Tarix və zaman Muğan tarixinə dair elmi araşdırma
1
Ələsgər
Mirzəzadə
TARİX və ZAMAN
Muğan
tarixinə dair
elmi araşdırma
“Elm və təhsil”
Bakı - 2017
Ələsgər Mirzəzadə
2
Əsərə BDU-nun və digər ali məktəblərin alim və mütəxəssisləri
tərəfindən rəy verilmiş və təsdiq edilmişdir (11.07.2017).
Elmi redaktor: dr. Qüdrət İsmayılzadə
Bakı Dövlət Universitetinin professoru,tarix elmləri doktoru,
Respublikanın
əməkdar müəllimi,
Elmi katib: Ə.N.Dadaşov - BDU-nun professoru
Rəyçilər:
R.H.İbadov -
LDU-nun dosenti,
tarix üzrə fəlsəfə doktoru;
M.C.Bayramov - LDU-nun Humanitar fənlər
kafedrasının b/m-i
Bilal Hüseynov(Alarlı) – Filologiya üzrə
fəlsəfə doktoru;
Aydın Hüseynov – tədqiqatçı
jurnalist,
şair, publisist.
S.Nəsiroğlu – tədqiqatçı, jurnalist.
Ələsgər Mirzəzadə Ağahəsən oğlu. Tarix və zaman
Muğan tarixinə dair araşdırma
Bakı, “Elm və təhsil”, 2017, 216 səh.
Əsər Muğan tarixindən bəhs edir. Müəllifin Muğanla bağli 3-cü
kitabıdır. Kür –Araz ovalığından tutmuş cənubda Ərdəbil sərhədinə
qədər uzanıb gedən Muğanın qədim, orta əsrlər və yeni dövr
hadisələri qismən də olsa, bu kitabda öz əksini tapmış, qədim və orta
əsr qaynaqlarından yetərincə istifadə edilmışdir. Müəllif kitabda
mənbələrə və arxeoloji tədqiqatlara əsaslanaraq, Muğan şəhərinin
təxmini ərazisini də müəyyən etmişdir. Əsərdə Muğan düzündə
mövcud olan şəhər və kəndlər, baş verən ictimai-siyasi hadisələr,
əmək və mədəni proseslər də öz əksini tapmışdır.
Kitab geniş oxucu kütləsi üçün maraqlı, alim və mütəxəssislər
üçün isə“bələdçi” rolunu oynaya bilər.
ISBN 978-9952-8176-0-7
© «Elm və təhsil», 2017
Tarix və zaman Muğan tarixinə dair elmi araşdırma
3
MÜNDƏRİCAT
Elmi redaktordan.......................................................................5
I FƏSİL. MUĞAN TARİXİNDƏN...
Qəlbimdən süzülən sözlər (müəllif ) ......................................7
Muğanın qısa coğrafi mövqeyi9
Muğan etnonimi və toponimi haqqında ................................10
Muğan qədim dövrlərdə...........................................................16
Muğan orta əsrlərdə ................................................................23
Muğan şəhəri qaynaqlarda.......................................................23
Muğan bir vilayət (ölkə) kimi... ...............................................33
Orta əsr Muğan şəhərləri haqqında ........................................47
Orta əsrlərdə ictimai-siyasi həyat ..........................................51
Muğan sonrakı dövrlərdə.........................................................65
Muğanın qanlı-qadalı günləri..................................................72
Sovet hakimiyyətinin qurulduğu ərəfələrdə
Muğanın Cəlilabad bölgəsındə qanlı olaylar.........................78
Muğanda sənətkarlıq və ticarət ...............................................83
Müasir Muğanın şəhər və kəndləri .......................................86
Muğanın tanınmış
və görkəmli şəxsiyyətləri
Azərbaycanda işlənmiş orta əsr məsafə vahidləri ................110
Orta əsr və yeni dövrdə Azərbaycanda – Muğanda
işlənmiş çəki vahidləri ..............................................................111
II FƏSİL. MUĞAN MƏDƏNİYYƏTİNIN İZİ İLƏ...
Cəlilabadın qədim tarixi irsindən............................................112
Əliköməktəpə abidəsi ...............................................................119
Ələsgər Mirzəzadə
4
Polutəpə abidəsi .......................................................................126
Mişarçay və Həməşərə abidəsi ................................................127
Qoşatəpə abidəsi ......................................................................129
III FƏSİL. MUĞANŞÜNASLARDAN SƏTİRLƏR...
Muğan haqqında əfsanə .........................................................136
A.Ağalarzadə.
Qədim “Muğan mədəniyyəti”nin kəşf olunduğu məkan....139
N.Ədiloğlu. Bir kəndin tarixi ...................................................146
M.Abbasov. Lənkəran qəzası və Muğan................................154
Muğan
tarixi dövrünə aid sənədlər, xəritə və şəkillər .........161
Xülasə ........................................................................................178
Резюме ......................................................................................182
Summary.....................................................................................186
Kitab haqqında rəylər ...............................................................190
İstifadə olunmuş ədəbiyyat......................................................208
Azərbaycanın görkəmli tarixçisi, tədqiqatçı və
pedaqoqu Rəşid
Ələsgər oğlu Əsgərovun
xatirəsinə ithaf edirəm.
Müəllif