Nəcəfli Tofiq Hümbət oğlu
Yüklə 1,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- O.Ə.Əfəndiyev
- Ş İ.Dadaşova
- MÜNDƏRİCAT
- Tarix elmləri doktoru, professor O.Ə. Əfəndiyev
| AZƏRBAYCAN ELMLƏR AKADEMİYASI A. BAKIXANOV adına TARİX İNSTİTUTU
Nəcəfli Tofiq Hümbət oğlu QARAQOYUNLU VƏ AĞQOYUNLU DÖVLƏTLƏRİNİN TARİXİ MÜASİR TÜRK TARİXŞÜNASLIĞINDA Çaşıoğlu BAKI-2000 2
Elmi Şurası tərəfindən çapa məsləhət görülmüşdür.
Elmi redaktoru: tarix elmləri doktoru, professor O.Ə.Əfəndiyev
Rəyçilər: tarix elmləri doktoru, professor Y.M.Mahmudov tarix elmləri namizədi Ş İ.Dadaşova
Nəcəfli T.H. Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında. Bakı: Çaşıoğlu, 2000. - 198 s.
tarixşünaslığında tədqiqi səviyyəsi təhlil edilmişdir. Əsərdə Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu tayfalarının mənşəyi problemi, həmin dövlətlərin siyasi tarixi, dövlət quruluşu, hərbi və idarə sistemi, Qaraqoy- unlu-Ağqoyunlu-Teymuri-Osmanlı qarşılıqlı əlaqələrinin Türkiyə tarixşünaslığında tədqiqi səviyyəsi öyrənilmiş və dövrün mənbələrindən istifadə edərək təhlil edilmişdir.
N05030620907-207 082-00
© «Çaşıoğlu» nəşriyyatı, 2000 3
MÜNDƏRİCAT
REDAKTORDAN........................................................................................................ 4 GİRİŞ............................................................................................................................ 5 I FƏSİL QARAQOYUNLU VƏ AĞQOYUNLULARIN MƏNŞƏYİ MƏSƏLƏSİ 10 1. Qaraqoyunluların mənşəyi................................................................................... 2. Ağqoyunluların mənşəyi........................................................................................
1. Qaraqoyunlu dövlətinin siyasi tarixi.................................................................... 2. Ağqoyunlu dövlətinin siyasi tarixi........................................................................ 3. Qaraqoyunlu və Ağqoyunluların dövlət quruluşuna dair................................. 24 28 31 III FƏSİL. QARAQOYUNLU-AĞQOYUNLU-OSMANLI QARŞILIQLI ƏLAQƏLƏRİ 37 1. Qaraqoyunlu-Ağqoyunlu münasibətləri.............................................................. 2. Qaraqoyunlu-Osmanlı münasibətləri.................................................................. 3. Ağqoyunlu-Osmanlı münasibətləri...................................................................... 37 43 48 NƏTİCƏ........................................................................................................................ 64 BİBLİOQRAFİYA....................................................................................................... 66
ƏLAVƏLƏR................................................................................................................. 73 REZUME...................................................................................................................... 83 SUMMARY.................................................................................................................. 84
4
REDAKTORDAN
Müstəqil Azərbaycan Respublikasının xarici əlaqələrinin genişlənməkdə olduğu indiki mərhələdə tarixi keçmişi sıx qarşılıqlı əlaqə şəraitində cərəyan etmiş xalqların, o cümlədən Azərbaycan və türk xalqlarının tarixinin araşdırılmasına, tədqiqatçıların qüvvələrinin birləşdirilməsinə böyük ehtiyac duyulur Bunun üçün isə uzun tarixi dövr ərzində müxtəlif mövqelərdən yazıb-yaratmış tarixçilər arasındakı fikir ayrılıqlarının obyektiv elmi təhlili, ilk mənbələr əsasında yenidən nəzərdən keçirilməsi, daha doğrusu, qarşılıqlı əlaqə yollarının bir- birinə qarşı ittihamlardan və əngəllərdən təmizlənməsi olduqca zəruridir. Bu baxımdan Tofiq Hümbət oğlu Nəcəflinin monoqrafıyası xüsusi maraq doğurur. Ölkəmizin və xalqımızın tarixi problemləri bir çox qonşu ölkələrin tarixşünaslığında öz əksini tapmışdır. Türk dünyasının bir guşəsi olan Azərbaycan ilk növbədə Türkiyə tarixçilərini maraqlandırmış və onlar xalqımızın tarixinin müxtəlif məsələlərini araşdırmağa çalışmışlar. Monoqrafıyanın tarixşünaslığımız üçün mühüm əhəmiyyəti burasındadır ki, türk tarixçiləri, yaxın keçmişdə SSRİ-nin «dəmir sərhədləri» içərisindən xaricə çıxa bilməyən Azərbaycan sovet tarixçilərindən fərqli olaraq, dünyanın müxtəlif ölkələrində toplanmış mənbələrdən, həmin ölkələrdə nəşr olunmuş tarix ədəbiyyatından, ilk növbədə fakt materiallarından istifadə edə bilmişlər. Bu gün həmin fakt materiallarının, türk tarixçilərinin elmi nailiyyətlərinin tarixşünaslığımıza gətirilməsi faydalı bir işdir. Müəllif qələmə aldığı mövzunu araşdırmağa başlayarkən öz tədqiqatlarının predmetini, əhatə dairəsini və dövrünü, qarşısına qoyduğu vəzifələri düzgün müəyyənləşdirmiş, Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixindən bu və ya digər dərəcədə bəhs etmiş müasir türk tarixçilərinin əsərləri ilə tanış olmuş, ən zəruri mənbələri nəzərdən keçirmişdir. T.Nəcəfli əldə etdiyi fakt materiallarını müxtəlif mənbələr və [3-4] ədəbiyyatla tutuşduraraq elmi təhlil süzgəcindən keçirmiş, müqayisəli təhlil metodundan geniş istifadə edərək ümumi- ləşdirmələr aparmışdır. Mövzu baxımından tarix elmimizin, demək olar ki, işlənməmiş sahəsinə həsr olunmuş monoqrafiya müəllifin çıxardığı bir çox elmi nəticələrə, ümumiləşdirmələrə görə də yenilikdir. Müəllif həm tarixi ardıcıllığı, həm də elmi əlaqə baxımdan öz tədqiqatlarının ayrı-ayrı fəsilləri arasında müvafiq əlaqə yarada bilmiş, türk tarixçilərinin araşdırmaları əsasında Qaraqoyuniu və Ağqoyunlu tayfalarının mənşəyi, ictimai-siyasi tarixi, Azərbaycanın siyasi tarixində onların yeri, Qaraqoyunlu-Ağqoyunlu-Osmanlı münasibətləri barədə bitkin təsəvvür yarada bilmişdir. T.Nəcəflinin Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu tayfa birliklərinə daxil olan müxtəlif tayfalar və onların yayıldıqları ərazi barədə monoqrafiyaya etdiyi əlavə böyük elmi əhəmiyyət kəsb edir və bu sahədə gərgin tədqiqatlar üçün mühüm material verir.
professor O.Ə. Əfəndiyev [4] Yüklə 1,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|