Rasim gəNZƏLİ qizil türkləRDƏN
Yüklə 9,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qulu VASİFOĞLU Rasim GƏNZƏLİ “QIZIL TÜRKLƏRDƏN BİRİ” « ВЕКТОР»
- əlli illik yubileyinə ithaf olunur 4 ÖN SÖZ YERİNƏ
| 1 RASİM GƏNZƏLİ QIZIL TÜRKLƏRDƏN BİRİ «VEKTOR» Nəşrlər Evi Bakı/Azərbaycan – 2015 2 Редактор: Проф. Др. Nizami CƏFƏROV AMEA-nın müxbir üzvü, millət vəkili Bilgisayar tərtibatı: Qulu VASİFOĞLU Rasim GƏNZƏLİ “QIZIL TÜRKLƏRDƏN BİRİ” « ВЕКТОР» Няшрляр Еви. Бакы, 2015.............. сящ. © «ВЕКТОР» БЕЙНЯЛХАЛГ ЕЛМ МЯРКЯЗИ, 2015. 3 Kitab Azərbaycanın ünlü simalarından olan professor Elçin İsgəndərzadənin əlli illik yubileyinə ithaf olunur 4 ÖN SÖZ YERİNƏ, YAXUD, TƏQDİMAT ÇƏTİNLİYİ İnsan dünyaya gəlir. İnsan dünyadan gedir. Bu vaxt aralığında – bu istər otuz il olsun, istər əlli il, yüz il, fərq eləməz – Tanrı bəndəsi görür, götürür, arayıb axtarır, ya şeytanın himayəsində şeytani işlərə baş vurur, ya xeyirxah mələklərin işığında xeyir işlərlə könüllərdə qala qurur. Hər halda, insan ölümündən sonra əlli ildə, yüz ildə “əriyib” heçə dönür, yaddaşlardan silinib gedir. Amma milyonda bir, on milyonda bir insan olur ki, onlar dünyanın yaddaşında əbədilik qalır, dünya ilə yoldaşlıq edir, cahanı məhvərindən qopmağa, dağılmağa, viran olmağa qoymur. Elə bizim bu kitabımızın qəhrəmanı kimi. Çox fikirləşdim, onu necə təqdim edim, necə təqdimatını verim. Həm texnika, həm ədəbiyyat üzrə alim kimimi? Ya bəlkə şair kimi? İctimai xadim kimi? Yoxsa naşir, xeyriyyəçi kimi? Bunlarla bitmir axı. Onu tam təqdim eləmək üçün çox, lap çox titullar sadalamaq olar. Amma bütün bunların fövqündə əsl ziyalı, əsl insan kimi təqdim etmək ona daha çox yaraşır. Ona görə ki, bu dünyanın qıtlıq çəkdiyi Böyük İnsan azlığının sübut olunmuş nümayəndələrindən biridir. Bitkilər arasında Xarıbülbül nə qədər az və nadir 5 görünəndirsə, onun kimi insanlar da bəşər məxluqu arasında olduqca az və nadirdirlər. Xarıbülbül dedim, yadıma nazlı Şuşa düşdü. Xarıbülbül də, nazlı Şuşa da nə zamandı düşmən əsirliyindədi. Elə onun özü də əsir kimidi. Çox pisliklərin içərisində çarpışan az nurlulardan biri kimi. Bir günləri Şuşa da qayıdacaq, Xarıbülbül də özümüzün olacaq. Bəs yaxşı insanlar necə, böyük pisliyin əsarətindən xilas ola biləcəkmi? Bax bu suala dünya min illərdi, milyon illərdi cavab tapa bilmir. Bəlkə cavabsızdı ona görə? Bəlkə dünya belə gəlib, belə də gedəcək? Ziyanlılar çox, ziyalılar az olacaq? Və günəş sönənə qədər işıqlılar işıqsızların qolubağlı əsirliyində qalacaq? Bilmirəm. Amma o əsirlərə hər zaman qibtə etmişəm. Adil Mirseyid öz kitabında bu insanı “Hardan baxsan görünən adam” kimi təqdim edir. Mən isə hər yandan görünən, amma özümüzün görə bilmədiyimiz bir insan kimi təqdim etmək istəyirəm onu. Onu... Elçin İsgəndərzadəni... Elçin İsgəndəri... İşığı bir planetə sığmayan böyük, dahi alimi və şairi... 6 UŞAQLIĞIN ALTI İLİ Payızın gəlməyinə hələ bir az qalırdı... Dağlar hələ yellənməmişdi... Bağlar barını bərk-bərk sıxıb sinəsində saxlayırdı... Bir müddət də ötəcək, bu növraqdan əsər-əlamət belə qalmayacaqdı. Ruzigar köynəyini dəyişəcək, yay öz ömrünü könüllü olmasa da, payıza təslim edəcəkdi. Ayıq adamlar üçün isə artıq payızın küləkləri hiss olunur, gecələrin şehindən, axşamların sərin mehindən yeni bir fəslin qapıda dayandığı aydınca sezilirdi. Barat ayıq adam olsa da, onun qəlbində hələ ilk baharın nəğməsi çalınırdı. Oğul övladı dünyaya gəlmişdi axı. Ağsaqqallardan, ağbirçəklərdən pünhan məqam tapıb oğlunun üzünə baxanda donub yerində qalmışdı: uşağın gözlərində nə qədər işıq var idi, İlahi. Elə bil, günəşin bir zərrəsini qoparıb onun gözlərinin içinə qoymuşdun. Kişi xəyala daldı. Görəsən, bütün atalar övladlarının gözlərində bu qədər işıq görürlərmi? Kimsədən soruşmağa utandı. Amma qəlbinin lap dərin guşəsində bir fikir özünə yer eləyib, çiçək açmağa başladı: yox, bu uşaqda nəsə var, nəsə olacaq, o işığın şöləsindən elimiz nura qərq olacaq! Bu düşündüklərini bir kimsəyə demədi. Ürəyində saxladı. Nə deyəydi axı, deyəydi, oğlumun didələrinə günəş qonub? Ona gülməzdilərmi? Deməzdilərmi ay Barat, havayı- havayı danışma, onsuz da bütün uşaqların bəbəklərində Tanrının bir işığı var. 7 Amma uşağa adqoyma mərasimi gələndə Barat özünü saxlaya bilmədi, yoldaşlarından birini yana çəkib astaca “ Mən yaşlılardan utanıram, onlara de, uşağın adını Elçin qoysunlar. Bu uşağın el üçün doğulduğunu, elə bil, mələklər mənə pıçıldayıblar ” – dedi. Gözlərində günəş yanan uşağın adını Elçin qoydular. Uşağı anası süddən kəsməmiş, nənəsi onun əlindən aldı. Dedi, mənim yanımda qalacaq bu uşaq. Yekəlib özünü tanıyana qədər. Nə atası, nə anası day bir söz demədilər. Xəyalları dağda-daşda dolansa da, arvada etiraz eləməyə gücləri çatmadı. Axı əyyam başqa əyyam idi. Ağsaqqalın, ağbirçəyin bir çəkisi vardı. Onların dediyi Quran yazısı qədər müqəddəs sayılardı. Əgər arvad uşağı öz yanına aparmağı məqsəd qoymuşdusa, deməli, burada nəsə vardı. Nəsə hesablanmışdı, nəsə düşünülmüşdü. Hesabsız, kitabsız, qaradan-qaraya bir iş görməzdilər o qocalar. Bəlkə elə Baratın uşağın gözlərində gördüyü işığın şöləsinin yayılmağı üçün nənəsi aparmalıydı, öz yanında saxlamalıydı, yaylağa qalxanda yaylağa, qışlağa enəndə qışlağa gətirməli, onu dağlarla-daşlarla baş-başa saxlamalı, gözünün nurundan bu yerlərə nur payı ələməliydi. Ya da əksinə, təbiət öz ecazkar qüdrətindən onun qəlbini müjdələməliydi. Malıbəyli kəndi dağların qoynunda yerləşirdi. Bu yerlərdə sirli-sehirli obalar çox idi. O sirli-sehirli məkanlardan biri də elə Malıbəylinin özüydü. Bir ağsaqqal görkəmindəydi bu kənd. Oturuşu, duruşu, baxışıyla da bir ağsaqqal qocanı andırırdı. Dağlar-dərələr Dədə Qorqud misallıydı sanki. Qızlar, gəlinlər o dağlara baxanda utanardılar, yaşmaq çəkərdilər. Bu yerlərə canlı təbiətin ən canlı parçası kimi baxardılar. Hələ yaylaqlar... 8 Buralarda keçən beş-altı aylıq ömür sürəsi bir dünyaya dəyərdi. Bir yaşından nənəsi onu yaylaq, qışlaq adamı eləmişdi. Ona keçi südündən doğramac tutar, yedizdirər, alaçığın bir küncündə düzəltdiyi nənninin içinə qoyub, işinin, gücünün dalısıyca gedərdi. Bu boyda yaylağın sağıcılıq işinə baxırdı axı arvad. Elə bil, bunları duyurdu balaca uşaq. Heç cınqırını da çıxarmırdı. Nənəsi qayıdıb onun yanına gələndə mat- məəttəl qalırdı. Uşaq olan bəndə də belə ağıllı olarmı? Heç ağlayıb, hay-haray salmırdı ki, bir mənim də yanıma gəlin, mənim də halıma qalın, susuzluğumdan, aclığımdan xəbər tutun. Bir az böyüyüb, ayağı yer tutanda nənəsinin ətəyindən əl çəkmirdi. Onun ayağını qoyduğu yerə ayağını qoyur, gördüyü işləri maraqla müşahidə edir, hər nə varsa, beyninin ağ səhifələrinə yazırdı. Hələ onda bilmirdi, bilmirdi ki, bu yazılanlar daş kitabələrə yazılan yazılar kimi pozulub getmir, əbədilik həkk olunub, insana sirdaşlıq edir. Bunları sonralar, lap sonralar biləcəkdi... Hələliksə... Qayğısız, şən, firavan, bir az da sirli haləyə bürünmüş bir yaylaq-qışlaq ömrü yaşayırdı Elçin. Bir yayı Turşsuda keçirəndə o biri yayı Buğadaşda olurdular. Bu yaylaqların ikisi də gözəl idi. Dağların əhatəsində, meşələrin, buz bulaqların yanında yay fəslini keçirmək bu dünyanın bütün gözəlliyini görməyə bərabər sayılardı. Yaylaqlarda adətən on on-iki ailə olardılar. Bu ailələrdə olan uşaqları da bir yerə toplayanda on on-iki nəfər edərdi. Bu uşaqlar səhərin gözü açılandan axşam düşənə qədər dağda-daşda dolanar, hər bir ağacın, budağın, yarpağın yanağına sığal çəkər, alaçığa qayıdanda yorğunluqdan düşüb daş kimi yatardılar. Elçin nənəsinin yanından qopanda bu Yüklə 9,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|