371
Turkish Journal of Trauma & Emergency Surgery
Case Report
Olgu Sunumu
Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2010;16 (4):371-372
Rektus abdominis kası yerleşimli skar endometriyozisi
Scar endometriosis in the rectus abdominis muscle
Dündar BARLAS, Süleyman BOZKURT, Mehmet Altan KAYA, Faik ÇELİK
Endometriozis uterin kavite dışındaki fonksiyonel endo-
metrial doku varlığı olarak tanımlanır. En sık görülen bölge
pelvis içindedir. Alışılmadık pelvis dışı endometriozis böl-
geleri olarak mesane, bağırsak, apendiks, cerrahi skar, fıtık
kesesi, akciğer, böbrek ve ekstremiteler bildirilmiştir. Skar
endometriozis tanısı sıklıkla zor değildir ve anamnez ve fi-
ziksel incelemeye dayanır. Burada rektus abdominis kası
içerisinde abdominal duvarda yerleşmiş iki olgu sunulmuş-
tur. Olgular lokal eksizyonla tedavi edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Endometriozis; skar dokusu.
Endometriosis is defined as the presence of ectopic func-
tional endometrial tissue outside the uterine cavity. The most
common locations are within the pelvis. Unusual sites of en-
dometriosis outside the pelvis have been reported, including
the bladder, intestine, appendix, surgical scars, hernia sac,
lung, kidney, and extremities. The diagnosis of scar endo-
metriosis is usually not difficult and is based on history and
physical examination. We report here two cases who devel-
oped endometriosis on the abdominal wall in the rectus ab-
dominis muscle and were treated with local excisions.
Key Words: Endometriosis; scar tissue.
OLGU SUNUMU
Olgu 1- Yirmi dokuz yaşında kadın hasta, karın sol
alt kadranda her menstruel siklusta ağrı ile birlikte bü-
yüme gösteren şişlik şikayeti ile kliniğimize başvurdu.
Hastanın anamnezinde daha önce iki kez geçirilmiş
sezeryan öyküsü mevcuttu. Hastada ekstrapelvik skar
endometriozisi düşünülerek tanı amacıyla tüm batın
bilgisayarlı tomografi (BT) ve ultrasonografisi (USG)
ile transvajinal ultrasonografi (TUS) tetkikleri yapıl-
dı. BT sonucunda karın ön duvarında rektus kası kom-
şuluğunda 3x2,5 cm boyutlarında nodüler solid kitle
saptandı. USG incelemesinde Douglasta serbest sıvı,
batın sol alt kadranda kas içi solid kitle saptandı. TUS
incelemesiyle pelvis içinde endometriyozis bulgusuna
rastlanmadı. Hastaya lokal anestezi altında total kitle
eksizyonu uygulandı. Patoloji sonucu kas doku içinde
endometriyozis odakları saptandığı yönündeydi (Şekil
1). Hasta kadın hastalıkları ve doğum kliniği ile birlik-
te takibe alındı.
Olgu 2 - Yirmi yedi yaşında kadın hasta, batın sol
alt kadranda Pfannenstiel (transvers suprapubik) insiz-
yonun sol ucunda her ay menstruel siklusla eş zaman-
lı ağrı ve şişlik şikayeti ile kliniğimize başvurdu. Has-
tanın daha önce geçirilmiş iki sezeryan öyküsü mev-
cuttu. Hastanın şikayetleri ikinci sezeryan ameliyatın-
dan yaklaşık 4 yıl sonra başlamıştı. Yapılan USG in-
celemesinde insizyonun sol lateral kısmında cilt altın-
da 17x21x20 mm batın içi ile devamlılık gösteren kit-
le tespit edildi. Lokal anestezi altında kitle eksizyonu
planlanan hastanın lezyonunun batın içi ile devamlılık
göstermesi sebebiyle genel anestezi altında total kit-
le eksizyonu uygulandı. Patoloji sonucu kas doku ve
cilt altı bağ dokusu içinde endometriosis odakları ve
reaktif lipogranülomatöz iltihap saptandığı yönündey-
di (Şekil 2, 3).
TARTIŞMA
Endometriyozis uterin kavite dışında ektopik en-
dometriyal dokunun bulunmasıdır.
[1]
İlk defa Russel
tarafından 1899 yılında overde tanımlanmıştır.
[2,3]
En
sık görülen yerleşimi overler, uterin ligamentler ve pe-
riton olmak üzere pelvis içidir. Daha nadir görüldü-
ğü yerler arasında mesane, bağırsak, apendiks, cerra-
hi skar, herni kesesi, akciğer, böbrek ve ekstremiteler
vardır.
[4]
Endometriyozis en sık 31 ile 40 yaşları ara-
sında görülür.
[5]
Ekstragenital endometriyozis olgula-
rı tüm eksternal endometriyozis olgularının %6’sını
oluşturur.
[6]
Endometriyozis patogenezinde klasik ola-
rak vasküler yayılım, tubal regürjitasyon, çölemik me-
Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi 4. Genel Cerahi Servisi,
İstanbul.
4th Department of General Surgery, Göztepe Training and
Research Hospital, Istanbul, Turkey.
İletişim (Correspondence): Dr. Dündar Barlas. Kesikkaya Sok., Sinpaş Aquacity II. Etap P 8 D 18 A. Dudullu Ümraniye, İstanbul, Turkey.
Tel: +90 - 216 - 566 40 00 / 1576 Faks (Fax): +90 - 216 - 566 02 94 e-posta (e-mail): suleyman.bozkurt@isbank.net.tr
taplazi gibi farklı teoriler ileri sürülmesine rağmen,
skar endometriyozisinin nedeninin cerrahi yara içi-
ne endometriyal dokuların, özellikle uterusu ilgilen-
diren cerrahi prosedürlerden sonra implantasyonu so-
nucunda oluştuğu düşünülmektedir. Jinekolojiyle ilgi-
si olmayan prosedürlerden sonra gelişen endometriyo-
zisin nedeninin daha önceden var olan intraperitoneal
endometriyozisin cerrahi skara taşınımı sonucu mey-
dana geldiğine inanılmaktadır.
[3,4]
Endometriyal doku-
nun yerleşimine, miktarına ve fonksiyonel durumuna
göre klinik tablo oldukça değişkendir.
[2]
Cilt ve cilt altı
dokusunun endometriyozisi eksternal endometriyo-
zis olguları içinde en kolay saptanan tedavisi ve prog-
nozu en iyi olanıdır.
[7]
Skar endometriyozisinde en sık
görülen semptom skar dokusunda ya da komşuluğun-
da ağrı ve kitledir. Ağrı genellikle geçici ve menstruel
siklus ile ilişkilidir. İnsizyonel skar endometriyozisi-
nin tanısı genellikle zor değildir. Anamnez, klinik şüp-
he ve fiziksel incelemeye dayanır. USG, BT ve İİAB
tanıya yardımcıdır.
[3,8]
Skar endometriyozisinin önlen-
mesinde jinekolojik ameliyatlar sırasında karın duva-
rının örtülmesi ve serum fizyolojik ile yıkanması öne-
rilmektedir.
[9]
Tedavisi lezyonun geniş, geride kalıntı
kalmayacak şekilde çıkarılmasıdır.
[2]
KAYNAKLAR
1. Rovito P, Gittleman M. Two cases of endometrioma in cesar-
ean scars. Surgery 1986;100:118-20.
2. Chatterjee SK. Scar endometriosis: a clinicopathologic study
of 17 cases. Obstet Gynecol 1980;56:81-4.
3. Koger KE, Shatney CH, Hodge K, McClenathan JH. Surgical
scar endometrioma. Surg Gynecol Obstet 1993;177:243-6.
4. Seydel AS, Sickel JZ, Warner ED, Sax HC. Extrapelvic endo-
metriosis: diagnosis and treatment. Am J Surg 1996;171:239-
41.
5. Scott RB, Telinde RW. External endometriosis--the scourge
of the private patient. Ann Surg 1950;131:697-720.
6. Paull T, Tedeschi LG. Perineal endometriosis at the site of
episiotomy scar. Obstet Gynecol 1972;40:28-34.
7. Beischer NO. Endometriosis of an episiotomy scar cured by
pregnancy. Obstet Gynecol 1966;28:15-21.
8. Rayatt S, Wilson G. Re: Endometrioma of the abdominal wall
following combined abdominoplasty and hysterectomy: case
report and review of the literature. Ann Plast Surg 1999;42:110.
9. Toullalan O, Baqué P, Benchimol D, Bernard JL, Rahili A,
Gillet JY, et al. Endometriosis of the rectus abdominis mus-
cles. Ann Chir 2000;125:880-3.
372
Temmuz -
July 2010
Ulus Travma Acil Cerrahi Derg
Şekil 1. Kas ve bağ doku arasında tek sıralı kübik epitel ile döşeli endo-
metriyal glandlar izlenmektedir (H - E x 10).
Şekil 2. Kas lifleri arasında tübüler şekilli endometriyal gland-
lar izlenmektedir (H - E x 10).
Şekil 3. Kas ve cilt altı bağ dokusu içinde endometriyozis.