Mü əllif Ata kişiyev Bəxtiyar Sərhəd oğlu (hüquqşünas, elmi dərəcəsi və elmi adı yoxdur) Redaktor

---

---

---

Mü
əllif 
Ata
kişiyev Bəxtiyar Sərhəd oğlu 
(hüquqşünas, elmi dərəcəsi və elmi adı yoxdur) 
 
Redaktor 
Bağırov Natiq Orucqulu oğlu 
 
Ata
kişiyev  Bəxtiyar Sərhəd  oğlu.  İnzibati hüquq və 
terminl
ər. Elmi əsər-Bakı: 2008 - 312 səh. 
 
 
 
Elmi 
əsər  hüquq elminin, inzibati  hüquq sahəsinin  əsaslarını, təməl müd-
d
əalarını qısa və konkret şəkldə araşdırıb-izah etmək məqsədini güdür. Əsərdə vətəndaş-
lar t
ərəfindən dövləti idarəetmə hüququ, idarəçlik prinsipləri, eləcə də forma və metodları 
a
ydın  şəkldə  gostərilir.  Bundan  savayı, burada inzibati-hüquq tənzimləmənin  obyekti, 
inzibati-hüquq münasib
ətləri subyektlərinin hüquqi statusu, dövlət idarəçiliyi (hakimy-
y
ət)  orqanları  quruluşu  və  ələlxüsus inzibati hüququn təminatı  və  digər müddəalar öz 
əksini tapmışdır. 
Xüsusil
ə vurğulamaq lazımdır ki, elmi əsərdə, nəinki elmi-nəzəri araşdırmalar, 
h
ətta dövlət idarəçliyi prosesində  təsadüf edilən müddəalar, yəni inzibati hüququn 
praktiki t
ədbiqindən irəli gələn və dövlət idarəçliyinə aidiyyətı olan (onun predmeti olan) 
hadis
ə və hərəkətlər özünə yer tapmışdır. Gündəlik dövlət idarəçliyi, siyasi sahələrdə rast 
g
ələn terminlərin əlfba sırası ilə qısa, eyni zamanda əhatəli izahatı, şərhi verilmişdir. 
Elmi 
əsər 312 səhifədən, II hissədən (elmi və elmi-praktiki), elmi hissəsi XIII 
mövzudan, elmi-praktiki hiss
əsi isə təqribən 500-ə qədər terminlərdən və anlayışlardan 
ibar
ətdir.  
Oxucu kontingentin
ə gəldikdə isə, elmi əsər ilk növbədə hüquq elminə yiyələ-
nm
ək məqsədini güdən vətəndaşlara  həm  də  ələlxüsus dövlət idarəçliyi və  digər siyasi 
f
əaliyyət ilə  aktv sürətdə  məşğul  olan  və, o cümlədən, dövlət idarəçliyinə, dövlətə  və 
siyas
ətə biganə qalmayan bütün digər vətəndaşlara da - tövs edilir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
©
 Ata
kişiyev Bəxtiyar Sərhəd oğlu, 2008 

---

ÖN SÖZ 
 
 
Müasir dövrd
ə sosial-siyasi, hüquqi münasibətlərin gur 
inkişaf  edilməsi-hüquq  elminin  danılmaz  nailiyyətləridir. 
Dövl
ət idarəçliyində  və  siyasətdə  hər  bir  atılan  addım  elmi 
inkişafın nailiyyətlərinə arxalanmalıdır. Yalnız elmi  əsaslarla 
dövl
ətin idarə edilməsi, siyasətin yürüdülməsi uğurlu nəticə-
l
ərə  məhkumdur, dövlət idarəçliyində  və  siyyasətdə  hüquq 
elmin
ə  zidd  atılan  addımlar  iflasa məhkumdur.  Hüquq  elmi 
c
əmiyyətin bütün sosial-siyasi həyatına  əlalxüsus  dövlət 
idar
əçliyində israr edir. Əgər cəmiyyət öz inkişafında nəyəsə 
nail olubsa  -  bunun s
əbəbkarı mütləq surətdə elmdir. Yalnız 
elm v
ə  elmi  yanaşma  tərəqinin  qarantıdır.  Bütün  problem-
l
ərin  çıxış  yolunu  elmdə  axtarmaq vacibdir.  Elm və  onun 
inkişaf etdirilməsi-cəmiyyətin mütləq zərurətdir. 
Elm 
əsərdə terminlər vasitəsilə dövlətdaxili və beynəl-
xalq t
əcrübədə, dövlət idarəçiliyi və siyasi sahədə istifadə edi-
l
ən siyasi, iqtisadi, hüquqi, hərbi və s. xarakterli anlayışların 
şərhi  verilmişdir.  Elmi  bilgiləri  aşılamağa,  dövlət idarəçiliyi 
v
ə  siyasi sahələrdə  vətəndaşlara  mənsub olan hüquqlarla 
onları tanış etməyə, dövlət idarəçliyində, siyasətdə doğru və 
dürüst yol seçm
əkdə-onlara kömək etməyə, eləcə də digər ali 
m
əqsədlərə  nail  olmağa  həmin  kitab  öz  qarşısında  məqsəd 
kimi qoyur. 
 
Elm 
əsəri ərsəyə gətirərkən  müəllif-son dərəcədə qısa, 
a
ydın və konkret şəkildə yazılması məqsədinə riayyət etmiş-
dir. Artıq söz yığımından, lüzumsuz polemikalardan, mübahi-
s
əli məsələlərdən və  digər  xoşagəlməz  hallardan  çalışmışdır 
uzaq olsun.  
Mü
əllif, elmi əsərin  ərsəyə  gətrilməsində  köməklik 
göst
ərən bütün texniki personala  təşəkkürünü bildirir və 
oxucular
ı daima elmi bilgilərini artırmağa dəvət edir. 

---

 
5 
I HİSSƏ 
 
MÖVZU I. İNZİBATİ HÜQUQ AZƏRBAYCAN 
HÜQUQUNUN SAHƏSİ KİMİ 
 
1.İnzibati hüquq predmenti və metodu 
 
Az
ərbaycan inzibati hüququnun predmentini-məhdud 
m
ənada: Azərbaycan dövlət idarəçiliyi prosesində  meydana 
çıxan ictimai münasibətlər təşkil edir. 
İnzibati hüququn predmetini – geniş mənada isə: aşağı-
dakılar təşkil edir: 
a)Dövl
ət idarəçliyi orqanlarının idarəedici - sərəncam-
verici f
əaliyyətlərindən törəyən ictimai münasibətlər; 
b)Dig
ər dövlət orqanlarının idarəçlik xarakterli fəaliy-
y
ətlərindən törənən ictimai münasibətlər; 
c)İctimai təşkilatların idarəçilik xarakterli funksiyaları 
h
əyata keçirməsində və ya bu funksiyaların həyata keçirilmə-
sind
ə iştirakından yaranan içtimai münasibətlər. 
Burada bel
ə  nəticəyə  gəlmək olar ki, inzibati hüquq 
dövl
ət hüququnun bir sahəsi olmaqla, başlıca vəzifəsi dövlət 
idar
əçiliyi  orqanlarının  icraedici-sərəncamverici fəaliyyət-
l
ərindən törənən ictimai münasibətləri, digər dövlət orqanları-
nın idarəçilik fəaliyyətindən törənən ictimai münasibətləri və, 
habel
ə  ictimai təşkilatların  idarəçilik  xarakterli  funksiyaları 
h
əyata keçirmələrindən yaranan ictimai münsibətləri nizama 
salmaqdan ibar
ətdir. 
Dig
ər hüquq sahələrində  olduğu  kimi,  inzibati  hüqu-
qun nizama salınan ictimai münasibətlərin özünəməxsus inti-
zama  salma  metodu  vardır. Hüquqi cəhətdən nizama salma 
metodu ictimai münasib
ətlərin  nizama  salınmasında  dövlət 
t
ərəfindən tətbiq edilən hüquqi təsir vasitəsidir. 
 
Bu baxımdan, inzibati hüququn nizama salma metodu 

---