Postmodern sanatta eklektik nesneler hikmet Şahin
Yüklə 176,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar Kelimeler
| Karadeniz Araştırmaları • Kış 2013 • Sayı 36 • 235-‐255 POSTMODERN SANATTA EKLEKTİK NESNELER Hikmet Şahin *
Özet Postmodernizm kavramının kullanıldığı 60’lı yıllardan bu yana, güzel sanatlar içerisine giren resim, heykel, grafik, mimarlık, felsefe alanlarında kendisini gösteren bu tanım ifadesini sanat ve nesneleri üzerinde bulmuştur. Geçmişten günümüze sanat anlayışlarının birbirini takip ettiği, güncel sanatın bir önceki dönemi reddettiği bilinen bir gerçektir. Postmodern sanat, devamı niteliğindeki modern sanattan farklı kimliklere bürünmüş, sanat hayatına yeni kavram ve bakış açıları getirmiştir. Tepki göstermesine rağmen içerisin-‐ de modernizmin yapısal özelliğini de barındıran postmodernizm, çoğu zaman “gelişmiş modernizm” olarak adlandırılmıştır. Sanat hayatını etkileyen ve farklı kültür özelliği taşıyan (eklektik) sa-‐ natsal formların postmodern sanata yansımalarını araştırmak günümüz sa-‐ natını yorumlamak ve anlamak açısından önemlidir. Batı sanatı tarihi içeri-‐ sinde eklektik sanat yapıtlarının ortaya konması ve postmodern sanatla iliş-‐ kilerin incelendiği bu çalışma; postmodern sanat ve kavramların ne denli karmaşık, çoğul ve eklektik özellikler taşıdığına işaret etmektedir. Anahtar Kelimeler: Postmodern Sanat, Modern Sanat, Postmodern Eklektisisizm
Since the 1960s, when the concept of postmodernism began to be used, this term has manifested itself in various branches of fine arts, i.e. art, sculpture, graphic design, architecture and philosophy and found its expres-‐ sion in art and its objects. It is well-‐known fact that from past to present views related to art have followed one another and that current approach has rejected the previous one. Postmodern art has assumed different identities than modern art, which it followed, and brought new concepts and points of views to the world of art. Harboring in itself some structural properties of modernism despite its rejection of it, postmodernism has often been called “advanced modernism”. Investigating reflections on postmodern art of (eclectic) artistic forms that affect the world of art and bear different cultural features is important to interpret and understand today’s art. This study, which aims to reveal eclec-‐ tic works of art in the history of Western art and their relationships with postmodern art, points out how complicated postmodern art and concepts are and what multiple and eclectic properties they bear.
* Dr. Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü Selçuklu/KONYA. hikmetxsa-‐ hin@gmail.com
Hikmet Şahin 236
Tanım olarak farklı zaman ve ifadelerle açıklayabileceğimiz modern-‐ postmodern kelimeleri ancak günümüzde yaygın ifadesiyle anlamını bul-‐ makta ve özellikle sanat alanlarında belli bir görüşü temsil edebilmektedir. Jenks posmodernizmle ilgili düşüncelerini şöyle aktarır: “Postmodernizm sözcük ve kavramının büyük gücünün ve bir yüzyıl daha duyulacak olmasının bir nedeni, yetersiz kaldığı açıkça görülen modernist dünya görüşünü geride bıraktığımızı, nereye gittiğimizi belirtmeden ortaya koyabilmesidir. Birçok kişinin bu terimi kendiliğinden, sanki kendi bulmuş gibi kullanmasının nedeni de budur. Ama “modernizm” üçüncü yüzyılda icat edilmiş gibi gözüktüğüne göre, “postmodernizm” teriminin ilk kullanışı da belki o zamandı.” (Aktaran: Appignanesi ve Garratt, 1996: 3). Postmodern sözcüğünün yaygın bir alanı kapsaması ve bu alanlarla il-‐ gili nitelemelere sürekli yapılan göndermeler, içerik ve işleyişinin esnek ve eklektik bir yapıda olması, onun kavramsal olarak tanımlanmasını güçleş-‐ tirmiş; bu nedenle sözcüğün anlamlı bir hale getirilmesi oldukça zor-‐ laşmıştır denilebilir. Geniş bir yelpazede kendisini gösteren postmodernizm kavramı, günümüz post-‐modern dünyasında neredeyse her alanda kul-‐ lanılmış; çoğu zaman kendi davranışlarının dışına çıkarak başka merkezlere doğru kayış göstermiştir. Postmodern kelimesinin yapısal olarak modern sonrası anlamına gel-‐ mesi çeşitli kavram karmaşalarına yol açmış, sözcük modern sonrası an-‐ lamına gelen post ön takısıyla modern dönemlerin sanatını ve daha ötesini kapsarmış gibi bir çelişkiye düşülmüştür. Oysaki postmodern diye kavram-‐ sallaşan bu kelimenin tam olarak anlamı modern-‐sonrası değildir. Kronolo-‐ jik olarak modern sonrası diyebileceğimiz postmodernizm aslında moder-‐ nizmden çok farklı değerlere sahiptir. Bu değerler farklı alanlarda kendisini gösteren, gelişigüzel, bilinenin ötesinde felsefi, toplumsal, akademik söylem ve kuralları olan değerlerdir. Postmodernizmin kuramsal olarak oluşmasını sağlayan filozof Jean-‐ François Lyotard, postmodernizmin modernliğin bir parçası olduğunu; ancak modern bir eserin postmodern olduğu sürece modern olabileceğini savunmuştur (Lyotard, 1997: 155-‐156). Postmodern düşünür ve sanatçılarının çoğu kez modernizmi eleştiri bombardımanına tuttuklarını, modern sanat ve düşün sistemine karşı eleş-‐ tirel bir tavır sergiledikleri bilinmektedir. Ancak; içerisinde modernizmin özelliklerini taşıyan, belirli noktalarda kendisini modern konstrüksiyonun üzerinde bulan bir postmodern durum da vardır. Bu bakımdan modernizm salt olarak postmodernliğin eleştiri cephesinin dışında başka bir şey değil-‐ dir diyemeyiz. Postmodernliğin anlaşılması, modernizmin tanım, kavram ve ilişkileri-‐ nin bilinmesiyle paralellik gösteren bir durumdur. Modern kelimesinin ilk kullanıldığı İsa’dan sonra Antik dönemleri çağrıştıran 5. yüzyılın sonunda “antiqus”un karşıt anlamlısı olarak kullanıldı. Daha sonraları bilhassa onun-‐
Yüklə 176,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|