TEŞEKKÜR
Yetişmemdeki katkılarından dolayı, Trakya
Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve
Klinik Mikrobiyoloji AD Başkanı Prof. Dr. H.
Murat TUĞRUL’a, değerli katkılarını
esirgemeyen tez danışmanım Doç. Dr. Şaban
GÜRCAN’a, Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri
Doç. Dr. Nermin ŞAKRU’ya, Doç. Dr. Neşe
AKIŞ’a, Halk Sağlığı AD Öğretim Üyesi Doç.
Dr. Muzaffer ESKİOCAK’a, saha çalışması
süresince bana yardımcı olan sayın Günay
DEDEOĞLU-KILINÇ, Yrd. Doç. Dr. Hakan
KUNDURACILAR’a, başta Aytiben AKSOY ve
Hasan DEDELER olmak üzere yardımlarını
esirgemeyen bütün çalışma arkadaşlarıma; en
içten duygularımla teşekkür ederim.
KISALTMALAR
HGA : Human Granulocytic Anaplasmosis (İnsan Granülositik Anaplazmozu)
HGE : Human Granulocytic Ehrlichiosis
(İnsan Granülositik Erlihyozu)
HME : Human Monocytic Ehrlichiosis
(İnsan Monositik Erlihyozu)
IFA : Indirect Immune Fluorescence Assay (İndirekt İmmün Floresan Antikor Yöntemi)
PCR : Polymerase Chain Reaction (Polimeraz Zincir Reaksiyonu)
1
GİRİŞ VE AMAÇ
Erlihya grubundaki mikroorganizmalar kene kaynaklı zoonozlar olup, zorunlu intrasellüler
bakterilerdir ve lökositlere tropizm gösterirler (1,2). Sebep oldukları enfeksiyon hastalıkları
erlihyozlar olarak isimlendirilir.
Erlihyoz etkenleri, kenelerle hayvanlar arasındaki döngüde yer alırlar. Memelilerin,
doğadaki bu bakterilerin idamesi ve yaşam döngüsünde büyük rolü vardır. Erlihyozların asıl
rezervuarları memelilerdir (1-3). Hayvan kesim işiyle uğraşan kasaplarda kene ısırığı olmadan
direkt inokülasyon yolu ile de hastalık bildirilmiştir (1,4).
Ehrlichia canis ile enfeksiyon ilk 1935’de Cezayir’de köpeklerde gösterilmiştir ve uzun
yıllar hayvan patojeni olarak tanımlanmıştır (5).
1986’da E. canis ile ilk insan vakası
bildirilmiştir. Daha sonraki yıllarda yapılan çalışmalarda bunun
E. canis olmadığı ancak ona
benzeyen E. chaffeensis olduğu anlaşılmıştır (6). Bu tür insan monositik erlihyoz (HME)
etkenidir (2).
1986 yılına kadar insanlarda enfeksiyöz mononükleoz benzeri sendroma
(sennetsu ateşi)
yol açan E. sennetsu, insanlarda hastalık oluşturan tek erlihyoz etkeni olarak
düşünülmüştü (5). Yapılan filogenetik çalışmalar ile ismi değiştirilmiş ve Neorickettsia
sennetsu denmiştir (7,8). 1994 yılında Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’de sadece
granülositlere tropizm gösteren insan granülositik erlihyozu (HGE) ilk kez tanımlanmış ve
Avrupa’da da olduğu gösterilmiştir (2-4). HGE’ye sebep olan ajanlar E. equi ve E.
phagocytophila, yakın ilişkili olarak bulunmuş ve Anaplasma cinsi içinde Anaplasma
phagocytophilum olarak isimlendirilmiştir (9). Hastalık da tekrar isimlendirilerek insan
granülositik anaplasmozu (HGA) olarak değiştirilmiştir. 1999’da ABD’de köpek granülositik
