Mövzu hüququn əsas anlayişi və kateqoriyalari



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə70/84
tarix20.09.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#738
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   84

148 
 
лир. Ялдя едилмиш разылыг тяряфляр цчцн мяъбуридир вя протоколда нязярдя тутулмуш мцддятдя иъра 
олунмалыдыр. Гцввядя олан ямяк ганунвериъилийиндя разылашдырыъы комиссийанын гярарынын йериня 
йетирилмямясиня эюря ишяэютцрянин  вя ишчилярин нцмайяндяляри цчцн щеч бир мясулиййят нязярдя 
тутулмамышдыр.  Разылыг  ялдя  едилмядикдя  фикир  айрылыьы  щаггында  протокол  тяртиб  едилир  (АР 
ЯМ-нин 266-ъы маддясинин цчцнъц щиссяси). 
Коллектив ямяк мцбащисяляринин  щяллинин барышдырыъы цсулларындан  бири мцбащисяйя ва-
ситячинин  иштиракы    иля  бахылмасыдыр.  Разылашдырыъы  комиссийа  кими  васитячинин  иштиракы  иля  кол-
лектив ямяк мцбащисяляриня бахылмасы барышдырыъы цсулларындан биридир. Яэяр разылашдырыъы ко-
миссийа бярабярщцгуглу ясасда тяряфлярин сайъа бярабяр нцмайяндяляриндян тяшкил едилирся, 
васитячи  тяряфлярин гаршылыглы разылыьы иля мцбащисянин нятиъяляриндя мараьы олмайан йцксяк 
ихтисаслы вя нцфузлу шяхслярдян мцяййян едилир. 
Бу барышдырыъы цсулун хцсусиййяти ондан ибарятдир ки, мцбащисянин щяллиня тяряфлярдян 
асылы олмайан шяхс - васитячи ъялб олунараг  мцнагишя иштиракчыларына онун щяллинин бир, йа-
худ бир нечя вариантыны тяклиф едир. Бу вариантлар тяряфлярин нцмайяндяляринин бирэя, йахуд 
айрыъа иъласларында мцзакиря олунур вя коллектив ямяк мцбащисясинин  щялли щаггында сон-
ракы  разылашдырманын ясасы гисминдя  чыхыш едир. 
Васитячи  гисминдя  истянилян  щяр  щансы  мцстягил  мцтяхяссис  чыхыш  едя  биляр.  Коллектив 
ямяк мцбащисяляринин щялли вариантларыны ишляйиб щазырлайаркян васитячи ишяэютцряндян кол-
лектив  ямяк  мцбащисяляриня  аид  олан  лазыми  сянядляри  вя  мялуматлары  тяляб  етмяк  щцгу-
гуна маликдир. 
АР ЯМ-ин 267-ъи маддясиня ясасян васитячи тяйин едилдикдян сонра 5 иш эцнц мцддя-
тиндя  мцяссисянин  игтисади  вязиййятини,  коллектив  данышыглар  цчцн  йарадылмыш  комиссийанын 
протоколларыны, тяряфлярин тяклифлярини, щабеля зярури олан диэяр сянядляри тящлил едиб тяряфлярин 
мювгеляринин  барышдырылмасы  вариантларыны  щазырлайыр.  Щазырланмыш  вариантлар  дярщал  тяряф-
ляря  тягдим  едилир.  Тяряфляр  5  иш  эцнц  мцддятиндя  васитячинин  иштиракы  иля  тяклиф  олунан 
вариантлары мцзакиря етмялидирляр. Тяклиф олунмуш вариантлардан щяр щансы бири бяйянилдик-
дя мцбащися щямин вариант ясасында щялл олунмуш щесаб едилир вя бу барядя протокол тяр-
тиб едилир.  
Тяклиф олунмуш вариантлардан щеч бири гябул едилмядикдя фикир айрылыьы щаггында про-
токол тяртиб едилир (АР ЯМ-ин 267-ъи маддясинин дюрдцнъц щиссяси). 
Коллектив ямяк мцбащисясиня ямяк арбитражында бахылмасы. АР ЯМ-ин 268-ъи маддяси-
нин биринъи щиссясиня ясасян ямяк арбитражы коллектив ямяк мцбащисясинин щялли цчцн йарады-
лан мцвяггяти органдыр. О, коллектив ямяк мцбащисясинин ямяк арбитражынын иъраатына ве-
рилмяси барядя разылыьын ялдя едилдийи вахтдан 5 иш эцнцндян эеъ олмайараг тяряфлярин бирэя 
гярары иля йарадылыр. 
Разылашдырыъы комиссийа кими ямяк арбитражы да йалныз мцбащисяйя бахылмасы дюврцн-
дя  фяалиййят  эюстярир.  Тяряфляр  ямяк  арбитражынын  тяркибини    сечмякдя  там  сярбястдирляр. 
Ямяк  арбитражынын  тяркиби  (3  няфярдян  аз  олмайараг),  регламенти,  мцбащисяйя  бахылма 
йери, мцддятляри, арбитража техники йардымын тяшкили тяряфлярин гаршылыглы разылыьы иля мцяййян 
олунур. Арбитражын сядри арбитрляр тяряфиндян юз сыраларындан сечилир. Ямяк арбитражынын тяр-
кибиня  мцбащисянин  нятиъясиндя  мараглы  олмайан  шяхсляр,  иъра  щакимиййяти,  бялядиййя  ор-
ганларынын  нцмайяндяляри,  щцгуг,  ямяк  вя  сосиал  мясяляляр  цзря  мцтяхяссисляр  вя  диэяр 
шяхсляр дахил едиля билярляр (АР ЯМ-ин 268-ъи  маддясинин икинъи щисяси).Ямяк арбитражынын 
тяркиби  иля ялагядар ганунвериъилийин ясас тяляби одур ки, тяркибя дахил олан шяхслярин мцба-
щисясинин нятиъяси иля мараьы олмасын. Ямяк арбитражынын тяркибиня мцбащисядя иштирак едян 
ишчилярин вя ишяэютцрянлярин нцмайяндяляринин дахил едилмяси йолверилмяздир.  
Тяряфляр  ямяк  арбитражынын  гярарларынын  мяъбурилийи  барядя  габагъадан  разылыьа  эяля 
билярляр.  Тяряфляр  ямяк  арбитражынын  гярарларынын  мяъбурилийи  барядя  габагъадан  разылыьа 
эялмишлярся, арбитражын гярары иля мцбащися гяти щялл олунмуш щесаб едилир вя мцбащисянин 
давам етдирилмясиня йол верилмир. 


149 
 
Ямяк  арбитражында  коллектив  ямяк  мцбащисяляриня  бахылма  мцддяти  7  иш  эцнцндян 
чох олмамалыдыр. Зярури щалларда коллектив ямяк мцбащисясинин щяллинин барышдырыъы цсулла-
рындан истифадя олунмасы цчцн АР ЯМ иля мцяййян едилмиш мцвафиг мцддятляр тяряфлярин 
разылыьы иля узадыла биляр. Ямяк арбитражы мцбащисяйя аид олан лазыми сянядляри вя мялумат-
лары алмаг щцгугуна маликдир.Ишяэютцрян разылашдырыъы комиссийанын, васитячинин, ямяк ар-
битражынын нормал фяалиййяти цчцн зярури иш шяраити йаратмаьа борълудур. 
Ямяк арбитражынын гярары сяс чохлуьу иля гябул едилир вя протоколла рясмиляшдирилир. Тя-
ряфляр  арбитражын  гярары  иля  разылашмадыгда  бу  барядя  протокол  тяртиб  едилир  (АР  ЯМ-ин 
268-ъи маддясинин  бешинъи щиссяси). 
Тятил коллектив ямяк мцбащисясинин щяллинин ифрат формасы кими. Барышдырыъы цсулларла йа-
ранмыш  коллектив  ямяк  мцбащисясинин  щяллиня  наил  олунмадыгда,  йяни  ишчилярля  ишяэютцрян 
арасында йаранмыш коллектив фикир айрылыьы тянзимлянмядикдя, бу заман мювъуд ганунвери-
ъилик тятил елан етмяк имканыны нязярдя тутур. АР ЯМ-ин 3-ъц маддясинин 17-ъи бяндиня яса-
сян тятил – коллектив  вя фярди ямяк  мцбащисясини щялл етмяк мягсяди иля ишчилярин (ишчинин) 
мцвяггяти олараг юз ямяк функсийасынын иърасындан там вя йа  гисмян кюнцллц имтина ет-
мясидир. 
Биринъиси, тятил ямяк функсийасынын иърасындан имтинадыр. Лакин ямяк функсийасынын иъ-
расындан имтинайа ишчилярин ямяк щцгугларынын юзцнцмцдафияси гайдасында йол верилян щц-
гугауйьун  щаллар  да  мялумдур.  Мясялян, АР  ЯМ-ин  230-ъу  маддясинин  икинъи  щиссясиня 
ясасян ишяэютцрян тяряфиндян  тящлцкясиз ямяк шяраити тямин едилмядикдя вя бунунла ялагя-
дар саьламлыьы вя йа щяйаты цчцн тящлцкя олдугда, ишчи ямяк функсийасынын иърасындан им-
тина вя мцяййян олунмуш  гайдада тякбашына  тятил елан едя биляр.  Лакин ясас фярг бундан 
ибарятдир ки,  бу щалда  ишчи юзцнцн фярди щцгугларыны, тятил заманы ися коллектив щцгуглары 
мцдафия  едир.  Биринъи  щалда  сющбят  ишчинин  ямяк  щцгугларынын  позулмасындан  эедир. Кол-
лектив ямяк мцбащисяляри ися ясасян мянафелярин ихтилафлы уъбатындан, йяни йени ямяк шяртля-
ринин мцяййян едилмяси йахуд мювъуд  ямяк шяраитинин дяйишдирилмяси иля ялагядар йараныр.  
Икинъиси, тятил ямяк функсийасынын иърасындан мцвяггяти иминадыр. Ишчиляр щятта мцддят-
сиз тятил елан етдикдя беля онун вахт щцдуду мювъуддур. Орта щесабла  тятилляр тяхминян 10 
эцн давам едир  вя мцхтялиф сябяблярдян, мясялян, ишяэютцрянин ишчилярин тяляблярини тямин 
етмяси, ишчилярин тятилдян имтина етмяси, тятилин ганунсуз щесаб едилмяси щалында  баша чатыр. 
Цчцнъцсц, тятил ямяк функсийасынын иърасындан кюнцллц имтинадыр. Щеч ким тятилдя ишти-
рака, йахуд иштиракдан имтинайа мяъбур едиля билмяз. 
Дюрдцнъцсц,  тятил ямяк функсийасынын иърасындан там, йахуд гисмян имтинадыр. 
Ямяк  функсийасынын  иърасындан  там  имтина  ишин  дайандырылмасыны  ифадя  едир.  Гисмян 
имтина мцхтялиф ъцр, мясялян, бцтцн ямяк функсийаларынын дейил, йалныз онларын бир щисясинин 
йериня  йетирилмясиндя  йахуд  ишин  дюврц  фасилялярля  йериня  йетирилмясиндя,  йахуд  ишин  суряти-
нин лянэидилмясиндя ифадя олуна биляр. 
АР Конститусийасынын 36-ъы маддясинин биринъи щиссясиня вя АР ЯМ-нин 270-ъи маддя-
синин биринъи щиссясиня ясасян ишчилярин тякбашына вя йа башгалары иля бирликдя тятил етмяк щц-
гугу вардыр. Коллектив ямяк мцбащисяси йарандыьы вахтдан ишчилярин вя йа щямкарлар итти-
фаглары тяшкилатынын тятил етмяк щцгугу ямяля эялир.Яэяр тяряфляр мцбащисянин щяллинин динъ 
цсулларындан  истифадя  едяъякляри  барядя  разылыьа  эялмишлярся,  онда  бу  цсулларла  коллектив 
ямяк  мцбащисясинин  щяллиня  наил  олунмадыгда  тятиля  йол  верилир.  Ишяэютцрян    мцбащисянин 
барышдырыъы  цсулларла  щяллини  ясассыз  олараг  узатдыгда,  щабеля  барышдырыъы  цсулларла  ялдя едил-
миш разылашмалары йериня йетирмядикдя ямяк коллективинин, щямкарлар иттифаглары органынын 
бирбаша тятил кечирмяк щцгугу йараныр. 
Тятилдя иштирак етмяк кюнцллцдцр. Зор тятбиг етмякля вя йа зор тятбиг етмяк щядяси иля 
горхутмагла вя йа шяхсин мадди ъящятдян асылы олмасындан истифадя етмякля ону тятилдя иш-
тирак етмяйя вя йахуд иштиракдан имтина етмяйя мяъбур едян шяхсляр ганунвериъиликдя ня-
зярдя тутулмуш гайдада мясулиййят дашыйырлар. 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   84




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə