Risklərin İdarə Edilməsi Standartı Mündəricat

---

Risklərin İdarə Edilməsi Standartı 

Mündəricat 

Giriş ...........................................................................................................................2 

Standartın tətbiqi əsasları ............................................................................................2 

1.  Risklərin idarə edilməsi prosesi və risklərin idarə edilməsi funksiyası ...............2 

2.  Risklərin idarə edilməsi, hesabat vermə və nəzarət ............................................8 

2.1.  Bazar riski ................................................................................................. 8 

2.1.  Kredit riski .............................................................................................. 10 

2.1.  Likvidlik riski .......................................................................................... 12 

2.2.  Əməliyyat riski ........................................................................................ 13 

2.3.  Risklərin monitorinqi və toplanması ........................................................ 14 

2.4.  Limitlər ................................................................................................... 14 

2.5.  Gəlir və xərc bölgüsü .............................................................................. 15 

2.6.  Fəaliyyət nəticələrinin qiymətləndirilməsi ............................................... 16 

3.  Risklərin idarə edilməsi prosedurları ............................................................... 16 

3.1.  Təsdiq etmələr və nəzarət ........................................................................ 16 

3.2.  Nəzarət organlarına hesabatların verilməsi .............................................. 16 

3.3.  Monitorinq və qiymətləndirmə prosedurları ............................................. 16 

3.4.  Gözlənilməyən halların planlaşdırılması .................................................. 16 

4.  İnformasiya Sistemləri və Risklərin idarə edilməsi .......................................... 17 

4.1.  İT tətbiq etmə strukturu ........................................................................... 17 

4.2.  Məlumatların toplanması və tamlığı ........................................................ 18 

4.3.  İ.T. strukturu ........................................................................................... 19 

4.4.  Ehtiyat surətlərin yaradılması, bərpa etmə və fövqəladə halların        

planlaşdırılması ...................................................................................... 19 

Standartın daxili nəzarət aspektləri   ......................................................................... 19 

Standartın daxili nəzarət aspektləri............          .............................                           21 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Risklərin İdarə Edilməsi Standartı                                                                   Azərbaycan Mərkəzi Bankı 

 

 

2

Risklərin İdarə Edilməsi Standartı 

Giriş

 

Bu standartın məqsədi mövcud qanunvericiliyə və mükəmməl beynəlxalq təcrübəyə uyğun 

olaraq,  banklarda  risklərin  idarə  edilməsinin  təşkilinə  köməklik  etməkdən,  funksiya  və 

prosedurlarını müəyyənləşdirməkdən ibarətdir.  

Hər  bir  bank  bu  Standartın  müddəalarını  fəaliyyəti  nəticəsində  üzləşdiyi  risklərin 

növlərinə,  xüsusiyyətlərinə  və  həcminə,  həmçinin  sağlam  nəzarət  mühitinə  uyğun  olaraq 

tətbiq etməlidir. 

Standartın tətbiqi əsasları 

 



 

“Banklar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu; 



 

Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının (bundan  sonra AMB) normativ xarakterli 

aktları; 



 

Bank  Nəzarəti  üzrə  Bazel  Komitəsinin  banklarda  müxtəlif  risklərin  idarəedilməsi 

barədə sənədlər;  



 

Azərbaycan Respublikasının digər Qanunları.  

1.

 

Risklərin idarə edilməsi prosesi və risklərin idarə edilməsi funksiyası 

Risklərin  idarə  edilməsi  prosesi  bankın  fəaliyyətinə  xas  olan  risklərin  müəyyən  edilməsi, 

qiymətləndirməsi,  onlar  barədə  hesabatların  hazırlanması,  məqbul  risk  limitlərinin 

müəyyən edilməsi vasitəsi ilə onlara nəzarət edilməsi və risklərin azaldılmasıdır.  

Risklərin  idarə  edilməsi  funksiyası  Müşahidə  Şurası  səviyyəsindən  işçilərin  səviyyəsinə 

kimi bank daxilində  yuxarıdan aşağı istiqamətdə müəyyən edilən vəzifə və səlahiyyətlərin 

ümumi  strukturudur.  Bu  funksiyanın  əsas  məqsədi  bankın  fəaliyyətinə  xas  olan  spesifik 

riskləri  müəyyənləşdirmək  və  qiymətləndirmək,  həmin  risklər  barədə  hesabat  vermək, 

onlara nəzarət etmək və azaltmaq üçün istifadə olunan üsulları təyin etməkdən ibarətdir. 

Bu 

məqsədlə 

risklərin 

idarə 

edilməsi 

funksiyası 

aşağıdakıların 

aydın 

müəyyənləşdirilməsini tələb edir: 



 

Risklərin  idarə  edilməsi  funksiyası  tərəfindən  nəzarət  edilən  risklərin  həcmi. 

Risklərin  həcmi  səciyyəvi  olaraq  bankın  hər  bir  əməliyyat  bölməsinin  üzləşdiyi  müəyyən 

risklər  haqqında  ətraflı  məlumatı  təsvir  edən  Risk  Xəritəsinin  yaradılması  vasitəsilə 

müəyyən  edilir.  Bankın  fəaliyyətinə  xas  olan  risklərin  əsas  növləri  təfərrüatı  ilə  bu 

Standartın 2-ci bəbdində göstərilmişdir.  



 

Risklərin  idarə  edilməsi  funksiyasını  həyata  keçirən  təşkilati  strukturunun  bankın 

ümumi  təşkilati  strukturunun  daxilindəki  mövqeyi.  Risklərin  idarə  edilməsi  funksiyasını 

həyata keçirən təşkilati strukturunun təsviri bu Standartın  1.1-ci bəndində göstərilmişdir. 



 

Risklər  haqqında  məlumatın  qiymətləndirməsi,  onlar  barədə  hesabatların 

hazırlanması,  nəzarət  edilməsi  (limitlərin  müəyyən  edilməsi)  və  işgüzar  qərarların  qəbul 

edilməsi  prosesinə  daxil  edilməsi  metodologiyası.  Bu  metodologiyanı  hazırlanması 

Standartın    2-ci  və  3-cü  bəndində  göstərilmişdir.  Hər  bir  bank  fəaliyyətinin  

xüsusiyyətlərinə  və  əldə  edilən  məlumatlara  uyğun  olaraq  öz  metodologiyasını 

yaradmalıdır. 

 

1.1.

 

Risklərin idarə edilməsi funksiyasının təşkilati strukturu 

---