Reja: Eng qadimgi fransuz adabiyoti

Fransiya bolalar adabiyoti va uning shakllanish tamoyillari
Reja:
1. Eng qadimgi fransuz adabiyoti.
2. Sharl Perro va uning adabiy ertaklarida bolalar obrazi ifodasi.
3. Jyul Vern-o`smirlarning fantastik adibi.
4. Antuan de Sent-Ekzyuperining "Kichikina shahzoda" ertak- qissasi va masallari bolalar adabiyotining namunasi sifatida.
Fransuz adabiyotining ilk yodgorliklari 1X asrning ikkinchi yarmiga to`g`ri keladi. Bu sof diniy mazmundagi asarlar edi. Lekin X asrga kelib lotin adabiyoti bilan tanishgan sayyor qo`shiqchilar, shoirlar tufayli "janglyorlar poeziyasi" paydo bo`ladi. "Janglyorlar" birinchi epik dostonlar – jestlarni, ya`ni, "faoliyat qo`shiqlari"ni yaratishdi. Ular syujetining asosida VIII - X asr boshlaridagi tarixiy voqealar, chunonchi, sarkarda Buyuk Karl xalqlarining ko`chish davri voqealari yotadi. Asta-sekin bu asarlarning syujetiga biror-bir voqea-hodisaning bayoni bosh maqsad etib qo`yila borib, keyinchalik biror-bir qahramon, buyuk bir shaxs haqida kuylanadigan hamda ular alohida to`plamlarga yig`ila boshlangan. Buyuk Karl nomi bilan bog`liq to`plamlar ancha mashhur bo`lgan. Shunday to`plamlardan mashhur fransuz qahramonlik eposining yodgorligi "Rolland haqida qo`shiq" hozirgi kunlargacha mashhurdir. Bu asar syujetiga yurtini bosqinchilardan saqlab qolish uchun o`zini qurbon qilgan qahramon haqida bayon qilinadi. "Roland haqida qo`shiq" jahon xalqlarining bolalarga bag`ishlangan dastlabki mashhur fransuz adabiyoti namunasidir. XVIII asr Fransiyada adabiy ertaklar an`anaviyligi sifatida e`tirofga sazovor. Bu aslida bolalarga emas, kattalarga mo`ljallangan adabiyot sifatida yuzaga kelgan. Ungacha ham bolalar adabiyoti degan alohida tushuncha mavjud bo`lmay, faqat keyingi asrdagina bolalar kitobxonligi hodisasi voqelikka aylangan. Ya`ni, kattalar adabiyotidan qayta ishlanib, kichkintoylar uchun soddalashtirilgan, ularga moslashtirilgan adabiyot paydo bo`ldi. Shunday nashrlarga Fransua Rablening XVI asrda yozilgan va Uyg`onish davri adabiyotining yorqin namunasi sifatida o`rin olgan "Gargantyua va Pantagryuel'" asaridir. Butun Evropada bo`lgani singari Fransiyada ham bu davr dunyo va insonni kashf etish, inson qadriyatlari, uning ijodiy imkoniyatlari va intilishlari davri bo`ldi. Uyg`onish davri yozuvchi va shoirlari o`zlarining ijodlari bilan insoniyat olamining barcha jabhalarini qamrab olishdi. Shunday bo`lsa-da, adabiyotda hali ertak va masallarga nisbatan past nazar bilan qarash illati mavjud edi. Go`yoki, "ertakona" an`ana faqatgina jiddiy bo`lmagan, "badiiy jihatdan zaif adabiyot"dagina uchragan. Ammo Rable o`zining mashhur romanida hech ikkilanmay, folklordagi ulkan odamlar (velikanlarning) obrazidan foydalandi. Fransiyada romantizm bilan birga xalq ijodi va madaniyatiga yetuk estetik hodisa sifatida qiziqib murojaat qilish, Yevropaning boshqa mamlakatlaridan ancha keyin shakllandi. Bilamizki, xalq ertaklarini yig`ib yozish esa XIX asrning yetmishinchi yillaridagina boshlandi.
XVII asr oxiri Sharl' Perro ertaklarining yaratilishi bilan belgilanadi va uning ertaklari fransuz adabiy ertaklarining eng zo`r hamda yorqin namunalari sifatida e`tirof etiladi. Fransiyada XVIII asr esa ertaklarning oltin asri hisoblanadi. Uyg`onish davrida talaygina shoir va yozuvchilar bu universal janrga ko`p murojaat qilgan va uning estetik imkoniyatlaridan foydalanib, dolzarb mavzular bilan boyitib borishgan. Masalan, Val'ter falsafiy ertaklar yozgan. Sharqning "Ming bir kecha" ertaklari fransuz tiliga tarjima qilingach, sharqona ertaklarga o`xshatishlar paydo bo`ldi. Ammo shu XVIII asrning o`zidayoq ertaklarning urf bo`lishi ancha pasaydi. Ilgari bolalarga mo`ljallangan maxsus adabiyot yo`qligi uchun kichkintoylar kattalarning asarlarini o`qishar edi. Keyingi asrlarda esa Sharl' Perroning qisqartirilgan ertaklaridan aynan bolalar uchun namunalar tayyorlangan. Ulardan shafqatsizlik, erkinlik, badiiy o`yinlar olib tashlanib, anchayin soddalashtirilgan. Russoning inson aql-zakovatiga siqinish hamda dunyoga ongli ravishda nazar solishi kabi pedagogik nazariyalari ham Uyg`onish davri bilan bog`liq. Qomusiy olimning ijodiy va falsafiy me`rosiga, xuddi o`sha davr yangi g`oyalarining hamda bolalar ta`lim-tarbiyasining xazinasi sifatida murojaat qilishgan.
Fransua Rable (1494 - 1553) Fransiya Uyg`onish davrining ulkan adibi va Yevropaning buyuk insonparvarlaridan biri. U Shinonda kichik sud amaldori oilasida dunyoga kelgan. Rable fransiskan cherkovining monaxi, keyin ruhoniy darajasini oldi. U tabiiy fanlar, tabobat bilan shug`ullangan va 1528 yilda cherkov hukumatining ruxsati bilan Parijga jo`nab ketadi. Keyinroq esa Lionda katta kasalxonaning vrachi bo`lib ishlaydi hamda shu shaharning o`zida yozganlarini chop ettiradi. Bir qancha vaqt Rable Italiyada yashab, botanika bilan shug`ullanadi. Ma`lumki, faqatgina cherkov va monastirlar o`zlarining mevazor bog`lari hamda seleksiya ishlari bilan mashhur bo`lishgan. Rable o`zigà tanish bo`lmagan meva, sabzavotlarning urug`larini va navlarini yig`ib, Fransiyaga jo`natar edi. 1533-yilda "Pantagryuel"ning birinchi qismi paydo bo`ldi. Aslini olib qaraganda, Rable "Buyuk va bahaybat ulkan odam (velikan) Gargantyua haqidagi bebaho va buyuk xronikalar" deb nomlangan xalq ertagi syujetini qayta ishlagan va undan foydalangan. Badiiy jihatdan zaif "Gargantyua" o`zidà keng folklorni hamda eski ritsarlik romanlarining qahramonlariga yo`naltirilgan o`tkir satirani o`z ichiga olgan. "Pantagryuel'" esa Rable tomonidan o`ylab topilgan bo`lib, shu xalq kitobining davomi, ya`ni, asl nusxaning sodda yasamasi edi. 1534-yili "Pantagryuelning otasi, buyuk Gargantyuaning dahshatli hayoti haqidagi povest'" deb nomlangan kitob bosmadan chiqadi. Lekin bu kitob "Pantagryuel"ni orqaga surib, romanning birinchi kitobi bo`lib oldi. Bu asarda Rable tomonidan ko`tarilgan savollarning eng asosiysi sifatida Gargantyuaning tarbiyasi haqidagi muammoni keltirish mumkin. Qirol Granguz'e avval o`z o`g`lining tarbiyasini sxolastlarga topshiradi. O`rta asrlarda cherkov dogmalarini hech qanday mantiqiy sharhlarsiz, sun`iy ravishda izohlashga asoslangan falsafa va shu yo`nalish murabbiysi. Ammo sxolastika shu davrga kelib quruq yod oldirish usuliga o`tib olgan edi. O`qituvchilar bolaga o`rgatilayotgan narsalarni tutilmasdan, aytilayotgan so`zning mantiqiga yetmay turib, barchasini yod olishga majbur qilishar edi. Buning natijasida bola hech narsani o`rgana olmasdi. Rable kitobxonlarga Gargantyuaning gumanistlar tomonidan o`qitib-o`rgatilishi haqidagi boblarda o`zining ideallarini bayon qiladi. Rablening asosiy pedagogik qarashlari italyan gumanistlari va Erazm Rotterdamskiyning qarashlari bilan to`g`ri keladi. Ular insonning aqliy va jismoniy rivojlanishi o`zaro uyg`unlikda kechishi, ya`ni, aqliy tarbiya albatta, jismoniy tarbiya bilan birgalikda olib borilishi kerakligini ta`kidalydi. Binobarin, Rable ta`lim-tarbiya jarayoni har xil fanlar bilan almashinib turishi, dam olishga ham vaqt ajratilishi kerak, shundagina ta`lim oluvchi ishtiyoq va xursandchilik bilan o`rganadi, degan mantiqqa tayangan. Shunday qilib, romanning syujeti xalq ijodidan olingan bo`lib, oddiy tilda bayon qilingan, uning tomirlari folklorga borib taqaladi. Rablening tili ham asosan, xalqchil, faqatgina muallif uni badiiy va ilmiy elementlarni qo`shib boyitgan. Rablening donishmandligi va yumori unga haqiqatdan ham jahon madaniyati tarixida abadiy romanni qoldirdi. Uning Gargantyua hamda Pantagryuelning bolaligi va tarbiyasi haqidagi kitoblari ko`pgina dunyo tillariga tarjima qilinib, qayta-qayta nashr etildi.
Jyul Vern (1828-1905) hali-hamon o`smirlarning eng sevimli yozuvchilaridan biri bo`lib qolmoqda. Uning kitoblari dunyoga kelishi bilanoq, jahon tillariga tarjima qilinib, butun jahon bo`ylab tarqalgan. Zamondoshlari uni butundunyo sayyohi, ustaxonasiz kashfiyotchi, deb atashgan. U fransuz adabiyotida ilmiy fantastik janrning asoschisi. Adibning ijodiy g`oyalari juda ulkan: butun dunyoni, turli iqlimdagi mamlakatlarning tabiatini, turli xalqlarning madaniyati, urf-odati hamda an`analarini tasvirlash edi. Lekin bularning barchasini u geograf sifatida emas, balki, "G`aroyib sayohatlar" (yoki "G`aroyib sarguzashtlar") deb nomlagan ko`p tomli romanlar seriyasini yaratish maqsadini ko`zlardi. Jyul' Vern "G`aroyib sayohatlar" ustida ishlashni 1862 yildan 1905 yilgacha olib bordi va hamma qismlarining nashri qariyb yarim asrga cho`zildi. Uning asarlarida dunyo bo`ylab sayohatlar, chunonchi, Yevropa mamlakatlari, Shimoliy va Janubiy Amerika, Afrika, Osiyo, Avstraliya, Okeaniya, Arktika va Antarktika mamlakatlari tasvirlangan. To`rtta roman "robinzonad" turkumini tashkil etadi; ularning voqealari kimsasiz orollarda kechadi. Boshqa romanlarning voqealari okeanlarda, dengizlarda, hattoki, planetalararo bo`shliqlarda bo`lib o`tadi. "G`aroyib sayohatlar"da muallifning jug`rofik, aniq va texnika fanlariga oid, fantastika va muhandislikka oid bilimlari ajoyib tarzda uyg`unlashib ketadi. Vernning qahramonlari – tadqiqotchilar, muhandislar, quruvchilar; ular uzoq masofalarni bosib o`tishadi, yangi mashinalarning turlarini yaratishadi, suv osti hamda havo kemalari ixtiro qilishadi, vulkanlarni, dengiz va okean tublarini tadqiq qilishadi hamda yangi erlarni kashf qilishadi. Binobarin, muallif jahon adabiyotiga ilmiy-fantastika janrining asoschisi bo`lib, kirib keldi. Shu jumladan, uning romanlari g`aroyib sayoh’atlar hamda sarguzashtlar namunasidir. Uning kitoblarida har bir zukko, aql-idrokli o`spirinni qiziqtirib qo`yadigan barcha narsalar mujassam. Bundan tashqari, uning asarlarida insonning yaratuvchanlik qobiliyati, ijodkorligi va aql-zakovatiga ishonch hissi ufurib turabdi. Yozuvchining o`zi Nante shahridagi advokat oilasida dunyoga kelgan. Oilaviy an`anaga ko`ra, bolakay otasining kasbini me`ros qilib olmoqchi edi. Ammo bola dengiz sayohatlarini, kemalarni orzu qilardi. Lekin otasi Jyul' Vernni parij huquq maktabiga o`qishga jo`natadi. O`ta qiziquvchan yosh yigitchaning ilmga tashnaligi uni Milliy kutubxonaga borib ko`proq kitob o`qishga, ma`ruzalarda, ilmiy munozaralarda ishtirok etishga, geografiya, astronomiya kitoblarini o`qishga hamda yangiliklardan boxabar bo`lishga undaydi. U o`zining yozuvchilik iqtidoriga amin bo`lgan holda komediyalar, dramalar, librettolar yozishga kirishadi va shu bila bir qatorda, Nantga qaytib yuristlik qilish niyati ham yo`q emasdi. U "Havo sharida besh hafta" deb nomlangan debyut asarga qo`l uradi. Ammo bu asar uning barcha taxminlaridan ham ortiqroq natijalar berdi. Bu ilm haqidagi haqiqiy asar bo`lib, unda qiziqarli sarguzashtlar, ilmiy bilimlar va gipotezalarni ommalashtirish bilan uyg`unlashib ketadi. Afrika haqidagi birinchi asarning o`zidayoq Jyul' Vern hali kashf etilmagan Nil manbalarining aniq joylarini bashorat qiladi. Havo shari bilan bog`liq fantastikani ortidan endi "Yer markaziga sayohat" (1864) deb nomlangan geologik, keyin Arktika haqidagi "Kapitan Gatterasning sayohatlari va sarguzashtlari" (1864-1865) hamda "Yerdan Oyga" deb nomlanagan fazoviy asarlar paydo bo`ldi. Fransuz yozuvchisining qahramonlari doim yodda qolarlidir. "Kapitan Grantning bolalari" haqida ham shunday fikrni bildirish mumkin. Uning qahramonlari yuragining tozaligi va maqsadlari sari intilishlari, sotqinlik va ikkiyuzlamachilikni bilmasliklari hamda har doim o`zlarining oldiga qo`ygan maqsadlarini amalga oshishiga ishonishlari bilan ajralib turishadi va ularning niyatlari o`zlariga hamroh bo`lib, yo`llarida uchragan barcha qiyinchilik va to`siqlarni yengib o`tishadi.
Shunga hamohang voqelik tizimi "Mo`jizakor orol", "Yigirma ming le suv ostida" kabi romanlarida davom ettiriladi. Shunday qilib, yuqorida nomlari zikr etilgan romanlar "Kapitan Grantning bolalari" "G`aroyib sayohatlar" bilan birgalikda trilogiyalar seriyasini tashkil etadi. Bu romanlar asosida yosh kitobxonlarning bir nechta avlodlari tarbiyalangan. Endilikda, ilm-fan taraqqiy etib, katta odimlar ila rivojlanayotir. Ammo, Kapitan Nemoning "Nautilus"i yoki jyulverncha aqlga sig`mas mashinalari eskirgan bo`lsa-da, baribir adib qahramonlarining mard-jasurligi avvalgidek, yoshlarni o`ziga tortadi. Fransuz yozuvchisining kitoblari motivi asosida bir qancha mul'tiplikatsion va badiiy fil'mlar olingan, spektakllar qo`yilgan.
Antuan de Sent-Ekzyuperi (1900 -1944). Mashhur yozuvchi, roman va esselar muallifi Antuan de Sent-Ekzyuperi bolalar adabiyotiga "Kichkina shahzoda" ertakona povesti bilan kirib keldi. Yozuvchi 1927-yilda "Janubiy pochtachi" romani bilan debyut (ilk asar, birinchi urinish) qilgan edi, ammo faqatgina 1939- yildagina Antuan de Sent-Ekzyuperiga uning "Tungi parvoz" asari shuhrat keltirdi. Muallif o`z shaxsiy tajribasidan ma`lum bo`lgan birinchi parvozlar hamda samolyotlar haqida yozgan edi. 1939-yili yozuvchini "Insonlar sayyorasi" kitobi uchun Fransuz akademiyasi "Romanning Katta premiyasi" degan unvon bilan taqdirladi. Ikkinchi jahon urushi yillarida Antuan de Sent-Ekzyuperi Harbiy uchuvchi bo`lib xizmat qildi va 1942-yili uning "H’arbiy uchuvchi" deb nomlangan kitobi bosmadan chiqdi. Uning "Tsitadel'" nomli asari tugallanmay qoldi; kunlarning birida Sent-Ekzyuperi jangovor topshiriqdan qaytib kelmadi. U qahramonona shaxs edi va bu narsa uning asarlaridan ham ufurib turardi. Fransuz yozuvchisining romanlari, ocherklari va esselari lirizm va chuqur falsafiy mazmun bilan yo`g`rilgan. "Yer bizlarga o`z-o`zimizni tushunimizga kitobdan ham ko`proq, yordam beradi. Ammo bizga Yer qarshilik ko`rsatadi. Inson o`zini, to`siqlarni yengib o`tishdagi kurashlarda anglaydi",- deb yozadi Antuan de Sent-Ekzyuperi o`zining "Insonlar sayyorasi" asarida. Ammo bu kurash uchun unga asbob-uskunalar kerak bo`ladi. Randa kerakmi yoki omoch. Samolyot ham shunday: havo yo`llarini ochuvchi uskuna, insonni abadiy savollarga undaydi". Uning asarlarining umumiy g`oyasi - bu yer yuzidagi eng asosiy narsa, inson bilan insonning bog`liqligidir. U birinchi parvozi taassurotlarida tepadan turib ko`rganlari, u yer bu yerda miltirab turgan kichik-kichik nurchalar – yorug`lik, har bir inson: shoir, yozuvchi, usta, ishchi uchun kerak bo`lgan yaqinlarning iliqligi, oila tafti, oila o`chog`i. Agar har bir yorug`likka kerakli vaqtda kerakli chaqiriq berilib, butun yer yuzidagi barcha yorug`liklarning birlashishi, katta yorug`likka aylanishi yozuvchi hamda uchuvchining ushalmas orzularidan biri edi. "Kichik shahzoda" 1943-yilda yozilgan va unga muallif tomonidan illyustartsiyalar (rasmlar) ishlangan. Yozuvchining o`zi olti yasharligida kattalarga tushunarsiz bo`lgan rasmlar chizishini eslaydi. Shuning uchun ham unga biror kishi bilan dildan suhbatlashishga imkon bo`lmagan. Povestidagi voqealar Sent-Ekzyuperining hayotida real sodir bo`lgan. Saxara cho`llarida qanday qilib samolyotini qo`ndirishga majbur bo`lganini so`zlay boshlaganidan, ertakona tus oladi. Tongda uchuvchini uyg`otgan Kichik shahzoda bilan tezda til topishib ketadi. Bolakay uchuvchiga o`zi uchib kelgan sayyora, u erdagi g`aroyib gulni meribonlik bilan parvarish qilishi haqida darrov so`zlab beradi. Uning sayyorasi - ertalablari o`zining nonushtasini uning vulqonlarida isitib oladigan, kichkinagina, shinamgina uychaga o`xshashi haqida so`zlab beradi. Kichik shahzoda mehmon bo`lgan, qo`shni sayyoralarda istiqomat qiluvchilarni va ularning hayotlarini tasvirlaydi va bu tasvirlar o`ziga xos pand-nasihat va o`gitlardan iborat: qanaqa g`alati xalq ekan bu kattalar , deb bola ularni zo`rg`a tushunadi. Bir qancha sang`ib yurishlardan so`ng Kichik shahzoda o`z yo`lida Tulkini uchratadi. Bu uchrashuv povest' ichida kichik novellani hosil qilgan. Kichik shahzoda, mening tulkim "yuz ming tulkilar ichida boshqa tulkilardan hech farq qilmasdi", ammo men u bilan do`stlashib qoldim, u endi butun dunyoda "yakkayu- yagona" deydi. Kichik shahzoda "Faqatgina bolalar nima izlayotganlarini bilishadi, - deydi u, - agar u latta qo`g`irchog`ini kuni bilan uynab o`tirsa, u unga eng kerakli va qadrdon narsaga aylanib qoladi, agar bolani qo`lidan qo`g`irchoqni tortib olishsa, ular yig`laydilar..." Muloqotga, hamdardlikka, mehrga, himoyaga ehtiyojmandlik bolalarga xos xususiyat, faqatgina bolalar o`zlarining soddadilliklari va sof yuraklari bilan ko`pincha kattalar yodidan chiqarib qo`yadigan bu xususiyatlarni ularning yodlariga solib turishadi. Kichik shahzoda va yo`qotilgan samolyotni uchuvchisi bilan sahrodan topishadi - bu esa yo`qotilgan haqiqatni topilganiga ishora edi: "Yurak bilan izlash kerak" degan xitob yangraydi unda.
Sharl Perro (1625 - 1703). 1697-yilda Fransiyada "Mening onajonim Gusinining ertaklari" deb nomlangan kitob nashrdan chiqdi. Aslida ertakni o`sha davrdagi mashhur shoir, fransuz akademiyasining a`zosi Sharl Perro yozgan bo`lsa-da, uning muallifi P.Darmenkur deb hisoblanardi. Ko`p kitoblar muallifi Sharl Perro ismi sharifini "jiddiy bo`lmagan" ertaklar ostiga qo`yishni o`ziga eb ko`rmay, uni o`g`lining ismi sharifi bilan imzolagan edi. Lekin aynan shu sehrli ertaklar jahon adabiyotining oltin fondiga kirib, yozuvchiga shon-shuhrat keltirdi. Perroning ertaklari ko`p marotaba boshqa tillarga tarjima qilingan va nashrdan chiqqan. Ertakning rus tilidagi tarjimasini I.S.Turgenev amalgam oshirgan.
Perro o`z ertaklarining so`zboshisida ertak janrining asosida yotgan jiddiy hamda kulgili va g`alati narsalarni uyg`unlashib ketishiga ishora qilib:"...bu umuman, bekorchilik emas, balki o`zida foydali pand-nasihatni mujassamlashtirgan... hikoyaning sho`x, o`ynoqi tuzilishini esa faqagina o`quvchi aqliga ko`proq yoqimli tarzda ta`sir qilish, shu bilan birga unga ham o`rgatib, ham xushnud qilishi uchundir..." degan edi. Bolalikning ilk davridan boshlab bizga "Qizil shapkacha", "Jimjimaloq bola", "Zolushka", "Etikli Mushukcha", "Uyqudagi malika", "Ko`k Soqol" kabi ertaklar ma`lum. Bir xil ertaklarning qahramonlari odamxo`r maxluqdan yoki zolim bo`ridan o`zlarini o`zlari qutqargan bolalardir. Bu odatga ko`ra, bibliyadagi yomonlikka yaxshilik bilan javob qaytargan Iosifni esga soladi. Jimjimaloq bola shu kabidir; muallif ertakning oxirida yozishicha, o`zining yaqinlariga yaxshilik qiladi va o`zining butun oilasini - ham otasini, ham og`alarini ta`minlaydi. Zolushka ham xuddi shundaylardan, u qanchalar go`zal bo`lsa, shunchalar oqko`ngil hamdir; u o`gay opalarini o`zi bilan saroyga olib ketadi. Perro ertaklarida yaxshilik va haqiqat g`alaba qozonadi hamda qahramonlarga sehrgar personajlar, “Zolushka” yoki “Etikli mushukcha”da etikdo`zning kichik o`g`lini cho`qintirgan onasi - oqko`ngil Feya yordam beradi. Bo`ri, mushuk inson tilida so`zlashadi, bu folklorning bir ko`rinishi bo`lib, muallif xalq ijodining boy an`analariga tayanadi hamda o`ziga xos mualliflik janrini yaratadi. "Qizil shapkacha" ertagida tipik fol'klor asos namoyon bo`ladi: bu qizil Shapkachaning buvisiga etayotgan narsasi ("pirojok nesu da gorshochek masla"), savollaridagi hamda buvisining kiyimiga kiyinib olgan bo`rining javoblaridagi takrorlash va parallelliklarda ko`zga tashlanadi. Perroning boshqa ertaklarida birinchi o`rinni romantik sevgi tarixi egallagan. Qahramon qator sinovlardan o`tib, o`zining mukofotini oladi: yaxshilik yomonlikni ustidan g`alaba qozonadi, ya`ni, xuddi "Uyqudagi malika" yoki "Ko`k Soqol" ertaklaridagi kabi. Sharl' Perro ertaklari qahramonlarining nomlari allaqachon turdosh otlarga aylanib ulgurgan. Zolushka yoki Ko`k Soqol tarixlari har xil ko`rinishlarda ko`p marta jahon adabiyotida qayta-qayta ishlangan va saqnalashtirilgan.