыдыр. Бу мягсядля яксяр kommersiya təşkilatlarında йени олан
функсионал хидмятляр - базарын тядгиги иля мяшьул олан маркетинг хидмяти,
йениликляри юйрянян вя сынагдан кечирян инновасийа хидмяти, йени шяраитдя
kommersiya təşkilatları малиййя фяалиййятинин тящлилини, гиймятляндирилмясини вя
планлашдырылмасыны щяйата кечирян, щабеля инвестисийа лайищяляринин
сямярялилийини гиймятляндирян малиййя хидмяти вя с. тяшкил едилмяliдир.
Базар мцнасибятляри шяраитиндя фяалиййят эюстярян kommersiya
təşkilatlarının башлыъа мягсяди мянфяят əldə etməkdir. О, юзцнцн бцтцн