Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
1
1.
Baxış:
Gürcüstanın prezidenti kimi, sizin
ə
n böyük m
ə
qs
ə
diniz n
ə
olacaq?
Gürcüstan vətəndaşlarının sarsılmaz iradəsidir ki, azad və demokratik cəmiyyət inkişaf etdirsin,
qanunun aliliyini və hər vətəndaşın qanun qarşısında bərabərliyinə əsaslanan, şəffaf, xalq qarşısında
məsuliyyət daşıyan idarəçilik sistemini möhkəmləndirsin və bu hal hər bir vətəndaş üçün insan
hüquqlarının və azadlıqlarının, o cümlədən, söz, fikir, vicdan, iqrar və etiqad azadlığının, birləşmə
yaradılmasının və onda iştirak etmə hüquqlarının zəmanətidir.
Siyasi sistem ölkə inkişafının mühüm ilkşərtidir. Vahid Millil Hərəkatın hakimiyyəti dövründə həyata
keçirilən sistem demokratik islahatlar nəticəsində, Gürcüstanda siyasi qüvvələrin sülh şəraitində
dəyişməsi mümkün oldu: Bu nöqteyi-nəzərdən 2012-ci ilin parlament seçkiləri Gürcüstanda
demokratik qurumların hasil olunmasında və möhkəmləndirilməsi yolunda əhəmiyyət kəsb edici
addımdır.
Vahid Milli Hərəkatın vəzifəsidir ki, ölkə bu müvəffəqiyyəti saxlaya bilsin və hakimiyyətin
demokratik yeniləşmə prosesini qaçınılmaz etsin. Parlament seçkilərindən sonrakı il göstərdi ki, bir
sıra sahələrdə islahatlar tempi yavaşıdı, bəzi hallarda isə geriyə doğru addımlar atıldı. Bu gün artıq
aşkardır ki, hökümət iqtisadiyyatın artması tempini saxlanmasını, infrastrukturun inkişafını,
investisiyaların cəlb edilməsini və nəticə kimi yeni iş yerlərinin yaradılmasını, cinayət işlərilə
mübarizə və təhlükəsizlik mühitin saxlanılması; ölkə qarşısında duran xətərlərə adekvat reaksiya kimi
təsvirlərin gerçəkləşdirilməsində aciz qaldı.
Belə bir reallıq daxilində prezidentin vəzifəsidir ki, xarici kursun dəyişilməz və Gürcüstanın
əhalisinin Avro-Atlantik seçiminin həyata keçirilməsi üçün çalışsın; Bununla yanaşı prezident
höküməti nəzarət etməlidir ki, hökümət və parlament çoxluğu əhalinin problemlərini həll etsin və
bununla öz seçki vədlərini yerinə yetirsin.
2.
Təhsil:
T
ə
hsil siyas
ə
ti il
ə
bağlı baxışınız n
ə
dir? İbtidai, ikinci d
ə
r
ə
c
ə
li, ali v
ə
profesional
t
ə
hsilin s
ə
viyy
ə
sin v
ə
keyfiyy
ə
tin qaldırmaq üçün hansı siyas
ə
ti yürüd
ə
c
ə
ksiz?
Təhsil və elmsiz ölkənin layiqli təmin edilməsi, müasir, sivil dünyada tanınan dəyərlərə əsaslanan
dövlətin yaradılması qeyrimümkündür. İntizamlı, innovasiya və texnoloji təkmilləşməyə yönəldilən
təhsil yüksəkmaaşlı iş yerlərinin yaradılmasının və müvafiq olaraq ölkədə səviyyənin
yaxşılaşdırılmasının ilk şərtidir.
Məktəb infrastrukturunun sonrakı yeniləşməsi və hər məktəbin müasir tələblərə uyğun təchizi və
lazımı resurslarla təminat vacibdir.
Məktəb təhsilinin idarəçiliyinin desentralizasiyası şəraitlərində dövlət milli tədris planını
müəyyənləşdirir və təhsilin keyfiyyət nəzarətini həyata keçirir, məktəbin bilavasitə idarəeilməsi,
bütcənin sərəncamı, maarifləndirmə məqsədlərinə nail olmaq üçün zəruri pedaqoji və metodoloji
yanaşmaların mükəmməlləşdirilməsi məktəbin özünüidarəetməısinin sərştəsinə məxsusdur.
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
2
Orta, həmçinin, ali məktəb təhsili səviyyəsində bir şagird/tələbə üçün ayrılan təhsil qrantının modeli
saxlanılmalı, onun miqdarı isə artırılmalıdır. Bu sistem professor-müəllimlərin maaşının artmasına
imkan verəcək və təhsil prosesləri üçün vacib digər xərcləri beynəlxalq standartlara yaxınlaşdırsın.
Təhsil sahəsində vahid milli hərəkatın hakimiyyətdə olduğu zaman həyata keçirilən islahatların
növbəti mərhələsi vahid milli imtahanlar və orta məktəbin məzunolma imtahanlarının inteqrasiyası
olmalıdır.
Ali təhsil istiqamətində universitetin tam akademik, inzibatı və maliyyə muxtariyyatına doğru gedişi
vacibdir.
Texnologiyalar sahəsində təhsil və inkişafa dövlət dəstəyi prioritetdir. Bunun bariz nümunəsi
Batumidə Amerika Texnoloji Universitetinin layihəsidir. Bu və buna bənzər layihələr dövlət və özəl
təşəbbüslərin dəstəyi ilə davam etdirilməlidir. Eləcə də, dünyanın məşhur universitetlərində maqistr
proqramları üzrə bizim tələbələrin təhsilinin maliyyələşdirilməsi də davam etdirilməlidir.
İxtisas təhsil sistemi yerli və qlobal bazarın tələblərinə cavab verməlidir, o maksimal surətdə çoxtərəfli
olmalı və biznesə sıx kooperasiya yolu ilə yaradılmalıdır.
Gürcüstanın zəngin mədəni irsini gələcək nəsillərə tanıç etmək təhsil sisteminin hissəsi kimi qəbul
edilməlidir. Bunun üçün muzeylərin və kitabxanaların modernizasiyası, onların müasir, cəzbli,
rəngarəng məkanı kimi yeniləşdirilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bununla yanaşı, həmin məkanlar
təhsil almaq yero olacaq və intelektual istirahətə də xidmət edəcək.
3.
Vergiqoyma:
Sizin fikirinizc
ə
, Gürcüstan üçün hansı vergi sistemi m
ə
qbuldur v
ə
hansı
prinsipl
ə
r
ə
ə
sas
ə
n g
ə
lir vergisi t
ə
yin edilm
ə
lidir?
Vahif milli hərəkatın prioritet vəzifəsi verqi sisteminin konsolidasiyası, sadələşdirilməsi və faiz
tutulmasının əksildilməsində 21 vergidən 6-səna keçmək mümkün oldu. Verqilərin xüsusilə gəlir
vergilərinin azaldılması vaxibdir. Bu da iş yerlərinin artmasının ilk şərtidir.
4.
İqtisadiyyat:
İqtisadi artımı sür
ə
tl
ə
ndirm
ə
kl
ə
bağlı baxışınız n
ə
dir? Hansı sah
ə
l
ə
r sizin
prioritetinizi t
ə
şkil edir v
ə
bununla bağlı Gürcüstan parlamenti v
ə
höküm
ə
tin
ə
n
ə
t
ə
klif
ed
ə
c
ə
ksiz?
Rifaha doğru can atma insanın fundamental haqqıdır və onun həyata keçirilməsi yalnız azad mühittə
mümkündür. Hər bir vətəndaşın rifahının təmin edilməsi üçün ölkənin sabit inkişafının elə bir
modeli yaradılmalıdır ki, o azad iqtisadi mühitə əsaslanır. Bu modelin prinsipləridir: kiçik hökümət,
fiskal məsuliyyətli makroiqtisadi və sağlam monetar siyasət; aşağı vergilər, məqsədli sosial
proqramlarının tətbiqi əsasında investisiya mühitinin yaxşılaşdırılması.
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
3
Vahid Milli Hərəkatın iqtisadi siyasəıtinin əsas məqsədi ölkənin sürətli iqtisadi inkişafı, işyerlərinin
yaradılması, yoxsulluq və işsizliyin dəf edilməsi - əhalinin yaşayış səviyyənin yüksəldilməsi və bütün
bunların nəticəsində daha da artıq rifahın, inkişafın və Gürcüstanın hər vətəndaşı üçün sosial rifahın
əldə edilməsi.
Xəzər dənizi və orta asiya regionlarından digər ölkələr üçün enerji resursların alternativ yollarla
ötürülməsi prosesində Gürcüstana şamil edilən rolu dərk edərək Vahid Milli Hərəkatı iqtisadiyyatın
təməl daş kimi onların effektiv funksiyasını hesab edir.
Gürcüstan üçün, eləcə də, ölkənin enerji-müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi prioritetdir. Bu
cəhətdən enerjidaşıyıcıların ötürülməsi mənbələrinin diversifikasiyasının saxlanmasıdır.
Gürcüstan elektrikenerjisinin iri region ixracısı olmalıdır, bunun üçün enerji hasilinin
artırılmasından başqa ölkələri birləşdirən yeni ötürücü xətlərin inşası vacibdir.
Gürcüstanın nəqliyyat infrastrukturunun inkişafı da əhəmiyyət kəsb edir. Bakı-Tiflis-Qars dəmiryolu
maqistralı şərq və qərb arasında iqtisadi əlaqələrin genişlənməsi və Avropa iqtisdi məkanı ilə
Gürcüstanın daha da yaxınlaşmasına səbəb olacaq. Anakliya körfəzində Lazika limanının inşası
Gürcüstanın tranzit funksiyasını yeni yüksəkliyə qaldıracaqdır.
Vahid milli hərəkatın fikrincə, Avroittifaqla yaxınlaşmaq və yeni ixrac bazarlarının açılması iş
yerlərinin yaradılması prosesinə kəskin stimul verəcəkdir. Bunun üçün Avroittifaqla azad ticarət
sazişinin imzalanması tezləşdirilməlidir və müvafiq danışıqla ABŞ-la da aparılmalıdır.
5.
Məşğulluq:
İşsizlik problemini h
ə
ll etm
ə
k üçün höküm
ə
t hansı siyas
ə
ti h
ə
yata keçirm
ə
lidir?
Vahif milli hərəkatı Gürcüstanda əhali üçün keyfiyyətli məhsul və xidmətdən asan istifadə etmənin
ilk şəraitlərinin yaradılmasına çalışır. Gürcüstanın iqtisadi siyasətinin məqsədi işə cəlb etmənin
artması və bu məqsədə nail olmaq üçün əmək bazarının hasil edlməsidir.
İqtisadiyyat və vətəndaşların rəqabətliliyinin artırılması üçün ixtisaslı işçilərin təkmilləşdirilməsinə
yardım göstərilməlidir.
Yeni iş yerlərinin yaradılması prosesinin stimullarşdırılması məqsədi ilə verqilərin azaldılması 2012-ci
ilin dekabrında qəbul edilən dəyişikliklərə qədərki planlaşdırılmaya uyğun aparılmalıdır. Aşağı
səviyyəli vergilər iqtisadi fəallığın yüksəkliyi, iş yerlərinin artırılması və qiymətlərin endirilməsi
deməkdir.
İş yerlərini biznes yaradır. Bunun üçün vahid milli hərakatın özəl sektorda mühafizə və ctabillik hissi
yardım baxımından əmniyyət kəsb edir.
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
4
Müvafiq olaraq qanunvericilik dəyişikliklərinə 5 illik moratoriya elan etmək gərəkdir ki ölkənin
iqtisadi mühitinə təsir etməsin; Qanunvericilik orqanı iqtisadi xarakterli cinayətin amnistiya və gizli
vergilərin leqalla.dırılması haqqında qanun qəbul etməlidir; Maliyyə - iqtisadi xarakter daşıyan
dekriminalizasiya olmalıdır; Məhkəmədən icazəsiz özəl şirkətlərin yoxlanışı qadağa edilsin; Dövlət
nəzarətedici orqanlarının, xalq müdafiəçisinin hər illik hesabatında iqtisadi azadlıq haqqında
parlamentə təqdim ediləcək məlıumat yer almalıdır.
İş yerləri yalnız şəhərlərdə deyil, kənd-təsərrüfatı məhsullarının emaledici müəssisələri rayon
mərkəzlərində fəaliyyətə başlamalıdırlar. Bu kənd-təsərrüfatının keyfiyyətli məhsuluna tələbat
artıracaq, o da ki, öz tərəfindən, kənd-təsərrüfatınd yeni sərmayələrin cəlb edilməsinə səbəb olacaq.
6.
Səhiyyə:
Tibbi xidm
ə
tin keyfiyy
ə
tinin yüks
ə
ldilm
ə
si v
ə
el
ə
c
ə
d
ə
ona çatımlılıq imkanını
asanlaşdırmaq üçün hansı siyas
ə
ti yürüd
ə
c
ə
k v
ə
konkret q
ə
rarlar q
ə
bul ed
ə
c
ə
ksiz?
Grücüstanın səhiyyənin müdafiəsi siyasətinin vəzifəsi tibbi yardım keyfiyyəi və ondan istifadənin
asanlaşdırmasının yaxşılaşdırılmasıdır. Vahid Milli Hərəkatı hesab edir ki Grücüstanın hər vətəndaşı
üçün keyfiyyətli tibbi xidmət bərabər səviyyədə göstərilməlidir. Pasientin hüquqlarının müdafiəsi ilə
yanaşı tibb personalın hüquqları da prioritetdir – layiqli şəraitdə işləmək və ədalətli maaş.
Yüksək keyfiyyətli və effektiv tibbi xidmətin qarrantı ilk növbədə ixtisaslı personaldır. Bunun üçün
universitet təhsili ilə bərabər rezidentura və ixtisasi inkişaf sisteminin moderniləşməsi gərəkdir.
Vahid milli hərəkat hesab edir ki, tibbi infrastrukturun reabilitasiyası layihələri davam etdirilməlidir.
Bu bütün regionlarda yüksək standaerlı və effektiv müalicəyə əsas yaradacaq. Bunun üçün sığorta
sisteminin yeniləşdirilməsi vacibdir, bu sahədə sağlam rəqabət təsbit edilməli, vətəndaşlar, yaxud
dövlət sığorta sxemləri yaxşılaşdırılmalıdır.
Sığorta paketləri dəva-dərmanların qiymətini sosial cəhətdən müdafiəsiz əhali üçün dövlət ödəyəcək,
amma müxtəlif qrupların nümayəndələri qüzəştlərlə faydalanacaqlar.
Farmasevt sektorunda iş aparma rəqabətə əsaslanmalıdır ki bu da qiymətləri azaldacaq əhali üçün
keyfiyyətli və effektli dərmnların çatdırılmasını təmin edəcək.
İlk növbədə, kənd və ailə həkimi institutu maliyyə və sığorta sxemlərinə genş qatılması yolu ilə
dəstəklənməlidir. əhalinin səhiyyıə durumunun göstəricilərinin yaxşılaşdırılması üçün ictimai səhyyəı
sisteminin prioritetliyi vacibdir, eləcə də, həyat qaydasının təsisi zəruridir. Xüsusilə böyük diqqət
analar və uşaqların sağlamlığı tələb edir. Hamilələrin nəzarət, reproduktiv səhiyyə servislərin
genişləndirilməsi demoqrafik göstəriciləri yaxşılaşdıracaq və minilliyin məqsədlərə nail olmaqda daha
real əsaslar yaradacaq.
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
5
7.
Sosial Təhlükəsizlik:
Sosial t
ə
hlük
ə
sizliyi inkişaf etdirm
ə
k üçün hansı siyas
ə
ti h
ə
yata
keçir
ə
c
ə
ksiz?
Gürcüstanın sosial siyasəti yoxsulluğun dəf edilməsinə, yaşayış səviyyəsinin yaxşılaşdırılmasına güclü
orta təbəqənin hasil olmasına səbəb olmalıdır. Vahid milli hərəkatın fikrincə, bunun üçün iş
yerlərinin yaranmasına əlverişli mühitin yaradılması, həmçinin sosdial müdafiə sisteminin elə bir növ
inkişafı ki, yoxsulluq həddndən aşağı olan ailələrin məqsədıli sosial yardımı təmininə daha çox
yönəldilmiş olsun.
Bu baxımdan, Gürcüstan höküməti 2014-cü ilin dövlət büdcəsində vahid milli hərəkat tərəfindən
2012-ci ilin oktyabrın 1-də parlament seçkiləri ərəfəsində elan etdiyi 1000 larilik vauçerin paylanması
ilə bağlı xərcləri nəzərə alsın.
Vauçer əhalinin durumunun yaxşılaşdırılması ilə yanaşı effektiv sosial siyasəti aləti də ola bilər –
Dövlət bürokratiyası tərəfindən bütün ailələrin ehtiyaclarının bir ölçüdə biçilməsi əvəzinə, dövlət
1000 larilik vauçerin verilməsi yolu ilə onun necə xərclənməsini ailənin öhdəsinə verir.
8.
Yerli özünü idarəetmə:
Sizin fikirinizc
ə
, Gürcüstanda yerli özünü idar
ə
etm
ə
nec
ə
t
ə
şkil
olunmalıdır?
Müasir cəmiyyətin inkişafı və rifahı yalnız və yalnız özünüidarəetmə institutların maksimal inkişafı
və işə salma yolu ilə mümkündür. Seçki sistemi mərkəzi və yerli səviyyələri çoxsaylı nümayəndələrlə
təmin etməlidir.
Vahid Milli Hərəkatın məqsədidir ki dövlət sisteminin maksimal şəkildə desentralizasiyasına yerli
özünüidarəemtəyə daha artıq çəsuliyyətin verilməsinə yardım göstərsin.
Özünüidarəetmə bir alət kimi zəmanət verməlidir ki, sistem və onu ayrı-ayrı ünsurları hər hansı seçki
nəticəsində baş vermiş siyasi dəyişikliklərdən müdafiə olunacaqlar.
Vahid Milli Hərəkatı inzibati-ərazi sistemin qurulması islahatına fəal qatılacaqdır. Yerli idarənin və
özünüidarəetmə qurumlarının möhkəmlənməsini təmin edəcək və eləcə də, onların dövlət idarəçiliyi
sistemi kimi real fundamentinin inkişafına kömək göstərəcək.
Mərkəzi və regional orqanlarının – Dövlət müvəkkili-qubernatoru apparatı fenksiyalarının
keçirilməsi – mərhələvi şəkildə gerçəkləşdirilməlidir. Bu baxımdan reqional səviyyədə idarəçilik
formasının müəyyən edilməsi və seçmə prinsipinin təsis edilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Vahid Milli Hərəkətin fikrincə, fiskal sisteminin desentralizasiyası üçün önəmli addıəmlar atılmalıdır.
Fiskal sisteminin desentralizasiyası yerli özünüidarəedən vahid üçün müəyyən fiskal səriştənin
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
6
verilməsini nəzərə alır. Belə sistemin qurulması yerli özünüidarəetmələri gücləndirəcək, daha artıq
məsuliyyətlə təchiz edəcək və müxtəlif fiskal sistemləri üçün rəqabət mühiti yaradacaq.
Bu cür desentralizasiyadan sonra, çox zəruridir ki özünüidarəedən vahidlər, vergilərin yarışması
prinsipi əsasında, o qədər vergi gıəlirləri ala bilsinlər, nə qədər ki onlara havalə edilən səriştənin
faydalı yerinə yetirilməsi üçün gərəkdir. Eyni zamanda, ölkənin makroiqtisadi sabitliyi
saxlanılmalıdır ki, büdcənin vergilər gəliri elə azalmasın ki, mərkəzi hakimiyyət tərəfindən öz
səriştəsinin həyata keçirmə prosesində əngəllər törənsin.
9.
Ərazi bütövlüyü: Ə
razi bütövlüyünü b
ə
rpa etm
ə
k v
ə
insanlar arasında qarşılıqlı inamı
yüks
ə
ltm
ə
k üçün hansı siyas
ə
ti d
ə
st
ə
kl
ə
y
ə
c
ə
ksiz?
Deokupasiyanın müvəffəqiyyətlə həyata keçirilməsi üçün, vahid amilli hərəkatı hesab edir ki
beynəlxalq birliyi daha artıq fəaliyyət göstərməlidir, Rusiyaya təsir etmək baxımından ki o
Gürcüstana qarşı qüvvə işlətməmək öhdəliyi götürsün, beynəlxalq hüquq normalarını müdafiə etsin, o
cümlədən suveren ölkənin razılığı olmadan xarici ölkənin silahlı qüvvələrinin onun ərazisinə
yerləşdirilməsi prinsipi və 2008-ci ilin avqustun 12-də Rusiya və Gürcüstan arasında atəşkəs haqqında
razılaşmanın tələblərinin yerinə yetirilməsini.
Deokupasiya siyasətinin əsas komponentlərindən biri beynəlxaql siyasi və hüquq sənədlərində təsbit
edilmiş termin- “təcavuz”-u saxlamaqdır; Beynəlxalq ictimaiyyəti tərəfindən Gürcüstanın işğal
olunmuş ərazilərinin tanınması siyasətinin davam etdirilməsi və bu regionlarda etnik tənzimləmə və
etnik zəmində təqib faktlarının tanınması.
Vahid Milli Hərəkat hesab edir ki, Gürcüstan bütün siyasi, hüquqi və sülh vasitələrilə, Rusiya
federasiyasının Abxaziya və Sxinvali regionu əhalisinin demoqrafik tərkibi və əmlak durumunun
qanunsuz dəyişilməsinə qarşı yönəldilən əməllərinə qarşı çıxsın.
Məcburi köçgünlər və qaçqınların öz yaşayış yerlərinə qayıtması, onların mülkiyyət hüquqlarının
bərpası və təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, ədalət, bərabərlik, insan hüquqları və azadlıqlarının tam
müdafiəsi ilə, beynəlxalq hüquq. Prinsiplərinə söykənərək və digər elə şəraitlərin yaradılması ilə ki
onların təhlükəsi, könüllü və layiqli qayıtmaq hüquqi imkanı olacaq.
Vahid Milli Hərəkatı bütün bacarığı imkanlarilə çalışır ki, Gürcüstan elə bir formatlar və
mükafatlandırıcı mexanizmlər yaratsın ki, işğal olunmçuş ərazilərin əhalisinin ölkənin digər
regionlarının sakinlərilə yaxınlaşmasına, işğal nəticəsində bölmə xətlərilə uzaq düşən Gürcüstan
vətəndaşlarının əlaqələrinin dərinləşməsinə və bu əhalinin vahid dövlət məkanına mərhələvi
inteqrasiyasına kömək etsin. Bu məqsədlə Vahid Milli Hərəkatın hakimiyyətdə olduğu dövrdə
beynəlxalq tərəfdaşlarla əməkdaşlıqla “işğal edilmiş ərazilərə qarşı dövlət strategiyası - əməkdaşlıq
yolu ilə qatılma” və “Qatılma strategiyasının əməliyyat planı” hazırlandı.
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
7
10.
Cinsi azlıqlar:
Cinsi azlıqların hüquqlarını müdafi
ə
etm
ə
k v
ə
onların c
ə
miyy
ə
tin sosial-siyasi
h
ə
yatına daha yaxşı inteqrasiyası etm
ə
si il
ə
bağlı düşünc
ə
l
ə
riniz n
ə
dir?
Vahid milli hərəkatı diskriminasiyanı qeyri məqbul hesab edir, eləcə də siyasi və mülki hüquqların
məhdudlaşdırılmasını hər hansı zəmində pisləyir. İctimaiyyətdə geniş yayılan ailəyə aid
münasibətlərin məğzi haqqında baxışlara sadiq qalaraq, seksual azlıqların nümayəndələrinə qarşı
zorakılıq və ksenofobiya hadisələrini pisləyir.
11.
Qadınların siyasətdə iştirakı:
Xahiş edirik, qadınların siyas
ə
td
ə
iştirakını artırmaq üçün
mövqeyinizi (
ə
g
ə
r varsa) bildir
ə
siz.
Kvatlaşdırılmanı və gender meyinstrimingin bütün formalarının tətbiqinin tələsdirilməsini düzgün
hesab etmir. Vahid milli hərəkatı siyasətdə qadınların sonrakı fəallaşmasını, siyasi təşkilatların,
partiyaların qadınlar təşkilatlarının qurulmasını, eləcə də partiya siyahalarında qadınlar
nümayəndələrinin, o cümlədən maliyyə motivasiyası ilə alqışlayır.
12.
Etnik azlıqların hüquqları:
Etnik azlıqların Gürcüstanın sosial-siyasi h
ə
yatında tam iştirakı v
ə
inteqrasiyasını t
ə
min etm
ə
k üçün hansı siyas
ə
ti yürüd
ə
c
ə
k v
ə
ya d
ə
st
ə
kl
ə
y
ə
c
ə
ksiz?
Dövlət öz vətəndaşlarının maraqlarının, azadlıqlarının müdafiəsini təmin etməlidir. Bunun üçün
vahid milli hərəkatı elə cəmiyyətn yaradılması üçün mübarizə edir ki, qanuna mütiliyə, ədalətə və
pluralizmə əsaslansın. Onun əsas məqsədi çoxsaylı etnik və çoxsaylıkonfesiyalı gürcü millətinin
nümayəndələri ölkənin ictimai və siyasi həyatına fəal qatılsın.
Vahid Milli Hərəkatın fikrincə mədəni rəngarəngliyin və milli özünəməxsusluğun saxlanması və
inkişafı, müxtəlif etnik yaxud din qrupların inteqrasiyası və ölkənin inkişafında qatılmasında yardım
göstərmək vacibdir.
Bununla yanaşı, Vahid Milli Hərəkat üçün tolerantlıq və rəngarənglik prinsipi mühümdür. Bunsuz
insan hüquqlarına ehtiram və tərəqqi qeyrimümkündür. Dövlət bütün denominasiyanın qanuni
hüquqlarını müdafiə etməli və hər hansı ksenofobiyanın üzərə çıxmasına qarşı çıxmalıdır.
Sekularizmin müdafiəsi vahid milli hərəkatın əsas prioritetidir. O çalışır ki, dinin və siyasətin
ayrılmasına zəmin yaratsın, konstitusiya əsasları müdafiə edilsin, o cümlədən, Gürcüstanın bütün
vətəndaşlarının özlərini istədikləri dinə, ediqada yaxud təriqata mənsub etmək hüququ müdafiə
edilsin.
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
8
13. Ətraf mühitin qorunması/ekalogiya:
Xahiş edirik, sağlam v
ə
t
ə
hlük
ə
siz
ə
traf mühitin
yaradılması il
ə
bağlı t
ə
klifl
ə
rinizi (
ə
g
ə
r varsa) t
ə
qdim ed
ə
siz.
Ekoloji problemlərin həlli haqqında düşünmək həyatın səviyyəsi və gələcək nəsillərin səviyyəsi
haqında düşüncənin tərkib hissəsidir. Ekoloji, şüur iqtisadi və infrastruktur baxışların və layihələrin
tərkib hissəsidir.
Beynəlxalq və yerli layihələri həyata keçirdikdə fövqəladə əhəmiyyət ekoloji təhlükəsizliyə şamil
edilir. Yeniləşdirilmiş enerji mənbələrinin mənimsənilməsi sahəsində əcnəbi investorlarla əməkdaşlıq
fəal davam etməlidir. Bunla yanaşı ölkənin enerji siyasətinn əas prioritetlərindən biri kimi
hidroresursların daha faydalı mənimsənilməsidir. Bu növ enerji milli təhlükəsizliyin və iqtisadiyyatın
inkişafının vacib şərtidir.
14.
Strateji partniyorluq:
Hansl ölk
ə
/ v
ə
ya ittifaqlarla (alyanslarla) strateji partniyorluğun
el
ə
c
ə
d
ə
, h
ə
rbi strateji partniyorluğun qurulmasına çalışacaqsız? Bu istiqam
ə
td
ə
hansı
addımları atacaqsız?
Gürcüstan Avropa və Avroatlantik məkanının hissəsidir. Müvafiq olaraq onun inkişaf etməsinin və
təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün Avropada cari edən inteqrasiya prosesləri, o cümlədən, NATO
və Avroittifaqının şərqə qenişlənməsi çox önəmlidir.
2008-ci ilin blepisitində Gürcüstan vətəndaşları tərəfindən ifadə edilən sarsılmaz iradəyə söykənərək,
vahid milli hərəkat çalışır ki, Gürcüstan Avropa və Avroatlantik strukturların üzvü olsun. Bu ölkəyə
demokratianın konsolidasiyası imkanını verəcəkdir, həmçinin, öz vətəndaşlarının rifahı və milli
təhlükəsizliyini möhkəmləndirəıcək. Gürcüstan o prinsipə şərikdir ki, hər dövlət suveren hüquqa
malikdir – öz gələcək inkişaf yolunu və üzvlüyünü istədiyi alyanslar seçə bilər.
Avroittifaqa mərhələvi inteqrasiya Gürcüstanın siyasi inkişafının ən mühüm istiqamətlərindən
biridir. Avroittifaqla əlaqələrin inkişafı ölkədə iqtisadi irəliləyişə siyasi sistemin və demokratik
institutların güçlənməsinə və təhlükəsizliyin mnöhkəmlənməsinə yardım edəcək. Buna görə də
Avroittifaqla əməkdaşlığın institusional çərçivələrinin genişləndirilməsi olduqca böyük əhəmiyyət
kəsb edir. Gürcüstan Avroittifaqla əməkdaşlıqla dörd azadlıqdan faydalanma imkanına nail olmalıdır.
(xalqın, malın, xidmətin, sərmayenin azad yerdəyişməsi). Bu imkan ölkənin iqtisadi inkişafına təkan
verər və vətəndaşlar üçün yaxşı həyat şəraitləri yaradar.
Bu məqsədlə Gürcüstan maksimum dərəcədə Avroittifaq tərəfindən hazırdakı mövcud əməkdaşlıq
mexanizmlərindən istifadə etsin və çalışsın ki Avropa perspektivini təsbiti yolu ilə, əlavə institusional
çərçivə və formatlar əldə edə bilsin.
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
9
NATO-ya üzv olmaq Gürcüstan üçün strateji xarici-siyasi vəzifədir. Vahid milli hərəkatın fikrincə,
NATO-nun üzvlüyü ölkənin təhlükəsizliyi və sabitliyinin möhkəm zəmanətini yaradacaq vıə bütün
rezionun sabitliyinin möhkəmlənməsində əhəmiyyətli rol yerinə yetirəcək.
NATO-ya üzv olmaqla bağlı islahatlar prosesi Gürcüstanda demokratik instituların güclənməsinə
həmçinin müdafiəçiliyin möhkəmləndirilməsinə səbəb olacaq.
Vahid Milli Hərəkat Gürcüstanın NATO egidi ilə cari edən əməliyyatlarda verdiyi təhfəni alqışlauır.
Bu çərçivədə hissələrimizin hərbi vəzifələrinin bacarıqlı yerinə yetirmələri yalnız Gürcüstanın
transatlantik məkanda təhlükəsizliyinin mphkəmləndirilməsi deyil, bunla yanaşı Gürcüstanın silahlı
qüvvələrinin təcrübəsi də zənginləşir.
15.
Regional əməkdaşlıq:
Sizin C
ə
nubi Qafqaz v
ə
Qara D
ə
niz regionu il
ə
bağlı siyas
ə
tiniz n
ə
olacaq?
Vahir Milli Hərəkat qonşu ölkələrlə Gürcüstanın əməkdaşlığına və Qafqazın iqtisadiyyatca sabit və
təhlükəsiz bir regiona çevrilməsinə xüsusi önəm verir. Gürcüstanı ənənəvi qonşuluq münasibətləri
ona qonşu olan ölkələrlə: Azərbaycanla, Türkiyəylə, ermənistanla, Ukrayna ilə bağlayır. Qonşu
dövlətlərə vahid iqtisadi məkanın yaradılması və ümumi bazarın inkişafı regionda sabitliyə və rifaha
səbəb olacaq.
Gürcüstan ABŞ-la srtateji tərəfdaşlığını dərinləşdirir. Bu hal 2009-cu ilin yanvarında strateji
tərəfdaşlıq haqqında Amerika birləşmiş ştatları – Gürcüstan xartiyasında öz əksini tapmışdır. Bu sənəd
müdafiə və təhlükəsizlik, iqtisadiyyat, ticarət və energetika, demokratianın güclənməsi və mədəni
mübadilələr sahəsində müdafiə işçi qrupları çərçivəsində nail olduğu konkret qərarlar yolu ilə kömək
göstərir. Vahid Milli Hərəkatı hesab edir ki, regionun ölkələri, Avroittifaq, ABŞ-la sıx əməkdaşlığın
davamı Gürcüstan və onun qonşuları üçün enerji mənbələrinin və nəqliyyat yollarının diverfikasiya
imkanlarını artırır. Gürcüstanın enerji potensiyalının yüksəldilməsi ölkənin təhlükəsizliyi və iqtisadi
nkişafına, həmçinin onun vətəndaşlarının rifahına müsbət təsir bağışlayır.
Avropa dövlətlərilə mövcud ikitərəfli əlagələr dərinləşməlidir. Bu isə Gürcüstana Avropa və
Avroatlantik inteqrasiya prosesinə kömək göstərəcək, ölkənin vətəndaşlarına rifah gətirəcəkdir.
Tanımama siyasətinin davam etdirilməsi və işğal edilən regionların tanınması təhlükəsinin aradan
qaldırılması məqsədi ilə Asiya, Afrika, Amerika və okeyan dövlətlərilə əməkdaşlıq davam etməlidir.
Vahid milli hərəkatı Gürcüstanın region siyasi iqtisadi mərkəzə və ölkənin transit funksiyasının
güclənməsinə, onunbeynəlxalq enerji, nəqliyyat və rabitə layihələrinə qatılmasına böyük əhəmiyyət
verir.
Bununla yanaşı, Abxaziya və Sxinvali regionunun kəsiklərində Rusiya federasiyası ilə Gürcüstanın
sərhəd nəzarətinin mövcud olmaması, ümumiyyətlə, Gürcüstan ərazisində işğal edilmiş regionun
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
10
mövcudluğu beynəlxalq terorizmə və transmilli sinayətə zəmin yaradır. Vahid milli hərəkatın
fikrincə, dövlət bu məcələyə lazımınca diqqət yetirməlidir.
16.
Müdafiə siyasəti:
Müdafi
ə
sistemini nec
ə
t
ə
şkil ed
ə
c
ə
ksiz?
Müdafiə sistemi dövlətin təməl daşıdır. Hərbi xidmətçilərin ixtisaslığı, onların sosial müdafiəsi və
karyera irəliləyişinin stabil imkanları dövlətin daimi qayğısıdır. Gürcüstanın hər hansı xarici rəqiblə
toqquşa biləcək hərbi qüvvəyə malik deyil. Lakin tamamilə mümkündür ki, gürcü silahlı qüvvələri
işğalçını fikrindən döndərsin və beynəlxalq birliyin qatılmasına gədər rəqibi dayandırsın. Müvafiq
olaraq müdafiə qabiliyyətliliyinin möhkəmləndirilməsinə yönəldilən tədbirlərin məqsədi təhsil və
məşq sisteminin müasir standartarilə tam münasibliyinin təmin edilməsi, idarə və nəzarətin
yaxşılaşdırılması, NATO-ilə uyğunluğun artırılması və Avroatlantik inteqrasiyasına yardım göstərmə
olmalıdır. NATO-nin egidi altında cari edən əməliyyatlarda iştirakı ilə Gürcüstan silahlı qüvvələrinin
yeni xətərlərə adaptasiyasına nail olur. Bununla yanaşı, daha bir və sonuncu olmayan vəzifə silahlı
qüvvələrə mülki demokratik nəzarətin möhkəmləndirilməsidir. Mülki nəzarət hərbi ixtisaslaşmanın,
həmçinin sağlam hərbi-mülki əlaqələrin qarrantıdır.
17.
Təhlükəsizlik siyasəti:
Gürcüstanın milli t
ə
hlük
ə
sizlik il
ə
bağlı fundamentl prinsipl
ə
rini nec
ə
görürsüz?
Təhlükəsizliyin təmin edilməsi dövlətin yeganə olmasa da mühüm vəzifələrindən biridir. O müasir
şəraitlərdə xətərin təbiətinin genişlənmə - transformasiyasının dərk edilməsinə və əməkdaşlığa
yönəldilmiş təhlükəsizlik siyasətinin mənimsənməsinə əsaslanmalıdır. Bu sonuncu üçün NATO və
Avroittifaqın ölkələrilə təhlükəsizlik sahlsində əməkdaşlıq həlledicidir. Atət çərçivəsində və regional
kontekstdə fəal səylər. BMT formatından maksimum istifadə zəruridir.
Vahid Milli Hərəkat hesab edir ki, təhlükəsizlik sisteminin faydasının artırılmasına yönəldilən
islahatlar davam etdirilməlidir. Bu islahatlar təhlükəsizliyi təmin edən institutlar arasında daha sıx
koordinasiyanı əldə edəcək. Hərbi və mülki komponentlərin qarılıqlı əməllərinin dərəcəsini
yaxşılaşdıracaq və təhlükəsizlik müvafiq müəssisəvi vahid kimi hasilə gəlməsini mümkün edəcək. Bu
prosesin təməldaşı hərbi qüvvələr və bütün sektorda demokratik mülki nəzarət mexanizmlərinin
sonrakı yaxşılaşdırılmasıdır.
18.
Abort:
Sizin fikirinizc
ə
abort qadağan olunmalıdır ya yox? V
ə
Niy
ə
?
İmperativ qərar problemin dərinləşdiricisidir, həlledicisi deyildir.
Prezidentliyə namizədin baxışı:
Davit Bakradze
11
19.
Komersiya kreditləri:
Fikirinizc
ə
,
ə
g
ə
r insanlar krediti ver
ə
bilmirs
ə
komersiya bankları
onların daşınmaz
ə
mlakını konfiskasiya ed
ə
bil
ə
rmi? V
ə
niy
ə
?
Bu məsələ özəl hüquq subyektləri arasında saziş qoymanın azadlığı ilə tənzimlənməlidir.
20.
Kənd təsərrüfatı torpaqları:
Xarici v
ə
t
ə
ndaşların Gürcüstanda k
ə
nd t
ə
s
ə
rrüfatı torpaqları
almasına münasib
ə
tiniz?
Yerlərdə müəyyən spesifikanı nəzərə alaraq, torpağın özgələşdirilməsi, o cümlədən, əcnəbi
investorlara iqtisadi yüksəlişin önəmli amilidir.
Dostları ilə paylaş: |