Mövzu Humanitar logistikada təchizat zəncirinin idarə olunması nədir?

Azərbaycan Texnologiya Universiteti
“Maşın mühəndisliyi və logistika” kafedrası
Assistent Qəzənfərli Nicat Elxan oğlu
Fənn: Fəlakət hallarında humanitar logistika və nəqliyyat servisləri

Mövzu
Humanitar logistikada təchizat zənciri
1. Təchizat zəncirinin idarə olunması nədir?
2. Təchizat zəncirinin əhəmiyyəti.
3. Təzhicat zəncirinin prosesləri.

1. 
   Təchizat zəncirinin idarə olunması nədir
   

Təchizat zənciri birbaşa və ya dolayısı ilə müştərinin bütün tələblərini yerinə yetirmək üçün cəlb olunmuş bütün tərəflərdən ibarətdir. Təchizat zəncirinə yalnız istehsalçılar və ya təchizatçılar deyil, həm də nəqliyyatçılar, anbarlar, pərakəndə satıcılar və hətta müştərilərin özləri daxildir. Hər bir təşkilat daxilində, belə bir istehsalçı, təchizat zənciri, müştəri istəyini qəbul etmək və doldurmaqda iştirak edən bütün funksiyaları özündə cəmləşdirir. Bu funksiyaya yeni məhsul inkişafı, marketinq, əməliyyatlar, paylama, maliyyə və qəyyumluq xidməti daxildir, lakin bununla məhdudlaşmır.
Tipik bir təchizat zənciri müxtəlif mərhələləri əhatə edə bilər. Bu tədarük zəncirinin mərhələləri aşağıdakılardan ibarətdir

• 
  Müştərilər;
  
• 
  Topdan satıcılar / distribyutorlar;
  
• 
  İstehsalçılar;
  
• 
  Komponent / xammal təchizatçıları.
  

Təchizat zəncirindəki hər mərhələlər məhsul, məlumat və fond axını ilə bağlıdır. Çox vaxt hər iki istiqamətdə meydana gələn bu axınlar mərhələlərdən biri və ya vasitəçi olaraq idarə edilə bilər.

Bugünkü qlobal bazarlarda şiddətli rəqabət, daha qısa həyat dövrləri olan məhsulların tətbiqi və müştərilərin artan gözləntiləri biznes müəssisələrini öz təchizat zəncirlərinə investisiya qoymağa və diqqəti yönəltməyə məcbur etdi. Bu, rabitə və nəqliyyat texnologiyalarındakı davamlı irəliləyişlərlə (məsələn, mobil rabitə, İnternet və bir gecədə çatdırılma), tədarük zəncirinin və onu effektiv idarə etmək texnikasının davamlı təkamülünə təkan verdi.
Tipik bir təchizat zəncirində xammal alınır və məhsullar bir və ya bir neçə fabrikdə istehsal olunur, aralıq saxlama üçün anbarlara göndərilir və sonra pərakəndə və ya müştərilərə göndərilir. Nəticə etibarilə maya dəyərini azaltmaq və xidmət səviyyəsini yaxşılaşdırmaq üçün təsirli təchizat zəncir strategiyaları, tədarük zəncirindəki müxtəlif səviyyələrdə qarşılıqlı əlaqələri nəzərə almalıdır. Logistika şəbəkəsi də adlandırılan tədarük zənciri, tədarükçülərdən, istehsal mərkəzlərindən, anbarlardan, paylama mərkəzlərindən və pərakəndə satış yerlərindən, həmçinin xammal, işləmə inventarları və məhsullar arasında axan hazır məhsullardan ibarətdir. obyektlər .
Bu tərif bir neçə müşahidəyə səbəb olur. Birincisi, tədarük zəncirinin idarə edilməsi, maya dəyərinə təsir edən və məhsulun müştəri tələblərinə uyğun olmasında rol oynayan hər bir müəssisəni nəzərə alır: təchizatçı və istehsal müəssisələrindən tutmuş anbar və paylama mərkəzlərinə qədər pərakəndə və mağazaya qədər. Həqiqətən, bəzi tədarük zəncirinin təhlilində, tədarükçülərin tədarükçüləri və müştərilərin müştəriləri barədə məlumat vermək lazımdır, çünki onlar tədarük zəncirinin fəaliyyətinə təsir göstərir.
İkincisi, tədarük zəncirinin idarə edilməsinin məqsədi bütün sistem boyunca səmərəli və səmərəli olmaqdır; Daşınması və paylanmasından xammal ehtiyatlarına, işlənmiş işlərə və hazır məhsula qədər ümumi sistem xərcləri minimuma endirilməlidir. Beləliklə, vurğu sadəcə nəqliyyat xərclərinin minimuma endirilməsinə və ya ehtiyatların azaldılmasına deyil, əksinə təchizat zəncirinin idarə edilməsinə sistem yanaşmasına yönəldilmişdir.
Nəhayət, tədarük zəncirinin idarəedilməsi, təchizatçıların, istehsalçıların, anbarların və mağazaların səmərəli inteqrasiyasına çevrildiyi üçün strateji səviyyədən taktiki səviyyəyə qədər əməliyyat səviyyəsinə qədər firmanın fəaliyyətini bir çox səviyyədə əhatə edir.
Logistika menecmenti və ya dəyər zəncirinin idarə edilməsi və ya tələb zəncirinin idarə edilməsi haqqında nə demək olar? Müxtəlif şirkətlər, məsləhətçilər və alimlər, tədarük zəncirinin idarə edilməsindəki vacib məsələlər olduğuna inandıqlarını vurğulamaq üçün müxtəlif termin və anlayışlar hazırlamışlar.
Təchizat zəncirinin idarə edilməsini çətinləşdirən nədir, bunların hamısı bu və ya digər müşahidələrlə əlaqəli ola bilər:
1. Təchizat zəncirinin strategiyaları təcrid olaraq müəyyən edilə bilməz. Bir çox təşkilatın sahib olduğu başqa bir zəncir, yeni məhsulun tətbiqi ilə əlaqəli fəaliyyətlər qrupunu əhatə edən inkişaf zəncirindən birbaşa təsirlənirlər. Eyni zamanda, tədarük zəncirinin strategiyaları da bazar payını artırmaq və ya qazancı artırmaq kimi təşkilatın müəyyən məqsədlərinə uyğun olmalıdır.
2. Ümumi sistem xərcləri minimuma endirilmək və sistem səviyyəsində xidmət səviyyəsinin qorunması üçün bir tədarük zəncirinin dizaynı və işlənməsi çətindir. Həqiqətən, xərcləri minimuma endirmək və xidmət səviyyəsini qorumaq üçün tək bir qurğu işlətmək çox çətindir. Bütün sistem nəzərdən keçirildikdə çətinlik eksponent olaraq artır. Ən yaxşı sistemli strategiyanın tapılması prosesi qlobal optimallaşdırma kimi tanınır.
3. Qeyri-müəyyənlik və risk hər bir tədarük zəncirinə xasdır; müştəri tələbi heç vaxt dəqiq proqnozlaşdırıla bilməz, səyahət vaxtları heç vaxt müəyyən olmayacaq və maşınlar və nəqliyyat vasitələri parçalanacaq. Eynilə, son dövrdə baş verən sənaye meylləri, o cümlədən tədarük zəncirinin dəyərini azaltmağa yönəlmiş xarici maliyyələşdirmə, ofşorluq və arıq istehsal, tədarük zəncirindəki risk səviyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Beləliklə, mümkün qədər qeyri-müəyyənliyi və riski aradan qaldırmaq üçün, eləcə də qalan qeyri-müəyyənlik və risklə effektiv mübarizə aparmaq üçün tədarük zəncirlərini tərtib etmək və idarə etmək lazımdır.