Nadir efshar layout qxd
Yüklə 13,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hörmətli oxucum! Bu tarixi əsərimi xoş təəssüratlarla qəbul etməyinizi, oxu - yub arzu və təkliflərinizi Cahangir Hüseynov.com saytına göndərə bilərsiniz.
- CAHANGİR HÜSEYN ƏFŞAR ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ ÍÀÄÈÐ ßÔØÀÐ ÄÞÂËßÒÈ (Nadir şahın 325 və Əfşar dövlətinin 280 illiyinə həsr edilir) Bakı – 2014
- Xəlil Köçərli, tarix elmləri doktoru, professor Şahin Fərzəliyev, tarix elmləri doktoru, professor Qasım Hacıyev
- Mustafa Çəmənli Cahangir Hüseyn Əfşar. Azərbaycan Nadir Əfşar dövləti.
- ULU TARİXƏ SÖYKƏNƏN ÖMÜR
| CAHANGİR HÜSEYN ƏFŞAR AZƏRBAYCAN NADİR ƏFŞAR DÖVLƏTİ (Nadir şahın 325 və Əfşar döv lətinin 280 illiyinə həsr edilir) Ali Sovetin sabiq deputatı (1991-1995), II çağırış Milli Məclisin üzvü (2000- 2005), istefada olan polis polkovniki, hüquq elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, profes- sor, Qarabağ müharibəsi veteranı Cahangir Hüseyn oğlu Hüseynov 1971-ci ildən hüquq sahəsində əmək fəaliyyətinə başlamış və fasiləsiz olaraq uzun illər daxili işlər orqanlarında çalışmışdır. Ağdaş, Biləsuvar, Abşeron və Sabirabad rayon- larında polis rəisi işləmişdir. 2006-cı ildən 2011-ci ilə qədər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının İnsan Hüquqları İnstitutunda elmi işlər üzrə direktor müavini və elmi şuranın sədri olmuşdur. Elmi rəhbər olaraq hüquq sahəsində on- larla kadrlar yetişdirmişdir. Bir sıra monoqrafiyaların, elmi məqalələrin və kitabların müəllifi və redaktoru olmuşdur. 2012-ci ildə «Mənim xidməti və siyasi fəaliyyətim» («Ömürdən anlar») adlı kitabı nəşr olunmuşdur. * * * Hörmətli oxucum! Bu tarixi əsərimi xoş təəssüratlarla qəbul etməyinizi, oxu - yub arzu və təkliflərinizi Cahangir Hüseynov.com saytına göndərə bilərsiniz. Qabaqcadan sizə öz təşəkkürümü bildirirəm. Hörmətlə: Cahangir Hüseynov Bakı şəhəri, 2014-cü il CAHANGİR HÜSEYN ƏFŞAR ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ ÍÀÄÈÐ ßÔØÀÐ ÄÞÂËßÒÈ (Nadir şahın 325 və Əfşar dövlətinin 280 illiyinə həsr edilir) Bakı – 2014 Rəyçilər: Xəlil Köçərli, tarix elmləri doktoru, professor Şahin Fərzəliyev, tarix elmləri doktoru, professor Qasım Hacıyev, tarix elmləri doktoru Rəsul Hüseynli, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Xüsusi redaktoru və ön sözün müəllifi: İlham Həsənov, tarix elmləri doktoru Ədəbi redaktor: Mustafa Çəmənli Cahangir Hüseyn Əfşar. Azərbaycan Nadir Əfşar dövləti. Bakı, 2014, 256 səh. Hüquq elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Cahangir Hüseyn Əfşar «Azərbaycan Nadir Əfşar dövləti» kitabında Şərqin sonuncu fatehi Nadir şah Əfşarın həyatı, Azərbay- canın və İranın böyük bir hissəsini işğal etmiş osmanlılara və əfqanlara qarşı apardığı müharibələri, nəhayət, şahlıq taxtına oturması və s. əməli fəaliyyətini çoxsaylı tarixi faktlar əsasında araşdıraraq oxucalara çatdırmışdır. Müəllif bu dəyərli kitabda Azərbaycan Əfşar dövlətinin əsasını qoymuş Nadir şah Əfşarın şəxsi həyatını, bir dövlət adamı olaraq xarici və daxili siyasətini, sərkərdə- lik məharətini, hərbi yürüşlərini, ordu quruculuğunu, hərbi-dəniz donanması yaratmaq təşəbbüsünü, müsəlman-türk dünyasını parçalayan, zəiflədən şiə-sünni məzhəb ləri - nin aradan qaldırılması yolunda göstərdiyi fədakarlıqları azərbaycançılığı, türk dövlətlərinin və imperiyalarının 4 min illik tarixi mənbələr əsasında qələmə alaraq Şərqin bu sonuncu fatehinin tarixdəki yerini və rolunu olduğu kimi yazmağa cəhd göstərmişdir. © C.Hüseynov, 2014 ULU TARİXƏ SÖYKƏNƏN ÖMÜR Ì ən Cahangir Hüseynovu XX əsrdə respublikamızın adlı-sanlı şöhrətli hakimlərindən olan mərhum Hüseyn Hüseynovun oğlu kimi tanımışdım. Belə ki, universitet təhsili alıb, 1980-ci illərdə təyinatla İsmayıllı rayonuna göndəriləndə həyati problemlərin həll olunmasında Hüseyn Hüseynov hakim kimi mənə çox böyük köməklik göstərmişdi. Bu comərd insanın təmənnasız qayğısı mənim yaddaşıma mütləq bir həqiqət kimi həkk olunmuşdur. Sonralar Hüseyn Hüseynovun adına və məramına olan doğmalıq duyğusu məni Cahangir Hüseynovla da görüşdürdü. Mayasında böyük bir insanın şəxsiyyəti dayanan bu görüş tədricən bizim mənəvi birliyimizə – dostluğumuza çevrildi. Bax belə bir məhrəm müna- sibətlər fonunda mən hələ 2003-cü ildə Hüseyn Hüseynovun «Qalxın! Məhkəmə gəlir» xatirə kitabını oxumuşdum. Kitab 2007-ci ildə haqqa qovuşmuş fenomenal bir iradə sahibinin ömür salnaməsi kimi mənə böyük zövq vermişdir. 2012-ci ilin yazında Cahangir Hüseynov mənə öz xatirələrini yazdığını və bu xatirələrini atasının adını çəkdiyim xatirəsi ilə birlikdə nəşr etdirmək istədiyini bildirdi və materiallarla mənim də tanış olmağımı istədi. Hüseyn müəllimin xatirəsindən əlavə C.Hüseynovun «Mənim xidməti və siyasi fəaliyyətim» adlı xatirəsinin yer aldığı bu əlyazma vətənpərvər millət vəkili, cəsur polis polkovniki, analitik düşüncəli bir alim kimi C.Hüseynovun la - yiqli obrazını bir daha mənə təqdim etmiş oldu. Məntiqi olaraq, bir-birini tamamlamaqla qanun qoruyan atanın və qanun yazan oğulun bu xatirələri məni o qədər məftun etdi ki, hətta xırdaca bir son söz yazmaqla xatirələrə münasibətimi bildirməli oldum. Həmin son sözdə Cahangir müəllimin xatirələrində yer alan belə bir məsələyə də toxunmuşdum ki, Əfşarlardan olan və şəcərəsi birbaşa Nadir şah Əfşara gedib çıxan bu etnogenetik ra- bitəsini aşkara çıxarmaq üçün araşdırmalar aparılmasını vacib bildim. 2014-cü ilin fevral ayında Cahangir müəllim mənimlə görüşmək istədiyini bildirdi. Bu dəfə o mənə uzun illərin axtarışından sonra başa çat- dıra bildiyi tədqiqat əsərini verib tanış olub redaktə etməyimi xahiş etdi. Àçÿðáàéúàí Íàäèð ßôøàð äþâëÿòè 5 Material Nadir şah Əfşar dövlətinin qısa tarixi barəsində idi. Mən bütün tarixi-ideoloji təhdidlərə baxmayaraq, öyrənmişdim ki, Nadir şah, sözün mütləq mənasında, fenomenal hərbi dühası və siyasi bəsirəti olan bir şəxsiyyətdir. O, Asiyanın dünyaya sığışdırıla bilməyən son fateh oğludur. Ağlı və emosionallığını fəaliyyətində üzvi bir vəhdətdə təsbit etməyi bacar- mış, xüsusi bir mahiyyətlə tarixdə zühur etmiş təkrarsız bir enerji sahibi olmuş sərkərdədir. Mən ayrılıqda Nadir şah Əfşara tay tutula biləcək bir fateh, fövqəladə dühası olan bir hərbçi tanımırdım. Nadir şahı təqdir etmək, vəsf etmək onu layiq olduğu ünvandan endirmək cəhdi qədər çətin bir iş idi. Ona görə Cahangir müəllimin yazısı mənə çox maraqlı göründü. Əvvəlcə məndə belə bir qənaət yarandı ki, tarixçi olmayan bir şəxsin Nadir şah haqqında yeni, cəlbedici bir söz deməsi çətin bir işdir. Elə ilk səhifələrindən mənim düşüncəmi alt-üst edən materialları, demək olar ki, birnəfəsə oxudum və gördüm ki, bu Nadir şahın tarixinə tamamilə yeni münasibətdir. Cahangir Hüseynov tədqiqatında göstərdi ki, Nadir şah fövqəladə hərbi düha sahibi olmaqla yanaşı, həm də böyük ədalət və həqiqət carçısı idi. Məsələnin qoyuluşunun əhəmiyyətli cəhəti ondan ibarətdir ki, müəllif öz ömür salnaməsinin fonunda Nadir şaha şəcərəsinin bir nümayəndəsi kimi yanaşır. Çoxsaylı tədqiqat əsərlərini və tarixi mənbələri araşdıran Cahangir Hüseynov belə bir doğru nəticəyə gəlir ki, Nadir şah sadəcə onun ulu əcdadı kimi deyil, Azərbaycan dövlətçiliyinin tərcümanlarından biri kimi məhz Azərbaycanda öyrənilməyə və təbliğ edilməyə layiqdir. Təəssüf hissi ilə qeyd olunur ki, Avropa və Asiya ölkələrinin müəllifləri Nadir haqqında in- tensiv elmi tədqiqatlar aparsalar da, təəssüflər olsun ki, Azərbaycanda belə tədqiqatlar yox dərəcəsindədir. Tarixdən bilirik ki, Nadir Əfşarların Qırıqlı boyundan idi. Həmin dövrün hərəkət xəttini sinxron mənbələrinə əsasən Cahangir Hüseynov səbirlə izləyə bilmiş və özünəqədərki təkamül yolunu uğurla üzə çıxara bilmişdir. Bir oxucu kimi məni razı salan odur ki, Nadir şahın səlnaməçisi Məhəmməd Kazım Mərvinin «Aləm Ara-ye Naderi» adlı 3 cildlik kitabın- dan, həmçinin Bazenin, Lokkartın əsərlərindən çıxarılmış Nadir şahın nəsil şəcərəsi hissəsində Nadir şahın 15 oğul törəməsi olduğu bildirilir, lakin həmin əsərlərdə onun 13-nün adı çəkilir. Həmin adı çəkilməyənlərin atası, Úàùàíýèð Ùöñåéí ßôøàð 6 Yüklə 13,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|