O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi toshkent tibbiyot akademiyasi



Yüklə 95,11 Kb.
tarix02.10.2017
ölçüsü95,11 Kb.
#2590


O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG‘LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI
TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI

Tasdiqlayman”



TTA o‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

Prof.--------------------Teshaev O.R.

-----“---------------------------2014 yil



Kafedra: KO‘Z KASALLIKLARI
Fan: OFTALMOLOGIYA

MAVZU:

Klinik refraksiya va akkomodatsiya.
Davolash va tibbiy- pedagogika fakulteti

5 kurs talabalari uchun
Ta'lim texnologiyasi

Toshkent – 2014 y. Tuzuvchilar: Baxritdinova F.A.- TTA ko‘z kasalliklari kafedra mudiri, professor,

Egamberdieva S.M. – TTA ko‘z kasalliklari kafedrasi assistenti.

Texnologiya tasdiklandi:

Kafedra yigilishda protokol № «___ » ____________ 2014 yil

1.Ukuv mashgulotida ukitish texnologiya modeli



Ukuv soati: 290 soat

Ukuvchilar soni : 8-12 kishi

Ykituvchi kirish suzida

( mavzuni asoslash )



Auditoriya “korongu “ xona .Refraktometr, skiaskopik lineyka, oftalmoskop

Ukuv mashguloti strukturasi

1-kirish

2-amaliy kism;

-Kuz patalogichsi va bemirlar kuratsiyasi

-Amaliy kunikmalarni bajarish

-Amaliy kismni taxlil kilish

3-nazariy kism-keys yechimi

-nazariy kismni taxlil kilish

4-baxolash mezoni

-uz-uzini va uzaro baxolash

-ukituvchi baxosi

5-Ukituvchinig yakuniy bilimlarini baxolash,keyingi mavzu buyicha savollarni berish


Ukuv mashguloti maksadi

1. Refraksiya anomaliyasida diagnoz kyyish kriteriyasini ochish va davolash.

Refraksiya anomaliyasida differensial diagnostika kriteriyalarini ochib berish. Miopiya va gipermetropiya darajasini taxlil kilish va bilimlarni guruxlashtirish va mustaxkamlash. Klinik kriteryalarni, jarayon taxlilini, kynikmalarni va masalalarni shakillantirish. Diagnoz kyyish uchun tygri algoritmni tanlab olish va kunikmalarni shakillantirish. KVP sharoitlarida mustakil kunikmalarni shakillantirish.

2. Refraksiya anomaliyali bemorlarga klinik tekshiruv olib borish. Refraksiya anomaliyasini diagnostikasini olib borish. Klinik diagnozni shakillantirish va uni asoslash. Refraksiya anomaliyali bemorlarni olib borishni kompleks taktikasini aniklash. Miopiya va gipermetropiyali bemorlani davolash va olib borish. Refraksiyasi bor bemorlarni gospitalizatsiya kilish kriteriyasi.

Rekraksiya anomaliyal bemorlarni kuzatish va poststatsionar reabilitatsiya olib boorish.








Pedagogik vazifa

• Refraksiya anomaliyasida diagnoz ky’yish kriteriyasini ochish va davolash



  • Refraksiya anamaliyasida differensial diagnostika kriteriyalarini ochib berish

  • Miopiya va gipermetropiya darajasini taxlil kilish va bilimlarni guruxlashtirish va mustaxkamlash

  • Klinik kriteryalarni, jarayon taxlilini, kynikmalarni va masalalarni shakllantirish.

Diagnoz kyyish uchun tygri algaritimni tanlay olish va kunikmalarni shakllantirish KVP sharoitlarida mustakil kunikmalarni shakllantirish.

Ukuv jarayoni natijasi

Student bilishi kerak :

  • Refraksiya anomaliyasida differensial diagnostika kriteriyalarini ochib berish..

  • Klinik diagnozni shakllantirish va uni asoslash.

  • Diagnoz kyyish uchun tygri algoritimni tanlay olish va kunikmalarni shakllantirish (miopiya, gipermetropiya, astigmatizm).

Talaba bajarishi kerak:

  • . Refraksiya anomaliyali bemorlarni klinik tekshiruv olib borish.

  • Klinik diagnozni shakllantirish va uni asoslash.

  • Refraksiya anomaliyali bemorlarni olib borishni kompleks taktikasini aniklash.

  • Miopiya va gipermetropiyali bemorlani davolash va olib borish.

  • Refraksiyasi bor bemorlarni gospitalizatsiya kilish kriteriyasi

  • Rekraksiya anomaliyali bemorlarni kuzatish va poststatsionar reabilitatsiya olib borish..

Ukuv usuli va texnikasi

Amaliy mashgulotlar vazifasi ,uzaro urganish,texnikalar:keys –texnologiya,talabalar prezentatsiyasi ,test utkazish

Ukuv vositalari

Metodik takliflar,kompyuter,markerlar,A4 varoklar

Ukuv shakillari

bemorlar bilan individual ishlash volontyorlar ,mulyajlarda ishlash,gruppalarda zamonaviy ishlash va prezentatsiya

.

2. Mavzuni asoslash

Talabalarni kuzning optik sistemasi bilan tanishtirish va klinik refraksiyaning turlari, gipermetropiya, miopiya, atsegmatizmlarni darajalarini izoh qilib, talabalarga bemorlarni vaqtida shifokorga murojat qilib ochki bilan korreksiya qilish kerakligini tushuntirish. Talabalarni refraksiyani subektiv va obektiv aniqlash va ochki tanlash yullari bilan tanishtirish .



3. Fanlararo va fan ichidagi bog‘liqlik

Shu mavzu buyicha talabalarning bilimi chuqurligi va kengligi, shuningdek oftalmologiyaga bog‘liq bo‘lgan ba'zi fanlar bilan “vertikal va gorizontal” ravishda uzviy boglikligi bilan xarakterlanishi lozim. Mavzu vertikal buyicha anatomiyaning “nerv sistemasi va sezgi organlari” bo‘limi bilan, fiziologiyaninig “nerv sistemasi va sezgi organlari” bo‘limi bilan, gistologiyaning “nerv sistemasi va sezgi organlari ontogenezi va gistologiyasi” bo‘limi bilan, deontologiyada shifokorlarning bemor va xodimlar bilan o‘zaro munosabati vazifalari bilan, tibbiyot tarixida – oftalmologiya tarixi bilan, farmakoterapiya bilan boglangan.

Gorizontal buycha oftalmologiya kuyidagilar bilan boglangan:

- otorinolaringologik kasalliklar - burun va uning yondosh bo‘shliqlari, tomoq anatomiyasi, ularning yoshga xos uzgarishlari va yalliglanish kasalliklari;

- infeksion kasalliklar, ularning ko‘ruv a'zosiga beradigan asoratlari;

- ichki kasalliklar (qon bosimi patologiyasi, buyrak va qon kasalliklari, kollagenozlar va ko‘ruv a'zosining zararlanishi bilan kechadigan boshqa sindromlar).


4. Mashg‘ulot mazmuni:

4.1 Nazariy qismi

Fokus nuqta - parallel nurlarning

Fokus masofa - linzadan focus nuqtagacha bulgan masofa

1. Dioptri - linzaning nur sindirish kuchi masofasi 1 metrga teng.

qanchalik focus masofa uzun bulsa,linzaning nur sindirish kuchi ham shunchalik kam buladi.

Masalan:Agar FM 2 metrga teng bulsa, LNSK 0.5 Dga teng buladi.

FMq0.5 M, LNSKq0.2 D

Refraksiya anomaliyasini darajasi dioptriy bilan ham aniqlanadi. Kuzda optik sistema mavjud(kuz yoshi,shoh parda,old va orqa kamera,kuz gavhari,qisman shishasimon tana) va kuz olmasi hajmi-refraksiyada alohida rol uynaydi.

Refraksiya lotincha suzdan olingan bulib, ”repringere”-sindirmoq ma'nosini anglatadi. Bu kuzning optik linzalarining sindirish kuchini fizikaviy

aniqlovchisi. Professor P.F. Arxangelskiy aytishicha, klinik refraksiya deganda kuzning anatomo-fiziologik tuzilishini, u parallel yo‘naluvchi nurlarning sindirish

hususiyati bilan tur pardada predmetning tuzilishini hosil qiladi. Bu kuzning sindirish hususiyatiga va diametriga, oldingi orqa uqlariga bog‘liq..

Klinik refaksiya mutonosib – emmetropik normal va nomutonosib – ammetropik anomal bo‘lishi mumkin.Kurishning anik bulishi uchun avvlam bor tur pardada anik tasvir bulishi kerak. Normal kuzda bu ikkianatomik tuzilmaga boglik buladi: optik sistemaning nur sindirish kuchiga va kuzning optik ukiga. Bu kusatkichlar xar kimniki individual buladi. Shu sababdan kuz refraksiyasini ikki xil turi tafovut etiladi, ya'ni fizik refraksiya – kuz optik sistemasining nur sindirish kuchi bilan xarakterlanadi, va klinik refraksiya – optik sistemaning bosh fokusining tur pardaga nisbatan olinishidir.

Katta yeshdagi odamning kuzining fizik refraksiyasi 52 dan 71 dptr gacha bulgan chegarada buladi. Refraksiya bola kuzning usishi bilan boglik bulib, keyinchalik u uzgarmaydi

Oftalmolog shifokor uz praktikasi davomida fakatgina klinik refraksiyani aniklaydi, ya'ni kuz fizik refrakiyasining kuzning anatomik ukiga mutanosibligi. Klinik fefraksiya bosh fokusning tur pardaga nisbatan xarakterlanadi. Agarda bosh fokus tur pardada joylashsa – bunday refraksiya mutanosib xisoblanadi - emmetropiya (ye') deyiladi. Agar bosh fokus tur pardaga tushmasa – bunday refraksiya nomutanosib xisoblanadi, ametropiya deyiladi. Kuz ulchamlariga nisbatan optik sistemaning nur sindirish kuchi kuchli bulsa, bunda parallel tushaetgan nurlar tur pardaning oldida yigiladai. Bunday nomutanosib refraksiya turi yakindan kurish – miopiya deb ataladi (M)'. Agar kuz ulchamlariga nisbatan optik sistemaning nur sindirish kuchi kuchsiz bulsa, bunda parallel tushaetgan nurlar tur pardaning orkasida yigiladai. Bunday nomutanosib refraksiya turi uzokdan kurish – gipermetropiya (N)2 deb ataladi. Agar kuz optik sisitemasining satxning turli – vertikal, gorizontal yeki boshkaegri yunalishdagi meridianlarda nur sindirish bir xil emas, boshka-boshka kuchga ega bulsa, bu ametropiyaning uchinchi xili – astigmatizm deyiladi. Bunga kupincha shox parda satxi va kmdan – kam xolatlarda gavxar ikki perpedikulyar meridiani kiyaligi radiusining bir xil emasligi sabab buladi.

Kuzning refraksiya turi aniklashda va ametropiyani korreksiya kilishda optik oynalardan foydalaniladi.

Akkomadatsiya. Kishi xaeti uchun kuz uzok va yakin masofadan kura bilishning axamiyati kata Bu vazifani kuzdagi fiziologik mexanizm – akkomadatsiya bajaradi. Akkomadatsiya yerdamida tur pardada uzokdagi yeki yakindagi narsalar shakli uz aksini topadi. Kuzning akkomadatsion xususiyati yeshga karab uzgarib boradi. Agar yangi tugilgan chakalokning gavxari olinsa u darov sharsimon kurinishga ega bulib koladi, ammo 60 yashar insonning gavxari esa yassiligicha koladi. Kishi yeshi ulgaygan sari kuz gavxari elastikligining kamayib borishi natijasida ilgari kuzga eng yakindan xam yakkol kurinib turgan nuktaning asta – sekin uzoklashib borishidir.

Presbiopiya – bu akkomadatsiyaning inson yeshi 40 ga yakinlashganda paydo buladigan uzgarishi, ya'ni akkomadatsiyaning susayishidir. Natijada ukishezish yeki bichish tikishdek mayda mashgulotlarni bajarish kiyinlashib, kuzoynak takishga extiej paydo buladi.

Emmetropiya. Emmitripoyada odata parallel nurlar sinib, tur pardada fokus paydo kiladi va bunda kuzning kurish darajasi juda yukori, yuz fozga teng buladi. Kuz juda uokda turgan nuktani kurishga moslashgan buladi.emmitroplar yakninni xam, uzokni xam yaxshi kradilar. Unga akkomadatsiya yerdam beradi.

Gipermetropiya

Gipermetropiya – nur sindirish kuchining kamligidan yeki kuz sokkasining kaltaligidan vujudga keladi. Gipermetropiya (dalnozorkost) yavlyaetsya slabыm vidom refraksii, kogda daje dlya zreniya vdal trebuetsya napryajenie akkomodatsii. Eta anomaliya refraksii xarakterizuetsya ne vsegda otchetlivo vыrajennыmi simptomami funksionalnogo nesover­shenstva opticheskoy sistemы glaza (snijenie ostrotы zreniya, rasstroystva akkomodatsii i binokulyarnogo zreniya), k kotoromu mogut prisoedinyatsya izmeneniya v drugix otdelax glaza. Usmir va yeshlarda kuz gipermetropiyasini tulik aniklash mumkin emas, chunki ularda akkomadatsiya kuchli. Shuning uchun bu xolla gipermetropiya ikki xila bulinadi, yashirin va yakkol kurinadigan gipermetropiya. Agr yeshlarda yashirin gipermetropiya uz vaktidda aniklanib, ular kuzoynakdan foydalanmasalar kuzlar charchaydi va ukiganda xarflar kuinmaydi. Akkomadotiv muskulchalar charchashidan kuzda ogrik va bosh ogrigi paydobuladi.bu xolatni akkomadotiv astenopiya deyiladi. Agr yesh bolalarda gipermetropiya kuchli bulsa, ular uz vaktida kuzoynakdan foydalanmasalar xamda akkomadatsichga zur kelsa kuchli akkomadatsiya ketidan konvergensiya xam zurayib, kuzlar yigiluvi gilaylikka uchraydi.

Gipermetropiya uch darajaga bulinadi: birinchi darajasi – 2,0 dptr gacha, ikkinchi darajasi 5,0 dprt gacha va uchinchi darajasi 5,0 dprtridan oshib ketishidir.

Uchinchi darajadagi gipermetroppiyali odamlarda kuz sokkasi biroz kichikrok, korachigi biroz torrok va oldingi kamerasi me'erian saezrok, shox prada gardishi kichikrok bulishi mumkin. Ularningkuz tubini tekshirganda kuruv nervi diskining rangi biroz kzgishrok, chegarasi noanikrok, kon tomirlari biroz kengaygan bulib, bu xolat yenvritni eslatishi mumkin. Lekin bu gipermetropiyaga xos soxta nevritdir. Buni afovut kilish uchun refraksiyani tekshirib, korreksiyalash zarur. Kurish kobiliyati yaxshilanib, kurish maydoni ok va rangli ob'ektlar bilan tekshirganda normal xolatda bulsa, demak bu nevrit emas, balki kuchli gipermetropiyaga taalukli buladi.



Giperetropiyani korreksiya kilish. yengil va urta darajadagi gipermetropiyani korreksiya kilish yesh bolalarda zaruriyat tugdirmaydi. Kuzda asteopik shikoyatlar bulganda yeki bitta kuzda bulsa xam kurishning yemonlashganida kuzoynak tanlashga kursatma bulib xisoblanadi. Bunday xolatlarda yiguvchi (+) linzalardan foydalaniladi va doimiy tulik korreksiya kilinadi.

Gipermetropiya kuchi Z dptr dan yukori bulgan bolalarda 1 dprt ga kam bulgan doimiy korreksiya, sikloplegiya xoloatida ob'ektiv usul bilan tanlanib keyin belgilanadi bu esa uz navbatida bolalarda binokulyar kurishning buzulishini oldini olishga va gilaylikni davolanishiga olib keladi.



Miopiya

Miopiya (yakindan kurish) kuchli refraksiya turi xisoblanib, uzokka kurish yemon buladi

Miopiyaning uch darajasi bor – past darajasi – 3 dptr gacha, urta darajasi – 6 dptrgacha va yukori darajasi 6 dptr dan yukori.

Klinik kechishi buyicha miopiya rivojlanuvchi (progressiruyuщaya) va statsionar (rivojlanmaydigan) turlariga bulinadi

Miopiyaning rivojlanishi sekin – astalik bilan kechib, bolaning balogatga yetganda tuxtashi mumkin. Ba'zi xolatlarda miopiya jadal rivojlanib (to 30—40 dptr), kurish utkirligini ancha pasaytirib, bir kator asoratlarga olib kelishi mumkin. Bunday miopiya yemonsifatli bulib – miopik kasallik deyiladi. Rivojlanmaydigan miopiya refraksiya anomaliyasi xisoblanib, kurish utkirligini uzokka yemonlashuvi bilan kechi, tulik korreksiya kilinadi va davoash talab kilmaydi

Miopiyaning oldini olish yelgo miopiyaning davolanishi va xakikiy miopiyaning usishini olidini olishga karatilishi lozim. Kuyidagilar miopiyaning profilaktik choralariga kiradi:

1. Miopiya bilan kasallananlarni vaktli aniklash va ularni dispanser nazoratiga olish, shuningdek maktabgacha va maktab yeshidagi bolalarni muntazam dispanser nazoratidan utkazib turish.

2. Miopiyani korreksiya kilish. Darslarda bolalara sangigienik xolatni yaxshilab berish (sinf xonalarni, dars stollarini yaxshilab yeritish.)

3. Bolalarni yeshligidan chiniktirish.

4. Kuzning zurikishini kamaytirish va dars va dam olish vaktini tugri taksimlash.

6. Uz vaktida skleroplastik operatsiyalarni utkazish.



Astigmatizm

Astimatizimda paydo bulgan fokuslardan biri tur pardada bulsa, ikkinchisi uning oldida yeki orkasida bulishiga karab oddiy miopiya yeki gipermetropiya astigmatizmi deyiladi. Veritikal yunalishdagi nur sindirishi gorizontaldagidan kuchlirok bulsa, tugri astigmatizm, buning aksi - gorizontaldagi vertikaldan kuchlirok bulsa teskari astigmatizm deyiladi.

Astigmatizmni korreksiyalash uchun nur yiguvchi va nur yoyuvchi silindr linzalar ishlatiladi. Bunday kuzoynak yasash uchun shishadan yasalgan bir butun kuyma silindrning burtik satxidan uzunasiga uning bir kismi kesib olinsa, burtik kuzoynak yasaladi. Demak, satxi burtik silindr (yiguvchi) linza kuyma shisha esa, usha butun silindr shaklidagi shisha devoriga kuyib yasalgan buladi. Silindrda kuzoynaklar nuri bir ukida sindiradi. Silindr kuzoynak shishalarning ukiga parallel tushgan nurlar sinmaydi. Agar nurlar silindr ukiga perpendikulyar (kundalang) tushsa sindiriladi.

Korreksiyani yana bir turi – bu kontakli linzalar bilan korreksiya kilinishi.



Presbiopia - gavharning yoshga bog‘liq hususiyarlari tufayli akkomodatsiyaning fiziologik susayishi. Agar ko‘zz emmetropik bo‘lsa, quyidagi ochkilar tayinlanadi:
35 yosh + 0,5 D

40 yosh + 1,0 D

50 yosh + 2,0 D

60 yosh + 3.0 D


Agar ko‘z gipermetrop bo‘lsa, presbiopik ochki kuchiga gipermetropiya darajasi qo‘shiladi, miopiyada esa miopiya darajasi ayriladi.Ko‘zoynaklar bo‘lishi mumkin: sferik, silindrik, bifokal, kontakt, teleskopik.

Mashg‘ulotda qo‘llaniladigan yangi pedagogik texnologiyalar:

«O‘rgimchak ini»
«O‘RGIMChAK INI» USULINI QO‘LLASh


  1. Talabalarga o‘tgan darslardan savollar tayyorlash uchun vaqt beriladi.

  2. Ishtirokchilar doira bo‘lib o‘tirishadi.

  3. Ishtirokchilarning biriga ip bilan bog‘langan koptokcha beriladi, u xoxlagan talabaga o‘zi oldindan tayyorlagan savolni ( javobni o‘zi bilishi shart) berib, koptokchani topshiradi.

  4. Koptokchani olgan talaba savolga javob beradi (savol bergan ishtirokchi javobni sharxlab turadi) va savolni boshqa ishtirokchiga beradi. Bu musobaka hamma ishtirokchilar “o‘rgimchak ini”ga o‘ralguncha davom etadi.

  5. Hamma talabalar savol berib bo‘lgach, ohirga talaba qo‘lidagi koptokchani birinchi savol bergan ishtirokchiga qaytaradi va unga savol beradi va x.k., bu xol chigal yechilgunga qadar davom etadi.

Eslatma: talabalardan xar bir javobga e'tiborli bo‘lish talab qilinadi, chunki oldindan qaysi talabaga koptokcha berilishi noma'lum.
4.2. Taxliliy qismi

Vaziyatli masala:

Situatsionnыe zadachi:

1.Bemor 30 yosh. Ko‘rishning pasayishiga, o‘qiganda chakka kismdagi og‘riklarga, harflarni qo‘shilib ketishiga shikoyat qiladi. O‘zini bir necha oy davomida kasal deb biladi. Korreksiyalovchi ko‘zoynak taqmaydi.

Ob'ektiv belgilar:

OD 0,3 1,0

Vis ——– –––— c + 4,0 D = ——–

OS 0,3 1,0

Ko‘z tubi: KND giperemik, chegarasi noaniq.. Qon tomirlar yo‘nalishi va kalibri o‘zgarishsiz.Ko‘rish maydoni o‘zgarishsiz.Rang ajratish o‘zgarishsiz.

Tashhis.


Asoratlar.

Javob. O‘rta darajali gipermetropiya. Akkomodativ astenopiya. Soxta nevrit.

2.Bemor 25 yosh. Ikala ko‘z xiralashishiga shikoyat qiladi. Yoshligidan ko‘rishi past. Korreksiyalovchi ko‘zoynak taqib yuradi. Bir yil avval (-)7,0 D li ko‘zoynak buyurilgan. Ob'ektiv:

OD 0,08 0,9

Vis ——– –––— c – 9,0 D = ——–

OS 0,08 1,0


Ko‘z tubi: KND giperemik, chegarasi aniq.. Miopik konus. To‘r parda yupqalashgan, «parketsimon» tipda.

Tashhis.


Asoratlar.

Javob. Yuqori darajali miopiya, to‘r parda miopik degeneratsiyasi.


4.3. Amaliy qismi

Ko‘rish o‘tkirligini tekshirish

.Maqsad: Ko‘rish o‘tkirligini tekshirish

.Bajariladigan bosqichlar:




Javoblari

Tulik javob

Notulik javob

Javob yuk

1

Apparat Rota, Sivsev-Golovin jadvali yoki distansion boshkarish (forroptir) jadvali, kursatkich kerak buladi

10

5

0

2

Apparat Rota va Sivsev-Golovin jadvali bemordan 5 metr uzoklikda joylashtiriladi (jadvalni 10-katori kuz tengligida joylashgan bulishi kerak)

10

5

0

3

Tekshiruv har ikkala ko‘z uchun alohida o‘tkaziladi, bunda bir ko‘z berkitiladi

10

5

0

4

Ko‘z o‘tkirligini aniqlash optotipni

10-katoridan tepaga karab(vis=1,0) ko‘rsatiladi



10

5

0

5

Ko‘rish o‘tkirligi pasaygan bemorlarda tekshirishni I-qatordan pastga qarab o‘tkaziladi

10

5

0

6

Bemor ko‘rgan qatori ko‘rish o‘tkirligi deb baxolanadi (1-kator = 0,1; 2-kator = 0,2 va x.k.)

10

5

0

7

Agar bemor 1-qator optotiplarini ajrata olmasa, ko‘rish o‘tkirligini barmoqlar sanash orqali aniqlanadi. Bunda Snellen formulasi ishlatiladi

d d – qancha masofadan ko‘rgani

Vis= _____ ;

D D – necha metrdan ko‘rishi

lozimligi;


20

10

0

8

Predmet ko‘rish yo‘q bo‘lganda ko‘zga yorug‘lik yuborish orqali yoruglik sezishi tekshiriladi, u noto‘g‘ri va to‘g‘ri bo‘lishi mumkin

10

5

0

9

Yoruglik sezgisi yo‘q bo‘lganda, ko‘rish o‘tkirligi «0» ga teng

10

5

0




Ja'mi

100 ball



5.Malaka, ko‘nikma va bilimni tekshirish usullari

- og‘zaki;

- yozma;

- vaziyatli masala;

- o‘zlashtirilgan amaliy ko‘nikmalarni namoyish etish.

5.1 Joriy baholash mezonlari


O‘zlash

tirish%

Baho

Talabaning bilim darajasi

96-100%

A'lo «“5»

Refraksiya anomaliyalari etiopatogenezi, klinikasi, davolash, asoratlari va profilaktikasi to‘g‘risida to‘liq va to‘g‘ri javob berish. Mustaqil xulosa va qaror qabul qilish, ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushoxada yuritish. Vaziyatli masalalarni to‘g‘ri va ijodiy yechish, javoblarni to‘liq asoslab berish. Interaktiv uyinlarda faol va ijodiy qatnashish va ularni yechishda ijobiy xulosalar va tahlil qilish.

Amaliy ko‘nikmalarni bajarishda hatoga yo‘l qo‘ymasdan, qadamma-qadam to‘liq bajarish.



91-95%

A'lo «“5»

Refraksiya anomaliyalari etiopatogenezi, klinikasi, davolash, asoratlari va profilaktikasi to‘g‘risida to‘liq va to‘g‘ri javob berish. Ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushoxada yuritish. Vaziyatli masalalarni to‘g‘ri va ijodiy yechish, javoblarni asoslab berish. Interaktiv uyinlarda faol va ijodiy qatnashish, to‘g‘ri qaror qabul qilish.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam bajarishda xato qilingan ayrim noaniqliklar.



86- 90%

A'lo «“5»

Refraksiya anomaliyalari etiopatogenezi, klinikasi, davolash, asoratlari va profilaktikasi bo‘yicha qo‘yilgan savollarni to‘liq yoritish, lekin 1-2 ko‘pol bo‘lmagan xatoga yo‘l qo‘yilishi. Mustaqil tahlil qilish. Vaziyatli masalalar to‘g‘ri yechish, lekin ayrim noaniqlar ko‘rsatish. Interaktiv uyinlarda faol qatnashish, to‘g‘ri qaror qabul qilish.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam to‘liq bajarishda xato qilingan ayrim noaniqliklar.



81-85%

Yaxshi «“4»

Refraksiya anomaliyalari etiopatogenezi, klinikasi, davolash, asoratlari va profilaktikasi bo‘yicha qo‘yilgan savollarni to‘liq yoritish, lekin 2-3 ko‘pol bo‘lmagan xatoga yo‘l qo‘yish. Amalda qo‘llay olish, mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo‘lish.

Vaziyatli masalalar to‘g‘ri yechish, lekin javoblar to‘liq yoritilmasligi. Interaktiv uyinlarda faol qatnashish, to‘g‘ri qaror qabul qilish.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam bajarishda xato qilingan ayrim noaniqliklar.


76-80%

Yaxshi «“4»

Savollar to‘g‘ri, lekin to‘liq yoritilmasligi. Talaba keratitlar etiopatogenezi, tasnifi, klinikasini, davolash prinsiplarini bilishi, lekin ularning asoratlarini, va asoratlarini yaxshi bilaolmasligi. Mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo‘lish. Interaktiv uyinlarda faol qatnashish. Vaziyatli masalalarga to‘liq javob bermasligi.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam to‘liq bajarishda 1 ta qadamni to‘liq bilmasligi.



71-75%

Yaxshi «“4»

Savollar to‘g‘ri, lekin to‘liq yoritilmasligi. Talaba etiopatogenez, tasnif, klinikani bilishi, lekin ularning davolash prinsiplarini va asoratlarini to‘liq bilaolmasligi. Mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo‘lish. Vaziyatli masalalarga to‘liq javob bermasligi.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam to‘liq bajarishda 1 ta qadamni umuman bilmasligi.



66-70%

Qoniqarli

«“3»


Savollarning yarmi xatolarga yo‘l qo‘yilgan xolda yoritish. Talaba etiopatogenez, tasnif, klinikani bilishi, lekin ularning davolash prinsiplarini va asoratlarini to‘liq bilaolmasligi. Faqat ba'zi savollar bo‘yicha mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo‘lish. Vaziyatli masalalarni to‘g‘ri yechish, lekin javoblar asoslab berilmagan.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam to‘liq bajarishda 2- ta qadamni to‘liq bilmasligi.



61-65%

Qoniqarli

«“3»


Savollarning yarmi xatolarga yo‘l qo‘yilgan xolda yoritilishi. Talaba etiopatogenez, tasnifni bilishi, lekin ularning klinikani, davolash prinsiplarini va asoratlarini to‘liq bilaolmasligi. Faqat ba'zi savollar bo‘yicha mohiyatini tushunish, javobi to‘liq emas. Vaziyatli masalalarni to‘g‘ri yechish, lekin javoblar asoslab berilmasligi, xato qo‘yilishi.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam to‘liq bajarishda 2 ta qadamni umuman bilmasligi.



55-60%

Qoniqarli

«“3»


Savollarning yarmi xatolarga yo‘l qo‘yilgan xolda yoritilish. Talaba etiopatogenez, tasnifni bilishi, lekin ularning klinikani, davolash prinsiplarini va asoratlarini tarifida xatoga yo‘l qo‘yish. Javobi noniq, mavzu bo‘yicha birmuncha tasavvurga egallash. Vaziyatli masalalarni yechishda xato yo‘l qo‘yish.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam to‘liq bajarishda 3- ta qadamni to‘liq bilmasligi.



50-54%

Qoniqarsiz

«“2»


Savollarning 1/3 to‘g‘ri yoritilgan. Talaba etiopatogenez, tasnifni bilishi, lekin ularning klinikani, davolash prinsiplarini va asoratlarini tarifida xatoga yo‘l qo‘yilgan. Vaziyatli masalalarga noto‘g‘ri yechilgan.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam to‘liq bajarishda 3 ta qadamni umuman bilmasligi.



46-49%

Qoniqarsiz

«“2»


Savollarning 1/4 to‘g‘ri yoritilgan. Talaba etiopatogenez, tasnifni bilishi, klinikani, lekin ularning davolash prinsiplarini va asoratlarini tarifida xatoga yo‘l qo‘yilgan. Vaziyatli masalalarga noto‘g‘ri yechilgan.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam to‘liq bajarishda 4- ta qadamni to‘liq bilmasligi.



41-45%

Qoniqarsiz

«“2»


Savollarning 1/5 to‘g‘ri yoritilgan. Talaba kasalliklarning tasnifini bilmaydi, kasalliklar to‘g‘risida to‘liq tushunchaga ega emas. Kasalliklarning davolash prinsiplari va asoratlari bo‘yicha savollarga to‘liq bo‘lmagan, qisman noto‘g‘ri javob berilgan.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam to‘liq bajarishda 4 ta qadamni umuman bilmasligi.



36-40%

Qoniqarsiz

«“2»


Savollarning 1/10 noto‘g‘ri yoritilgan. Talaba kasalliklarning tasnifini bilmaydi, kasalliklarning klinikasini aralashtirib yuborilgan. Kasalliklarning davolash prinsiplari va asoratlari bo‘yicha tushincha yo‘q.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam bajarishda ko‘pol xatoga yo‘l qo‘yilgan.



31-35%

Qoniqarsiz

«“2»


Savollarga javob bermadi. Talaba kasalliklarning tasnifini, klinikasi, davolash prinsiplari va asoratlari bo‘yicha tushincha yo‘q.

Amaliy ko‘nikmalarni qadamma-qadam bajarishni umuman bilmaydi.



6. Mashg‘ulotning texnologik xaritasi






Mashg‘ulot bosqichlari

Mashg‘ulot shakli

Davo

miyligi (290min.)

1.

O‘qituvchining kirish so‘zi (mavzuni asoslash)




10 min

2.

Amaliy mashg‘ulot mavzusini muhokama qilish, yangi pedagogik texnologiyalar (kichik guruhlar, munozara-bahs, vaziyatli masala, ishbilarmon o‘yinlar, slaydlar, videofilmlar va h.k.)ni qo‘llagan holda talabalarning dastlabki bilim darajasini tekshirish

So‘rov,

Tushuntirish

30 min

3.

Bemorlarni bulimda tekshirish.

Bemorni tekshirish

90 min

4.

Talabalarga mavzuni o‘zlashtirish uchun belgilangan ko‘rgazmali qurollar (preparat, kompyuter dasturlari, sxema va h.k.)ni taqdim etish, ulardan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar va tushuntirish berish

Mulyajlarda kunikmalarni kayta topshirish

30 min

5.

Talabalarni mashg‘ulotning amaliy qismini egallashi bo‘yicha mustaqil ishi




40 min

6.

Gruppada keys ishini xal kilish ,Prezentatsiya

Referativ usulda seminar diskussiya

50 min

7.

Muxokama kilish keysni baxolash

Namoyish kilish interaktiv shaklda, aktiv ,passiv

20 min

8.

Ushbu mashg‘ulot bo‘yicha o‘qituvchining xulosasi, har bir talaba faoliyatini 100-ballik tizim bo‘yicha baholash va e'lon qilish. Keyingi darsga tayyorlanish uchun talabalarga vazifa berish (savollar to‘plami)

Axborot,

mustaqil tayyorlanish uchun savollar

20 min




Jami




290 min


7. Nazorat uchun savollar

  1. Aholi o‘rtasida klinik refraksiya anomalliyalari tarqalishi qanday.

  2. Klinik refraksiyani asosiy turlari aytib bering.

  3. Miopiyaning asosiy belgilarini aytib bering.

  4. Gipermetropiyani asosiy tashhislash usullarini kelti­ring.

  5. Miopiyani davolash yo‘nalishlarini aytib bering.

  6. Klinik refraksiya anomaliyalarida qanday asoratlari uchrashi mumkin.

  7. Klinik refraksiya anomaliyalarni oldini olish maqsadida qanday mahalliy va umumiy profilaktik muolajalar o‘tkazilishi zarur.



8. Adabiyotlar

Asosiy

  1. yeroshevskiy T.I., Bochkareva A.I. «Glaznie bolezni», 1989g., 263s.

  2. Xamidova M.X. «Kuz kasalliklari», 1996 y.,334 s.

  3. Kovalevskiy ye.I. «Glaznie bolezni» 1995 g., 280 s.

4. Fedorov S.N.i dr. «Glaznie bolezni» M. 2000g., 125 s.

5. Jack J. Kanski. /Clinical phthalmology. A systematic Approach. Atlas/ “Butterworth Heineman”, Oxford, UK 2005 y., 372 s.

6.Jack J. Kanski. /Clinical Ophthalmology. A systematic Approach./ “Butterworth Heineman”, Oxford, UK 2005 y., 404 s.

7. Ma'ruzalar materiallari.



Qo‘shimcha

8.Sidorenko ye.I. «Oftalmologiya», M. 2003g., 404 b.

9.Kapaeva L.A. «Glaznыe bolezni», M. 2002 g., 512 b.

10.Chensova O.B. «Tuberkulez glaz». M.Meditsina 1990g., 255b.

11.Astaxov Yu.S. «Glaznie bolezni», spravochnoe posobie, 2004, 183 b.

12.Kovalevskiy ye.I., “ibolezni”, Atlas, Moskva,“Meditsina”1985 g.,273 b.

13. M.N.Emerah, “Fundamentals of ophthflmology”, Egypt,1994., 497 b.

14. Nesterov A.P. “Glaukoma” 1995 g, 168 b.



15. Internet ma'lumotlari kuyidagi saytlardan olindi: www.ophthalmology.ru/articles/120_html,www.nedug.ru/ophthalmology/34art -html www.eyenews.ru/html- 67,www.helmholthzeyeinstitute.ru/articles/1.2html

www.eyeworld.com/ophth.articles/html-89,www.scientific-vision.com/html-ophth






Yüklə 95,11 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə