Początki socjologii związane z epoką pozytywizmu; Początki socjologii związane z epoką pozytywizmu

Początki socjologii związane z epoką pozytywizmu;

• Początki socjologii związane z epoką pozytywizmu;

• Źródła wiedzy o społeczeństwie poprzedzające socjologię:

• wiedza potoczna;
• sztuka;
• filozofia społeczna;
• tradycja religijna;

jest najstarszym sposobem gromadzenia spostrzeżeń dotyczących świata;

• jest najstarszym sposobem gromadzenia spostrzeżeń dotyczących świata;

• oparta na autorytecie przodków;

• często w postaci przysłów;

• nie musi być sprawdzana, jest pochopna;

• oparta na stereotypach;

• prowadzi do błędnych uogólnień;

Nauka:

• Nauka:

sztuka pokazuje hierarchię społeczną

• sztuka pokazuje hierarchię społeczną

• malarstwo (zwłaszcza malarstwo rodzajowe – pokazuje obraz życia codziennego)

• literatura (powieść realistyczna)

• dramat: temat władzy i posłuszeństwa

• w powieści realistycznej literatura powinna być lustrem

• W Polsce - realizm w powieściach Reymonta

Filozofia społeczna

• Filozofia społeczna

• ustalanie prawidłowości, jakimi kieruje się społeczeństwo;
• rozwija się od czasów Antyku (Sokrates, Platon, Arystoteles);

• Religia

• Mahabharata, Biblia, Koran
• wizja historii i miejsca człowieka

W jaki sposób przed powstaniem socjologii jako nauki ludzie próbowali usystematyzować swoją wiedzę o społeczeństwie?

• W jaki sposób przed powstaniem socjologii jako nauki ludzie próbowali usystematyzować swoją wiedzę o społeczeństwie?
• Zaznacz prawidłowe odpowiedzi
• filozofia społeczna
• statystyka
• wiedza potoczna
• ontologia
• tradycja religijna
• sztuka
• film dokumentalny

August Comte – termin socjologia:

• August Comte – termin socjologia:

• socius (towarzysz) + logos (wiedza);

• socjologia nauką o sterowaniu społeczeństwem;

• Comte inspiratorem pozytywizmu;

• postulat oparcia wszelkiej wiedzy na doświadczeniu;

• wiedza powinna być sprawdzalna;

Filozof Herbert Spencer w "Studium socjologii« przedstawił zarys socjologii;

• Filozof Herbert Spencer w "Studium socjologii« przedstawił zarys socjologii;

• Emil Durkheim, francuski socjolog pod wpływem pozytywizmu przedstawia "Zasady metody socjologicznej”;

• podstawy pozytywistycznego nurtu w socjologii;

• socjolog powinien badać fakty społeczne jak fizyk czy chemik;

samobójstwo nie jest indywidualną decyzją, ale faktem społecznym;

• samobójstwo nie jest indywidualną decyzją, ale faktem społecznym;

• 4 typy samobójstwa:

• egoistyczne (słaba społeczna integracja i słaba regulacja moralna);
• altruistyczne (społeczna integracja i silna regulacja moralna);
• anomiczne (termin anomia Durkheima jako chaos norm, słaba społeczna integracja i słaba regulacja moralna);
• fatalistyczne (gdy społeczeństwo nie daje nam możliwości wyjścia z jakiejś sytuacji);

• Analiza znaczenia religii:

• totemizm i późniejsze religie opierają się na podziale na rzeczy święte (sacrum) i świeckie (profanum)

• pytanie o przyczyny spójności społeczeństwa

• solidarność jako wyjaśnienie zjawiska spójności

Max Weber - stanowisko antypozytywistyczne:

• Max Weber - stanowisko antypozytywistyczne:

• socjologia nie może badać ludzi tak jak nauki przyrodnicze

• Weber przekonany o konieczności uwzględniania, że badania dotyczą ludzi;

• koncepcja socjologii rozumiejącej (interpretatywnej) – socjolog musi ludzi zrozumieć i wniknąć w motywy ich działania;

Jednym z zadań socjologii tworzenie typów idealnych - uproszczonych modeli;

• Jednym z zadań socjologii tworzenie typów idealnych - uproszczonych modeli;

• Etyka protestancka i duch kapitalizmu:

• surowa etyka i moralność pracy przyczyniły się do rozwoju kapitalizmu;
• oszczędność i pracowitość sprzyjały działaniom rozpędzającym gospodarkę;
• oszczędności i inwestycje tworzą wzrost;
• Weber wykazał wpływ idei na tempo wzrostu gospodarczego;

wywodząca się od Durkheima orientacja pozytywistyczna:

• wywodząca się od Durkheima orientacja pozytywistyczna:

• pomiar jako jedną z najistotniejszych metod badań;
• narzędziem pomiaru jest zwykle ankieta;
• metody ilościowe;

• pochodząca od Webera orientacja antypozytywistyczna:

• wywiady ;
• metody jakościowe;

Marks: rewolucjonista i myśliciel społeczny;

• Marks: rewolucjonista i myśliciel społeczny;

• teoria podziału klasowego i koncepcja ideologii:

• podział na uprzywilejowanych wyzyskiwaczy i wyzyskiwane klasy nieposiadające;
• ideologie mające zamaskować charakter stosunków społecznych;
• pojęcie ideologii: grupy interesu są skłonne do narzucania swoich poglądów;
• współcześnie - zamiast ideologii pojęcie dyskursu;

Dopasuj nazwisko do pojęcia:

• Dopasuj nazwisko do pojęcia:

• Durkheim - Weber

• Pozytywizm - Antypozytywizm

książka „Chłop polski w Europie i Ameryce” z Williamem. Thomasem;

• książka „Chłop polski w Europie i Ameryce” z Williamem. Thomasem;

• źródła wcześniej nie wykorzystywane (listy i pamiętniki chłopskich emigrantów);

• koncepcja współczynnika humanistycznego:

• analiza punktu widzenia badanego;

• rozwinięcie antypozytywistycznych założeń Webera;

człowiek zabawy - pod wpływem kontaktów w grupie;

• człowiek zabawy - pod wpływem kontaktów w grupie;

• człowiek pracy - ukształtowany przez pracę;

• człowiek dobrze wychowany – przyswoił sobie normy;

• człowiek zboczeniec (dewiant) - zbacza z utartej drogi:

• zboczeniec nadnormalny - odgrywający swą rolę;
• zboczeniec podnormalny - nie umiejący się przystosować

dorobek polskiej socjologii - niszczony w okresie powojennym;

• dorobek polskiej socjologii - niszczony w okresie powojennym;

• naukowa socjologia nie do pogodzenia z ideologią marksistowsko- leninowską;

• po październiku 1956 r. przejściowa liberalizacja systemu (tzw. Odwilż);

• publikacje socjologiczne podlegały ograniczeniom cenzury;

po opuszczeniu Polski w 1968 r. osiadł w Wielkiej Brytanii;

• po opuszczeniu Polski w 1968 r. osiadł w Wielkiej Brytanii;

• jest jednym z najbardziej znanych socjologów na świecie;

• jest reprezentantem postmodernizmu;

fot. Mariusz Kubik

• fot. Mariusz Kubik

głosi hasła tolerancji i relatywizmu;

• głosi hasła tolerancji i relatywizmu;

• przeświadczenie że tolerancja może uchronić od konsekwencji nowoczesności (ludzie tolerancyjni nie posuną się do przemocy);

• Postmodernizm krytykowany za kwestionowanie znaczenia nauki;

• Alan Sokal – autor prowokacji naukowej – wskazał antynaukowe cechy postmodernizmu;

• postmodernizm inspiruje debaty naukowe;

Podaj przykłady przysłów, nie wymienionych na wykładzie, związanych ze społeczeństwem i prześlij je na forum;

• Podaj przykłady przysłów, nie wymienionych na wykładzie, związanych ze społeczeństwem i prześlij je na forum;

• Jakie dzieło sztuki, nie wymienione na wykładzie, odzwierciedlające relacje społeczne zapadło Ci w pamięć? Prześlij przykład na forum;

Pytania do refleksji:

• Pytania do refleksji:

• Dlaczego, Twoim zdaniem, postmodernizmowi zarzuca się nienaukowość?

• Jeśli masz trudności, możesz odwołać się do slajdów i tekstów.

Który z wymienionych na wykładzie myślicieli najbardziej przyczynił się do powstania socjologii? Wybierz 3 najważniejsze nazwiska.

• Który z wymienionych na wykładzie myślicieli najbardziej przyczynił się do powstania socjologii? Wybierz 3 najważniejsze nazwiska.
• John Locke
• Max Weber
• David Hume
• Karol Marks
• Włodzimierz Lenin
• Emil Durkheim
• Herbert Spencer

Jakie typy osobowości społecznej wymieniał Florian Znaniecki?

• Jakie typy osobowości społecznej wymieniał Florian Znaniecki?

• człowiek rozrywki
• człowiek zabawy
• człowiek pracy
• człowiek zatrudniony
• człowiek grzeczny
• człowiek dobrze wychowany
• człowiek zboczeniec
• człowiek zwyrodnialec