131
Qom : Almustafa International Translation and Publi-
cation center , 2015 = 1394.
2015
500
:978-964-195-027-1
ص
٥
B0152. 20
NAŞİRDƏN
İslam tarixində “imamət”, “canişinlik” və “imamşünaslıq” elə ilkin
dövrdən tutmuş indiki zamanımıza qədər ən əhəmiyyətli
məsələlərdən biri kimi, həmişə diqqət mərkəzində olmuşdur. Bəlkə
də elə bir mövzu tapılmaz ki, onun simasının təsvirindəki qədər ona
qələm, mürəkkəb sərf edilsin. İslam mənbələrində müsəlmanların
rəhbərliyi ilə əlaqədar nəql olunan hədis və rəvayətlərin sayı olduqca
çox və bütün cəhətləri belə dolғun işıqlandırılmışdır. Hətta ən mötəbər
və səhih kitablarda dəfələrlə adı çəkilən “səqəleyn” və “səfinə” kimi
birbaşa canişinliyi təyin edən hədislərin sayı az deyildir.
Məsum imamların buyuruqlarından əlavə, hələ Quranın ona
ayrılan xass ayələri bu məsələnin əhəmiyyətini bir daha artırır.
Məsələn, Qurani-Kərimdə ümumi imamət və vilayətlə əlaqədar
diqqəti xüsusi cəlb edən “ulul-əmr” və “sadiqin”, xüsusi imamət və
vilayətlə əlaqədar isə “leylətül-məbit” və “xeyrul-bəriyyə” kimi
ayələr müşahidə olunur ki, sünnü və şiələrin təfsir kitablarında
onlara geniş şərhlər verilmiş və burada məsum imamlar rəhbərliyin
kamil nümunələri kimi qeyd edilmişdir.
Təfsir üslubu baxımından yazılan kitablar arasında hər hansı bir
mövzu üzərində aparılan xüsusi təfsir forması isə bir mövzuya aid
ayələrin toplanması, çoxşaxəli mövzuların araşdırılması, dərin mənalı
ayələrin düzgün izahı və s. spesifik xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. Elə bu
kitab da həmin üslubda yazılan
A. N. M. Şirazinin
dəyərli əsərlərindən
6 İMAMƏT VƏ CANİŞİNLİK QURANİ-KƏRİMDƏ
ص
٦
B0152. 20
biridir və
“Qurani-Kərimdə imamət və canişinlik”
adı ilə
Beynəlxalq əl-
Mustəfa (s) Akademiyasının
tədqiqatçı
məzunlarından sayılan
R. Şükürbəyli
namizədlik elmi dərəcəsi almaq üçün azəri türkcəsinə
tərcümə etmiş və BMA tərəfindən ən üstün elmi iş kimi tanınmışdır.
Yeri gəlmişkən, bu dəyərli əsərin tərcüməsinin ərsəyə
çatdırılmasında zəhmət çəkən bütün elm əhlinə xüsusi
minnətdarlığımızı bildiririk!
Beynəlxalq əl-Mustəfa (s) Akademiyası
Tədqiqat şöbəsi
ص
٧
B0152. 20
MÜNDƏRİCAT
NAŞİRDƏN ............................................................................................................................ 5
MÜNDƏRİCAT ..................................................................................................................... 7
ÖN SÖZ ................................................................................................................................. 11
İMAMƏT, YAXUD CANİŞİNLİK NƏDİR? ................................................. 12
İMAMƏT ÜSULİ-DİNDƏNDİR, YOXSA FÜRUİ-DİNDƏN? ................... 14
İMAMƏT BƏHSLƏRİ NƏ VAXTDAN BAŞLANDI? ................................. 15
QURAN VƏ LÜĞƏTDƏ “İMAM” SÖZÜ .................................................... 17
QURANİ-KƏRİMDƏ İMAMƏT MƏQAMI ................................................. 19
İMAMIN VÜCUDUNUN FƏLSƏFƏSİ (SƏBƏBİ) ...................................... 25
I. QURANİ-KƏRİMDƏ ...................................................................................................... 31
ÜMUMİ İMAMƏT VƏ VİLAYƏT ................................................................................... 31
“İNZAR VƏ HİDAYƏT” AYƏSİ ................................................................... 32
“SADİQİN” (DOĞRUÇULAR) AYƏSİ ......................................................... 36
“ULİL-ƏMR” (ƏMR SAHİBLƏRİ) AYƏSİ ................................................... 40
II. RƏVAYƏTLƏRDƏ ........................................................................................................ 47
ÜMUMİ İMAMƏT VƏ VİLAYƏT ................................................................................... 47
1-”SƏQƏLEYN” HƏDİSİ ................................................................................ 47
“SƏQƏLEYN” HƏDİSİ PEYĞƏMBƏRİ-ƏKRƏM (S)-İN DİLİNDƏ
TƏKRARLANIR ......................................................................................... 57
“SƏQƏLEYN” HƏDİSİNDƏN BAŞA DÜŞÜLƏN MÜHÜM
İNCƏLİKLƏR ............................................................................................. 59
YALNIZ BİR SUAL .................................................................................... 60
2-”SƏFİNƏ” (GƏMİ) HƏDİSİ ........................................................................ 62
“SƏFİNƏ” HƏDİSİ NƏ DEMƏK İSTƏYİR? .......................................... 64
3-”NÜCUM” (ULDUZLAR) HƏDİSİ ............................................................ 66
“NÜCUM” HƏDİSİNİN MÖHTƏVASI ................................................. 68
SUAL ............................................................................................................ 71
4-”ON İKİ İMAM” HƏDİSİ ............................................................................ 73
“ON İKİ İMAM” HƏDİSİNİN MÖHTƏVASI ........................................ 75
BİR İNCƏLİK .............................................................................................. 79
8 İMAMƏT VƏ CANİŞİNLİK QURANİ-KƏRİMDƏ
ص
٨
B0152. 20
YER ÜZÜ İLAHİ HÖCCƏTDƏN BOŞ QALMAZ ................................. 79
İLAHİ HÖCCƏTİN ZƏRURİLİYİNƏ AİD QURAN AYƏLƏRİ VƏ
MƏNTİQLİ DƏLİLLƏR ............................................................................ 81
III. İMAMA XAS OLAN SİFƏT VƏ ŞƏRTLƏR............................................................ 85
İMAMIN ELMİ ................................................................................................. 86
İMAMLARIN ELMİ MƏNBƏLƏRİ .............................................................. 91
İMAMLARIN MƏSUM VƏ GÜNAHSIZ OLMASI .................................. 103
ƏHLİ-BEYT KİMLƏRDİR? ........................................................................... 106
BİR NEÇƏ SUALA CAVAB ......................................................................... 111
“İSMƏT” MƏSƏLƏSİLƏ BAĞLI İRADLAR ............................................. 116
İMAMLARA XAS XÜSUSİYYƏTLƏR ........................................................ 118
İMAM ALLAH TƏRƏFİNDƏN TƏYİN OLUNUR .................................. 119
IV. PEYĞƏMBƏR VƏ İMAMLARIN “TƏKVİNİ” VİLAYƏTİ ............................... 121
HƏDİSLƏRDƏ “TƏKVİNİ VİLAYƏT” ...................................................... 128
V. XÜSUSİ İMAMƏT VƏ VİLAYƏT ............................................................................ 133
1-”TƏBLİĞ” AYƏSİ ....................................................................................... 134
AYƏNİN NAZİL OLMA SƏBƏBİ ......................................................... 135
“QƏDİR-XUM” HADİSƏSİ .................................................................... 136
“QƏDİR-XUM” RƏVAYƏTLƏRİNƏ BİR BAXIŞ ................................ 137
“TƏBLİĞ” AYƏSİ ÜZƏRİNDƏ YENİ BİR TƏHLİL ........................... 141
ŞƏRHLƏR ....................................................................................................... 143
2-”VİLAYƏT” AYƏSİ .................................................................................... 150
AYƏNİN NAZİL OLMA SƏBƏBİ ......................................................... 150
“VİLAYƏT” AYƏSİNİN XİLAFƏTƏ DƏLALƏTİ .............................. 153
İRADLAR VƏ BƏHANƏLƏR ................................................................ 154
3-”ULİL-ƏMR” AYƏSİ .................................................................................. 160
4-”SADİQİN” (SADİQ OLANLAR) AYƏSİ ............................................... 163
5-”QURBA” AYƏSİ ....................................................................................... 165
RƏVAYƏTLƏRDƏ “QURBA” AYƏSİ .................................................. 169
FƏZİLƏT AYƏLƏRİ ...................................................................................... 175
1-”MÜBAHİLƏ” AYƏSİ ............................................................................... 175
“MÜBAHİLƏ” AYƏSİNİN MÖHTƏVASI ........................................... 176
“MÜBAHİLƏ” HƏDİS ALİMLƏRİNİN KƏLAMLARINDA ............ 178
“MÜBAHİLƏ”NİN ƏHƏMİYYƏTİ ...................................................... 182
“MÜBAHİLƏ” AYƏSİ VƏ İRADLAR ................................................... 185
2-”XEYRUL-BƏRİYYƏ” (YARADILMIŞLARIN ƏN YAXŞISI) AYƏSİ . 189
3-”LEYLƏTÜL-MƏBİT” AYƏSİ .................................................................. 192
4-”HİKMƏT” AYƏSİ ..................................................................................... 196
5-”HƏL-ƏTA” (İNSAN) SURƏSİ ................................................................ 198
“HƏL-ƏTA” SURƏSİ ŞER ƏDƏBİYYATINDA ................................... 202
“HƏL-ƏTA” SURƏSİ VƏ İRADLAR .................................................... 203
6-”BƏRAƏT” AYƏLƏRİ ............................................................................... 207
NƏTİCƏ ..................................................................................................... 210
9
ص
٩
B0152. 20
7-”SİQAYƏTÜL-HACC” (HACILARA SU VERMƏ) AYƏSİ .................. 212
8-”SALİHUL-MUMİNİN” (MÖMİNLƏRİN ƏMƏLİSALEHİ) AYƏSİ .. 214
9-”VƏZİRLİK” AYƏSİ .................................................................................. 216
“VƏZİRLİK” AYƏSİ VƏ HƏDİSLƏRİNİN MÖHTƏVASI ................ 218
10-11-”ƏHZAB” SURƏSİNİN AYƏLƏRİ................................................... 219
12-”BƏYYİNƏ” (ŞAHİD) AYƏSİ ................................................................. 222
13-”SİDDİQUN” (SADİQLƏR) AYƏSİ ....................................................... 226
14-”NUR” AYƏSİ ........................................................................................... 228
15-”İNZAR” AYƏSİ ....................................................................................... 230
16-”MƏRƏCƏL-BƏHREYN” AYƏSİ .......................................................... 234
17-”NƏCVA” (PIÇILTI) AYƏSİ ................................................................... 236
18-”SABİQUN” (ÖNDƏ OLANLAR) AYƏSİ ............................................ 242
19-”UZUNUN-VAİYƏ” (EŞİDİB YADDA SAXLAYAN QULAQ) AYƏSİ
.......................................................................................................................... 253
20-”MƏVƏDDƏT” (MƏHƏBBƏT) AYƏSİ ................................................ 255
21-”MÜNAFİQUN” (MÜNAFİQLƏR) AYƏSİ .......................................... 257
22-”İYZA” (ƏZİYYƏT) AYƏSİ .................................................................... 260
23-”İNFAQ” AYƏSİ ....................................................................................... 262
24-”MƏHƏBBƏT” AYƏSİ ............................................................................ 264
25-”MƏSULUN” (SORĞU-SUALA TUTULANLAR) AYƏSİ ................. 270
VI. ON İKİ İMAM ............................................................................................................. 275
1-”SALAVAT” AYƏSİ ................................................................................... 278
2-”NUR” VƏ “BÜYUT” (EVLƏR) AYƏSİ .................................................. 284
3-”SİRATİ-MÜSTƏQİM” (DOĞRU YOL) AYƏSİ ..................................... 286
4-ADƏM PEYĞƏMBƏRİN TÖVBƏSİ ........................................................ 288
5-ƏN YAXŞI ƏMƏL ...................................................................................... 291
HƏDİSLƏRDƏ ƏHLİ-BEYT İMAMLARININ ADLARI .......................... 294
VII. PEYĞƏMBƏR (S)-İN SONUNCU XƏLİFƏSİ – İMAM MƏHDİ (Ə) .............. 297
1-YER ÜZÜNDƏ SALEHLƏRİN HÖKUMƏTİ ......................................... 300
2-”NUR” AYƏSİ ............................................................................................. 305
3-HAQQIN ZÜHURU ................................................................................... 309
İMAM MƏHDİNİN (Ə) İNTİZARININ TƏSİRLƏRİ ......................... 312
İNTİZARIN MAHİYYƏTİ VƏ ONUN MÜSBƏT TƏSİRLƏRİ .......... 312
“İNTİZAR” MƏFHUMU ......................................................................... 314
İNTİZAR – TAM HAZIRLIQ .................................................................. 315
BİRİNCİ FƏLSƏFƏ: FƏRDİ İSLAHAT ................................................. 316
İKİNCİ FƏLSƏFƏ: İCTİMAİ HAZIRLIQ ............................................. 316
ÜÇÜNCÜ FƏLSƏFƏ: HƏQİQİ İNTİZARÇILAR ÇİRKİNLİKDƏN
UZAQDIR!................................................................................................. 317
Dostları ilə paylaş: |