Microsoft Word Fidan-Qasimova
Yüklə 273,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 10.01.09 – Folklorşünaslıq Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi
- Elmi rəhbər
- Mahmud Qara oğlu Allahmanov
- Ünvan
- Dissertasiya Şurasının elmi katibi, filologiya elmləri doktoru: İmamverdi Yavər oğlu Həmidov
- TƏDQİQATIN ÜMUMİ SƏCİYYƏSİ Mövzunun aktuallığı.
| AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI NİZAMİ adına ƏDƏBİYYAT İNSTİTUTU Əlyazması hüququnda FİDAN ATAKİŞİ qızı QASIMOVA AZƏRBAYCAN FOLKLORUNDA MƏDƏNİ QƏHRƏMAN VƏ ONUN TRANSFORMASİYA FORMALARI 10.01.09 – Folklorşünaslıq Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim edilmiş dissertasiyanın A V T O R E F E R A T I BAKI - 2011 2
İnstitutunun «Folklor nəzəriyyəsi» şöbəsində yerinə yetirilmişdir.
Elmi rəhbər:
filologiya üzrə elmlər doktoru
filologiya üzrə elmlər doktoru
filologiya üzrə elmlər doktoru
şifahi xalq ədəbiyyatı» kafedrası
Müdafiə «______» _______ 2012-ci il saat ___ da Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun nəzdində fəaliyyət göstərən D.01.131. - Dissertasiya Şurasının iclasında keçiriləcəkdir.
AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu
Dissertasiya işi ilə AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasında tanış olmaq mümkündür.
Avtoreferat «_____» _________ 2011-ci ildə göndərilmişdir.
elmi katibi, filologiya elmləri doktoru:
3
Mövzunun aktuallığı. Qədim türk mifologiyası müasir türk xalqlarının zəngin mənəvi mədəniyyətinin çox mühüm və gərəkli ünsürlərindən biridir. Ulu əcdadlarımızın mənəvi irsi bu gün də mütəxəssislərdə böyük maraq doğurur, tariximizin, folklorumu- zun və klassik ədəbiyyatımızın tədqiqində onlara yardımçı olur. Antik mifləri bilmədən yunan heykəltəraşı Fidiyin və Roma şairi Horasinin əsərlərini başa düşmək çətin olduğu kimi, qədim türk mifologiyasını bilmədən də tarixi oğuz ellərində, o cümlədən də Azərbaycan ərazisində geniş yayılmış qoç heykəllərinin, bir çox bayram və mərasimlərimizin mahiyyətini anlamaq mümkün deyildir. Çünki belə bayram və mərasimlərin çoxu mifologiyanın ən mühüm və mərkəzi personajları olan əcdadlar, mədəni qəhrəmanlar tərəfindən müəyyən məqsədlərlə yaradılırdı. Mifologiyanın baş qəhrəmanları rolunda çıxış edən əcdad-demiurq-mədəni qəhrəman personajları öz tayfaları üçün lazım olan istehsal alətlərini hazırlayır, sənətkarlıq növləri icad edir, heyvanları əhilləşdirir, musiqi alətləri düzəldir, öz gücü və ağlı sayəsində tayfasını xaos təmsilçiləri olan müxtəlif əcayib məxluqlardan qoruyur, tayfanın harmonik halda yaşaması üçün gərəkli olan sosial və dini qayda-qanunlar müəyyənləşdirir, bəzən isə hətta müxtəlif təbiət obyektlərini “yaradır” və ya başqalarından əldə edirdilər. Əcdadların uzaq keçmişdə, mifoloji dövrün başlanğıcında qoyduğu adət-ənənələrə qəti inam və onlara mütləq riayət olunması nəticəsində mifoloji cəmiyyətlərdə ixtilaf, pozğunluq olmurdu; burada hamı eyni cür düşünür və eyni cür hərəkət edir, miflərdə əcdadları barədə deyilən eyni simvolik obrazlara inanırdılar. Belə köklərin itirilməsi qeyri- müəyyənliklə əvəz olunur ki, bu da öz növbəsində cəmiyyətdə mənəvi tarazlığın pozulmasına gətirib çıxarır. Çünki cəmiyyətin mövcudluğu üçün hökmən həyata nikbin münasibət yaradan amallar və ya onları əvəz edən illüziyalar olmalıdır. Bu gün elə müasir cəmiyyətdə də belə vəziyyət yaranmışdır: müasir elm və mədəniyyət öz başlanğıcını mifologiyadan götürən qədim qadağaları laxlatmağa başlamışdır. İndi bütün mədəni dünyada gedən qloballaşma hadisəsi, demək olar ki, dünyanın hər
yerində mənəviyyatsızlığın, cinayətkarlığın, ruhi
xəstəliklərin, intihar və narkomaniyanın, ailələrin dağılması Yüklə 273,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|