Oxu pilləsi



Yüklə 46,29 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix11.03.2018
ölçüsü46,29 Kb.
#31132



 

 



 

           



Səviyyə

 

 



 

 

 



 

                 Oxu pilləsi 

 

 

Uşaqlar üçün səviyyələrə bölünmüş uşaqlar üçün kitablar 

 

 



 

 

XVIII

 



 

 

 



 

 

 

 

This product is made possible through the generous support of 

the  All  Children  Reading  partners:  the  United  States  Agency 

for International Development (USAID), World Vision and the 

Australian Agency for International Development.  

 It  was  prepared  by  Centre  for  Civil  Integration  and  Inter-

Ethnic Relations and does not necessarily reflect the views of 

the All Children Reading partners. 

 

“Hər  bir  uşaq  oxumalıdır  –  inkişaf  üçün  böyük  çağırış”  proqramı 

tərəfdaşların    -  ABŞ  Beynəlxalq  İnkişaf  Agentliyinin  (USAID), 

World  Vision  və  Avstraliya  Beynəlxalq  Agentliyinin  (Australian 

AID) dəstəyi ilə həyata keçirilmişdir.  

Kitab 


“Vətəndaş 

İnteqrasiyası 

və 

Millətlərarası 



Əlaqələr 

Mərkəzi”tərəfindən    hazırlanmışdır  və  proqram  tərəfdaşlarının 

nəzərlərini əks etdirməyə (və ya uyğun gəlməyə) bilər.

 

 

 

Mətnlər  üzrə  işləyirdilər:  Şalva  Tabatadze,  Natiya  Qorqadze,  Elene 

Cacanidze, İrine Şubitidze, Tamar Antadze, Maya İnasaridze. 

Redaktor – Kaxa Qabuniya. 

Cildləmə  və  illüstrasiyalar:  İlya  Çrelaşvili,  Ana  Beridze,  İrakli 

Pirtsxalaişvili. 

Tərcüməçi:  Qızxanım Əhmədova. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

          



 

Tbilisi, 2013

 



 

 



Giriş 

Hamı  bilir  ki,  Mexiko  Meksikanın  paytaxtıdır. 

Gəlin,  indi  Mexikoya  səfər  edək.  Bu  möhtəşəm  şəhərin 

əsasının qoyulması tarixi  ilə tanış olaq, bu şəhər  haqqında 

maraqlı faktlarla tanış olaq və Mexikonun gözəl və maraqlı 

yerlərini gəzək. Gəlin, Mexikoya səfər edək. 




 

 



Mexikonun əsasının qoyulma tarixi  

Mexiko  Meksikanın  paytaxtıdır.  Müasir  Mexiko 

qədim  şəhər  –  Tenoçtitlanın  yerində  salınmışdır.  Asteklər 

Meksikanın  qədim  qəbilələrindəndir.  Tenoçtitlan    şəhərini 

ast

eklər salmışdılar. Tenoçtitlan “Müqəddəs kaktus şəhəri” 



mənasını  bildirir.  Mexiko  olduqca  mürəkkəb  yerdə 

tikilmişdir.  Su  ilə  örtülü  gölün  sahilində  yerləşir. 

Mexikonun ətrafında vulkanik dağlar var. Burada vulkanlar 

və zəlzələlər tez-tez baş verir. Yəqin maraqlıdır ki, nə üçün 

asteklər  belə  bir  təhlükəli  və  qəribə  yerdə  şəhər  salmağı 



 

qərara almışlar. Bu şəhərin salınması  haqqında əfsanə  var. 



Asteklər  Teskoko  gölünün  sahilində  kaktusun  üzərinə 

qonmuş  və  ilanı  parçalayan  qartalı  görmüşdülər.  Qartal 

asteklər  üçün  ilahi  rəmz  idi.  Asteklərin  rəhbərləri  qərara 

aldılar ki, bu, şəhərin salınması üçün işarə idi və əhali belə 

bir  qeyri-adi  yerdə  məskunlaşsınlar.  Bu  əfsanədən  irəli 

gələrək,  kaktus  Meksikanın  rəmzinə  çevrildi.  Kaktus 

Meksikanın  milli  gerbində  əks  olunmuşdur.  Meksikada 

yeni  ildə  açıq  səma  altında  kaktusu,  şam  ağacı  kimi, 

uşaqlar oyuncaqlarla bəzəyirlər. 

 

 



 

 

 



 

 

 




 

Mexiko haqqında maraqlı faktlar  



Bilmirəm,  eşitmisinizmi  və  ya  yox,  amma  Mexiko 

və  Meksika  haqqında  çoxlu  maraqlı  əhvalatlar  var. 

Bəzilərini  yəqin  ki,  eşitmisiniz,  bəzilərini  isə  -  yox.  Bəzi 

əhvalatlar  sizi  heyrətləndirəcək,  bəziləri  isə  -  yox. 

Çalışacağam ki, sizə bir çox maraqlı əhvalatlar nəql edim... 

Mexiko  böyüklüyünə  görə  Şimali  və  Cənubi 

Amerikada  ən  böyük  şəhərdir.  Mexiko  böyüklüyünə  görə 

dünyada ikinci şəhərdir. 

Şokoladı  çox  sevirsiniz?  Şokolad  məhz  Mexikoda 

yaranmışdır  və  bütün  dünyaya  Meksikadan  yayılmışdır. 

Şokolad  kimi,  buğda  da  Meksikadan 

bütün  dünyaya  yayılmışdır.  İstər 

inanın,  istərsə  də  yox,  Meksikada 

xüsusi  dovşan  yaşayır.  Bu  dovşan 

vulkan  dovşanı  adlanır.  O,  yalnız 

Meksikada yaşayır. 

Yəqin  ona  da  təəccüblənəcəksiniz  ki,  Şimali 

Amerikada birinci çap kitabı məhz Meksikada 16-cı əsrdə 




 

çap  olunmuşdur.  Şimali  Amerikada  birinci  universitet  də 



Mexikoda 16-cı əsrdə açılmışdır. 

 Təhsil və elmlə əlaqədar meksikalıların yaxınlığı bir 

çox  yerlərdə  görünür.  Necə  də  təəccüblü  olsa  da, 

astronomların 

birinci 

toplantısı 

məhz 

Mexikoda 



keçirilmişdir. 

Mexikoda 

dəfələrlə 

idman 


yarışmaları 

da 


keçirilmişdir.  Məsələn,  on  doqquzuncu  olimpiada  –  1968-

ci ildə.  Futbol üzrə dünya çempionatı – 1970-ci və 1986-cı 

illərdə. Dünya universiadası – 1978-ci ildə. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


 

Mexiko  bir  çox  başqa  hadisələri  ilə  də  fərqlənir. 



Öküzlərlə  mübarizənin  ən  böyük  meydançası  dünyada 

meksikalıların  milli  idman  növüdür.  Məhz  Mexikoda 

Amerikada ən böyük – Akapulka konsert zalı yerləşir.  

 

Mexiko  və  meksikalılar  öz  yeməkləri  ilə  də 



seçilirlər.  Dünyada  məşhur  Meksika  yeməkləridir:  tako, 

burito, kesadila və tortila . Yəqin Sezar salatı haqqında da 

eşitmisiniz?  Məhz  Mexikoda  italiyalı  aşpaz  Sezar  Sardini 



 

bu  salatı  hazırlamışdır.  Sonra  o,  bütün  dünyada  məşhur 



olmuşdur.    Yəqin  tekila  içkisini  də  eşitmisiniz  –  o  da 

Meksika milli içkisidir. 

 

 

 



 

 

 



Bilirdinizmi ki, Mexikoda dünyada ən kiçik vulkan 

var.  Bu  vulkan  cəmi  13  metrdir.  Bu  balaca  vulkanın 

içərisində  balaca  pilləkan  düzəldilmişdir.    Bilirsinizmi  ki, 

dünyada  ən  qoca  ağac  Mexikodadır.  Onun  uzunluğu  12 

metrdir.

  

 



Mexikonun diqqətəlayiq yerləri   

Mexiko çox maraqlı bir yerdir. Burada 1400 abidə, 

10  arxeoloji  zona,  80-dən  artıq  muzey,  onlarla  folklor 



 

mərkəzi,  2000-dən  artıq  restoran  var.  Gəlin,  Mexikoda  ən 



maraqlı yerlərlə tanış olaq. 

 

El Sokala  



El Sokala Mexikoda və dünyada ən gözəl və maraqlı 

yerlərdən  biridir.  Onu  Konstitusiya  Plaza  adlandırırlar.  El 

Sokalo  skverində  iki  mühüm  bina  var:  Metropoliten 



 

kafedralı  və Milli  İqamətgah. El  Sokalo təkrarolunmaz bir 



yeri təqdim edir. Burada yeni və qədim birlikdə və maraqlı 

şəkildə  birləşmişdir.  Burada  çoxlu  və  gözəl  binalar, 

mağaza, kafe, restoran var. Eyni zamanda burada asteklərin 

yaşadıqları qədim uçuqlar da qalmışdır, hansı ki, asteklərin 

məişətlərindən xəbər verir. 

 

Metropoliten kafedralı 




10 

 

Bu  kafedral  El  Sokalo  ərazisində  yerləşir. 



Metropoliten kafedralı Cənubi Amerikada  ən  qədim  və ən 

böyükdür.  Bu  kafedral  üç  əsr  ərzində  tikilirdi.  Onun 

yeparxiyası dünyada ən böyükdür. Kafedral öz musiqisi ilə 

dünyada tanınır, hansını “kafedralın səsləri” adlandırırlar. 

  

Milli İqamətgah   



Milli  İqamətgah  Mexikonun  mərkəzində,  El  Sokalo 

ərazisində  yerləşir.  Vaşinqtonun  “Ağ  Evinin”    və 

Moskvanın  “Kreml”-inə  uyğun  olaraq  Mexiko  Milli 

İqamətgahı  Meksika  prezidenti  və  hökumətin  yerləşdiyi 

yerdir.  Milli  İqamətgahda  çox  gözəl  freskalar  çəkilmişdir. 

Sarayın  qırmızı  fasadı  çox  qədim  və  olduqca  gözəldir.  Bu 

qırmızı fasad on beşinci əsrdən qalıb. 

 

Çapultepek qalası 



Çapultepek  meşəsi  Meksikada  ən  tanınmış  meşədir. 

Məhz Çapultepek meşəsində çoxlu qala-qəsrlər tikilmişdir. 

Bu  qalalar  18-ci  əsrdə  tikilmiş  və  Mexikonun  ən  gözəl 



11 

 

yeridir.  Qala-qəsrlərdə  gözəl  mebelə,  zərgərlik  işlərinə  və 



çox  gözəl  freskalara  rast  gəlmək  olar.  Freskalar  məşhur 

rəssamlar  tərəfindən  çəkilmişdir.  Əsas  odur  ki,  bu 

qalalardan  Mexikoya  gözəl  mənzərə  açılır.  Bu  yerlərdən 

Mexikonun gözəlliyini seyr etməyə həqiqətən də dəyir. 

Templ Mayor  

Templ  Mayor  “böyük  məbəd  mənasını  bildirir.  O, 

böyük və gözəl daş piramidadır. Bu piramida on dördüncü 

əsrdə tikilmişdir. O, asteklərin iki allahına həsr edilmişdir. 

Müharibə  allahı  və  su  allahına.  Bu  iki  allahın  şərəfinə, 

piramida  ilə  birlikdə  iki  məbəd  də  ucaldılmışdır.  Templ 




12 

 

Mayorda olduqca gözəl və dəyərli incəsənət əsərləri vardır. 



Tapılmış  3000  incəsənət  əsəri  asteklərin  imperiyasının 

böyüklüyünü  əks  etdirir.  Mayor  Templ  bir  neçə  çox 

maraqlı  hissədən  ibarətdir.  Burada  səkkiz  tonluq  dairəvi 

daşı  görmək  olar.  Bu  daşın  üzərində  Ay  allahı  təsvir 

edilmişdir.  Burada  astek  döyüşçülərinin  iki  eyni  abidəsini 

görə bilərsiniz. Döyüşçülər qartal formasındadırlar, burada 

birbaşa  qartal  daşını  da  görmək  olar,  hansı  ki,  allahlardan 

birinə  həsr  edilmişdir.  Burada  gözəl  sərdabələrə  və 

ibadətgahlara rast gələ bilərsiniz. Templ Mayor Mexikonun 

ən gözəl və maraqlı yerlərindən biridir.  




 

 



 

 

 



 

 

 



Naşir: “Vətəndaş İnteqrasiyası və  

Millətlərarası Əlaqələr Mərkəzi”

 

 



 

 

 



 

 

 



Yüklə 46,29 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə